ENGELLİ LEGO FİGÜRÜ

Lego, üzerindeki girinti ve çıkıntılar sayesinde birbirine kenetlenen, çeşitli renklerdeki yapı parçalarından oluşan bir oyuncak çeşididir. Danimarkalı The Lego Group isimli şirket tarafından 1949 yılında üretilmeye başlanmıştır. Önceleri tahtadan yapılmış, daha sonra plastikten üretilmiştir. Hemen hemen her çocuk Lego ile oynamıştır. Lego'nun her çocuğun hayatında önemli bir yeri vardır. Çocukların gelişimine olumlu katkısı olduğu da bir gerçektir.

"Toy Like Me" projesinden daha önce bahsetmiştim. İngiltere'de üç anne, engelli çocuklarına onlara benzer engelli oyuncak bulamayınca, engelli oyuncak bebekler tasarlayıp bunu  internette paylaştılar. İşte Toy Like Me (Benim Gibi Oyuncak) isimli bu proje dünyada büyük ilgi gördü. Oyuncak firmaları da bundan etkilendi. Pek çok oyuncak firması engelli oyuncaklar üretmeye başladı. Her ihtiyaç grubuna yönelik setler üreten ünlü oyuncak Lego da buna kayıtsız kalamamış ve engelli bir oyuncak üretmiş... İlk engelli figürünü Lego City'ye dahil etmiş...

Aslında Lego daha önce engelli bir oyuncak üretmiş... Ancak bu figür Toy Like Me grubu tarafından eleştiri almış. Çünkü, bu figür  tekerlekli sandalyede yaşlı bir adammış. "Oysa sadece yaşlı kişiler tekerlekli sandalyede olmazlar. Genç bir kişide engelli olabilir ve tekerlekli sandalyede yaşayabilir..." diye firmayı uyarmışlar. İşte bunun üzerine de Lego tekerlekli sandalyede genç bir figür üretmiş. Bu engelli gencin yanında ona eşlik eden bir rehber köpek de var.

Yıllarca çocuklar için kaleler, evler, yarış arabaları, gemiler üreten Lego şimdi bu engelli figür ile belki de çocukların dünyasına engellileri tanıtacak. Çünkü çocuk için bu engelli oyuncaklar çok önemli... Engelli çocuklar; daima kusursuz bebekleri görüp, kendilerini dışlanmış ve yalnız hissedebiliyorlar. Kusursuz olan bebekler çocuğun dünyasında olumsuz bir etki bırakabiliyor. Engelli oyuncakların, çevresinde dışlanan engelli çocukların özgüven duygusunun gelişmesinde ve kimlik kazanmasında etkisi büyük...

Aslında engelli bebekler sadece engelli çocuklar için değil, engeli olmayan çocuklar için de önemli. Engellinin dünyasını tanımaları, anlamaları ve onlarla birlikte yaşamayı öğrenmeleri için... Bu bebekleri gören ve oynayan çocuk engelli birini görünce yadırgar mı? Korkar mı? Onları dışlar mı? Küçük yaşta bu gerçekle tanışmış olur. Çünkü engelli ve engelsiz bu hayatı birlikte paylaşıyoruz. Bir gün bir yerde mutlaka karşılaşıyoruz.

  

Bakalım engelli Lego Türkiye'ye gelecek mi? Merakla bekliyorum. Çünkü Barbie'nin tekerlekli sandalyedeki arkadaşı Becky'yi Türkiye'ye bulamadım. Böyle bir oyuncağı çocuğuna alacak, onunla oynatacak ebeveynler var mıdır? Bu da ayrı bir konu... Genelde çocukları engelli olmayan anne ya da babalar çocuklarını böyle bir oyuncakla oynatmak istemezler. Onları uzak tutarlar. Çünkü çocukları böyle bir oyuncakla oynarsa onların da bu hale geleceğini mi  düşünürler bilinmez! Bazı ebeveynler için engellilik kavramı kaçılması, görülmemesi, yok sayılması gereken bir kavramdır. Oysa engellilik hayatın bir gerçeğidir. Bunu görmezden gelmekle bir yere varılmaz. Bunu unutmayalım.

                                                                                                                             

ALİYE YÜCEL

BENİM GİBİ OYUNCAK

Sosyal medyadan change.org'u biliyorsunuzdur. Orada çok etkili kampanyalar başlatılıyor. Bunlardan biri de "Toy Like Me". İngiltere'de yaşayan üç anne, engelli çocuklarına onlara benzer oyuncak almak istiyorlar. Ancak istedikleri oyuncakları bulamayınca, "Benim Gibi Oyuncak" (Toy Like Me) adı altında bu ilginç projeyi başlatıyorlar. Anneler, engelli oyuncak bebekler tasarlayıp bunu  internette paylaşıyorlar. Yaptıkları oldukça ilginç değil mi? Oysa kolu, bacağı kopan oyuncak bebekler çöpe atılır!

Kızı tekerlekli sandalyede yaşayan işitme engelli gazeteci Melissa Mostyn, işitme engelli ve gözlerinde bozukluk olan gazeteci Rebecca Atkinson ve oğlu görme engelli olan eski oyun danışmanı Karen Newell bu etkili kampanyayı başlatan anneler... Onlar, ilk olarak işitme cihazı (Koklear İmplant) kullanan bir bebek tasarlayıp, bunu  internette paylaşıyorlar. Bu kampanya çok beğeniliyor ve ilgi görüyor.

Bu üç annenin bir amacı da; ayrımcılık ve dışlamaya karşı çıkmak... Bu proje ile oyuncak üreticilerine daha farklı ve kapsayıcı oyuncaklara da ihtiyaç olduğunu anlatmak istiyorlar. Yaptıkları beğenilip yayılınca da butik işler yapan bir oyuncak firması onlara destek veriyor. Engelli çocukları olan ebeveynler de sosyal medyada "toylikeme" etiketiyle tasarımlar paylaşıyorlar. Ailelerin seslerini duyan İngiliz oyuncak firması bunun üzerine engelli oyuncaklar üretmeye başladı.

Ünlü Barbie bebeklerinin yapım firması Mattel 1997 yılında Barbie'nin tekerlekli sandalyedeki arkadaşı Becky'yi yapmıştı. Ancak bu bebekler çok çeşitli ve farklı formlarda... Bebeklerin hepsi birbirinden ilginç... Hemen hemen her engel türü var. Görmeniz gerekir. Solunum cihazıyla yaşayan, işitme cihazlı, protez bacaklı, tavşan dudaklı, tekerlekli sandalyeli, wolker ile yürüyen, kolu olmayan, saçları dökülmüş, kılavuz köpekle gezen, beyaz bastonla yürüyen ve hatta yüzünde doğum lekesi olan bebek bile yapılmış...

"Benim Gibi Oyuncak" kampanyası engellinin sunumuyla ilgili oldukça etkili... Farklı bir farkındalık şekli... Engelli çocuklar; daima kusursuz bebekleri görüp, kendilerini dışlanmış ve yalnız hissedebiliyorlar. Oysa oyuncak bebekler de engelli olabilir. Neden olmasın? Engelli ve kendine benzeyen bebeklerle oynayan çocuklar kendini daha iyi hissettirecektir. Bu oyuncaklar onları mutlu edecektir. Aslında engellisi ve engelsizi her çocuk bu tür oyuncaklarla oynamalı...

"Bu kampanya güzel, bu fikir iyi... Ama ben böyle bir bebeği çocuğuma almam derseniz..." diyecek bir şey yok! Saygı duymaktan başka... Kimseye zorla alın diyemeyiz. Bu bir tercih meselesi... Ancak hiç olmazsa kolu ve bacağı çıkıp, kaybolan bebekleri atmayalım. Çocukları bunlarla oynamaya teşvik edelim. Bununla oynamaya alışan çocuklar, çevresinde engelli birini gördüğünde onları dışlamasın!

ALİYE YÜCEL