ENGEL OLMAK BU

Ülkemizde ve dünyada engelliler yeterince tanınmıyor, anlaşılmıyor. Böyle olunca da doğru iletişim kurulamıyor. Engellilere genellikle acımak ya da küçümsemek şeklinde çok yanlış bir bakış açısı var. Bunu yapılan araştırmalardan öğrendiğimiz gibi medyaya yansıyan haberlerden görüyor ve anlıyoruz. Öyle şeyler söylüyorlar ve engellilere öyle bakıyorlar ki insan inanamıyor. Şimdi bazılarını sıralayayım.

İlk örnek bir şarkıcıdan... Magazin muhabirlerinin sıkça sorduğu bir soru olan: "Hayatınızda biri var mı? Sevgiliniz var mı? " sorusu şarkıcı Hande Yener'e de soruluyor. O da cevap olarak "Sakat mıyım? Kör müyüm? Topal mıyım? Yaşlı mıyım yaaa? Tabi ki sevgilim var..." diyor. Evet! Hiç çekinmeden, rahatlıkla bu cevabı veriyor. Bu cevapla engellilere nasıl bir bakış açısı olduğunu da ortaya koyuyor. Engellileri hiç tanımadığı, bilmediği verdiği bu cevaptan nasıl da belli oluyor.

AK Parti Tekirdağ Milletvekili Ziyaeddin Akbulut, bir açılışta engelliler için çıkan yasaları hatırlatıp "Bu insanlar sokağa çıkamıyorlardı, evlerde saklanıyorlardı. Anneleri babaları bu insanları sokağa çıkarmaya sıkılıyordu, utanıyordu. Ama hükümetimizin 2005 yılında çıkardığı yasa ile biz engellileri insan yerine koyduk, adam yerine koyduk. Bazıları 'Eskiden evimizdeki engelli, yatalaklar bir an önce ölse de kurtulsak diye Allah'a yalvarırdık' diyordu. Şimdi 'Aman ölmesin, evimizin bereketi bu. Ben onun yüzünden devletten 450-500 lira bakım ücreti alıyorum, aman ona bir şey olmasın diye bakıyoruz' diyorlar. İşte zihniyet değişikliği bu..." diyerek engelliye bakışının yanlışlığını ortaya koyuyor. 

Gazi olan Yılmaz Yiğit,  Ankara'da bir belediye otobüsüne bindiğinde, otobüsün şoförü gaziye kartını basmasını söylüyor. Gazi'de kartı arka cebinde olduğu ve her iki eli de olmadığı için çıkaramıyor. Şoförden yardım istiyor. Şoför açıyor ağzını yumuyor gözünü... "Sizin gibi şerefsizlerden bıktım. Bana ne. Çıkarmak zorunda mıyım? Bunlar hep böyle. Benim için mi kollarını kaybettin? Sana iyi olmuş, iyi ki kaybetmişsin. Senin gibi şerefsiz bir gaziden 2 bin 500 TL. tazminat aldım, benim için mi gazi oldun? Şerefsiz..." gibi bir çok hakaret ettikten sonra gazinin kollarını kastederek "Allah görmüş de elini almış işte..." diyebiliyor.

Amerika'da 2016 yılında yapılacak seçimlerde başkan aday adayı olan ünlü iş adamı Donald Trump, yaptığı bir seçim konuşmasında New York Times muhabiri Serge Kovaleski'nin hareket ve konuşmasını taklit ediyor. Donald Trump, mitingte Kovaleski için "İyi bir muhabir..." diye bahsedip, sonra da "Şimdi bu zavallı adamı görmelisiniz..." diyerek kollarını ve ellerini tuhaf hallere sokup, çarpıtarak muhabirle engelinden dolayı alay edebiliyor.

Son örnekte Savunma Sanayi Müsteşarlığı ARGE ve Teknoloji Yönetimi Daire Başkanı Ata Şenlikçi'den... Ata Şenlikçi, Engelsiz Siber Güvenlik Konferansı'na konuşmacı olarak katılıyor. Konuşmasında da "Şahsıma ait 6 çocuğum var. Elhamdülillah hiçbirinde hata yok..." diyebiliyor. Engelli için; özürlü, sakat, noksan, malul, aciz gibi çok tabirler kullanılıyordu. O da çıkıp "hatalı" dedi.

İşte böyle... Yukarıda bahsettiğim konuları zamanında uzun uzun yazmıştım. Cehalet, eğitim vs. diyeceğiz, ancak görüyorsunuz ki değil. Her kesimden ve mevkiden gelen bakış bu yönde... Gördüğünüz gibi bu örnekler medyaya yansıyanlar ve benim rastladıklarım. Bunun gibi yüzlerce örnek vardır. Üstelik bunlar söze dökülenler, bir de akıldan geçip dile getirilemeyenler var. Bunları gördükçe umutsuzluğa düşmemek elde değil. Engele ve engelliye bakış maalesef bu... Aslında engel olmak bu...

ALİYE YÜCEL

ENGELLİ LEGO FİGÜRÜ

Lego, üzerindeki girinti ve çıkıntılar sayesinde birbirine kenetlenen, çeşitli renklerdeki yapı parçalarından oluşan bir oyuncak çeşididir. Danimarkalı The Lego Group isimli şirket tarafından 1949 yılında üretilmeye başlanmıştır. Önceleri tahtadan yapılmış, daha sonra plastikten üretilmiştir. Hemen hemen her çocuk Lego ile oynamıştır. Lego'nun her çocuğun hayatında önemli bir yeri vardır. Çocukların gelişimine olumlu katkısı olduğu da bir gerçektir.

"Toy Like Me" projesinden daha önce bahsetmiştim. İngiltere'de üç anne, engelli çocuklarına onlara benzer engelli oyuncak bulamayınca, engelli oyuncak bebekler tasarlayıp bunu  internette paylaştılar. İşte Toy Like Me (Benim Gibi Oyuncak) isimli bu proje dünyada büyük ilgi gördü. Oyuncak firmaları da bundan etkilendi. Pek çok oyuncak firması engelli oyuncaklar üretmeye başladı. Her ihtiyaç grubuna yönelik setler üreten ünlü oyuncak Lego da buna kayıtsız kalamamış ve engelli bir oyuncak üretmiş... İlk engelli figürünü Lego City'ye dahil etmiş...

Aslında Lego daha önce engelli bir oyuncak üretmiş... Ancak bu figür Toy Like Me grubu tarafından eleştiri almış. Çünkü, bu figür  tekerlekli sandalyede yaşlı bir adammış. "Oysa sadece yaşlı kişiler tekerlekli sandalyede olmazlar. Genç bir kişide engelli olabilir ve tekerlekli sandalyede yaşayabilir..." diye firmayı uyarmışlar. İşte bunun üzerine de Lego tekerlekli sandalyede genç bir figür üretmiş. Bu engelli gencin yanında ona eşlik eden bir rehber köpek de var.

Yıllarca çocuklar için kaleler, evler, yarış arabaları, gemiler üreten Lego şimdi bu engelli figür ile belki de çocukların dünyasına engellileri tanıtacak. Çünkü çocuk için bu engelli oyuncaklar çok önemli... Engelli çocuklar; daima kusursuz bebekleri görüp, kendilerini dışlanmış ve yalnız hissedebiliyorlar. Kusursuz olan bebekler çocuğun dünyasında olumsuz bir etki bırakabiliyor. Engelli oyuncakların, çevresinde dışlanan engelli çocukların özgüven duygusunun gelişmesinde ve kimlik kazanmasında etkisi büyük...

Aslında engelli bebekler sadece engelli çocuklar için değil, engeli olmayan çocuklar için de önemli. Engellinin dünyasını tanımaları, anlamaları ve onlarla birlikte yaşamayı öğrenmeleri için... Bu bebekleri gören ve oynayan çocuk engelli birini görünce yadırgar mı? Korkar mı? Onları dışlar mı? Küçük yaşta bu gerçekle tanışmış olur. Çünkü engelli ve engelsiz bu hayatı birlikte paylaşıyoruz. Bir gün bir yerde mutlaka karşılaşıyoruz.

  

Bakalım engelli Lego Türkiye'ye gelecek mi? Merakla bekliyorum. Çünkü Barbie'nin tekerlekli sandalyedeki arkadaşı Becky'yi Türkiye'ye bulamadım. Böyle bir oyuncağı çocuğuna alacak, onunla oynatacak ebeveynler var mıdır? Bu da ayrı bir konu... Genelde çocukları engelli olmayan anne ya da babalar çocuklarını böyle bir oyuncakla oynatmak istemezler. Onları uzak tutarlar. Çünkü çocukları böyle bir oyuncakla oynarsa onların da bu hale geleceğini mi  düşünürler bilinmez! Bazı ebeveynler için engellilik kavramı kaçılması, görülmemesi, yok sayılması gereken bir kavramdır. Oysa engellilik hayatın bir gerçeğidir. Bunu görmezden gelmekle bir yere varılmaz. Bunu unutmayalım.

                                                                                                                             

ALİYE YÜCEL

HATA KİMDE?

Geç kalmış bir yazı... Daha duyduğumda yazmak istedim. Ama sonra vazgeçtim. "Aman sen de... Değmez bile..." dedim. Bugün konusu tekrar geçince yazmadan yapamadım. Geçtiğimiz günlerde Antalya'nın Alanya ilçesinde düzenlenen Engelsiz Siber Güvenlik Konferansı'na, Savunma Sanayi Müsteşarlığı ARGE ve Teknoloji Yönetimi Daire Başkanı Ata Şenlikçi konuşmacı olarak katılıyor. Konuşmasında da "Şahsıma ait 6 çocuğum var. Elhamdülillah hiçbirinde hata yok..." diyor. Bu nasıl bir gaf?

Duyunca kulaklarıma inanamadım. Acaba söylediğini kulakları duyunca "Ben ne yaptım" dedi mi? Engelliler için yapılan bir konferansta engeli hata olarak görmek ve böyle bir cümle kullanmak için nasıl bir zihniyettir biri bana anlatsın. Cehaletin bu kadarı nasıl oluyor? Sen müsteşar ol. Engelliler için yapılan bir konferansa konuşmacı olarak çağırsınlar. Bu cümleyi sarf et. Böyle diyerek hayatının hatasını yapmış bence... O konuşurken salonda onu dinleyen pek çok engellinin olması da dikkat çekici...

Şimdi "hata" kelimesini tanımlarına bir bakalım.

1- Yanlış,

2- İstemeyerek ve bilmeyerek yapılan yanlış, kusur, yanılma, yanılgı,

3- Suç, günah, kusur.

Şimdi soruyorum "Engelli" kavramıyla söylediği nasıl bağdaşır? Hata kelimesinin anlamı için Türk Dil Kurumu'nun sözlüğüne baktım. Ama nereye bakarsak bakalım. Hatanın olumlu bir anlamı var mı? Var da biz mi bilmiyoruz?

Anlaşılan engelliye ne diyeceğini bilememiş. Sakat, özürlü, engelli bir şey diyecek. Ama o hatalı diyor. Engellilik konusunda bir damla duyarlılığı olmayan ve empati yapamayan birinin engelli konulu bir konferansa çağırması en büyük hata. Ancak iyi ki de söylemiş! Bilinç altı böyle çünkü... Böyle düşünüyor ki böyle söylüyor. Zihniyetini açıkça belli etmiş. Toplumun büyük bir kesiminin düşüncelerini yüksek sesle söylemiş...

Kelimeler ağzımızdan çıkarken iyi düşünmeliyiz. Herkesin, ama özellikle de yetkililerin ağzından çıkanların kulaklarının duyması gerektiğine inanıyorum. Bir taraftan engelinin ayrımcılık görmemesi, olumsuz sunulmaması için uğraşılsın. Bunun mücadelesi verilsin. Yetkili biri, bir müsteşar bunu yapsın. Engeli bir hata olarak görsün ve düşünsün. Bırakın böyle düşünmeyi, konuşmasında "Çocuklarımda hata yok!" desin. Engeli, engelliyi bir hata olarak görüyorsa bu hata kimin diye sormazlar mı adama?

İnsan biraz utanır. Şimdi bu zat engelli ve engellilik adına ne yaparsa yapsın, hatta ağzıyla kuş tutsun beni etkiler mi? Cevabım tabii ki hayır! Okumadım ama eminim sonradan da "Yanlış anlaşıldım. Öyle demek istemedim..." diye bir takım beyanı da olmuştur. Ama artık ne derse desin. Özrünü kabul eden olmayacaktır. Eğer çocukları hatasızsa (!) babaları adına çok utanmışlardır. Yok eğer utanmıyorlarsa onlar zaten hatalıdır! 

ALİYE YÜCEL 

ENGELSİZ DÜNYA PLATFORMU

Başbakan Prof. Dr. Ahmet Davutoğlu ve eşi Sare Davutoğlu'nun yaptığı bir sergi açılışıyla hayata geçirilen Engelsiz Türkiye Platformu'nun kapsamı değişti. Yapacağı çalışmalar uluslararası bir hale gelince "Engelsiz Dünya Platformu" oldu. Kısa adı EDP olan Engelsiz Dünya Platformu, öncelikle engelliler olmak üzere bütün dezavantajlı gruplarla birlikte yaşama kültürünü hem Türkiye'de hem de yurt dışında yaygınlaştırmak amacıyla kurulan bir sivil toplum örgütü.

Her geçen gün yeni isimlerin katıldığı platformun; üniversiteler, konfederasyonlar, sivil toplum kuruluşları, yerel yönetimler, özel kuruluşlar ve bunlara bağlı 314 dernek ve 1.100.000 üyeden meydana gelen oldukça geniş bir yapısı var. Bunların isimleri şöyle;

Kızılay,

Bağcılar Belediyesi,

Türkiye Sakatlar Konfederasyonu (TSK),

Türkiye Basım Yayın Meslek Birliği (TBYM),

Türkiye Aşçılar ve Pastacılar Konfederasyonu (TAŞPAKON),

Yeni Dünya Vakfı,

İstanbul Aydın Üniversitesi,

Konya Necmettin Erbakan Üniversitesi,

GENAR Araştırma,

 Nakkaş Akademi ve

VEFA Yayın Yapım Grubu'dur.

Farkındalık oluşmuş bir topluluk ve dünya için var olmak misyonuyla yola çıkan platform, bütün dezavantajlı gruplarla birlikte yaşama kültürü konusunda farkındalığı yaygınlaştırma vizyonunu hedef alıyor. Engelsiz Dünya Platformu; farklılıkları kabul edip aynı zaman birleştirici olmayı, başkalarını ötekileştirmemeyi, herkese güven vermeyi, toparlayıcı ve birleştirici olmayı, sahip olduğumuz insani değerleri muhafaza etmeyi ve  herkesin değerlerine saygılı olmayı ilke ediniyor.

Platform; başta engelliler olmak üzere yaşlılar, yetim çocuklar ve kadınlar için çeşitli faaliyetler yapmayı amaçlıyor. Ayrıca, bünyesinde bulunan sivil toplum kuruluşları arasındaki tanışma, dayanışma ve müzakere olanaklarını geliştirmek, yurt ve dünyadaki olaylara ortak tepki vermek, sahip olduğumuz değerlere topluma aktarmak için çaba göstermek amaçlarından bazıları... Bu amaçları gerçekleştirmek için gerekli eğitim, bilinçlendirme, sosyal ve kültürel etkinlikler için çalışmalarını sürdürecek...

Birlikte yaşama kültürünün gelişmesi için yapılan her adım çok önemli ve değerli... Engelsiz Dünya Platformu'nun faaliyet alanları oldukça geniş... Yapacakları faaliyetlerin, olaylara verilecekleri tepkilerin, eğitim çalışmalarının, oluşturacakları lobilerin, yapacakları seminer, panel ve kampanyaların, her türlü etkinliklerin örnek olacağına inanıyorum. Engelsiz Dünya Platformu Başkanı Kenan Yabanigül olmak üzere tüm kuruculara ve yönetim kurulu üyelerine başarılar diliyorum.

ALİYE YÜCEL  

ATLARI VURMUYORLAR

Bacağı kırılan atların vurulduğunu bilirsiniz. Eskiden bir atın bacağı kırıldığında iyileşemeyeceği için maalesef hayatına son veriliyordu. Bu durum bir filme bile isim olmuştu. "Atları da Vururlar" filmini duymayan yoktur. Küçük yaşlarda filmlerde bacağı kırılan atların vurulduğunu görmüş, öğrenmiştim. At düşüyor ya da kaza geçiriyor, bacağı kırılıyor. Sahibi ya da bakıcısı tabancayı çekip vuruyordu. Buna çok üzülür, "Neden vuruyorlar, neden? Neden onları da bizim bacağımız gibi alçıya almıyorlar da öldürüyorlar?" diye düşünüyordum.

Öğrendim ki o zaman bugünkü teknoloji olmadığı için mecburen böyle yapılıyormuş. Çünkü atın rahat etmesi için ayakta durması gerekirmiş. At yattığı zaman vücudundaki iç organlar ağırlık yapar nefes alması zorlaşırmış... Bu nedenle atlar ayakta rahat eder, ayakta durmak istermiş. Kırılan kemiğin kaynaması 2-3 ay sürer. Bu süre içinde atın hareketsiz yatması, oraya güç yüklememesi gerekirmiş... Atlar hareketsiz kalamadıkları, kalkmak istedikleri için kaynama gerçekleşemez ve bu yüzden çaresiz kalınıp, bacağı kırıldığında vurulurlarmış...

Neyse ki bu durum artık değişti. Gelişen teknoloji ile atlar artık tedavi edilebiliyor. Onlara da protez bacak takılıyor. Böylece atlar hem yürüyor hem de hayatları kurtuluyor. İşte Papi'nin hikayesi de böyle... Balıkesir'in Bandırma ilçesinde yaşayan Papi isimli at dört yıl önce bir trafik kazası geçiriyor. Sol arka bacağından ağır yaralanıyor. Bir veteriner müdahale ediyor ve bacağını kesiyor. Tedavisinin devam etmesi gerekiyor. Ancak Papi, sahibini de kanserden kaybediyor.

Hayvanları Koruma Derneği (HAYKOD) onun durumunu öğreniyor. Papi bunun üzerine Jokey Kulübü'nün de desteğiyle HAYKOD tarafından Ankara'ya bir barınağa getiriliyor. Yaptığı ortez ve protezler sayesinde binin üzerinde hayvanı yürütmeyi başaran Niyazi Çapa, Papi'yle ilgileniyor. Ona önce metal bir destek sonra da bir protez yapıyor. Papi, proteze çok çabuk alışıyor. O günden bu yana protez bacağı ile hayatını sürdürüyor. Yürüyor, hatta koşuyor. Niyazi Çapa onun için "Papi, aslanlar gibi..." diyor.

Papi'nin protezi geçen dört yıl boyunca hayırseverlerin desteğiyle tam üç kez değiştirilmiş. Değiştirilmesi gerekiyormuş, çünkü yıllar geçtikçe fiziki özellikleri de değişiyor yeni bir proteze ihtiyaç duyuyormuş. Papi'nin son protezinin malzemesi Amerika'dan gelmiş ve silikondan yapılmış... O, şimdi bu yeni protezle çok daha rahat edecek ve daha rahat yürüyecek... Papi de her canlı gibi daha güzel bir hayatı hak ediyor.

Önceden olsaydı kaza sonrası vurulacak olan atlar günümüzde protez sayesinde hayatını sürdürebiliyor. Bu güzel bir gelişme... Bir bacağını kaybeden bir  insan protez sayesinde nasıl yürüyorsa, atlarda bundan faydalanıyor. Böylece atların öldürülmesi artık tarihe karışıyor. Bacağı kırılan atın acı sonla bitecek hikayesi güzel bir şekilde devam ediyor. Artık atları vurmuyorlar!

ALİYE YÜCEL 

BENİM GİBİ KEDİCİK

"Benim Gibi Oyuncak" kampanyasını biliyorsunuzdur. İngiltere'de yaşayan üç anne, engelli çocuklarına onlara benzer oyuncak almak istiyorlar. Ama istedikleri oyuncakları bulamıyorlar. Bunun üzerine "Benim Gibi Oyuncak" (Toy Like Me) adı altında ilginç bir proje başlatıyorlar. Anneler, engelli çocukları için onlar gibi engelli oyuncak bebekler tasarlıyorlar... İşte size bunun benzeri bir durumdan bahsedeceğim. Bu defa "Benim Gibi Kedicik" hikayesi...

Olay, ABD'nin California eyaletinde yaşanıyor. Scarlette Tipton, 2 yaşında bir kız çocuğu... Hayatın kime ne getireceğini bilemiyoruz. Minik Scarlette, daha 10 aylık iken kolu şişiyor. Sürekli şişmesi üzerine doktora götürülüyor. Tetkikler sonuncu küçük kızın kolunda ender rastlanan türde bir kanser olduğu anlaşılıyor. Tedavisi olmayınca da kolu omuz hizasından itibaren kesiliyor. Scarlette'nin hayatı kurtuluyor. O günden sonra hayatına tek kol ile devam ediyor.

Ailesi minik kızlarına özel bir yeni yıl hediyesi vermek istiyor. Annesi Simone Tipton ve babası Matt Tipton ona, arkadaş olacak evcil bir hayvan almayı düşünüyorlar. Aylarca da arıyorlar. Bir gün hayvan barınağına gittiklerinde orada gördükleri minik bir kedi onları çok şaşırtıyor... Scarlette'nin annesi Simone Tipton, Doc'la karşılaşma hikayeleri için "Barınakta gördüğümüz manzara karşısında çok şaşırdık. Tatlı tatlı miyavlayan minik kedinin de sağ ön bacağının da aynen kızım Scarlette'nin gibi yok olduğunu gördük ve daha uygun bir kedi bulamayacağımızı anladık. Ayrıca kızımda onu çok sevdi..." diyor. Böylece, aile kızlarına benzer bir kedicik görünce onu almak istiyor.

Ailesinin Scarlette'e hediye etmek istedikleri Doc ise daha 3 aylık bir kedi yavrusu... Doc, soğuk havada ısınmak için bir arabanın motoruna giriyor. Minik kedinin patisi motorun pervanesine sıkışıyor. Hemen veterinere götürülüyor ve tedavi ediliyor. Ancak sağ patisi kurtarılamıyor ve kesiliyor. Doc, hayvan barınağında yaşıyor. Hayvan barınağının yetkilileri verdikleri her hayvanın nereye verileceği konusunu iyi düşünüp, iyi bakılacağından emin olmak isterler. Her hayvan özen ister. Ancak Doc'un durumunda olan bir kedi için çok daha dikkatli olmak gerekiyor. Yetkililer Scarlette'in durumunu öğrenince; onların tam verilecek bir aile olduğunu düşünmüşler. Böylece, Scarlette bu çok özel hediyeye sahip olmuş...

Çocuklar hayvanları çok severler. Özellikle de minik kedileri... Ancak Scarlette için Doc'un yeri çok daha farklı ve önemli... Çünkü benzer bir kaderleri var. Benzer şeyler yaşayan bu iki miniğin dostluğunun çok özel olduğunu söylemeye gerek var mı bilmiyorum. Şimdi de kader onları bir araya getirmiş ve aynı evde yaşıyorlar. Video ve fotoğraflarına bakınca birliktelikleri insanı yüreğinden yakalıyor ve tatlı bir tebessüm ettiriyor. Her ikisi de çok mutlu görünüyor.

Gelelim Scarlette'in ailesine... Ailenin engel ve engelliye bakışı ne kadar önemli. Scarlette'in ailesi oldukça bilinçli. Onlar, minik bir bebekken bir kolunu kaybeden kızlarının bu durumla baş etmesi için elinden geleni yapıyor. Bir patisi olmayan bir kediyi almaları da bunu gösteriyor. Bu minik kedicik Scarlette'e çok güzel bir yol arkadaşı olacak. Aralarında çok özel bir bağ oluşacak. Durumuna daha kolay uyum sağlayacak. Böylece, Scarlette, Doc'a baktıkça ve onunla birlikte büyüdükçe yalnız olmadığını anlayacak.

ALİYE YÜCEL

"BAMBAŞKA" BİR ENGELLİ FİLMİ

Yeni bir engelli filmi daha vizyona girmeye hazırlanıyor. "Bambaşka" 8 Nisan 2016 tarihinde vizyonda olacak. Film, bir kaza sonucu engelli hale gelen Doğa'nın hayata tutunma çabasını konu alıyor. Filmin haberlerini, afişini ve fragmanını görünce çok şey vaat ettiğini görüyoruz. Beğeniyle seyrettiğimiz ve çok sevdiğimiz eski Türk filmleri tadında bir film gibi... Umarım sonu eski Türk filmlerinden farklı olur!

Engelli farkındalığını anlatmak için çekilen filmin yapımcısı ve senaristi Bülent Aydoslu. Yönetmeni ise Bahadır Abşin. Filmin başrollerinde; Buse Sevindik, Birgül Ulusoy, Caner Tanrıverdi, Tayfun Sav, Fatih Paşalı ve paylaştığı fotoğraflarla sosyal medya fenomeni olan Cansu Taşkın oynuyor. Film, bir sosyal sorumluluk projesi olarak düşünülmüş... Kültür Bakanlığı tarafından desteklenen filmin çekimleri İzmir Boyoz Akademi Oyunculuk Okulu tarafından yapılmış... Komedi filmlerinin ilgi gördüğü günümüzde romantik bir dram olan filmin ilgi görmesini dilerim.

Filmin konusu şöyle: Doğa, üniversite öğrencisi genç bir kızdır. Hayat dolu, eğlenceli biri olan Doğa bir kaza geçirir. Kaza sonucu omurilik felci olur ve belden aşağısını hissedemez. Tekerlekli sandalyede yaşamaya başlar. Hayatı tamamen değişen ve yaşama sevincini kaybeden genç kız bir gün Yiğit ile tanışır. Yiğit, medyatik bir oyuncudur ve nişanlısı tarafından aldatılmıştır. Yiğit, ruhsal yıkımını atlatmak isterken, Doğa da Yiğit'le hayata tutunmayı dener. İki genç, engelli ve engelsiz kişilerin birlikte yaşayabileceğini gösterirler...

Bambaşka için yapılan haber, fragman ve tanıtımlardan anlıyoruz ki filmde engelli birinin hayata tutunma çabaları ve çevresiyle olan ilişkileri ele alınıyor. Doğa, engelli hale gelince hayata küsüyor. Sonradan engelli hale gelen kişilerin bu ruh halinde olması çok rastlanır bir durum... Hayatını normal bir şekilde sürdürürken birden engelli olmak, tekerlekli sandalyede yaşamaya başlamak hemen kabullenilir bir durum değil. Ancak hayat devam ediyor. Doğa da mücadelesini sürdürürken; sevip, seviliyor ve hayata başka bakıyor. Bambaşka, bir sevgi filmi... Sevgi ve aşk gerçek olunca engelli, engelsiz ayrımı kalmıyor.

Seyretmeden bir şeyler yazmak pek uygun değil. Ancak, film sadece engellinin değil, çevresinin de engel ve engelliye bakışını yansıtıyor. Yiğit, aldatılmanın yıkımını Doğa'nın sevgisiyle atlatmaya çalışıyor. Mutluluğu onda buluyor... Film de pek çok engelli ebeveyninin çabalarını da görüyoruz. Doğa'nın annesi Hatice Hanım kızı için her türlü zorlukla savaşıyor. Kızının eski günlerine dönmesi için çabalıyor... Babası Behzat Bey de kızı için ne yapacağını bilemiyor ve onun mutlu olması için uğraşıyor...

Bir engelli hikayesini anlatan Bambaşka'nın nesi bambaşka çok merak ediyorum. Doğa rolündeki oyuncunun engelliyi nasıl canlandırdığını da... Eski Türk filmlerine benzeyen filmin  sonunun onlara benzemesini istemiyorum. Sonunda Doğa iyileşip, kalkıp yürümesin! "Bu nasıl bir dilek?" diyenlere şunu söylemek istiyorum. Unutmayın, ömür boyu bu şekilde yaşayanlar var. Bir kişinin sevgiyi ve mutluluğu hak etmesi için mutlaka engelsiz olması gerekmiyor. Engelli ve engelsiz kişiler de birlikte mutlu olabilir. Biraz da bunlar anlatılmalı...

ALİYE YÜCEL

Formun Üstü

 

VİCDANLI OLMALI

Rehabilitasyon merkezlerinde bazı görevlilerin engelli çocuklara işkence yapıldığı haberleri medyaya sık sık yansıyor. Engellilere yapılan bu muamele insanı dehşete düşürüyor, kanını donduruyor ve çok üzüyor. İnsanlığından bile utandırıyor. Aslında bunlar bize yansıyan ve kayıt altına alınan bölümü... Bir de kayıt altına alınamayanlar var. Kim bilir böyle ne çok vaka vardır. Düşünmesi bile çok korkunç... Ortaya çıkınca, yakalanıp büyük cezalar almaları bile benim içimi rahatlatmıyor.

Yapılan her haberden sonra gelen tepkilerden ve ailelerin şikayetlerinde dolayı Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı olaylara el koyuyor. Bir şeyler yapılmaya çalışılıyor. Bakanlık, bu konuda çok hassas biliyoruz. Bu tür bakım merkezleri için özel standartlar getiriliyor ve sıkı denetime tabi tutuluyor. Ama yıllardır değişen bir şey olmuyor. Maalesef bu acı olaylar hep tekrarlanıyor. Bunları okurken bile birilerinin bu insafsız muameleyi görmediğini bilebilir miyiz?

Engellilerin bir çoğu derdini anlatacak ve kendisine yapılanı anlatabilecek ve şikayet edecek durumda da değiller. Bir çoğu doğruyu yanlışı ayırt edemiyor. Muhtaç bir durumda… Maalesef kötü muamele, işkence ve insanlıktan çıkmış davranışlarla karşılaşabiliyorlar. Ailelerinin eğitim alması ve daha iyi bir seviyeye gelmesi için bu tür merkezlere götürdüğü çocuklar, yapılan kötü muameleden sonra ruhsal açıdan daha kötü bir duruma düşebiliyorlar.

Kabul edelim ki engelli, hasta, yaşlı veya bakıma muhtaç kimselere hizmet vermek çok güç... Böyle olunca da her şey vicdanlara kalıyor. Vicdanlar engelliyse maalesef yapılacak bir şey yok. Bunu dikkate almak gerekir. Kendi normal çocuğuna bile tahammül gösteremeyen ebeveynler var. Bunun yanında yedi kat yabancı birine şefkatle yaklaşanlar kişiler olabiliyor. Bu nedenle bu tür yerlerde çalışanlar çok özenle seçilmeli…

Görüyoruz ki denetim yeterli olmuyor. Hem bu konuda nasıl sağlıklı bir denetim yapılır ki? Keşke olabilse… Ama çok zor. Denetimle olmaz bu... Denetimden ziyade bu kurumlarda çalışanların insanı değerlere sahip olması gerekiyor. Vicdanlı olmaları gerekiyor. Bu her şeyden daha önemli… Bakım merkezlerinde çalışanların empati yeteneği yüksek, şefkatli, sabırlı, merhametli, öfke kontrolünü yapabilen ve vicdanlı kimseler olması gerekir. Yoksa bu tür vakalara daha pek çok yerde rastlanır.

Bu tür yerlerde çalışanlar çok özenle seçilmeli... Bu çok hassas bir konu… Bu seçme nasıl bir yöntemle olur ve nasıl bir sertifika almaları gerekir bilemem. Ama bu merkezlerde çalışacak personelin mutlaka; sosyal hizmet uzmanı, psikolog, pedagog, psikiyatr gibi kişilerin bulunduğu bir grup uzmanlar tarafından ve çeşitli mülakatların yapıldığı bir dizi eleme sonucunda seçilmesi gerekiyor. Başka bir yolu yok...

Yazdığım her yazının kimler tarafından okunacağının hiç önemi yoktu. Kim okursa okusun. Bir kişi bile okusa ve bir farkındalık meydana gelse yeterdi... Ama bu yazıyı özellikle bu konuyla ilgili yetkililerin okumasını çok istiyorum. Biliyorum çok zor bir şey istiyorum. Ama isteğim bu... Okumalı ve buralarda çalışacak personeller artık özel olarak ve özenle seçilmeli... Eğitim gerekli ama bu merkezlerde çalışanlar her şeyden önce vicdanlı olmalı...

ALİYE YÜCEL

TRUMP KABAĞIN SAHİBİNİ BİLİR Mİ?

Geçtiğimiz ay, Donald Trump'un engelli bir muhabire olan davranışını, onunla alay etmesini dünyada duymayan kaldı mı bilmiyorum. Sanırım duyanların çoğu da şaşırmış ve kınamıştır. Çünkü yaptığı inanılır gibi değil. Gaf olarak adlandırıldı ama bu gaftan da beter bir durum. Üstelik bu kişi sıradan biri de değil! Engelliye böyle bakan biri "Başkan" olacak! Hem de Amerika'ya... İçler acısı bir durum...

ABD'de 2016 yılında yapılacak seçimlerde aday adayı olan ünlü iş adamı Donald Trump, Güney Carolina'da yaptığı seçim konuşmasında New York Times muhabiri Serge Kovaleski'yle engelinden dolayı alay etti. "Konjenital eklem sendromu" olan muhabirin hareket ve konuşmasını taklit etti. Serge Kovaleski, eklemlerin hareket kabiliyetini engelleyen bir hastalık olan "konjenital eklem sendromu" nedeniyle özellikle sağ kolu ve elindeki hareketlerde kısıtlılık yaşıyor.

Donald Trump, miting konuşmasında, Kovaleski için "İyi bir muhabir..." diye bahsedip, sonra da "Şimdi bu zavallı adamı görmelisiniz..." diyerek kollarını ve ellerini tuhaf hallere sokup çarpıtarak Serge Kovaleski'yi taklit ve alay etti. Trump'ın yaptığı bu eylemden sonra New York Times bir açıklama yaptı. Açıklamada "Donald Trump'ın muhabirlerimizden birinin görünüşüyle alay etmesini çok çirkin buluyoruz" ifadesi kullanıldı.

"Kabağın da Sahibi Var!" hikayesini bilirsiniz.Trump'un haberini duyduğumda aklıma hemen bu hikaye geldi. Hikayeyi bilmeyenler için anlatayım. Bilenler içinde hatırlatayım:

Bir derviş berberde tıraş olurken, mahallenin kabadayısı gelir ve başına vurarak, "Kalk bakalım kabak. Tıraş sırası bizde!" der. Dövene elsiz, sövene dilsiz olan, halktan gelenin Hak'tan geldiğine inanan derviş sabreder. Kabadayıya berber de bir şey diyemez. Derviş "La Havle. Ya sabır!" diyerek tıraş olmayı bırakıp, yan koltukta oturup beklemeye başlar. Fakat kabadayının dili durmaz. Tıraş boyunca "kabak aşağıya, kabak yukarı" diye hakaret etmeye devam eder. Dervişi sürekli aşağılar...

Sonunda kabadayının tıraşı biter ve çeker gider. Fakat, kabadayı sokağa adım atar atmaz kontrolden çıkan bir at arabası gelir kabadayıyı altına alır, sürükler ve feci bir şekilde ezer. Bu manzarayı gören berber, dervişe dönüp "Derviş biraz ağır olmadı mı?" diye sorar. Derviş: "Hayır! Kabadayının hareketleri Allah'a dokunur diye aklıma geldi ve içimden hakkımı da helal ettim. Ama bu kabağın da bir sahibi var!" der.

Engelli birinin alay edildiği, aşağılandığı her durumda aklıma bu hikaye gelir. Bu kez de öyle oldu. İşte gördük! Bir kişi engelli ise böyle bir duruma maruz kalabiliyor.  Engelli kişi hangi sınıftan olursa olsun, kariyer yapmış, muhabir olmuş, Pulitzer Flaş Habercilik Ödülü'nü de almış olsa fark etmiyor. Engelinden dolayı alaya alınabiliyor. Bunu söyleyen kişi de dünyanın en büyük devletlerinden birinin başkan aday adayı olabiliyor. Ne denir bilemedim. Ama Donald Trump'a bu hikayeyi anlatmak isterdim. "Kabağın da bir sahibi var!" demek isterdim. "O bunu anlar mıydı?" derseniz. Hiç sanmıyorum. Engelliye bu bakış acısıyla bakan birinin bunu anlayacağından da şüphem var!

ALİYE YÜCEL         

ENGELLİYSE OĞLUM DEĞİL!

Bazen duygularınız ayrımına varamazsınız. Daha doğrusu hangisinin ağır bastığını anlayamazsınız. İşte öyle oldum. Müge Anlı'nın programında şahit olduğum durum beni bu hale soktu. Seyredenler bilir programda ailesinden ayrı kalanlar onları arıyor. 50 yıl sonra bile ailesine kavuşanlar oluyor. Biri çıkıyor ailesinden hatırladıkları üç beş şeyi (çoğu zaman onlar bile doğru olmayabiliyor) paylaşıyor. Beş on dakika sonra bir telefon bağlanıyor. "O benim kızım, oğlum, kardeşim, yeğenim, kuzenim, arkadaşımın kızı..." gibi bildiklerini anlatıyor. Ve aile bulunuyor. Nasıl güzel bir heyecan fırtınası ve mutluluk...

Yine böyle oldu. Geçtiğimiz hafta 25-30 yaşlarında bir genç geldi. Konuşma zorluğu vardı ve algısında da bir problem olduğu hemen anlaşılıyordu. "5-6 yaşlarında kayboldum. Polisler beni buldu.Yuvaya verdiler..." diye anlattı. Sonra da ailesinden hatırladıklarının bir bir söyledi. Çok borcu olduğundan da bahsetti. İnsan, borca kızsa da durumundan dolayı merhamet duygularının ağır bastığı bir durumdaydı. Neyse bir telefon geldi. "Bu benim kardeşim olabilir, yoldayım geliyoruz..." diyen. Sonra adını bile doğru hatırladığı kardeşi ile ağabeyi olacak kişiler geldi. Nasıl da benziyorlardı.

Çok benzedikleri halde biraz mesafeliydiler. Görünce "Olmayabilir" diyen bir tutum içine girdiler. Sonra amca oğulları geldi onlar çok daha sıcaktılar. Babaları da yoldaymış. Ben babanın tutumunu çok merak ettim. "Kardeşleri kadar soğuk olamaz. Ne de olsa baba..." diye düşündüm. Yayın bitti. Baba yetişemedi. Ertesi güne kaldı. Ertesi güne kaldı ama canlı yayın gibi çekilmiş. Ertesi gün bant yayınlandı. Şimdi dikkatlice okuyun. Baba geldi. Çocuğa doğru yürüdü. Yaklaştı yaklaştı, başını elleriyle tuttu, gözüne baktı. Ve birden "Bu değil..." dedi. O an zavallı çocuk ne düşündü bilemem. Ama ben çok şaşırdım, yıkıldım, üzüldüm, kızdım... Bu nasıl bir yaklaşım şekliydi?

Gelelim başa... Genç, geldiğinde kardeşinin adını, babasının adını (konuşma zorluğu nedeniyle yanlış anlaşıldığından eminim), babasının mesleğini ve soyadını bir harf değişikliğiyle söylemişti. Ailesiyle ilgili pek çok ayrıntıyı hatırlıyordu. Kaybolduğu gün ile ailenin çocukları kaybettiği gün de aynıydı. Babasındaki fotoğrafı gören arkadaşları ve yurt müdürleri onun olduğuna hem fikirdiler. Bütün bunları geçtim. Kardeş ve amca çocuklarıyla çok büyük benzerlikleri olduğu halde babası kabul etmedi. Ayrıca DNA testi yapılmasını istememişti. Bu değil diyen biri DNA testinin yapılmasını niye istemez onu da anlamak zor. Değilse çıksın o zaman ortaya...

Ertesi gün çok tepki aldığından mıdır nedir? DNA testini kabul etmiş. Ailenin DNA testi için gittikleri yerdeki tutumları da ayrı bir rezalet.. Sonuç belli olunca ne olur bilemem... Bir baba nasıl böyle davranır? Bu baba için ne yazılır? Oysa kaybolduğunda ödül bile koymuş... Şimdi ise söylediği "Benim oğlum gözlerini böyle kırpmıyordu..." İyi de aradan yıllar geçmiş... O çocuk aileden uzak neler yaşamış? Aile ortamında, sevgi ile büyümedi ki... Neden, nasıl bu hale geldi biliyor musun? 

Bir babanın böyle davranmasına inanmak zor. İçimden, bu normal bir çocuk olsaydı. Doktor, mühendis, avukat gibi bir mesleğe sahip olsaydı. Baba yine böyle mi davranırdı, diye düşünürken, Müge Anlı da buna benzer olan düşüncelerini paylaştı. Ben yine de çok borcu olduğu için kabullenmediğini düşünmek istiyorum. O da hiç insanca değil. Ama engelli olduğu için reddettiğini düşünmek bile istemiyorum. Çünkü bu çok acı...

                                                                                                                        

ALİYE YÜCEL                                                

                                                                                       

BİR KAÇ KİTAP

Yine bir 3 Aralık Dünya Engelliler Günü geldi, geçti. Yine tüm dünyada engelliler hatırlandı ve engelli sorunları ele alındı. Dünya Engelliler Günü ile ilgili yazacak çok şey var. Ancak bunlar her yerde rastladığınız dilekler, temenniler, sorunlar ve çözüm istekleri... Bunlardan değil, sizlere kitaplardan bahsetmek istiyorum. Engelli arkadaşlarımın yeni çıkan kitaplarından... Kitapları okuyup incelemeden yazmayı düşünmüyorum ve yazmıyorum. Ama kitaplar yeni çıktı. Her üçünü de okuyup bitirinceye kadar çok zaman geçecek. İşte bu yüzden bir an önce yazmak istedim.

İlk önce dernek (Türkiye Sakatlar Derneği İstanbul Şubesi) arkadaşım Satı İlen'in kitabından... Satı İlen, müthiş bir edebiyatçı... Yeni kitabının adı ise "Sakatlığa Övgü". Yeni diyorum çünkü bu onun ikinci kitabı... İlk kitabı "Denize Şiir Okumak" çok başarılı bir hikaye kitabıydı.  İnsanı ne kadar güzel gözlemlediğini her satırında görmek mümkündü. Engelli, engelsiz herkese ne çok şey anlatıyordu öykülerinde... İnsanı yüreğinden yakalıyordu.

Kozalak Yayınevi'nden çıkan Sakatlığa Övgü ise bir deneme... Dediğim gibi henüz okumadım. Ancak kitabın adı bile çok çarpıcı ve ne çok şey anlatıyor. Tanıtım yazısından kitapla ilgili önemli ip uçlarını görmeniz mümkün... Sakatlığı Övgü; kuşaktan kuşağa aktarılan, sakatlarla ilgili her türlü negatif düşünce, hurafe ve ön yargıya bir başkaldırı... Satı İlen kitapta doğanın içinde bile farklılıklar varken kusursuzluğu aramanın anlamsızlığı dile getiriyor.

Gelelim ikinci kitaba; Paşalar Divanı. İlmek Yayınları'ndan çıkan kitabın yazarı Talha Yıldız. Talha, benim "Türkiye'nin Yeni Yazarları" isimli Yazarlık Atölyesi projesi sayesinde tanıştığım bir kardeşim... Onu tanıdığımda çok kitap okuduğunu, bir kitap kurdu olduğunu öğrenmiştim. Atölyeye katılanlar için "Yazarlık konusunda başarılı olacaklarına inandığım arkadaşlarımın takipçisi olacağım..." demiştim. Bazılarının bir gün bir kitap yazacağına inanıyordum... Ve haklı çıktım. Talha'nın ilk kitabı çıktı.

Talha Yıldız, bedensel engelli... Çocuklukta pek çok kişinin hayalinde bir meslek vardır. Talha  Yıldız da hep polis olmak istemiş. İstemiş istemesine de engelinden dolayı bu mümkün olmamış. O da bir polisiye roman yazmış! Ne kadar anlamlı değil mi? Ortaya ne güzel bir sonuç çıkmış. Talha Yıldız, kitabını ilham aldığı usta yazar Peyami Safa'ya ithaf etmiş... Polisiye romanların ilgi gördüğü günümüzde Paşalar Divanı'nın şansının olduğunu düşünüyorum.

Ve bahsetmek istediğim son kitap Karmaşa. Karmaşa, Furkan Uğur Eşitti'nin kitabı... Furkan Uğur Eşitti ile kitabı çıktıktan sonra konuştum. Ona mutlaka kitabını okuyup daha sonra blogumda yer vereceğimi söyledim. Ama bekleyemedim, okumadan yazıyorum. İlmek Yayınları'ndan çıkan Karmaşa, bir istihbarat romanı... Karmaşa, Furkan'ın ilk kitabı ama devamı gelecek... Karmaşa İhanetle Mücadele - 1. Kitap.

Furkan Uğur Eşitti görme engelli. İstihbarata ilgi duyan, bu konuda çalışmayı çok isteyen ancak bu hayalini gerçekleştiremeyen Furkan da bu konuda bir roman yazmış... Furkan Uğur Eşitti, istihbarat romanı olan Karmaşa'da bir ihanet şebekesini devlete kurduğu kumpasları anlatmış... Paşalar Divanı ve Karmaşa, engellilerle birlikte yaşama kültürünü yaygınlaştırmak amacıyla başlatılan "Engelsiz Kitaplar Projesi" kapsamında "Engelsiz Dünya Platformu" işbirliğiyle hazırlandı.

Her üç kitap da okunmaya değer eserler... Buna bütün kalbimle inanıyorum. Kitabı yeni çıkan arkadaşlarımın heyecanını hissediyorum. İnsanın kitabının çıkması güzel... Ancak okuyucuyla buluşturmak ve okutmak zor! Bu tecrübeyle sabit... Dilerim her üç kitapta okuyucuyla buluşur. Yazımı okuyanlardan ricam bahsettiğim kitapları almaları ve çevreleriyle paylaşmaları... Belki kitaba ilgi duyan birilerine ulaşır ve alıp okurlar...

 ALİYE YÜCEL         

ENGELLİ OLAN YAPILARIMIZ

Mimarlar Odası Bursa Şubesi'nin düzenlediği Ulusal Fotoğraf Yarışması'nın bu yıl ki konusu ilgimi çekmişti. "Engelli Olan İnsanımız Değil Yapılarımız" konulu yarışma sonuçlandı. Yarışmaya Türkiye genelinde amatör ve profesyonel fotoğrafçılar, 383 eser ile katılmış... Bu yıl 4.'sü düzenlenen yarışmada Osman Arslan'ın fotoğrafı birinci, Hatice Karakan'ın ikinci, Aytül Akbaş'ın ise üçüncü olmuş...  Dereceye giren fotoğraflar oldukça etkileyici...

   

Mimarlar Odası Bursa Şubesi; mimari engellerden arınmış mekanların, engelli ve engelsiz herkesin hakkı olduğuna ve erişimin lüks değil, önemli hak ve ihtiyaç olduğuna inandığı için böyle bir konsept seçmiş... "Engelli Olan İnsanımız Değil Yapılarımız" diyerek zaten çok şey anlatmış... Bu fotoğraf yarışması önemli ve başarılı bir sosyal sorumluluk projesi... Dikkat çekici ve çarpıcı... Engelli, engelsiz kim olursa olsun bu fotoğrafları görüp etkilenmemesi mümkün değil.

"Engelli Olan İnsanımız Değil Yapılarımız" denildiğinde ilk akla gelen merdiven ve basamaklar olur. Gerçekten de özellikle de bedensel engelliyi en çok merdivenler zorlar. Fotoğraf sanatçıları da böyle düşünüp, bunu gözler önüne sermişler... Böyle yerleri bulmakta zorluk çekmediklerine de eminim! Fotoğraflarda, mimari engeller ve eksiklikler gözlemlenmiş... Engel ve insan ilişkisi çarpıcı bir şekilde ortaya konmuş... Fotoğraflara bakınca bunu açıkça görüyoruz.

Özellikle bedensel engellilerin yaşadığı mimari engeller ve erişimde yaşanılan sorunlara dikkat çekilmek için yapılan bu yarışma sonunda çekilen fotoğraflardaki karelerden engellilerin hiç dikkate alınmadığını bir kez daha görüyoruz. Nereye gidersek gidelim bir engel var. Eğitim, kültür, sosyal hayat gibi pek çok yerde karşımıza bir engel çıkıyor. Şehirlerdeki pek çok yerin mimari planları engeli olmayan insanlara göre çizilmiş ve öyle yapılmış...

Türkiye'de engelli olmak bu yüzden zor. Caddeler, sokaklar, parklar, yollar, binalar, kamuya açık alanlar mimari engellerle dolu... Tekerlekli sandalye kullananlar rampaların eğimi  yüzünden refakatçi olmadan çıkmaya çekiniyorlar. Görme engelliler yürüdükleri kabartma zeminlerde her an bir engelle karşılaşıyorlar. Kol değneği, baston kullananlar; yol, zemin, merdiven ve kaldırım gibi pek yerde zorlanıyorlar.

Engelliler için yapılması gerekenlerle ilgili kanunlar ve talimatlar olduğu halde hiç bir alanda uygulanmıyor. Oysa yerel yönetimler, ilgili kurum yetkilileri, sivil toplum örgütleri ve herkes bu engelleri kaldırmak için bir şeyler yapmalı... İşte Mimarlar Odası Bursa Şubesi böyle bir adım atmış ve engelli olanın insanımız değil yapılarımız olduğunu göstermeye çalışmış... Umarız atılan bu önemli adımla yapılan yanlışlar görülür ve gereken düzenlemeler yapılır.

Not: Yayınladığım fotoğraflar derece sırasına göre...

ALİYE YÜCEL

ENGELLİ MİLLETVEKİLLERİMİZ VE BEKLENTİ

Yeni milletvekillerimiz belli oldu. Geçtiğimiz günlerde yeminlerini de ettiler. Çok istediğim bir şey vardı. O da engelli milletvekillerinin sayısının daha fazla olması... Belki pek çok kişi; hangi parti önde, hangi parti kaç milletvekili çıkaracak ve sonuç ne olacak diye merak ediyordu. Ben ise bunların yanı sıra kaç engelli milletvekilinin meclise gireceğini merak ediyordum. Bir önceki seçimlere göre sayıları arttı. Yeni kabinede beş engelli milletvekilimiz var.

7 Haziran seçimlerinde iki engelli milletvekili seçilmişti. AK Parti Bursa Milletvekili Bennur Karaburun ve CHP İstanbul Milletvekili Şafak Pavey. Her ikisi de tekrar milletvekili oldular. Onlara yenileri eklendi. Partileri, illeri ve isimleri şöyle; AK Parti İstanbul Milletvekili Mehmet Doğan Kubat, AK Parti Erzincan Milletvekili Serkan Bayram ve AK Parti Konya Milletvekili Hacı Ahmet Özdemir. Gönül isterdi ki sayıları daha fazla olsun. Ama buna da şükür...

Engellilerin hayatını değiştirecek karar ve düzenlemeler TBMM'den geçecek. Son yıllarda engellilerle ilgili çok önemli çalışmalar yapılsa da bunlar yeterli değil... Pek çok eksik noktalar ve yapılması gerekenler var. Engellilerin sosyal, ekonomik ve kültürel alanlarda hayata katılmalarını sağlayacak çalışmaların daha fazla olması gerekiyor. Engelliler için yapılan her şeyin insanlık için yapıldığını unutmayalım.

Engelli olmasa bile engelli ve engellilik konusunda çok duyarlı milletvekillerimiz var. Ancak engelli sorunlarının çözümü için engeli olmayan birinin başarılı olması daha zor. Engellilerin sorunlarını en iyi engelliler bilebilir. Bu nedenle çözümünü de en iyi onlar sunacaktır. Engellilerin yaşam kalitesini de onlar yükselteceklerdir. Bu nedenle engelli milletvekillerimiz yapacakları bizim için çok önemli...

Engelli milletvekillerimizin kendilerine "Engelliler için bugüne kadar neler yapıldı? Onlar neler bekliyor? Neler istiyor? Bizler neler yapabiliriz?" sorusunu soracaklarını ve gerekenleri yapacaklarını biliyoruz. Belki engelliler için yeni yasalar çıkarırlar. Belki de bir "Engelliler Bakanlığı" kurulur. Onlar bizim sesimiz... Onlar meclisteki temsilcilerimiz... Ve onlardan beklentilerimiz oldukça yüksek... İşleri hiç de kolay değil. Allah yardımcıları olsun.

Seçilen milletvekillerimiz hepsinin her alanda örnek çalışmalar yapacağını ve çok başarılı olacağına inanıyoruz. Ancak engelli sorunlarıyla özel olarak ilgilenmeleri, engellilerle ilgili çalışmalar yapmaları, engelliler için farklı projeler üretmeleri, engelli sorunlarına çözüm üretmeleri ve engelli çalışmalarına katkı sağlamaları gerekiyor. Bunu onlardan bekliyor ve görevlerinde başarılar diliyoruz.  

ALİYE YÜCEL

DADA VE CODA!

Okan Bayülgen'in programının başlayacağını okuduğumda hiç tereddüt etmeden yine işitme engelliler için bir tercüman olacağını düşündüm. Ve yanılmadım. Dada, geçtiğimiz hafta başladı. Yeni başlayan programda da ekranın sağ alt köşesinde işaret dili tercümanı bulunuyor. Program sırasında tüm konuşmalar işaret dili bilen bir tercüman tarafından işitme engelliler için anında çevriliyor. Programın işaret dili tercümanı ise Neslihan Kurt.

Neslihan Kurt, bir koda (Coda)! Coda; İngilizce "Children Of Deaf Adults"ın kısaltılmışı... Anne ve babası işitme engelli olup, kendisi işitme engelli olmayan çocuklara böyle deniyor. Onların iki dili oluyor. İşitme engelli olmadıkları için normal dillerini konuşurken diğer taraftan ebeveynleriyle de işaret dili ile konuşuyorlar. Neslihan Kurt da küçük yaştan beri işaret dilini kullanıyor. O nedenle de bu kadar başarılı...

Neslihan Kurt, çevirileri yaparken öyle içten ve samimi ki yaptığı işi ne kadar çok sevdiğini anlıyoruz. Sular seller gibi konuşuyor! Bıkmadan usanmadan çeviriyor. Mimiklerini çok güzel kullanıyor. Devamlı gülümsüyor. Pozitif enerji saçıyor. Herkesin sempatisini kazandığını tahmin ediyorum. İşaret diline ihtiyaç duymayanları bile kendine baktırıyor. Eminim, onu seyredenlerin bir çoğunda işaret dilini öğrenmek isteği doğuyordur. Sayesinde işaret dili öğrenenler olmuştur.

Okan Bayülgen'in programları entelektüel düzeyi yüksek programlar... Farklı konu ve konuklar oluyor. Bu nedenle Neslihan Kurt'un işi oldukça zor. İnsan seyrederken bazı kelimeleri duyunca bunu nasıl çevirebildi, nasıl anlatabildi diye düşünmeden edemiyor. Özellikle de soyut ve felsefi kavramları... Ama o her şeyi anlatmanın bir yolunu buluyor. Nasıl da dikkatli... Bir cümle bile atlamıyor. Okan Bayülgen'in ve konuklarının her söylediğini işaret diliyle anlatabiliyor. Hatta şarkı sözlerini bile çeviriyor.

Okan Bayülgen'in yaptığı programlarda işaret dili bilen tercüman bulundurması çok önemli... Onun bu duyarlılığı çok değerli... İşitme engellileri düşünen tek programcı olduğunu söylersek yanlış olmaz sanırım. Programlarında zaman zaman engelli sorunlarını da ele alan Bayülgen, bu alandaki eksikliği iyi ki görmüş. İyi ki programlarında işitme engellilere de seslenmek için bir tercüman bulunduruyor. Böylece işitme engelliler farklı konularda bilgi sahibi oluyorlar, kültürleri artıyor ve gelişiyorlar.

Televizyon hayatımızda önemli bir yere sahip. Ancak işitme engeliyseniz bundan mahrum kalıyorsunuz. İşitme engellilerin sayısı oldukça fazla... Ancak işitme engellilerin izleyebileceği program sayısı yok denecek kadar az. Televizyon ile onlar arasında büyük bir engel var. Maalesef onlar bu kadar önemli bir iletişim aracından mahrum kalıyorlar. Belki her program için bir işaret dili tercümanı bulundurmak zor olabilir. Ancak hiç olmazsa her kanal işitme engelliler için bir kaç program yapmalı... Ekranlarda daha çok işaret dili  tercümanı görmek dileğiyle...

ALİYE YÜCEL