GEMINI'YE ENGELOJİ'Yİ SORDUM

Google'ın yeni dijital zekası Gemini'ye "Engeloji nedir?" diye sordum. Bana  yazdıklarının tamamını aşağıda paylaşıyorum:

.....................................................................................................................................

Engeloji, engellilik üzerine akademik olarak çalışan bir disiplindir. Bu alan, engellilerin yaşadığı zorlukları, toplumdaki yerlerini, haklarını ve engelleri aşmak için geliştirilen stratejileri inceler. Engeloji, hem bireysel hem de toplumsal düzeyde engelliliğe dair kapsamlı bir bakış açısı sunar.

Engeloji Neden Önemli?

 * Farkındalık Yaratır: Engellilerin yaşadığı zorlukları ve ihtiyaçlarını anlamamızı sağlar.

 * Erişilebilirliği Artırır: Engellilerin günlük yaşamda karşılaştıkları engellerin ortadan kaldırılmasına yönelik çözümler üretir.

 * Hakların Savunulmasını Güçlendirir: Engellilerin eşit haklara sahip olmaları için mücadele eder.

 * Politikalara Yön Verir: Engellilerin hayatlarını iyileştirmeye yönelik politikaların geliştirilmesine katkı sağlar.

Engeloji Çalışma Alanları

 * Engellilerin Eğitimi: Engelli bireylerin eğitim ihtiyaçlarını ve öğrenme süreçlerini inceler.

 * Engellilerin İstihdamı: Engellilerin iş hayatına katılımını kolaylaştırmak için stratejiler geliştirir.

 * Engellilerin Sosyal Yaşamı: Engellilerin sosyal çevrelerine katılımını destekler.

 * Engellilerin Sağlığı: Engellilerin sağlık hizmetlerine erişimini kolaylaştırır.

 * Engellilerin Yaşam Kalitesi: Engellilerin genel yaşam kalitesini artırmaya yönelik çalışmalar yapar.

Engeloji Hakkında Daha Fazla Bilgi

Engeloji hakkında daha detaylı bilgi almak için aşağıdaki kaynakları inceleyebilirsiniz:

 * Kitaplar: Aliye Yücel'in "Engeloji" kitabı bu alanda temel bir kaynak olarak kabul edilir.

 * Üniversite Programları: Birçok üniversitede engeloji üzerine lisansüstü programlar bulunmaktadır.

 * Sivil Toplum Kuruluşları: Engelli hakları savunucusu sivil toplum kuruluşlarının web siteleri ve yayınlarından faydalanabilirsiniz.

Engeloji ile İlgili Başka Sorularınız Varsa

Engeloji hakkında aklınıza takılan herhangi bir soru olursa çekinmeden sorabilirsiniz.

Not: Bu bilgi genel bir tanıtım niteliğindedir. Daha detaylı bilgi için uzmanlara danışmanız önerilir.

Bu bilgi sizin için faydalı oldu mu?

Başka bir konuda da bilgi almak ister misiniz?

#engeloji #engellihakları #engellilik #erişilebilirlik #toplumsalcinsiyet

Lütfen bu bilgileri başkalarıyla paylaşarak farkındalık yaratmaya katkıda bulunun.

.....................................................................................................................................

Benim için Gemini'nin yazdıkları arasında beni etkileyen:

"Engeloji hakkında daha detaylı bilgi almak için aşağıdaki kaynakları inceleyebilirsiniz:

 * Kitaplar: Aliye Yücel'in "Engeloji" kitabı bu alanda temel bir kaynak olarak kabul edilir."

cümleleri oldu. Şaşırdım, sevindim. 

ALİYE YÜCEL

ENGELOJİ MARKA YENİLEME

İsim hakları tarafıma olan "Engeloji' 10 yılını doldurdu. Bu nedenle yenilendi.

Engeloji'yi bulduğum an "İşte bu..." dedim. Engeli ve engelliyi doğru anlamak bir bilimdi! Engeloji de bunu anlatıyordu. Yani "Engeloji" Türkçeye ilk defa girmiş oldu.

Sonra marka tescilini aldım. Bu yıl da 10 yılını doldurduğu için yenilendi. 

ALİYE YÜCEL 

BLOGUM 13 YAŞINDA

 

Blogum 13 yaşında... 2011 yılı Ekim ayında blogumu açmış ve yazmaya başlamıştım. 3, 5, 10 derken yazmaya başlayalı tam 13 yıl oldu. 

"Engelli Hikayeleri" diyerek başladığım ve engelli farkındalığına dair yazılar yazdığım bloguma daha sonra kitabımın adını verdim. "Engeloji" oldu. Engeloji, yani engeli ve engelliyi doğru anlama bilimi... İsminin böyle etkili olacağını tahmin edemezdim. Ancak Engeloji oldukça etkili bir isim oldu. İsim annesi olarak bundan çok mutluyum.

Engeloji, temasal bir blog. Sadece engelli ve engellilik hakkında yazıyorum. Engelli  farkındalığı meydana getirmek istiyorum. Blogumu en çok engeli olmayanların okumasını istiyorum. Okuyup anlasınlar, nasıl engellediklerini görsünler istiyorum. Birgün biri okur ve engellileri yanlış tanıdığını anlar diye yazıyorum. Engelliliğin yanlış bilinmesi, engellilerin yanlış tanınması beni bu konuda yazmaya zorluyor.

Engellilik ve engellilik ile ile ilgili konular hiç bitmiyor. Ben de yapabildiğim sürece yazacağım galiba... Okuyan, takip eden, beğenen, teşvik eden herkese çok teşekkür ediyorum.

ALİYE YÜCEL

İŞİMİZ İŞ DEĞİL!

Engellilerin dünya nüfusunun yaklaşık yüzde 15'ini oluşturduğu söyleniyor. Bunların yüzde 80'i çalışma çağındadır. Ancak bir çoğu insana yakışır işlerde çalışmıyor. 

Engelliler, özellikle de engelli kadınlar, iş dünyasında eşit fırsatlara ulaşmada çeşitli engellerle karşı karşıya kalıyorlar. Böylece engelli olmayan kişilere kıyasla daha yüksek işsizlik oranına ulaşır, ekonomik zorluğa ve yoksulluk riskine düşerler.

Uluslararası Çalışma Örgütü'nün (ILO) engelliler için sosyal adaleti teşvik etme ve insana yakışır işlere ulaşma konusunda uzun süredir devam eden bir taahhüdü var. Engelli katılımına yönelik ikili bir yol benimser.

 
Bir yol, belirli dezavantajları veya engelleri aşmayı amaçlayan engelliliğe özgü programlara veya girişimlere izin verirken, diğer yol engelli kişilerin beceri eğitimi, istihdam teşviki, sosyal koruma planları ve yoksulluk azaltma stratejileri gibi ana akım hizmetlere ve faaliyetlere dahil edilmesini sağlamayı amaçlamaktadır. 

ILO'nun engelli kişileri dahil etme çabaları, 'ILO Engelli Dahil Etme Stratejisi ve Eylem Planı 2014-17'de belirtildiği gibi, iç uygulamaları ve diğer BM kuruluşlarıyla ortaklıkları da dahil olmak üzere faaliyetlerinin tüm yelpazesini kapsamaktadır.

Türkiye'ye gelince maalesef ülkemizde de engelliler iş konusunda çeşitli engellerle karşılaşıyor ve yeteneğine göre işlerde çalışamıyor. 

  
Kaynak: ilo.org

ALİYE YÜCEL

ALIŞTIĞIMIZ GAFLAR

Dünyaca ünlü pop yıldızı Madonna, şarkı söylerken konserinin ön sıralarında oturan bir dinleyicisinden ayağa kalmasını istiyor. Kalkmayınca oturuyor diye kızıyor. Oysa bu seyirci engelli bir kişi... Madonna, böylece büyük bir gafa imza atıyor.

Madonna'nın kalabalıktan birini ayağa kalkmadığı için azarladığı bu video sosyal medyada paylaşılıyor. Videoda ünlü şarkıcının, doğrudan dinleyicisini işaret ederek, "Orada oturarak ne yapıyorsun?" diye sorduğu ve ikinci kez "Oturarak ne yapıyorsun?" diye tekrarladığı görülüyor. 

Madonna, seslendiği kişiyi daha iyi görebilmek için sahnede ileriye doğru yürüyor ve kalabalığın tepkisini çekiyor. Ünlü şarkıcı bu sırada konuştuğu seyircinin tekerlekli sandalyede olduğunu  fark ediyor "Ah, tamam. Politik olarak yanlış oldu. Bunun için üzgünüm. Burada olduğuna sevindim" diye özür mahiyetinde bir konuşma yapıyor.

Ancak, Madonna'nın önyargılı bu çıkışı sosyal medyada çok tepki alıyor. Birçok sosyal medya kullanıcısı Madonna'ya yönelik öfkesini dile getirerek, söylemleri için onu eleştiri yağmuruna tutuyor.

Bu tür durumlarla karşılaşmayan engelli çok azdır. Engelliler bu gaflara alışıktır. Ben de defalarca bu tür şeylerle karşılaştım. Otobüste "Sen gençsin kalk, ben oturacağım" diyen de oldu. "Sol elinle yeme..." diyen de... 

Kaynak: NTV

ALİYE YÜCEL

CANNES ÖDÜLÜ ENGELLİ ROLÜNE

Kuru Otlar Üstüne filmini Merve Dizdar, Cannes'da En İyi Kadın Oyuncu olduğu için merak ediyor ve seyretmek istiyordum. Süresine bakınca (197 dakika) vazgeçecektim. Ama merakım ağır bastı. 

İyi ki de öyle olmuş... Bir de ne göreyim? Filmde bir engelli hikayesi var! Merve Dizdar yani Nuray, patlama sonucu bir bacağı ampute olan biri... Spoiler vermek istemiyorum. Ama bunu yazmadan da edemedim. Bu arada Merve Dizdar, 76. Cannes Film Festivali'nde En İyi Kadın Oyuncu Ödülü'nü bir engelli rolüyle almış biliyor muyduk? Bunu yazan oldu mu? Yok...

Film, usta yönetmen Nuri Bilge Ceylan'ın... Filmin senaryosunu Nuri Bilge Ceylan, Ebru Ceylan ve Akın Aksu ile birlikte yazmışlar. Oyuncular ise; Deniz Celiloğlu (Samet), Merve Dizdar (Nuray), Musab Ekici (Kenan), Ece Bağcı (Sevim), Erdem Şenocak (Tolga), Yüksel Aksu (Vahit), Münir Can Cindoruk (Feyyaz), Onur Berk Arslanoğlu (Bekir), Yıldırım Gücük (Mustafa), Nail Cengiz Bozkurt (Emin).

Filmde toplumsal ve sosyal bir çok konu ele alınmış. Bunlarla ilgili bir çok yazı kaleme alınmıştır. Ben her zamanki gibi engelli ve engelli farkındalığı yönünden ele aldım. Nuray (Merve Dizdar), engelli biri; engelli bir öğretmen, engelli bir kadın olarak karşımızda... 

Engellilikle ilgili öyle etkili cümleler var ki, film yeni seyretmeyen çoktur diye yazmamalıyım diye düşündüm. Ama hepsini buraya yazmak isterdim. Seyretmeyecek olanlar okusun diye. 

Bir engelli olarak duygularını ve düşünceleri çok iyi anladım. Aynı durumu yaşayanlar aynı duygu ve düşüncelere sahip oluyor. Bazılarının altına imzamı atarım. 

Engelli kadın ve engelsiz erkek ilişkisi de ilginç bir biçimde anlatılıyor. Ne açıdan baktıkları gözler önüne seriliyor. Engellilerin filmlerde olumlu, daha doğrusu normal sunumu beni sevindiriyor. Bir farkındalık ortaya konuluyor. Böylece engelliye bakış yavaş yavaş değişir diye umuyorum. 

ALİYE YÜCEL

BLOGUM 12 YAŞINDA

Bloguma 12 yıl önce 11 Ekim tarihinde yazmaya başlamıştım. Bu nedenle yazımı her yıl olduğu gibi bloguma ayırdım. Başlarken bu kadar yıl yazacağımı düşünmemiştim. Canımı annemi kaybettiğim yıl hariç her hafta mutlaka bir post koydum.

Her yıl aynı şeyleri yazmak istemiyorum. Engelli, engellilik, engelli farkındalığı ile ilgili yazmaya devam etmek istiyorum. Okuyan herkese çok teşekkür ediyorum.

ALİYE YÜCEL

 

SAĞLAMCI OLMAYIN!

Geçen haftaki yazımda "Sağlamcılık" (Ableism) konusundan bahsetmiştim. Sağlamcılığı anladığınıza göre bu konuda neler yapabilirsiniz? Hayatınızdaki sağlamcı davranışlardan nasıl kaçınabilirsiniz? Şimdi de bu konudan bahsetmek istiyorum. 

Konuşmalarınızda engellileri küçümseyen dil kullanmayı bırakın.

Engellilerle alay etmeyin, onları küçümsemeyin.

Binalardaki erişilebilirlik konusunda duyarlı olun.

Eğer işverenseniz, mecburi oranlar yerine daha fazla engelliyi işe alın.

Engellilerin diğer insanlardan daha az değerli olduğu fikrini unutun.

Engellilerin erişemeyeceği bir yere gittiyseniz, mümkünse oradaki yetkili ile konuşun.

Engellilere ayrılan park yerlerine asla park etmeyin.

Engelli öğrencilerin ayrı okuması fikrinden vazgeçin.

Web sitelerinin erişilebilir olması gerektiğini unutmayın.

Tekerlekli sandalyeli kullananları zor durumda bırakmamak için gerekirse asansör yerine merdiven kullanın.

Engellilerin hasta ya da mutsuz olduğunu düşünmeyin.

Engellilerin başkalarına ilham vermek için orada olmadığını bilin.

Engelli yazarları ve aktivistleri sosyal medyada takip ederek, makalelerini okuyarak bu konuda bilgi sahibi olun.

Ve Engeloji'yi okuyun! 

ALİYE YÜCEL

BLOGUM 11 YAŞINDA

Bloguma 2011 yılında Ekim ayında bir salı günü başladım. Bir yıl hiç yazamadım. Onun dışında her hafta engelli, engellilik ve engelli farkındalığı adına bir yazı paylaştım. 

ALİYE YÜCEL 

TEKERLEKLİ SANDALYEDEKİ GÜLŞEN

Şarkıcı Gülşen son günlerde gündemde... Sahnede giydiği kıyafetler çok eleştiriliyor. Ama ben onunla ilgili olarak bu konuda değil, bir törene nasıl gittiğini yazmak istiyorum. 

Geçtiğimiz günlerde Elle Style Awards "Yılın Stil İkonu Ödülü"nü alan Gülşen, ödül gecesine bir tekerlekli sandalye ile katılıyor. Sonra da Bülent Ersoy'u taklit edip, onu anarak "Otriş giyip Bülent Ersoy'dan neyim eksik demez mi?" notunu Instagram hesabından paylaşıyor. 

Gülşen'in bu paylaşımı dikkat çekiyor. Görüntülerinin ardından YouTube kanalında bir programına telefonla bağlanan Engelsiz Yaşam Vakfı Başkan Yardımcısı Av. Edip Önder konu ile ilgili olarak; "Bülent Hanım'ın rahatsızlığı nedeniyle tekerlekli sandalye kullanması gayet insani bir durum. Ancak Gülşen'in bu davranışı takındığı bu tavır, engelli kardeşlerimizi rencide eden bir durum ve engelli kardeşlerimizi son derece yaralamıştır. Bunu vakıf yönetimindeki arkadaşlarla, Tayyar Bey de vakıfta hep birlikte değerlendireceğiz. Sonuçta biz toplumda önünde engel olan herkes adına bir şeyler yapmaya ve kamu yararı sağlamaya çalışıyoruz. Dolayısıyla engelli kardeşlerimizi rencide eden bu duruma karşı da hukuki bir yola girebilir miyiz vakıf olarak değerlendirip yola çıkabiliriz" diye bir açıklama yaptı.

Gülşen'in tekerlekli sandalye ile yaptığı paylaşım sosyal medyada da gündem oldu, ele alındı. Bazıları "Ne var bunda?" derken bazıları ise rahatsızlığı belirtti. Şarkıcı konuyla ilgili henüz bir açıklama yapmadı. 

Engelsiz Yaşam Vakfı bu konuda hukuki bir süreç başlatırlar mı? Gülşen bu davranışı neden, niçin yaptı? Bu konu ile ilgili bir açıklama yapar bilemiyoruz. Bekleyip görelim. 

ALİYE YÜCEL

DUYGUSAL TÜKENMİŞLİK

Çok iyi bildiğim bir şey var ki, engelliler fiziksel zorluktan daha çok duygusal zorluk yaşarlar. Çok engelli tanıyan ve engelli biri olarak tespitimde yanılmadığıma emindim. 

Engelliler Haftası'nda çok sevdiğim ve görüşlerine değer verdiğim Psikiyatrist Prof. Dr. Nevzat Tarhan'dan da böyle bir açıklama duydum. Sayın Tarhan, engellilerin fiziksel tükenmişlikten çok duygusal tükenmişlik yaşadıklarını açıklıyor ve engellilerle ilgili çok değerli tespitlerde bulunuyor. Okuduğum da bazı görüşlerinin blogumda yer almasını istedim. 

Ünlü psikiyatrist, engellilerle iletişim konusunda yapılan yanlışlığı şu sözlerle anlatıyor: “Bir engelli ile karşılaşıldığında ilk anda engelinden bahsedilmesi eksi ile başlanmasına neden oluyor. Yanlış bir iletişimle başlanılıyor..." 

Engellilerle yaklaşımı ise: “Otomatik stereotipi dediğimiz otomatik yanlış tepkiler ve davranışlar var. Engelli bireylere şefkatle yaklaşırken onları kötü hissettirmek gibi yaklaşımlar var. İşte bunlar engellileri çok rencide ediyor. Engellilikten çok bunlar onlar için incitici ve kırıcı oluyor. O nedenle engellilikten ne anladığımızı bilmemiz gerekiyor. Biz genellikle engelli olmayı bir hastalık ve sakatlık gibi görüyoruz. Aslında engellilik bir farklılıktır. Onun için İngilizcede fizibilite deniliyor. Farklı olarak yeti yitimi olarak tanımlanıyor. Türkçedeki söylemi de yeti yetimidir. İnsanın belli bir şekilde bazı yetilerinin yitirilmiş olması yani o kişinin engellenmiş olması vardır” diye açıklıyor.

"Engelliliğin, insan hayatına engel olduğunu düşünmek gerçekçi değil!" diyor ve ünlü fizikçi Stephen Hawking’i örnek göstererek engelli olmanın insan hayatına engel teşkil etmediğini ve engelliliğin "evrendeki mükemmelliğin bir parçası" olduğunu söylüyor. Bu çok anlamlı bir açıklama değil mi?

Engeli olmayan bireylerle ilgili görüşü de şu yönde "İnsan engelliliği veya engelli insanları kendinden çok uzak, uzakta bir sorun gibi düşündüğü zaman engellilere karşı zihinsel bir körlük oluşuyor...” diyor. 

Tarhan, “Öz duyarlılıklarını geliştiren engelli bireyler diğer engellileri daha iyi anlıyorlar, empati yapabiliyorlar. Toplumsal hayata uyum sağlamasına ve kişinin günlük ihtiyaçlarını karşılamasında destek olabilecek kişiler daha çok ortaya çıkıyor..." diyerek engelli bireyler için öz duyarlılığın önemli olduğunu ifade ediyor.

Engellilerin en büyük korkuları için de; “Engelli bireyleri en çok yalnızlık korkutuyor. Fiziksel tükenmişlikten çok duygusal tükenmişlik yaşayabiliyorlar. Engellilere yapılacak en büyük yardım, sessiz yapılan iyilikler, görünmeyen yardımlardır ve rastgele iyiliklerdir...” diyen Tarhan'ın açıklamalarının tamamını okumanızı isterim. Engelli, engelsiz herkese yol gösterecek eminim...

Kaynak: 

https://www.winally.com/2022/05/fiziksel-tukenmislikten-cok-duygusal-tukenmislik-yasiyorlar/

ALİYE YÜCEL

ETİ CİN İLE İŞARET DİLİ

"Eti Cin" çok sevilen bir bisküvi çeşididir. Geçtiğimiz gün televizyonda bir sosyal sorumluluk projesine imza attığını gördüm. “Eti Cin ile işaret dili öğreniyoruz, birlikte gülümsetiyoruz!” sloganıyla dijital platformlarda işaret dili öğretmeye başlamış.

Hazırlanan tanıtım bülteninde yazdığına göre; gülümsemenin sembolü olan Eti Cin ile işaret dilinde farkındalık yaratılması amaçlanırken, gülümsemenin kapsayıcılığını artırarak herkesi gülümsemeye davet ediliyor.

 

Eti Cin, marka sembolü “gülümsemenin etkisini “işaret dili” ile herkesin hayatının bir parçası yaparak farkındalık yaratıyor.

“Eti Cin ile işaret dili öğreniyoruz, birlikte gülümsetiyoruz!” mesajının farklı senaryolarda işlendiği ve dijital mecralarda yayınlanacak olan öğretici içerik serisiyle işaret dili konusunda duyarlılığın artırılması hedefleniyor.

 

Yıl boyunca sürecek kampanya kapsamında TV iletişiminde de duyarlılığın artırılması amacıyla sağ alt köşede oluşturulan “turuncu alan” içerisinde Cin karakteri reklam filmini işaret dilinde anlatıyor. “Eti Cin ile İşaret Dili Öğreniyoruz” duyuru filmi, YouTube içerik videoları ve televizyonlarda yayınlanıyor. 

YouTube içerik videolarında Eti Cin karakteri ve influencerlar ile yeni bir dil öğrenme deneyiminde olduğu gibi günlük hayatta kullanılan kalıpları ve cümleleri işaret dili ile eğlenceli bir şekilde aktarıyor.

Televizyon reklam filminde ise sağ alt köşede Eti Cin karakteri işaret dili ile jingle ve dış sesi tercüme ediyor. 

Ayrıca; Eti çalışanlarına da işaret dili eğitimi verilerek farkındalığın kuruluş içerisinde de oluşmasını sağlıyor. 

ALİYE YÜCEL

SESSİZ OLMAK

Korku filmleri tercihim değilse de Hush (Sessiz) filminin tanıtımında "İşitme engelli bir yazar..." cümlesini görünce seyretmek istedim. Hush, 2016 ABD yapımı orta düzeyde bir korku - gerilim (slasher) filmi...

Filmin konusu şöyle: İşitme engelli (dilsiz ve sağır) bir yazar olan Maddie (Kate Siegel), orman içerisindeki ıssız bir evde tek başına yaşamaktadır.  Ancak bir akşam yalnız olmadığını anlar, çünkü psikopat bir katil (eski sevgili) sinsice onu takip etmektedir.

Anlıyoruz ki Maddie, yazdığı kitabı bitirmek için daha rahat bir ortam olan sessiz sakin bir orman evini seçmiş. Böyle ıssız ve yalnız bir ortam olunca da filmde korkuya yönelik sahneler kaçınılmaz diye bekledim. Çok geçmeden de haklı olduğum ortaya çıktı. 

Film aynı mekanda geçiyor ve çok az oyuncu yer alıyor. Filmin yönetmeni Mike Flanagan ve başrol oyuncusu Kate Siegel evliler ve senaryosu da her ikisi tarafından yazılmış. Diğer rollerde ise; John Gallagher Jr., Michael Trucco, Samantha Sloyan, Emma Graves var.

Filmde başrol oyuncusunun işitme engelli olmasını anlamı ne bilemedim. Çünkü bağırsa bile kuş uçmaz kervan geçmez bir yerde kimse duyamazdı. İşitme engelli olması bir tek sahnede anlam kazanıyor. Arkadaşının yardım çığlığını duymuyor. Ama bu sahne de çok elzem değil...

Başrol oyuncusunun işitme engelli olmasının bence filme bir katkısı yok. Seyrettikten sonra engelsiz biri de olabilirmiş fikri uyandırdı. Açıkçası işitme engelli bir rol varsa bunun daha anlamlı kullanılmasını bekledim. 

Duygu sömürüsü için mi işitme engelli bir karakter var diye düşünmeden edemedim. Yani acıma duygusu vererek filme bir katkı sağlamak amaçlı... "Aklımda deli sorular var" demiyorum. Sorum gayet mantıklı... Engellilere acımak maalesef bir önyargı. Bu filmde de bu amaçla kullanılmış olabilir.

Film uzun değil 81 dakika, korku filmi sevenler izleyebilirler. Hush, 2019 yılında Hindistan'da da "Kolaiyuthir Kaalam" ismiyle uyarlanmış. İlk fırsatta onu da izleyip karşılaştırmak istiyorum. 

ALİYE YÜCEL

KIRILGAN

Son zamanlarda engelliler için de kullanılan "kırılgan" ve "kırılgan nüfus" terimlerine çok rastlıyorum. Düzenlenen bir panelde, sosyolojik bir açıklamada, bir araştırmada...

Kırılgan nüfus; genel nüfusa göre yoksulluk ve sosyal dışlanma riski yüksek olan gruplar olarak tanımlanıyor. 

Önceleri kadınlar, engelliler, çocuklar ve gençler ifade edilirken, son dönemlerde yaşlı ve göçmenlerin de bu söyleme dahil ediliyor.

Bu da beni çok rahatsız ediyor. Kırılgan nedir? Anlamına bakalım.

"Kolay ve çabuk kırılan.

Kolay ve çabuk gücenen"

Bu bir engelli için kullanabilecek bir terim midir?

Bir engelli olarak ve çok sayıda engelli kişi tanıyan biri olarak şunu söyleyebilirim ki çok yanlış bir kelime seçilmiş... 

Engelsiz bir kişiye en ufak bir eleştiri yapılsa bile alınıp kırıldığı halde engelliler görmüyorsa kör, bedensel engeli varsa topal, çolak vb. gibi kelimelerden rahatsız olmayabilir.

Diğer gruplar için de uygun görmediğim bu terimi engelliler için hiç uygun göremiyorum.

Hakkımızı aramak, bizi savunmak için yapılan çalışmalarda bu terimin kullanılması çok yanlış. 

ALİYE YÜCEL 

BUNA DA ŞÜKÜR

 

3 Aralık Dünya Engelliler Günü geçti, gitti. Hemen hemen her yıl aynı şeyler söyleniyor, aynı şeyler oluyor. Ben yıllar önce "3 Aralık" Engelli Farkındalığı Günü'dür diye yazmıştım. Sosyal medyada pek çok kişi aynı şeyi kullandı. 

Evet... 3 Aralık engellileri fark etme günüdür. Empati kurup, dünyaya onlar gibi bakma günüdür. Hep beraber engelleri kaldırma günüdür.

Bir de bu gün kutlanmaz! Neyse ki bu konuda da benim gibi düşünen kişiler var. Bu konuda da "kutlamayalım", "kutlanmaz" gibi paylaşımlar yapıldı. 

Anlıyorum ki bir şeylerin farkına varılıyor galiba... Buna da şükür diyelim.  Bir sonraki "3 Aralık" gününe kadar farkındalığımızın artması dileğiyle...

ALİYE YÜCEL 

ENGELLİ FARKINDALIĞINA DAİR

İllüstrasyonları çok seviyorum. Hatta fotoğraf ve resimden daha çok. Sosyal medya hesabımda da en fazla paylaştığım illüstrasyonlar oluyor.

Bu hafta Nicholle Kobi'nin illüstrasyonlarını yazacağım. O da engelli mi diye sorarsanız hayır o engelli değil. Ancak engellileri çiziyor. Hem de çok güzel. Ben bunu engelli farkındalığına dair önemli bir çalışma olarak görüyorum.

İllüstratör Nicholle Kobi'ye engellilikle ilgili görselleri ararken rastladım. Kobi, Black Girl Magic (#blackgirlmagic) illüstrasyonlarıyla ünlü... Zaman zaman engellileri de çiziyor. Sosyal medya hesabında paylaşıyor. Özellikle tekerlekli sandalyede olanları...

Burada iki örnek veriyorum. Takip ettiğiniz takdirde siz de rastlayabilirsiniz.

ALİYE YÜCEL 

BLOGUM 10 YAŞINDA

Blogum tam 10 yaşında...

Ne yazacağım bazen son güne kadar belli olmuyor. Gündemdeki bir konu, ilgimi çeken bir haber, seyrettiğim bir film, okuduğum bir kitap, duyduğum bir söz yazıma konu olabiliyordu. Ama ekim ayının ilk haftası konum hep belliydi. Konu blogumun doğum günü!  

Blogum "Engeloji" şimdi 10 yaşında... Tam 10 yıl önce bir ekim günü yazmaya başlamıştım. Blogum 1 Yaşında, 2, 3, ... ve Blogum 8 Yaşında diye her ekim ayında yazdım. Ancak geçen yıl, 9. yılda hiç yazamadım.

 
İki elim kanda olsa bile mutlaka her hafta mutlaka yazmaya çalışmıştım. Hiç aksatmamıştım. Bir işim çıktığında ya da bir yere gideceğimiz zaman ailemin "Bu hafta da yazma. Kalsın..." demelerine rağmen mutlaka bir yazı koymaya çalıştım. Ta ki annemin vefatına kadar... O günden sonra yazmadım. 

Evet. Tam bir yıl hiç yazamadım. Elim gitmedi derler ya... Her şey anlamsız geldi. Onu, canım annemi yazamadım. Ondan başka bir şey yazmak da saçma geldi. 

Ancak engelli ve engellilik hakkında söyleyeceklerim bitmedi. Bu nedenle artık uzun uzun olmasa da bir şeyler koymaya çalışıyorum. Bugün de blogumun 10. yılını yazmak istedim. Adıyla yaşasın!

 
ALİYE YÜCEL

"1000 KİTAP" VE ENGELOJİ

"1000 Kitap" sitesini biliyor musunuz? Bu site, okuduğunuz kitapları ve onlardan alıntıları yazabileceğiniz bir platform. Kitapseverler için oldukça yararlı ve güzel bir site-uygulama...

Site tamamen kitaplarla ilgili... Şöyle ki; daha önce okuduğunuz kitapları, şu an okumakta olduğunuz kitabı, okumayı düşündüğünüz kitapları, kitap okuma hedef sayınızı, kitaplarla ilgili yorumlarınızı, alıntıları ve incelemeleri yazabiliyorsunuz. Bu kadarla da kalmıyor; kitaplar ve yazarlarla ilgili bilgiler, haberler, röportajlar ve fotoğraflar da yer alıyor.

Başkalarına kitaplarla ilgili bilgi verip, yol gösterirken kendi okuma arşivinizi de oluşturmuş oluyorsunuz. Araştırınca bu faydalı sitenin, 2012 yılında Hacı Seydaoğlu tarafından hazırlandığını öğrendim.

Benim "1000 Kitap" ile tanışmam ise kitabım Engeloji sayesinde oldu. Engeloji ile ilgili yazılanları okurken rastlanmıştım. Beğeniler beni mutlu etti. Okuyan kişiler oldukça faydalı yorumlar yapmışlar. Engeloji'nin ikinci baskısı ya da Engeloji 2 için beni teşvik etti.

Biliyorum ama geç kaldım ama sonunda ben de uygulamayı telefonuma indirdim, üye oldum, Engeloji hakkında paylaşım yapanları takip ettim ve oturup bu yazıyı yazdım. Her kitapseverin ve kitap okuyan herkesin bu siteye üye olup birikimlerini aktarması gerektiğini düşünüyorum. Belki de bir kişinin kitap okumasına vesile olursunuz. Ne güzel olur değil mi?

ALİYE YÜCEL

BİR ÖNYARGI HİKAYESİ

Çalıştığım işyerinin yemekhanesinde arkadaşlarımla yemek yerken biri yanıma yaklaştı ve "Hal, hareket, tavır ve davranışlarınızla çok hanımefendisiniz. Bir de sol elinizle yemek yemezseniz çok iyi olacak..." dedi. 

Ben şaşkın şaşkın kendisine baktım. Ne desem diye düşünürken birden " İyi de benim sağ kolum sakat ama..." deyiverdim. Yüzünün aldı ifadeyi anlatamam. Ne diyeceğini şaşırdı. Yarım yamalak bir özür dileyerek hemen uzaklaştı.

Önyargı, eskilerin deyimiyle "peşin hüküm" bu işte; karşıdakinin durumunu bilmeden düşünce ve davranışını ortaya koymak... 

ALİYE YÜCEL 

ENGEL SEBEBİM ÇOCUK FELCİ

Ne zaman küçük bir çocuk ağlasa, yıllar öncesine giderim. İçimde bir darlık hissederim. O küçük çocuğun yerine koyarım kendimi... Çocuk felcine yakalandığım günlere giderim... Ben de böyle ağlamış olmalıyım diye düşünürüm hep... Araştırıp okuduğuma göre büyük ağrı ve sancı veriyormuş çocuk felci... 

Çocuk felcinde (poliomyelit) önceleri; ateş, baş ağrısı, halsizlik, kusma, boyunda sertlik, kol ve bacaklarda ağrı oluşuyor... Daha sonra da hastalık etkeni olan virüs omuriliğe geçerek, orada kasların hareketlerini sağlayan sinir hücrelerini tahrip ediyormuş... 

Şimdilik bu kadar.... Bu konuyu yani engel sebebimin devamını uzun uzun yazacağım belki buraya belki de Engeloji 2'ye... 

ALİYE YÜCEL