GÖRÜNTÜYÜ DUYMAK

"Görüntüyü duymak nedir?" derseniz. Kısaca "Görüntüyü duyulanlar yoluyla anlamaktır" diyebilirim. 

Bu, görme engellilerin görme şeklidir. Burada sesli betimleme devreye girer. Gözlerimizle gördüklerimiz görme engellilere ses yoluyla anlatılır. 

ALİYE YÜCEL 

GÖRME ENGELLİ BÜYÜKELÇİ

Milliyet Gazetesi'nde "Görme engelli büyükelçi! İngiltere’de bir ilk... " diye bir habere rastladım. İngiltere'de yazıyordu ama belki de dünyada ilk defa görme engelli bir kadın büyükelçi olacak.

Victoria Harrison, İngiltere’nin ilk görme engelli denizaşırı büyükelçisi oluyor. Henüz göreve başlamadı. Harrison, önümüzdeki ağustos ayında İngiltere Büyükelçisi olarak Slovenya’ya gidecek. Tiffany Sadler'in yerine gelecek.

Biliyorsunuz ki dünyada görme engelli pek çok kişinin onlara yardımcı olan rehber köpekleri var. Victoria Harrison'un da var. Bu görevinde kendisine rehber köpeği Otto eşlik edecek. 

Victoria Harrison, İngiltere Dışişleri Bakanlığı’na diplomasi için alınan ilk görme engelli personel olarak görev yapmış. Şimdi de yurt dışına gönderilen ilk görme engelli diplomat oluyor. 

Harrison, yaşantısı boyunca birçok önyargıyla da karşılaşmış. Ama hayata olumlu bakıyor. BBC’ye verdiği bir röportajında “Görme kaybım insanlarla bağlantı kurmama yardımcı oluyor” diyor. Yani engelinin kendisine olumlu bir durum meydana getirdiğini açıklıyor. 

Kaynak: Milliyet

ALİYE YÜCEL 

KİTAP ARTI

3 Aralık Dünya Engelliler Günü'nde engellilere yönelik bir çok çalışma ve faaliyetler yapılıyor. Kültür ve Turizm Bakanlığı da engelliler için yeni bir mobil uygulaması başlattı. "Kitap Artı" uygulaması hayata geçirildi.

İşitme ve görme engellilere yönelik uygulamanın amacı: işitme engelli çocuklar ve gençlerin; dil, okuma ve çözümleme becerilerini geliştirmeyi ve kitap okuma alışkanlıklarının gelişimine katkıda bulunmak.

Uygulama sayesinde, işitme engelli çocuklar küçük yaşlardan itibaren verimli bir şekilde okuma becerisi edinebilecekler.

Bakanlığının "Herkes İçin Kitap" sloganıyla hizmete sunduğu bu uygulamadaki seslendirilen kitaplardan görme engelliler de faydalanacak. 

"Kitap Artı" uygulaması aynı zamanda işaret dili öğrenmek isteyenlere de hizmet verecek şekilde tasarlandı. 

Uygulamadaki video kitaplar sertifikalı uzman işaret dili çevirmenleri tarafından hazırlanacak. Video kitapların platformdaki sayısı zamanla artırılacak.

Kaynak: A.A

ALİYE YÜCEL

GAZZE'DE ENGELLİ OLMAK

Bir süredir gündem malum Gazze ve Filistin... Orayı düşünürken, orada yaşayan engellileri de ayrıca dert ediyorum. Bu nedenle ilgili haberleri okumaya çalışıyorum. Engelsiz insanlar için bile çok zor şartları olan bölge, engelliler için ne haldedir tahmin edebiliyorum.

Binalar, sokaklar ve caddelerdeki ağır yıkım nedeniyle tekerlekli sandalye ve diğer yardımcı cihazları kullanarak yürüyen bedensel engelliler, bırakın kaçmayı, kilometrelerce yürümeyi, molozların arasında bir kaç metre bile yol alamayabilir. Çevresel engellerin yürümeyi ne derece zorlaştırdığını çok iyi biliyorum.

Elektriğin olmaması, asansörlerin çalışmaması anlamına geliyor ve yüksek binalarda yaşayan bedensel engellilerin evlerinden çıkmalarını imkansız hale getiriyor. Bir kısmı bu yüzden hayatını kaybetmiş olmalı... 

İşitme ve görme engellilerin, tahliye emirlerini duyma görme ve bilme olasılıklarının düşük olduğunu, özellikle etkili uyarıların olmaması nedeniyle saldırılardan kaçmakta zorluk yaşadıkları anlıyoruz. 

Zihinsel engelli kişiler ise; akrabalarına veya kurtarma görevlilerine nerede olduklarını maalesef anlatamaz, bildiremezler. 

Bir çok engelli kişi diyelim ki hayatını kaybetmedi; yiyecek, su ve diğer temel ihtiyaçların ne zaman tükeneceği konusunda korkusu ve endişesi ile yaşamaktalar... 

Saldırılarda yeni engelli olanlara gelince, onları düşünmek bile istemiyorum. Çatışmalardan kaçmaya çalışan Filistinliler için engelli yaşamak başlı başına etkili bir ölüm olabilir. 

ALİYE YÜCEL

ENGEL DEĞİL!

Zaman zaman "Engelli Mahremiyeti" konusunda çalışmalar yaptığımızı ve aynı adla bir Instagram (@engellimahremiyeti) hesabında paylaşımlar yaptığımızı yazıyorum.

Üç haftadır "Engelli olmanız hayatın keyfini çıkarmanıza engel değil!" başlığı altında paylaşımlar hazırladık. İlk iki paylaşımlar ilgi gördü. Bu nedenle burada da yazmak istedim. 

İlk paylaşım bedensel engelliler, daha doğrusu tekerlekli sandalye kullananlar içindi:

"Engelli olmanız hayatın keyfini çıkarmanıza engel değil!" 

Tekerlekli sandalye ile merdivenden inemezsiniz. Ancak sandalyeniz varsa; otobüslerde, lokantalarda, piknik yaparken sandalye aramazsınız!

İkinci paylaşım görme engelliler içindi: 

"Engelli olmanız  hayatın keyfini çıkarmanıza engel değil!" 

Görme engeliyseniz bu karanlıkta yol bulmanız için sorun olmaz! Hatta evde elektrikler kesildiğinde gören kişilere rehberlik dahi yapabilirsiniz! 

Yarın da işitme engelliler için şu paylaşımı yapacağız: 

"Engelli olmanız hayatın keyfini çıkarmanıza engel değil!" 

İşitme engelli iseniz; konuşmaları duyamaz, iletişimde zorluklar yaşayabilirsiniz ama kalpten gelen duyguları anlayabilir, gürültülü ortamlarda kitap okuyabilirsiniz! 

Engelli ve engellilik konularında farkındalık meydana getirecek bilgiler paylaşmaya devam ediyoruz. Takip edebilirsiniz.   

ALİYE YÜCEL

ENDONEZYALI GENÇ YETENEK

Putri Ariani ismini duydunuz mu? Putri Ariani, Endonezyalı görme engelli bir şarkıcı ve söz yazarı... Henüz 18 yaşında olan genç kız ABD'nin en çok izlenen yetenek yarışması America's Got Talent’a katılıyor. Yarışmada şarkı söyleyen ve piyano çalan Ariani çok etkileyici bir performans göstererek jüri üyelerinden Simon Cowell tarafından Golden Buzzer ile ödüllendiriliyor. 

Cowell, salonu ve jüriyi kendisine hayran bırakan Ariani'den ikinci bir parça isteyerek genç kıza "Şimdiye kadar senin gibi bir ses burada yarışmadı." sözleriyle iltifat etmiştir. Sonra da Simon, altın konfeti yağmurunu göremeyen Ariani'nin ellerine yerden aldığı konfetileri tutuşturarak seyircileri duygulandırıyor. Haberi gördüğümde ben de etkilendim.

Putri, yarışmanın ardından sosyal medya hesabından yaptığı paylaşımda: "Elhamdülillah. Bana olan olağanüstü desteğiniz ve takdiriniz için teşekkür ederim. Bunun benim başıma geleceğini hiç beklemiyordum, hala bunun bir rüya olduğunu düşünüyorum. Çok duygulandım. Hepinizi çok seviyorum." diyor.

Gelelim genç kızın hayat hikayesine; Putri, Ariani, 31 Aralık 2005 yılında erken bir doğumla dünyaya gelmiş ve iki ay boyunca kuvözde kalmış. Üç aylıkken Putri'nin görmediği anlaşılmış. Ailesi onu tedavi ettirmek için Singapur'a götürmüş ancak tedavi için geç kalınmış. Sağ gözünden bir ameliyat olsa da görme yeteneğinde bir gelişme olmamış... Müzikle ilgilenen genç yetenek şarkı söylüyor, piyano çalıyor ve şarkı sözü yazıyor. 

Putri, engeliyle ilgili olarak 'Allah'ın takdiri böyle' diyerek genç yaşında büyük bir teslimiyet örneği gösteriyor ve "Yaşadığım en büyük zorluk, insanların bana müzisyen olarak değil, görme engelli biri olarak bakması. Ama şarkı söylerken kendimi bir yıldız gibi hissediyorum." diyor.

ALİYE YÜCEL

LEGO'DAN BRAILLE ALFABELİ PARÇALAR

Dünyaca ünlü oyuncak firması Lego, görme engelli çocukların da oyuncaklarını oynayabilmesi için braille alfabesiyle kodlanmış parçaları satacağını duyurdu. 

Dünya'da en çok satan oyuncak ürünlerinden olan Danimarka merkezli Lego, görme engelli çocuklar için özel yapım parçalar satmaya başlayacağını açıkladı. 

Lego, 2020 yılından bu yana braille alfabesiyle kodlanmış parçaları görme engelli kuruluşlarıyla birlikte test etti. Test sonuçlarından memnun olduğunu belirten Lego, bu girişim ile ebeveynlerin görme engelli alfabesini öğrenmelerine yardımcı olacaklarını umduğunu ve braille alfabeli ürünlerin önümüzdeki aydan itibaren satın alınabileceğini açıkladı.

Birleşik Krallık'ta görme kaybı yaşayan insanlar için faaliyet gösteren Kraliyet Ulusal Körler Enstitüsü (RNIB) elçisi Dave Williams, Lego aracılığıyla braille alfabesini öğrenmenin sürecini hızlandırdığını ve eğlenceli hale getirdiğini söyledi. 

Williams, braille alfabeli legolar için "Herkesin tanıdığı bir oyuncağı kullanmak garip hissettirmiyor ayrıca engelleri de ortadan kaldırıyor" dedi. 

Braille kodlu parçaların tasarımcısı Rasmus Løgstrup, "Parçalar, binlerce talep aldı. Ailelerin birlikte braille alfabesiyle oynayarak eğlendiklerini görmek için sabırsızlanıyoruz" sözlerini ifadesinde bulundu.

Kaynak: The Guardian

ALİYE YÜCEL 

GÖRME ENGELLİLER İÇİN BİR KOLAYLIK DAHA

Fransa'daki SonarVision adlı şirket, yüksek hassasiyetli GPS takibi ve konuma göre 3 boyutlu seslerden elde ettiği verilerle görme engellilerin büyük şehirlerde rahatça dolaşmalarına yardımcı olan bir cep telefonu uygulaması geliştirdi.

Paris'teki bir grup mühendislik öğrencisinin görme engelliler için geliştirdiği bu icat sayesinde görme engelliler büyük şehirlerde tek başlarına güvenli bir şekilde yönlerini bulabilecekler.

Uygulama, kullanıcıyı doğru rotaya yönlendirebilmek için 3 boyutlu ses olarak bilinen "uzamsal ses" dalgalarıyla artırılmış gerçeklik haritası çıkarıyor.

SonarVision'ın kurucu ortağı ve CEO'su Nathan Daix, "3 boyutlu sesleri doğru yönlerden elde ederek çok basit bir şey yapmaya çalışıyoruz. Kullanıcı, sesin geldiği yöne dönüyor ve sonra gitmeye hazır. İşte bu kadar kolay." diyerek uygulamanın pratikliğini vurguluyor.

Daix, uygulamanın Paris'te sorunsuz bir şekilde çalıştığını ve diğer büyük Avrupa başkentlerine de "oldukça kolay" bir şekilde adapte edilebileceğini açıklıyor. 

Uygulama şu anda geliştirme ve deneme aşamasında ancak 2023 yılı bitmeden ürünün piyasaya sürüleceği belirtiliyor. Türkiye'ye de gelmesi çok sürmez umarım.

Kaynak: Euronews

ALİYE YÜCEL 

SEÇİMDE GÖRME ENGELLİLERE ŞABLON

Görme engelliler, 14 Mayıs'ta yapılacak Cumhurbaşkanı ve 28. Dönem Milletvekili Seçimi'nde ilk kez kendileri için hazırlanan şablonla oy kullanacaklar. Bu ilk kez yapılan bir uygulama olacak.

Oy pusulalarının şekli belirlenip basım aşamasına gelindikten sonra, oy pusulasındaki mühür basılacak yerler dikkate alınarak mühür delikleri oluşturulacak, her sandığa görme engelliler için şablon gönderilecek.

Önceki seçimlerde, seçim çevresi seçmeni olan akrabalarından birinin, akrabası yoksa diğer herhangi bir seçmenin yardımıyla oylarını kullanan görme engelliler, artık tek başlarına oy verebilecek. Görme engelliler bu sayede ilk kez kendi başlarına refakatçi olmadan oy kullanabilecek.

Yasa gereği, Yüksek Seçim Kurulu (YSK), görme engelli seçmenlerin tek başlarına ve erişilebilir biçimde oy kullanabilmeleri gerekiyor.

Tüm seçmenler için aynı oy pusulası basılacak, görme engelli seçmenlere, oy kullanma kabinine girerken oy pusulalarıyla kullanacakları şablonlar verilecek.

Oy pusulalarının şekli belirlenip, basım aşamasına gelindikten sonra, oy pusulasındaki mühür basılacak yerler dikkate alınarak mühür delikleri oluşturulacak.

Seçimler için toplam 814 bin 120 görme engelli oy kullanma şablonu oluşturulacak ve bu şablonlar YSK tarafından yurt içi ve dışındaki oy verme yerlerine gönderilecek.

ALİYE YÜCEL 

BEYAZ BASTON HAFTASI

7-14 Ocak tarihleri arası tüm dünyada Beyaz Baston Görme Engelliler Haftası olarak kabul edilir. Beyaz Baston Görme Engelliler Haftası'nın geçmişi 100 yıl öncesine uzanıyor.

 
1921 yılında Londra'da bir fotoğraf sanatçısı trafik kazası geçiriyor ve görme engelli hale geliyor. Çevrenin kendisinin görmediğini fark etmesi ve dikkat çekmesi için bastonunu beyaza boyayarak dolaşıyor.

 
Onun yaptığı bu uygulamayı çok başarılı bulan Fransız Görme Engelliler Örgütü 1931 yılında görme engellilerin bastonlarının beyaza boyanmasını kararlaştırıyor. Böylece "beyaz baston" simge haline geliyor.

Görme engellilerin yürüyüşlerinde büyük kolaylık sağlayan beyaz bastonun kullanımı ise şöyle; baston düzgün zeminde sola sağa kaydırılıyor, pürüzlü zeminlerde de yerden kaldırılıp sağa sola dokundurularak kullanılıyor. 

Beyaz Baston Haftası, görme engellilere farkındalık meydana getirmek adına önemli bir hafta...

ALİYE YÜCEL

JUDODA BÜYÜK BAŞARIMIZ

IBSA Para Judo Dünya Şampiyonası 6-10 Kasım tarihleri arasında Azerbaycan'ın başkenti Bakü'de düzenlendi. Şampiyonada Görme Engelli Milli Judocularımız, büyük başarı gösterdi. 

37 ülkenin yarıştığı şampiyonada milli judocularımız; Ukrayna, İran, Brezilya ve Fransa gibi bir çok ülkeyi geride bıraktı.

Madalya kazanan milli sporcularımız: 
Döndü Yeşilyurt J1-57 kiloda altın madalya, 
Zeynep Çelik J2-57 kiloda altın madalya,
Ecem Taşın Çavdar J1-48 kiloda gümüş madalya,
Abdurrahim Özalp ise J1-60 kiloda gümüş madalya, 
Esmer Taşkın J1-70 kiloda altın madalya,
Raziye Uluçam J2-70 kiloda gümüş madalya,
Nazan Akın Güneş J1+70 kiloda bronz madalya, 
Onur Taştan J1+90 kiloda bronz madalya ve 
İbrahim Bölükbaşı J2+90 kiloda bronz madalya kazandı.

Böylece 9 madalya ile şampiyonanın en başarılı ülkesi olduk. 

Türkiye Görme Engelliler Spor Federasyonu Başkanı Ayhan Yıldırım bu basari ile ilgili olarak "2000 yılında federasyonumuzun kuruluşundan bu yana dünya şampiyonalarında paralimpik branşlarda alınan toplam madalya sayısından 2 kat daha fazla madalya kazandık. İnşallah 2024 Paris’te de Judo branşında en az 10-12 kota ve 9-10 madalya ile ülkemizi temsil etmeyi hedefliyoruz” diye açıklama yaptı.

 
Büyük başarılar da elde eden engelli sporcularımız spor dallarının hemen hemen hepsinde yer alıyor. Bu bizim için gurur kaynağı oluyor. Görme Engelli Milli Judocularımızı kutluyor. Başarılarına yenilemelerini diliyorum.

ALİYE YÜCEL 

LCW'DEN ENGELLİLER İÇİN "LCW LIMITLESS"

Ünlü giyim firması LCW firmasıyla tanışmam uzun yıllar öncesine dayanıyor. TGRT'de çalışırken hazırladığımız "Vitrin" programına katılmışlardı. Firmaya aşina olunca sonra da müşterisi oldum. Çünkü tarzım olan kıyafetleri orada uygun fiyata buluyorum.

 
Bloguma LCW'yi yazmamın nedeni ise engelliler için ürettikleri... Firma, 2017 yılında "LCW Sense" adı verilen uygulama ile görme engellilerin hayatını kolaylaştırmışlardı. "LCW Sense" ile mağazalarda satılan ürünlerin özellikleri barkod okuma teknolojisi ile sesli olarak duyulabiliyor. Bunun için akıllı telefonların kamerası kullanılıyor. Ücretsiz olarak cep telefonlarına indirilebilen bu uygulama ile görme engelliler giysiler hakkında çeşitli bilgileri kolaylıkla öğrenebiliyorlar. Giysinin rengi, kumaş türü, deseni, beden ölçüsü, yıkama talimatları, fiyatı, ürünün peşin veya taksitli fiyatları da verilen bilgiler arasında...

 
LCW, şimdi de bedensel engelliler için kıyafetler hazırlamış. İnternet sayfalarına girince bedensel engelliler için hazırladıkları kıyafetlere rastladım. "Sınırları Aşan Fonksiyonellik" sloganıyla LCW Limitless Koleksiyonu’nun ürünleri yer alıyor. Bu ürünler giyinirken yaşanılan zorluklar göz önüne alınarak tasarlanmış. Rahat ve kolay giyinme sağlamak için tasarlanan LCW Limitless koleksiyonundaki kıyafetleri inceledim ve bedensel engellilerin kullanımına uygun önemli kolaylıklar gördüm. 

Erkek ve kadın tişörtlerinin omuzunda cırt  bantlar var. Bu giyinme kolaylığı sağlıyor. 

Gömleklerin önündeki ve manşetlerindeki düğmelerin altında cırt bantlar bulunuyor. Bu sayede kapanıyor ve düğme iliklemekle uğraşmadan kolayca giyiliyor. 

Pantolonların diz kısmında düşme ve çarpma ihtimaline karşı dizin korunmasını sağlayan padding var. 

Kadın jean pantolonlarının paçalarından diz kısmına kadar açılan fermuar var. 

Erkek jean pantolonlarının yan dikişlerinde gizli cırt bantlar var. Bu sayede düğme açma kapama ihtiyacı duymadan kolayca giyiliyor. Pantolonun arka bel uzunluğu ön kısmından daha uzun ve böylelikle kişi oturduğunda arkadan belinin açılması engelleniyor. Rahatça oturabiliyor. Ayrıca yanlarında çekme ipleri bulunuyor ve bu iplerle pantolon kolaylıkla yukarı çekilebiliyor. 

Klasik jean pantolonların ön ağ kısmında fermuar yerine gizli cırt bantlar var. Kolayca kapatılabiliyor. 

Kargo pantolonda diz üstünde tutma kemerleri var. Bu da kolaylıkla giyinmeyi ve bacağı çekebilmeyi sağlıyor. 

Pantolonların belleri lastikli ve pantolonlar kolaylıkla giyiliyor. 

Bedensel engellilere hareket özgürlüğü sunan bu kıyafetlere çok büyük ihtiyaç var. Yabancı ülkelerde bu tür kıyafetleri görünce bizde de olmalı derdim. LCW yaptı. Umarız bu diğer tüm diğer markalara da örnek olur. Giyim firmaları bu tür kıyafetler tasarlar. Çeşitler çoğalır. 

ALİYE YÜCEL

TOGG'DAN GÖRME ENGELLİLERE ERİŞİM

 

TOGG’dan (Türkiye'nin Otomobili Girişim Grubu) yapılan açıklamaya göre, ürün ve hizmetler görme engelli kullanıcılar için erişilebilir olacak.

Kullanıcı odaklı olarak geliştirilen TOGG, markalar ve görme engelliler için özgürlük teknolojileri geliştiren BlindLook'un "herkes için erişilebilir bir dünya" hedefine ortak oldu.

BlindLook'un Sesli Simülasyon uygulaması; tam ve kısmi görme engelli bireyler için ürün ve hizmetleri erişilebilir hale getirilip, görme engelli bireylerin ürün ve hizmetleri yardıma ihtiyaç duymadan bağımsızca kullanmalarına olanak sağlıyor.

Yapılan bu iş birliği kapsamında TOGG'un ürün ve hizmetleri, BlindLook'un ses odaklı teknolojisiyle fiziksel ve dijital ürünlerin temas noktalarını adım adım görme engellilere uygun hale gelecek.

Tamamlandığında görme engelli bireyler TOGG'un resmi internet sitesi "www.togg.com.tr"ye BlindLook hesaplarıyla girip, ürün ve hizmetlerden yararlanabilecekler.

Kaynak: AA

ALİYE YÜCEL

TWITTER'DAN GÖRME ENGELLİLERE YENİLİK

 

Sosyal medya platformları engelliler için yeni iyileştirmeler yapıyor. Twitter da görme engelli veya az gören kullanıcıların tweetleri daha iyi anlamalarına yardımcı olacak bir erişilebilirlik özelliğini test ediyor. 

Bu özellik ile görseli olan paylaşımlara basit bir alternatif metin ekleniyor. Böylece, görme engellilerin için tweet daha erişilebilir hale geliyor. Bu alternatif metinde, resimde nelerin olduğu basit bir şekilde anlatılıyor.

Twitter; Web, Android ve iOS‘taki kullanıcıların yüzde onuna açıklama ekleme uyarı hatırlatıcıları başlattığını bildirdi. Bu yeni özelliği sınırlı sayıda kullanıcı test ediyor.

Şirket, kullanıcılara kolaylık sağlamak için açıklama hatırlatıcı özelliğine göre, görsellere açıklama eklemesi için kullanıcılara bildirim gönderiyor. Bu özellikle görme engelli ya da görme kaybı yaşayan kullanıcılar için oldukça büyük bir önem taşıyor. 

Ekran okuyucu kullanan bu kullanıcılar, görsellerde yer alan açıklama sayesinde Tweet’e anlam yüklüyor. Şimdiki durumda da isteyen kullanıcılar görsellere ve GIF‘lere açıklama ekleyebiliyor. Ancak yeni özellik, açıklama eklemeyi öne çıkarmak için bildirim gönderiyor. 

Twitter'in bu açıklama özelliği isteğe bağlı olacak. Test kapsamında görselli Tweet paylaşmadan önce kullanıcıların karşısına ‘Görselinizi Erişebilir hale getirmeyi unutmayın’ başlıklı bir hatırlatıcı çıkacak. Ardından kullanıcılar, açıklama ekleme veya ‘bu sefer değil’ seçeneğini seçerek işlemi atlayabilecek.

Bu özelliği kullanmak isteyenlerin yapması gerekenler şu şekilde:

Ayarlar ve gizlilik seçeneği, ardından Erişebilirlik, ekran ve diller başlığı, Erişebilirlik seçeneği... Eğer test kullanıcısıysanız karşınıza çıkan Görüntüler bölümü ve burada da ‘Görsel açıklama hatırlatıcısı al’ seçeneğine dokunmak gerekiyor. 

Daha önce benzer bir çalışmayı Facebook'ta yapmıştı. Oradaki sesli bir anlatımdı. Engellerin kalkması İçin yapılan her çalışma çok değerli… Bu da onlardan biri…

Kaynak: ShiftDelete

ALİYE YÜCEL

ENGELSİZ İKRAM ARACI

Daha önceki bir yazımda Türk Kızılay'ın artık yepyeni bir birimi var diyerek Kızılay Engelsiz'den bahsetmiştim.

Kızılay Engelsiz, Türk Kızılay'ın faaliyetlerinde engellilerin gönüllü ve aktif görev almalarını teşvik ediyor; toplumda farklılıklara saygı göstermeye, sosyal uyuma yönelik farkındalık oluşturuyor. 

Engellilere dair de çeşitli yardım ve faaliyet yapan Türk Kızılay'ı şimdi de engellilerle birlikte çeşitli çalışmalara imza atıyor.   

Engelsiz Kızılay, örnek bir çalışma başlattı. Engelsiz İkram Aracı'nı faaliyete geçirme kampanyası... Müge Anlı'nın programını seyredenler bilir. Onu sevenlerin bağışlarıyla alınan "Mobil İkram Aracı" gibi bir araç olacak. Ancak, bu ikram aracının özelliği  engellilerin hizmet edeceği bir araç olması.

Engelsiz İkram Aracı'nda; tekerlekli sandalyeli kullanıcılar için platform, görme engelliler için kabartmalı yazılar ve ses sistemi, işitme engelliler için işaret dili ile görsel özellikler olacak. 

Engelsiz İkram Aracı Bağış Kampanyası İçin:

İBAN NO: TR 4800 0100 2110 0000 2868 5254

Hesap Adı: Türkiye Kızılay Derneği

Açıklama: Engelsiz İkram Aracı

Engelsiz İkram Aracına Kredi Kartı ile Bağış Yapmak İsteyenler İçin Link: 

https://www.kizilay.org.tr/Bagis/BagisYap/295/engelsiz-ikram-araci

ayrıca 

"Engelsiz" yazıp 2868'e SMS gönderilecek.

Kızılay Engelsiz İkram Aracı sizlerin katkılarıyla hayata geçecek. 

ALİYE YÜCEL 

FESTİVALDE SESLİ BETİMLEME FİLMLERİ

41. İstanbul Film Festivali, İstanbul Kültür Sanat Vakfı (İKSV) tarafından 8 - 19 Nisan tarihleri arasında gerçekleştiriliyor. Festival bu yıl yine görme engellilere kapılarını açıyor. 

Turkcell’in "Hayal Ortağım" uygulamasından daha önce bahsetmiştim. Görme engellilere özel Hayal Ortağım sesli betimleme teknolojisi ile, 27 film görme engelli festival takipçileriyle buluşuyor.

Bu filmlerden 9 tanesi ulusal yarışmalarda yer alan filmlerden oluşuyor. Görme engelliler, festivalde beyazperdeye taşınan önemli yapıtları, sesli betimleme teknolojisi sayesinde sinema salonlarında hiçbir ayrıntıyı kaçırmadan rahatlıkla takip edilebilecekler.

İstanbul Film Festivali’nde sesli betimleme teknolojisiyle yer alacak filmlerin isimleri:

Ulusal Yarışma Filmleri: 

Birlikte Öleceğiz, Dört Duvar, Ela ile Hilmi ve Ali, Kerr, Klondike, Mukavemet, Turna Misali, Yaban, Zuhal.

Diğer Filmler: 

After Yang ( Yang'dan Sonra), Arthur Rambo, Both Sides of the Blade (Bıçağın İki Yüzü), Clara Sola, C’mon C’mon (Yaşamaya Bak), Earwig, Hatching (Kuluçka), Hit the Road (Yola Devam), Huda's Salon (Huda'nın Sırrı), La Croisade (Kurtarıcı), Nitram, Olga, Peter Von Kant, Sundown (Günbatımı), The Innocents (Masumlar), The Middle Man (Aracı), The Story of My Wife (Bir Evlilik Hikâyesi), Vortex.

Dünyada ilk defa bir mobil uygulama üzerinden sunulan sesli betimleme teknolojisi Hayal Ortağım ile şimdiye kadar 330’dan fazla filmin sesli betimlemesi görme engelli bireylere ulaştırıldı. Uygulama ile; çevre, mekân, kişi ya da objeye dair özellikler, diyalogsuz sahneler seslendiriliyor. Ayrıca, altyazılı filmlerde altyazı seslendirmesini de gerçekleştiren teknoloji ile görme engelliler, sinemada film keyfi yaşıyor. 

Sesli betimleme hizmetinden yararlanmak için görme engellilerin, sinema salonuna girmeden önce izlemek istedikleri filmin betimlemesini uygulama üzerinden cihazlarına indirmeleri, filmin oynadığı sinema salonuna gidip filmin herhangi bir anında uygulama üzerinden sesli betimlemeyi başlatmaları ve kulaklıklarını takmaları yeterli oluyor. Gidenlere iyi seyirler...

ALİYE YÜCEL

ÖZEL DEĞİLİM

Niya Esperanza isimli kadın ünlü bir sosyal medya fenomeni. Genç kadının erkek arkadaşı Jake ise görme engelli... Jake, küçük yaşta göz kanseri nedeniyle gözlerini kaybetmiş. Niya, onunla birlikte olmanın olumlu yanlarını şöyle sıralıyor:

"Onunla buluşacağım zaman dış görünüşüm konusunda hiçbir endişem olmuyor! Nasıl göründüğümün bir önemi yok.

Asla başka kadınlara bakmıyor! Kıskanmama gerek kalmıyor! 

Ona aldığım hiçbir hediyeyi saklama ihtiyacı hissetmiyorum. Çünkü ben söylemediğim sürece bilmiyor, aramıyor.

Onunla video ya da fotoğraf çekildiğimi söylemek zorunda kalmıyorum. Böylece nasıl gözüktüğünü bilmediği için sildirmeye çalışmıyor.

Araba kullanamıyor, hep ben sürüyorum..." 

Niya, esprili bir dille Jake ile ilişkisini anlatıyor ve herkesi şaşırtıyor. Genç kadının bu söylediklerini okuduktan sonra merak edip sosyal medya hesabından paylaşımlarına baktım. Çok ilginç ve engelli farkındalığı adına güzel paylaşımları var. Bunların arasından biri beni etkiledi ve yazmak istedim.

"Niya ve Jake, bir gün yaşlı bir kadınla karşılaşıyor ve konuşmaya başlıyorlar. Kadının torununun da görme engelli olarak doğmuş olduğunu öğreniyorlar. Jake gibi birini görmek kadına umut veriyor.

Kadın; Niya'ya "Jake ile olduğu için çok iyi ve olgun biri olduğunu..." söylüyor. Niya buna şaşırıyor. 

Ve sonra bu konu ile ilgili açıklama yapıyor:

"Gerçek şu ki, yaşlı kadın benim hakkımda hiçbir şey bilmiyordu ama kör birinin bir kız arkadaşı olabileceğini görmek ona umut verdi. Ona umut verebildiğimiz için çok mutluyum. Ama düşüncesi yanlış... Bu zorlama ve mecburiyet değil ki... Bunun için onu suçlamıyorum. Bence bu çok daha büyük bir soruna işaret ediyor. Toplumumuzun engelliliğe bakış açısını gösteriyor.

Körlük, Jake ile olan ilişkimin bir parçası olsa da, tamamı değil. Jake'e aşık olduğum için özel değilim. Jake'in görme engelli olması sadece bir fark. Zorluklar var ama aynı zamanda hayatımda pek çok inanılmaz olumlu şeylere yol açan biri. Jake sayesinde daha iyi bir insanım.

Farklılıklarla dolu sayısız ilişki vardır ve biz genellikle bu ilişkilere “Oh, senden farklı biriyle çıkmak için harikasın ya da olgunsun…” demeyiz. Neden olmasın ki? Bunu dememizi sebebi derinlerde bu farklılığın kötü bir şey olduğunu düşündüğümüz anlamına gelir.

Bir toplumda, herkes adil bir şansa sahip olmalı... Daha adil bir dünya için savaşmalı ve çalışmalıyız. Ancak çoğu zaman bu durumlarda engelli insanlar dışarıda bırakılıyor.

Engelli olan kişilere asgari ücretin altında ödeme yapmak hala yasaldır. Engelli birinin evlenmesi, sağlık hizmetlerini kaybetmeleri anlamına gelebilir. Engelliler topluluğundaki işsizlik gülünç derecede yüksektir (engelli olmayan işçilerle karşılaştırıldığında). Binalar hala erişilebilir değil. Büyükannenin biraz umuda ihtiyacı olmasına şaşmamalı...

Toplumumuzda pek çok şey, engellilerin daha az olduğunu söylemeye devam ediyor. Ya da engelliliğin bir sorun olduğunu. Ancak engelli birine onurlu ve eşit bir şekilde davranmak harika bir şey olmamalı. Norm olmalı. Engelli biriyle çıkmak için özel değilim. Ben iyi biri değilim. Engelli insanlara tipik olarak davranış şeklimiz kötü..."

Bu açıklamadan sonra başka bir şeye yazmaya gerek var mı bilmiyorum?

ALİYE YÜCEL 

AYRI SORU

Haberi görünce şaşırdım dersem yalan olur. Maalesef bu tür olaylara rastlanıyor. Haberde, görme engelli bir üniversite öğrencisine görsel bir soru sorulduğu ve bu yüzden başarısız olduğu yazıyordu. Görme engelli olan Ayşenur Asar, Zonguldak Bülent Ecevit Üniversitesi Fen Edebiyat  Fakültesi Türk Dili ve Edebiyatı bölümünde eğitim görüyor. Vize ve final sınavlarında ona görsel soru sorulduğu için başarısız oluyor.

Ayşenur Asar, UZEM (Uzaktan Eğitim) sınavlarında işitsel soru sorulması yerine görsel soru soruluyor. Bunun üzerine de bazı derslerden düşük not alıyor. Halk Edebiyatı dersinden de bütünlemeye kalıyor.Yaşadığı bu durumu öğretmenleriyle de paylaşınca onlardan da olumsuz cevap alıyor. Üstelik hocası "Ona ayrı soru mu hazırlayacağız?" diyor. Genç kız bu mağduriyetini sosyal medyaya taşıyor ve "Lütfen buna sessiz kalmayalım" diyor. Buna sessiz kalmak mümkün mü? İşte engellenmek bu, engelli olmak bu...

Twitter'da bu paylaşımı görenler buna tepkisiz kalmıyor. Mağduriyetini paylaşınca büyük destek görüyor. Bu durumdan Yüksek Öğretim Kurumu haberdar oluyor ve duruma el atıyor. YÖK üniversite yönetimiyle görüşerek durumu düzeltmelerini istiyor. Bunun üzerine sınavın yenilenmesine karar veriliyor. Bülent Ecevit Üniversitesi yönetimi bunu düzelteceklerini Ayşenur Asar'a bildiriyor. Genç kız da bu durumu da paylaşıyor. Konu ile ilgili olarak gazetecilerle de görüşmek istemiyor.

Fen Edebiyat  Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Şadi Şen konunun bu boyuta geldiğine kendisinin ve hocaların da çok üzgün olduğunu söylüyor. Başarılı bir öğrenci olduğu için bütünlemeye kaldığından dolayı telaşla böyle bir paylaşım yaptığını belirtiyor. Genç kız yeni bir paylaşımla bunu da açıklıyor. Üniversite yönetiminin onu arayarak sorunu çözeceklerini belirtiyor. Destek olan herkese çok teşekkür ediyor.

Ayşenur Asar, bu paylaşımı yapmasa bu durumdan haberdar olamayacaktık. Belki onun bu mağduriyeti giderilemeyecekti. Bir öğrenci var. Bir kurumda eğitim alıyor ama onun ihtiyacına uygun bir eğitim verilemiyor. Ayrı soru sormak bu kadar zor mu? Bu da ayrı bir soru... Anlamak zor...

ALİYE YÜCEL 

WEWALK

WeWalk’tan (Akıllı Bostan) daha önce bahsetmiştim. WeWalk, ilk olarak 2016 yılında ortaya çıkmıştı. WeWalk, görme engelliler için hazırlanan akıllı baston… Vestel'in, engelsiz teknoloji alanında ürettiği belki de en önemli ürün… Görme engellilerin hayatını kolaylaştırma için hazırlanan WeWalk, sadece Türkiye’de değil dünyada da büyük ilgi gördü.

WeWalk için, Imperial College ve Münih Teknik gibi dünyanın önde gelen üniversiteleriyle teknoloji iş birliği yapıldı. WeWalk, İstanbul ve Londra ofislerindeki büyüyen ekibiyle 2019 yılına kadar 37 ülkede binlerce kullanıcıları olan ürün, 750 bin dolar yani yaklaşık 5 milyon TL’lik yeni bir yatırım aldı. Alınan 750 bin dolarlık yatırım ürünün global pazarda büyümesi ve teknolojisini geliştirmesi için kullanılacağı açıklandı.

WeWalk, bir hayvandan esinlenerek üretildi. Yarasaların etrafa yaydıkları ultrasonik dalgalar ve bu dalgaların etrafındaki objelerden gelen yansımalara göre gidecekleri yönü belirlemelerinden ilham alınarak yapıldı. Bu baston sayesinde görme engelliler, bel ve baş hizasına gelen bir engele rastladıklarında bastondan yayılan titreşim sayesinde uyarılıyor. Görme engelliler birçok işlemi baston üzerinden yapma imkanına sahip oluyor.

Akıllı Baston, Young Guru Academy (YGA) Görme Engelliler Proje Lideri Kürşat Ceylan'ın geliştirdiği bir proje... WeWalk, 2019 yılında dünyada Microsoft’un Yapay Zeka İçin İyilik programına seçilen 11 girişimden biri oldu.  Microsoft ile birlikte yapay zeka desteği sunabilmek için çalışmalarına devam ediyor. Birçok farklı ülkede görme engelli kuruluşları ve distribütörler aracılığıyla satışta olan ürün, aynı zamanda kendi web sitesi üzerinden de sipariş edilebiliyor.

ALİYE YÜCEL

KIŞLALAR EKSİK KALDI

Her yıl 10-16 Mayıs tarihleri arasında Engelliler Haftası'nda çeşitli kurum ve kuruluşlar engellilere yönelik etkinlikler düzenleniyordu. Engelliler konusuna dikkat çekiliyor ve duyarlılık sağlamak için çalışılıyordu. Bu yıl koronavirüs (kovid-19) salgınıyla mücadele kapsamında uygulanan yasaklar nedeniyle bunların birçoğu yapılamadı. Medyada da bu konu ile ilgili çeşitli haberler yapıldı, sosyal medyada çeşitli paylaşımlar oldu.

Engelliler Haftası’nda yapılan etkinliklerin en anlamlılarından biri de “Engelli Vatandaşlar İçin İsteğe Bağlı Temsili Askerlik Uygulaması'dır. Türk Silahlı Kuvvetleri her yıl bu uygulamayı gerçekleştiriyor. Çeşitli engelleri nedeniyle askerliğini yapamayanlar kişiler bir günlüğüne de olsa askerlik yapıyor, bu heyecanı yaşıyorlar. Bu yıl koronavirüs (kovid-19) salgını nedeniyle Temsili Askerlik uygulaması da yapılamadı.

Bu yıl yapılamayan temsili askerlik uygulaması için Milli Savunma Bakanlığı bir açıklama yaptı. Temsili askerlik bekleyen gençlere bir paylaşım yaparak mesaj gönderdi. Bu açıklamada “Siz olmayınca kışlalarımız eksik kaldı” ifadesi yer alıyor. Açıklamada koronavirüs (kovid-19) salgını geçtikten sonra temsili askerlik hizmeti için kışlalara davet edileceği bildirildi. Paylaşımda ayrıca “Engelleri hep birlikte aşacağız” deniliyor.

Temsili askerlik uygulaması dünyada sadece ülkemizde yapılıyor. Milli Savunma Bakanlığı'nın yaptığı bu çalışma engelliyi çevre ile uyumlu bir hale getirmek açısından oldukça anlamlı bir uygulama… Askere gidemeyen zihinsel, bedensel, görme ve işitme engellilerin böyle bir etkinliğe katılması onlar için moral kaynağı oluyor. Bu aynı zamanda ailelerine de büyük mutluluk ve gurur veriyor.

Askerlik, birçok engelli ve aileleri için ukde olan bir durum… Oğullarının askerliğini görmek isteyen anne ve babalar bir gün için de olsa onları asker kıyafetleri ile görmenin sevincini yaşıyorlar. Bazıları tekerlekli sandalyeyle, bazıları beyaz bastonla, bazıları de kol değnekleri ile gidiyor. Törene katılıyor ve katılım belgesi alıyor. Daha sonra aileleriyle “askerlik hatırası” fotoğrafı çektiriyorlar.

Milli Savunma Bakanlığı’nın yaptığı açıklamadaki sözler oldukça etkileyici… “Siz olmayınca kışlalarımız eksik kaldı” diye açıklanmış… Engellilerin bu yıl orada bulunamamasının eksikliği bu şekilde anlatılmış… Bu uygulama ile temsili askerlik yapmayı düşünen engelliler gidemediği için üzülmüş olsalar da “Siz olmayınca kışlalarımız eksik kaldı” sözü onlara çok iyi gelmiş, yüreklerini ısıtmıştır. Bundan eminim…

ALİYE YÜCEL