> Engeloji : 1.01.2012 - 1.02.2012

Translate

29 Ocak 2012 Pazar

GERİ SAYIM BAŞLADI!


 
5378 sayılı ve 01 Temmuz 2005 tarihli Özürlüler Kanunu göre, tüm Türkiye’de fiziki çevre düzenlemeleri ve ulaşılabilirliği için 7 yıl süre tanımıştı. Bu süre, Temmuz 2012’de doluyor. Yani, 5 ay kadar zaman kaldı. Geri sayım başladı!
Ülkemizde çevre şartları, ulaşılabilirlik, mimarı engeller tam anlamıyla anlaşılmış ve aşılmış değil! Maalesef pek çok eksiklik var. Her engel grubunun farklı sorunları var. Mimari engellerde en çok ortopedik engellilere büyük sorun oluyor. Mimari engeller kaldırılmadan sosyal hayatta katılmak ve istihdam gibi konulara da çözüm bulunamıyor.
Türkiye’de bedensel engelli olmak gerçekten çok zor! Eğitim, kültür, sosyal hayat gibi pek çok yerde karşımıza hep aynı engeller çıkıyor! Engelli için bina girişindeki küçük bir yükselti veya yüksek bir merdiven aynı anlama geliyor! İkisini de aşmak zor oluyor.
Şehirlerdeki pek çok kamuya açık yerlerin mimari planları engelsiz insanlar düşünülerek yapılmış… Sinema, tiyatro, alışveriş merkezleri, kafe, restoran gibi yerlerde rampa ve asansör yok. Aslında kamu binalarında bile rampa ve asansör yok. Kimsenin aklına bedensel engelliler gelmiyor.
Binalardaki koridor, merdiven, rampa, asansör, tuvalet ölçülerinin ve zeminin bir kez daha gözden geçirilmesi, konuya gerekli hassasiyetin gösterilmesi ve tadilatların mutlaka yapılması gerekiyor. Kamu kurum ve kuruluş binaları, kamuya açık alanlar ve toplu taşıma araçları engellilerin kullanımına uygun hale getirilmelidir. Konuyla ilgili en büyük görev de yerel yönetimlere düşüyor.

Sadece merdivenleri çıkmam zor diye çok istediğim ve başarılı olacağımı inandığım bir işe görüşmeye gittiğimde yukarı çıkamadan telefonla arayıp “Maalesef, kabul edemiyorum” dedim. Bir yere gittiğinde sadece tuvalet sorunu yüzünden bir daha oraya gidemeyenleri bilirim! Mimari engeller yüzünden değil sosyal hayata katılmak eğitim göremeyen pek çok kişi tanıdım. Bunun gibi öyle çok örnek var ki…
Toplum olarak bilinçli değiliz. Belki de durumun hassasiyeti bilinmiyor. Ya da “Cezası neyse öderiz! Ne diye uğraşalım!” diye düşünülüyor. Oysaki dışarı çıkmak, bir yere gitmek, bir işini halletmek isteyen pek çok engelli sadece bu yüzden evinden dışarı çıkamıyor, çıkmak istemiyor, çıkarsa da çok zorlanıyor.
Bu konu ile ilgili olarak; Birleşmiş Milletlerin Engellilere İlişkin Sözleşmesi, 5378 Sayılı Özürlüler Kanunu, 3194 Sayılı İmar Kanunu, İmar Yönetmelikleri, Kat Mülkiyeti Kanunu, Toplu Taşımaya İlişkin Mevzuat, Başbakanlık Genelgesi ve Başbakanlık Talimatı gibi pek çok yasal yaptırım ve düzenleme olduğu halde sorunlar sürüyor. Çevrenin engelliler için yaşanılabilir, ulaşılabilir olması için yapılan imar planları ve teknik alt yapılarda Türk Standartları Enstitüsü’nün ilgili standardına uyulması zorunlu… Ancak, kanunda belirtilen düzenlemeler standartlara uygun mu belli değil.
Evet!  5 ay kadar bir süre kaldı. Sanki bir arpa boyu yol alınmadı! Kanunlar ve talimatlar olduğu halde hiçbir alanda uygulanmıyorsa sorumlu kimdir? Yerel yönetimler, ilgili kurum yetkilileri, sivil toplum örgütleri ve biz, hepimiz! Bir şeyler yapmalı ve bunun hayatı bir önem taşıdığını anlatmalıyız! Mimari engelleri ortadan kaldırmak için kamuoyu baskısı oluşturmalıyız!
İlgili kanunlar kapsamında hükümlülüklerini yerine getirmeyen kamu kurum ve kuruluşlar ile özel sektör temsilcilerine Temmuz 2012 tarihinden sonra tazminat davaları açabileceğiz. Ancak; keşke davalar açılmadan bir şeyler yapılabilse bu konudaki sorunlar ortadan kalksa!


ALİYE YÜCEL

ÖZÜRLÜLER VE BAZI KANUN VE KANUN HÜKMÜNDE KARARNAMELERDE DEĞİŞİKLİK YAPILMASI HAKKINDA KANUN
Kanun No   : 5378
Kabul Tarihi : 1.7.2005
GEÇİCİ MADDE 2.- Kamu kurum ve kuruluşlarına ait mevcut resmî yapılar, mevcut tüm yol, kaldırım, yaya geçidi, açık ve yeşil alanlar, spor alanları ve benzeri sosyal ve kültürel alt yapı alanları ile gerçek ve tüzel kişiler tarafından yapılmış ve umuma açık hizmet veren her türlü yapılar bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten itibaren yedi yıl içinde özürlülerin erişebilirliğine uygun duruma getirilir.
GEÇİCİ MADDE 3.- Büyükşehir belediyeleri ve belediyeler, şehir içinde kendilerine sunulan ya da denetimlerinde olan toplu taşıma hizmetlerinin özürlülerin erişilebilirliğine uygun olması için gereken tedbirleri alır. Mevcut özel ve kamu toplu taşıma araçları, bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten itibaren yedi yıl içinde özürlüler için erişilebilir duruma getirilir.

22 Ocak 2012 Pazar

TAHTA BACAK FRİDA! DEVAM...


(Lütfen önce “Tahta Bacak Frida!” yazısını okuyun…)
… Ve kazadan sonra aylarca yatakta yatmış… Acılarını unutmak için hep resim yapmış... Çektiği acıları, yaşadıklarını, yaşayıp isteyip yaşayamadıklarını hep resimlerinde anlatmış… Neyse ki iki yıl sonra ayaklanmış… Uzun süre alçılar ve korseler içinde hayatına devam etse de aktif siyaset hayatından bile geri durmamış… Ülkesindeki insanların devrimci mücadelesini desteklemiş... New York ve Paris’te açtığı sergiler ise sanat dünyasında büyük etki yapmış…
Artık ünlü bir ressammış ve Meksika’nın ünlü ressamı Diego Rivera ile tanışmış… Ona aşık olmuş ve evlenmişler… Ailesi bu evliliği hiç istememiş… Düğüne ailesinden sadece babası gelmiş ve damada “Kızımın hasta olduğunu ve hayatı boyunca sağlık sorunları olacağını unutmayın. Akıllıdır ama güzel değildir! Bunu aklınızdan çıkarmayın. Her şeye rağmen onunla evlenmek istiyorsanız, rıza gösteriyorum” demeyi ihmal etmemiş! Diego’yla fırtınalı bir evlilik yaşamış… Çok istediği halde çocuk doğuramamış... Üstelik kocası onu kız kardeşiyle aldatmış… Boşanmışlar ve bir yıl sonra tekrar evlenmişler… Frida, kocasının hayatına etkisini  “Başıma gelen en kötü olay, yaşadığım kaza ve Diego!” diyerek anlatmıştır.
40 yaşından sonra omurgasındaki sıkıntılardan dolayı hastaneye yatmış ve 9 ay boyunca seri ameliyat geçirmiş... Açtığı sergiye doktorların yasağına rağmen hasta yatağından kalkıp gitmiş… Bu ihmali yüzünden de bacağı kangren olmuş ve kesilmiş… 1954’te yakalandığı akciğer hastalığı yüzünden de ölmüş… Öldüğünde geriye 150 kadar eser bırakmış… Son tablosunun adı da “Yaşasın Hayat”mış!
Dünyanın en büyük ressamlarından biri kabul edilen Frida Kahlo’nun hayat hikayesi işte böyle… “Bu kadar şey bu kısa hayata nasıl sığmış? Sağlam olsa kim bilir ne yapardı?” dememeli! Çünkü, o zaman Frida Kahlo olmazdı!

Frida Kahlo, kendisiyle barışık bir kadın ve hayata bakışı çok farklı… Sakatlığını, kalın kaşlarını ve bıyıklarını sorun etmemiş… Toplumun değerleri yerine içinden geldiğince yaşamış... Çektiği bedensel ve ruhi acıya rağmen hayata karşı direnmiş... “Ayaklar, uçmak için kanatlarım (!) varken, sizi neden arayayım?” diyerek ne kadar güçlü iç zenginliğine sahip olduğunu anlatmış… Belki de hiç kimse acılarını, acındırmadan (!) onun kadar güzel anlatamaz.
Frida “Ben aşkın, acının ve devrimin kadınıyım” diyerek hayatını anlamlı ve sade bir şekilde özetlemiştir. Yaptığı resimler kadar yazdıkları da çok etkileyici… Yaşadığı acılarla tuttuğu günlüğünde öyle güzel cümleler var ki… “Nehir akıyor diye kıyılarının sıkıntı çektiğine, yağmur yağıyor diye dünyanın sıkıntı çektiğine, enerjisini salarken atomun sıkıntı çektiğine inanmıyorum! Benim için her şeyin doğal bir telafisi vardır. Üstlendiğim zor ve anlaşılması güç rolde ödülüm, kırmızı bir yığın içinde yeşil bir noktadır. Dengedir benim ödülüm…” demiştir.
İsmini duyunca gözümün önüne anlamlı yüzü ve rengarenk görüntüler geliyor. Resimlerindeki karmaşa ve renklilik hayatın tüm zorluğuna rağmen ne kadar da güzel olduğunu anlatıyor. Her şeye rağmen ayakta kalmak gerektiğini gösteriyor!

ALİYE YÜCEL


18 Ocak 2012 Çarşamba

TAHTA BACAK FRİDA!


Frida Kahlo’yu Salma Hayek’in filminden çok önce tanıdım. Yıllar önce bir gazetede ondan bahsederken “Küçük yaşta çocuk felci geçirmişti…” cümlesi yüzünden hayatı hep ilgimi çekti. Yaşadıkları, içinde bulunduğu durum, güçlü duruşu beni çok etkiledi. Sonrasında kendisini araştırdım ve takip ettim…  
Özel hayatındaki yanlışları, aykırılıkları, tasvip edilmeyebilir ve tartışılır. Ama benim için yaşama azmi çok önemliydi. Bana anlattığı veya çıkarmam gereken ders, tam bir “Yıkılmadım, ayaktayım kadını” oluşuydu! Özrüyle baş etmesini bilmesiydi!
Neler neler yaşamış… Küçük yaşta çocuk felci geçir sakat ol! Sonra gençliğinde trafik kazası geçir daha ağır bir sakat ol! Ne hayat! Öyle bir hayat hikayesi ki sanki başına gelmeyen kalmamış!
Frida Kahlo, 21. Yüzyılın en önemli kadın ressamlarından biri... Ünlü ressam Pablo Picasso bile kendisi için “Biz onun gibi insan yüzleri çizmeyi bilmiyoruz” demiştir. Kahloism diye bir sanat akımı, Frida Kahlo diye bir moda akımı vardır. Frida, aykırı bir sanatçı, duygu ressamı, özgürlük öncüsü, militan ve de sakat bir kadındır!
Frida Kahlo, 1907 yılında Meksika’da doğmuş... Hayata şanssızlıkla başlamış… Annesi o bebekken hastalanmış ve onu emzirememiş bile… Altı yaşında çocuk felci geçirmiş, ölebilirmiş! Ölmemiş ve sağ bacağı felçli olmuş… Bacağının sakatlığını, inceliğini kafasına taktığı için hep uzun etekle dolaşmış… Ama yine de arkadaşları ona hemen bir lakap yapıştırmış: “Tahta Bacak Frida!”

Frida, çocukken geçirdiği hastalığı (Çocuk Felci) dünyadan silmek için tıp okumayı kafasına koymuş… O zamanlar Meksika’da bir tane tıp fakültesi varmış, onda da hiç kız öğrenci yokmuş… Ama o Tıp Akademisi olan Ulusal Hazırlık Okulu’na tarihindeki ilk kız öğrenci olarak kaydolmayı başarmış… Bu okulda sanat, edebiyat, felsefe gibi alanlarla ilgilenmiş…
18 yaşında iken okul dönüşü erkek arkadaşı Alejandro ile otobüs kazası geçirmiş… Otobüsteki demir çubuk karnından girip, leğen kemiğini parçalamış, bel omurlarını dışarı çıkarmış, kaburgalarını kırmış… Ayrıca, sakat olan sağ bacağı da pek çok yerden kırılmış! Kaza yerinde öldü sanmışlar, sonra yaşadığı anlaşılmış ve param parça olan vücudu hastaneye getirilmiş… Doktorlar yaşamaz diye düşünseler de ellerinden geleni yapmışlar ve tam 32 ameliyat geçirmiş...
Evine döndüğünde ev eşyalarının olmadığını görmüş… Hepsinin bakım masrafları için satıldığını öğrenmiş… Sadece piyanosu ve kitapları duruyormuş… Annesi canı sıkılmasın diye yatağının üzerine gelecek şekilde tavana bir ayna asmış... Frida, gözlerini açınca ilk kendi resmini yapmış ve bu resmini sevgilisi Alejandro’ya hediye etmek istemiş… İstemiş istemesine de Alejandro’nun yatalak olduktan sonra onu terk ettiğini anlamış!
Geçirdiği bu kazadan sonra “Başıma gelen en iyi şey, acı çekmeye alışmaya başlamam!” diyerek yaşadığı bunca şeye bana mısın? Dememiş… Acıyı kısa süreli, geçici bir şey olarak görmemiş, acıyla barışık bir hayat sürmüş… Biyografisi öyle uzun ki… Bu nedenle şimdilik bu kadar… Önemli ayrıntılar devamında…

ALİYE YÜCEL


7 Ocak 2012 Cumartesi

BU SINAV BİZİM İÇİN: ÖMSS


Özürlü istihdamıyla ilgili bir işte çalışıp ÖMSS’na kayıtsız kalmak mümkün mü? Özürlü Memur Seçme Sınavı bu yıl yapılacak… Umuyorum ki pek çok engelli arkadaşımız böylece bir iş sahibi olacak. Hem de kamu kurum ve kuruluşlarında…

ÖMSS ile ilgili akıllara pek çok soru geliyor. Bu konuyla ilgili olarak 03 Ekim 2011 Pazartesi günü Resmi Gazete’de yönetmelik ve 26 Aralık 2011 Pazartesi günü ÖSYM Başkanlığı tarafından da Basın Duyurusu yayınlandı. Bu iki açıklamaya göre akıllara takılan bazı sorular ve cevapları:  

ÖMSS hangi tarihte yapılacaktır?
ÖSYM Başkanlığı’nın yaptığı basın duyurusuna göre 2012 Özürlü Memur Seçme Sınavı (ÖMSS) 29 Nisan 2012 Pazar günü yapılacaktır.

ÖMSS’na başvuru tarihi ne zamandır?
ÖMSS İçin Başvuru Süresi: 20 Şubat - 2 Mart 2012
Sadece Kuraya Katılacaklar İçin Başvuru Süresi: 14 - 25 Mayıs 2012

Kimler ÖMSS’na girebilir?
Doğuştan veya sonradan; bedensel, zihinsel, ruhsal, duyusal ve sosyal yetenekleri bakımından özür oranının % 40 veya üzerinde olduğunu sağlık kurulu raporuyla belgeleyenler girebilir.

ÖMSS hangi kurum tarafından yapacaktır?
2012 Özürlü Memur Seçme Sınavı, ÖSYM tarafından yapılacaktır.

ÖMSS için üst yaş sınırı var mıdır?
ÖMSS’na girmek için yaş sınırı yoktur. 50 yaşındaki bir engelli de sınava girebilir!

ÖMSS’nda refakatçi olacak mı?
İstekleri halinde özürlülere özür grubuna uygun refakatçi temin edilecektir.

ÖMSS her ilde yapılacak mıdır?
Evet. ÖMSS her ilde yapılacaktır.

Hangi eğitim düzeyindekiler sınava girecektir?
ÖMSS’na ortaöğretim (lise), ön lisans veya lisans düzeyinde eğitim veren kurumlardan mezun olan özürlüler girebilecektir.
İlköğretim (ilkokul ve ortaokul) mezunları ise ÖMSS’na başvuru yapacaklar ama sınav yerine noter huzurunda kura sistemiyle işe yerleştirilecektir.

ÖMSS’nin geçerlilik süresi ne kadardır?
ÖMSS sonuçları iki yıl süreyle geçerli olacak. Ancak bu süre içinde yeni bir sınav yapılmazsa sınav sonuçları bir sonraki sınava kadar geçerli olmaya devam edecektir. 

Son olarak; sınava ilişkin başvuru, başvuru merkezleri, başvuru koşulları, sınav, değerlendirme, yerleştirme gibi bilgiler ÖSYM tarafından açıklanacaktır. 

ÖMSS! İşte bu da bizim sınavımız! Bu sınavın sonucunda mutlu hikayeler bekliyoruz!


ALİYE YÜCEL


1 Ocak 2012 Pazar

KAHRAMANLARI ENGELLİ BİLGİSAYAR OYUNU



Günümüzde oyun denilince akla hemen bilgisayar oyunları geliyor. Bilgisayar oyunları o kadar çok çeşitli ki… Değil çocukları, biz büyükleri bile cezp ediyor. Artık hemen hemen her yaştaki kişinin, farklı amaçlarla oynamayı tercih ettiği bilgisayar oyunları var. Bu nedenle oyunların hayatımızdaki yerini görmekten gelmek imkansız gibi…
Bu oyunlar arasında bir de kahramanları engelli olan bilgisayar oyunu var! Bunu öğrendiğimde bu oyunu merak ettim ve nasıl bir oyun olduğunu araştırdım. Engellileri konu alan ilk bilgisayar oyununun adı: “Handigo The Game”. Oyunun kahramanları engellilerden seçilmiş…

Handigo The Game, 10-14 yaş arasındaki çocuklara, engelliler konusundaki duyarlılığını arttırmak ve empati kurabilmelerini sağlamak amacıyla; Avrupa Birliği’nin Fransa, Almanya, Belçika, Lüksemburg ve İngiltere ile ortaklığıyla geliştirilmiş… Bu da farklı bir sosyal sorumluluk projesi!

Oyunun üç ana kahramanı var. Her biri farklı engel gurubundan olan üç oyuncu: Ortopedik Engelli ve Tekerlekli Sandalyede Spidigo, Görme Engelli Rigoligo ve Zihinsel Engelli Rochongo. Kahramanlar günlük yaşantılarındaki gibi rastladığı engellerle (düşüncesiz yayalar, otomobiller) uğraşıyor…



Üç mini oyundan oluşan oyununu oynayan çocuklar, kendilerini engelli birinin yerine koyarak aşamaları geçmeye çalışıyorlar… Böylece oyuncuların; engelli kişilerin engellilik gerçeklerinin yanı sıra, günlük yaşamda karşılaştıkları belki de diğer insanların hiç fark etmediği gerçekleri görmeleri sağlanmış oluyor… Engelliler tarafından yaşanan zor yaşam koşullarını öğreniyorlar. Handigo The Game, çocukları bilinçlendirmek için çok zevkli bir uğraş!

Oyunlar çocukları eğlendirmek için değil, aynı zamanda eğitmek için olabilir. Bu nedenle çocukların hayatında olumlu bir rolü de var. Bu oyun da eğlendirmek için tasarlansa da aynı zamanda engellilerin her gün yaşadığı zorlukları görmek, onları anlamak, farklı engel çeşitlerinin zorluklarını öğrenmek ve belki de ”Onlara nasıl faydalı olabilirim?” düşüncesini yaratmak için etkili bir deneyim…

Bir güzel gelişmede bu oyunu hazırlayan Ubisoft firmasının hazırladığı oyunlara alt yazı koymaya karar vermiş olması… Firma çıkaracağı tüm oyunları işitme engellilere uygun alt yazı desteği ile çıkaracak… Böylece işitme engellilerde bu oyunları oynayabilecek… Engellilerin de oyun oynayabilmesi açısından umarız diğer firmalara da örnek olur. Bütün bunlardan sonra da bize de bu oyunu bulup oynamak kalıyor, öyle değil mi?


ALİYE YÜCEL