GÖRME ENGELLİ AKUPUNKTURİST

Akupunktur, 3000 yıllık bir geçmişe sahip bir tedavi etme sanatıdır. Bilindiği gibi insanın bedeninin belirli noktalarına iğneler batırılmasıyla uygulanır. Bunu yapan kimsenin ehil ve çok dikkatli olması gerektiğini yazmaya gerek var mı bilmiyorum. Peki bunu görme engelli birini yapması çok ilginç değil mi? Evet görme engelliler bu konuda çok başarılı... İlk görme engelli akupunkturist (akupunktur uzmanı) Waichi Sugiyama isimli bir Japon.

Waichi Sugiyama, ilk görme engelli akupunktur uzmanı olmasının yanı sıra, günümüzde kullanılan ve iğne ile yapılan akupunturu 16. yüzyıl ortalarında ilk bulan kişidir. Waichi Sugiyama, 18 yaşında iken akupunkturist olmaya karar veriyor. Dönemin en ünlü üstadı Takuchi Yamaseyi'den beş yıl ders alıyor. Fakat hocası onda ilerleme göremiyor ve umduğunu bulamıyor. Onun başarılı bir akupunkturist olamayacağını söylüyor. Böylece Waichi Sugiyama onun yanından ayrılıyor...

Sugiyama, sıkıntılı bir dönemden sonra ilahi bir ilham beklemek için, bir yeraltı mağarasına kapanıyor. Orada aç kalarak üç hafta dua ediyor. Üç haftanın sonunda beklemekten vazgeçiyor. Mağaradan dışarı çıkarken ayağı tökezliyor ve düşüyor. Düştüğü yerde bir çam ağacının iğnesi bacağına batıyor. Birden çam ağacı iğnelerinin daha az acı verdiğini fark ediyor. O güne kadar akupunktur bambu kamışıyla yapılırken, Sugiyama çam ağacının iğneleriyle yapmaya başlıyor.

Böylece bu farklı yöntem sayesinde çok başarılı bir akupunktur uzmanı oluyor. Döneminin shogunu Tsunoyoshi Tokugawa ciddi bir hastalığa yakalanıyor. Sugiyama, Tokugawa'yı iyileştirince, shogun ona bir arazi bağışlıyor. Bu arazinin üzerine görme engelliler için bir okul inşa ediyor. Waichi Sugiyama, Japonya'da 45 görme engelli akupunktur okulunun kurulmasını sağlıyor. 84 yaşında ölen, Waichi Sugiyama'nın hayat hikayesi tıbbi tarihi metinlerde yer almıştır.

Bugün Japonya'da akupunkturistlerin % 30'u görme engelli... Japonya'da akupunktur okullarında üç yıl eğitim veriliyor. Okula başlamak isteyen herkes görme engelli olsa da olmasa da bir testten geçiriliyor. Görme engellilerin eğitiminin farkı Braille alfabesiyle olması ve özel uygulama metotlarının kullanılmasıdır. 

Engellilerin de yeteneği olduğuna inanıp, onlara fırsat verilmesi gerekiyor. Japonlar işte bunu yapmış... Akupunktur gibi yapılması özen ve dikkat isteyen bir alanda bile buna imkan sağlamışlar... Hem de 16. yüzyılda... Profesyonel bir alanda önemli olan işini iyi yapmaktır. Engelli olmak yada olmamak önemli değildir. Bu tür gereksiz sınırlandırmalardan uzak durmak gerekir. Yıl olmuş neredeyse 2014, biz hala engelliye nasıl bakıyor ve onu nasıl görüyoruz!

ALİYE YÜCEL

CENNETİN RENGİ'Nİ GÖRMEK

Biliyorum hiç belli olmayacak. Ancak yazarken en çok duygulandığım yazı bu olacak... 1999 yapımı "Cennetin Rengi" filminden bahsetmek istiyorum. Bu filmdeki duygular öyle gerçekçi ki... Bir film insanı bu kadar etkileyebilir. Yazarken bile filmin bazı sahnelerini düşündükçe içim parçalanıyor. Yönetmen, muhtemelen bu çarpıcı etkiyi yaratmak istemiş ve çok güzel başarmış...

Cennetin Rengi, görme engelli bir çocuk olan Muhammed'in hikayesini anlatıyor. Tahran'daki körler okulunda yatılı eğitim gören Muhammed, yaz tatili için ailesinin yanına gelir. Babaannesi ve iki kız kardeşi onu sabırsızlıkla beklerken; babası onu almaya bile geç gelmiştir. Annesi öldüğü için, babası yeniden evlenecektir. Ancak Muhammed kör olduğu için, onu bu evliliğe engel olarak görür ve ondan kurtulmayı ister....

Görme engelli bir çocuğun dünyası bu kadar güzel anlatılır. Muhammed'i canlandıran çocuk oyuncu Mohsen Ramezani de görme engelli... Yani rol yapmıyor, kendini oynuyor. Öyle güzel oynuyor ki... Bazı sahneleri gerçek hayatında da yaşadığını anlıyorsunuz.  Bunu bilmek sanki insanı çok daha derinden etkiliyor. Hani bir an, "Film icabı, rol icabı işte..." dersiniz ya... İşte burada diyemiyorsunuz!

Muhammed ve babaannesi Aziz'in sevgileri görülmeye değer... Her sahnesi akıllarda kalacak kadar etkili... Babaannesi ona okumasını öğütlerken "... Senin durumunda meslek sahibi olmuş pek çok insan var. Tek engel cehalettir..." diyor. Yaşlı, eğitim almamış, köylü bir kadının ferasetine hayran kalıp "İnsan olmak başka bir şey..." diyorsunuz.

Bir sahnede Muhammed, elinden tutan babaannesine "Senin ellerin bembeyaz Aziz..." diyor. Babaannesi "Ne beyazı, iş yapmaktan nasırlaşmış, kırışık kuru bir el işte..." diye cevaplıyor. Muhammed bunun üzerine "Sen çok iyi birisin. Senin ellerin bembeyaz..." diye karşılık veriyor. Anlıyoruz ki Muhammed'e göre iyiliğin ve iyilerin rengi beyaz!

Filmde öyle dokunaklı sahneleri var ki... Hele Muhammed'in ağladığı sahne insanın içini koparıyor. Yanında kaldığı marangoz ustasına "Kimse beni sevmiyormuş. Ben ona ağlıyorum. Ama sebebini biliyorum. Beni kör olduğum için istemiyorlar. Öğretmenimiz Allah'ın körleri sevdiğini söyler. Ben de bir keresinde "Madem seviyor neden bizi kör etti? Neden kendisini görmemize izin vermedi? diye sormuştum. Öğretmen de Allah'ın görünmez olduğunu söylemişti. Ama O'nu her an her yerde hissedebilirmişiz. Ellerimizi uzatırsak O'na ulaşabileceğimizi söylemişti. O günden beri her yerde Allah'ı arıyorum. Ellerimi uzatıp O'na ulaşmayı bekliyorum." dediği sahne için bile seyredilir.

Cennetin Rengi'nin sade, duygu yüklü, sürükleyici ve etkileyici bir anlatımı var. Yönetmen Mecid Mecidi çok başarılı... Senaryo da kendisine ait... Filmde oyunculuk, müzik, görsellik hepsi mükemmel... Yer yer belgesel tadında görüntüler var. Aldığı ödülleri fazlasıyla hak ediyor. İran sinemasını takdir etmemek mümkün değil... Onlar bu işi biliyorlar.

Cennetin Rengi'ni görmediyseniz mutlaka seyredin. Film, gören görmeyen herkese bir şeyler söylüyor. Bu filmi seyrederken bir kez daha anladım ki, engelliyi engeli değil; engeli nedeniyle istenmemek, işe yaramaz görülmek ve sevilmemek üzüyor... Muhammed engeli ile barışık, sevgi dolu bir çocuk. Onu üzen ve zorlayan engeli değil. İstenmemesi ve sevgiden mahrum kalışı...

ALİYE YÜCEL

KÖR ÖYKÜLER'İN ANLATTIĞI

“Kör Öyküler” tahmin edileceği gibi görme engelli bir yazarın kaleminden çıkmış bir kitap… Kitabın yazarı Halis Kuralay, görme engelli bir eğitimci… Kör Öyküler, görme engellilerle birlikte yaşam kültürünü arttırmak için, yaşanmış mizah ve ibret dolu hatıralardan yola çıkarak hazırlanmış… İlmek Yayınları’ndan çıkan kitabın çizimleri de Salih Memecan tarafından yapılmış… Kitabı gördüğünüzde ve elinize aldığınızda bir an önce okuma hissi uyandırıyor.

Bir kitap için yazılacak en olumlu cümle belki de “Hiç sıkılmadan okunacak…” ibaresidir. İşte Kör Öyküler tam da böyle… Bir solukta ve hiç sıkılmadan okunacak bir kitap… Kısa kısa; güldüren, gülümseten, düşündüren, şaşırtan ve bir sonrakini merak edeceğiniz bölümlerden oluşuyor. Gerçekten de elinizden bırakmak istemiyorsunuz.

Kitap görme engellilerin başından geçen ilginç hatıraları anlatıyor. Kitabın arka yüzünde “Bu kitaba bir hatıra kitabı deseniz doğrudur.  Bir fıkra kitabı deseniz o da doğrudur. Ama yaşanmış fıkra gibi hatıralar demek daha doğru olur kanaatindeyim…” yazıyor. “Neler Dediler?” bölümünde; Sunucu İnci Ertuğrul, Türkiye Beyazay Derneği Genel Başkanı Lokman Ayva ve Yazar Senai Demirci’nin kitap hakkında görüşleri yer alıyor.

Kör Öyküler, “Yanlış Empati” ile başlıyor. Halis Kuralay, “Görme engelliyi anlamak için gözlerini kapamak; onu anlamak değil, bilakis yanlış anlamaktır.” diyor. Bu cümleye önce çok şaşırıyor. Ancak nedenini okuyunca hak veriyorsunuz... İlk bölüm bitince şaşkınlıkla karışık bir beğeniyle, kitabı okudukça her bölümde çok ilginç ve bilmediğiniz detaylara rastlayacağınızı anlıyorsunuz.

Halis Kuralay, Boğaziçi Üniversitesi Psikoloji Bölümü mezunu… Yıllarca eğitimci olarak çalıştı. İstanbul İl Milli Eğitim Müdürlüğü’nde Özel Eğitim Şube Müdürlüğü yaptı. Evli ve üç çocuk sahibi... Kör Öyküler, onun ilk kitabı değil… O, dünyanın sadece göz ile algılanmayacağına inananlardan… Hayatı, çalışmaları ve yaptıklarıyla bunu ispatlıyor. Bu arada kendisini şahsen tanıyor olmanın gururunu da taşıyorum.

Kör Öyküler, görme engellileri tanıma açısından büyük katkıda bulunan bir kitap… Görme engelli birini tanımamışsanız bu kitap sayesinde onu çok iyi tanıyabileceksiniz. Eğer tanıyorsanız da görme engelliler hakkında bazı şeyleri yanlış biliyormuşum ya da çok az şey bilmiyormuşum diyeceksiniz.

Kitap, bildiğimizi ve tanıdığımızı sandığımız görme engellileri doğru tanımak için… Ama Kör Öyküler’de sadece görme engellilerin hayatından kesitler değil, çok daha fazlası var… Hikayelerin bazısında kendimizi buluyoruz. Bu kitabı okuyunca, görme engellilerin bizim görmediğimiz pek çok şeyi gördüğünü anlıyor; baktığımız halde bazı şeyleri de göremediğimizi idrak ediyoruz!

ALİYE YÜCEL

ENGELLİ KARİYERİ

Engelli istihdamı ve kariyeri alanında yepyeni bir oluşum olan Engelli Kariyeri yaptığı çalışmalarla da farklı olmayı; engelliyi engelli olduğu için değil, yeteneğine uygun olduğu için işe yerleştirmeyi amaçlıyor.

Hedef kitlesi; 14 yaş üstü bedensel, hafif zihinsel, işitme, konuşma, görme ve süreğen engelliler olan Engelli Kariyeri, % 40 ve üzeri oranda Engelli Raporu olan herkese hizmet veriyor.

Şartlar uygun olduğunda, engellinin de her işi yapabileceğinden yol çıkan Engelli Kariyeri; engelliyi tanıyıp, önce ona uygun mesleği, sonra işi buluyor. İşe uyumunu sağlayıp, iş takibini de yapıyor.

Engelli Kariyeri’nin çalışma sistemi 6 aşamadan oluşuyor:

1- Kayıt:

Engellinin; severek çalışacağı işine ilk adımıdır. Engelli bireyin; engel grubu, eğitim durumu, aile ve iletişim bilgileri sistemli bir yazılım programında kayıt altına alınır.

2- Değerlendirme:

Engellilerin; yeteneklerinin, birikimlerinin, ilgi alanlarının, karakter özelliklerinin ve eğitim durumlarının, geçerliliği olan bir mesleki rehberlik testi ile belirlendiği süreçtir. Engeli dikkate alınmadan, hangi meslek alanlarının kişiye uygun olduğu tespit edilir.

3- Yönlendirme:

Değerlendirme sonucunda engelli bireyin eğitim eksikliği varsa ihtiyacına uygun olan temel eğitim kurslarına ya da kabiliyetine göre mesleki eğitim kurslarına yönlendirildiği aşamadır.

4- İş Eşleştirme:

İş ve meslek analizi tamamlanan engellinin eğitimine, birikimine, yeteneğine ve ilgi alanına en uygun iş yerine yerleştirilmesidir. En uygun işe, en uygun engellinin yerleştirilmesi amaçlanır.

5- Oryantasyon  (İş Uyumu):

Çalışma alanında şartlar uygunsa, kişi daha başarılı olur. Engelli bireyin işinde başarılı olması için gerekli şartlar belirlenerek, iş yerine uyumunu sağlayacak oryantasyonun yapılmasıdır.

6- İş Takibi (İzleme):

Engelli bireyin işe yerleştirdikten sonra belli periyodik aralıklarla durumunun takip edilmesi, olası sorunların işverenle beraber çözülmesi sürecidir. Böylece Engelli Kariyeri, engelliyi uygun işe yerleştirmekle kalmayıp iş takibini de yapmaktadır.

Engelli istihdamı konusunda kaliteyi getirmeyi ve engelli ile işveren arasında köprü olmayı hedefleyen Engelli Kariyeri; Türkiye Beyazay Derneği’nin bir projesidir.

Engelli Kariyeri; yeteneklerini keşfetmek, ilgi alanına uygun bir işe yerleşmek, daha verimli ve huzurlu bir işte çalışmak isteyen, geleceğin başarılı ve iddialı engelli bireylerini bekliyor.

İletişim:

Tel: 0212 250 29 46 - 48 

ALİYE YÜCEL

GERÇEK VE MECAZ

Kur’an-ı Kerim’de engellilerle ilgili pek çok hüküm bulunmaktadır. Çeşitli ayetlerde bedensel, görme, işitme, konuşma, zihinsel engellilik ve bazı hastalıklardan söz edilmektedir. Ancak bunlar birer kusur ve eksiklik olarak görülmemiştir. Kur’an-ı Kerim’de geçen engellilikle ilgili kavramların birçoğu mecaz manadadır.

Bilindiği gibi bir kelimenin hakiki anlamının dışında başka bir anlamda kullanılmasına mecaz, oluşan anlama da mecaz mana denir.  Mecazın diğer söz sanatlarından farklı olan bir yönü doğrudan “mana” ile alakalı oluşudur. Mecaz manada iki kelime bir yönüyle benzerlik ilişkisi kurularak birbirine benzetilir. Böylece anlatım güçlenir, renklenir; daha etkili ve derin olur.

Anlatılmak istenen bir şeyin çarpıcı ve etkili bir biçimde aktarılması olan mecaz Kur’an-ı Kerim’de çokça yer almaktadır. Bazen mecaz mana ile gerçek mana karıştırılır. Ayetlerdeki bazı hükümlerde böyle bir karışıklık olursa engelliye bakış açısından yanlışa düşülür. Bir örnekle anlatırsak; Kur’an-ı Kerim’de görme engelli anlamındaki kör (a’ma) kelimesi hem gerçek, hem de mecaz olarak kullanılmıştır.

Mecaz manaya bir örnek verecek olursak;

İsra Suresi 72. Ayet: “Şu dünyada kör (a’ma) olan kimse ahirette de kördür, yolu daha sapıktır.”

Bu ayette geçen “kör” sözcüğü mecaz manasıyla kullanılmıştır. Burada anlatılmak istenen mana şüphesiz ki gerçek mana değildir. Yani bu dünyada görme engeli olan kimse ahirette de aynen görme engelli olacak; görmeyecek demek değildir.  Ayetin sonundaki “… yolu daha sapıktır” ifadesine göre de delaletle ilgili olduğunu anlatılmaktadır. Buradaki körlük; görme engeli değil, “doğru yolu bulamamayı” ifade etmektedir. Bu durumda “Dünyada doğru yolu göremeyen, ahirette de kurtuluşa eremeyecektir.” Anlamını taşımaktadır. Ancak Yüce Allah, bunu bu şekilde değil… Daha çarpıcı ve etkili olması için mecaz olarak ifade etmiştir.

Kur’an-ı Kerim’de engellilikle ilgili gerçek bir kullanıma örnek verecek olursak;

Nur Suresi 61. Ayet: “Köre güçlük yoktur, topala güçlük yoktur; hastaya da güçlük yoktur.”

Bu ayette kör, topal ve hasta gerçek manalarında kullanılmıştır. “Bunlara yapamayacakları görev yüklenmez, yapamadıklarından dolayı sorumlu tutulmazlar” anlamını taşımaktadır.

  

Engellilikle ilgili bir başka mecaz mana da şu ayette geçer:

Hacc Suresi 46. Ayet “Yeryüzünde dolaşmıyorlar mı ki onları akıl edecek kalpleri, işitecek kulakları olsun. Gerçek şudur ki, gözler kör olmaz, fakat asıl göğüslerin içindeki kalpler kör olur.”

Bu ayette Allah’ın bize anlatmak istediği; esas yanlış gerçekleri bile bile görmezden ve duymazdan gelmektir. Yoksa görmemek, duymamak gibi fiziki olan kusurlardan bahsedilmemiştir. Fiziki eksiklikler ve engellerin Allah katında önemi yoktur.

Bu örneklerden başka pek çok ayet mecaz mana yüklüdür. Mecazi kullanımın farklı bir etkisi vardır. Dil bilimcileri ve İslam alimlerinin çoğunluğu mecazın varlığını kabul etmiştir. Kabul edilmemesi mümkün görülmemektedir. Çünkü o zaman bazı olgu ve durumları açıklamakta zorluğa düşeriz. Kur’an-ı Kerim’de geçen engellilikle ilgili kavramlarda bunlardandır…  

ALİYE YÜCEL

KUR’AN-I KERİM OKUMAYA ENGEL YOK

İstanbul’da düzenlenen Kur’an-ı Kerim’i Güzel Okuma Yarışması Dünya Elemeleri’nin galibi görme engelli Kasım Şen… Şen, Kur’an-ı Kerim’i Güzel Okuma yarışmasında tüm rakiplerini geride bırakıp birinci olmuş… Görme engelli olması onu Kur’an-ı Kerim okumaktan mahrum etmemiş... O, Braille Alfabesiyle yazılmış Kur’an-ı Kerim (Kabartma Kur’an-ı Kerim) okuyor. Kur’an-ı Kerim’i parmaklarıyla okuyor.

Hiç Braille Alfabesiyle yazılmış Kur’an-ı Kerim gördünüz mü bilmem? Braille Alfabesiyle yazılan sayfalar fazla yer tuttuğu için Kabartma Kur’an-ı Kerimler beş-altı cilt oluyor. Gören gözlerle biz baktığımızda ne olduğunu anlamıyoruz ama görme engellilerin parmakları onu biliyor ve okuyor. Braille Alfabesiyle yazılmış Kur’an-ı Kerim olması görme engelliler için çok önemli bir çalışma… Böylece onlar da Kur’an-ı Kerim okuyabiliyorlar, bundan mahrum kalmıyorlar…

İşte Kasım Şen de Braille Alfabesiyle yazılmış Kur’an-ı Kerim’i tanımış görme engelli biri… Şen, çok küçük yaşta geçirdiği ateşli bir hastalık sonucu görme yeteneğini tamamen kaybetmiş… Ama bu engel onun hayata tutunmasına asla engel olmamış… Çankırı Belediyesi’nde santral memuru olarak çalışan Kasım Şen’in aktif bir sosyal hayatı var. Spor yapıyor, şiir yazıyor. Kur’an-ı Kerim hocalığı yapıyor. Aynı zamanda Anadolu Üniversitesi Açık Öğretim Fakültesi Kamu Yönetimi üçüncü sınıf ve İlahiyat birinci sınıfta eğitimine de devam ediyor…

İlk olarak bir Cuma hutbesinde görme engelliler için Kabartma Kur’an-ı Kerim olduğunu duyan Kasım Şen, Kur’an-ı Kerim okumaya karar vermiş… Hemen Kabartma Kur’an-ı Kerim’i temin etmiş ve öğrenmeye başlamış. Ancak bununla yetinmemiş en doğru ve en güzel şekilde okumak istemiş… Bu nedenle cami imamından tecvit dersi almış… Böylece Kur’an-ı Kerim’i en güzel şekilde okumaya başlamış…

Şen, daha sonra öğrendiğin Kur’an-ı Kerim’i öğretmeye de başlamış… Her yaz Kur’an Kursu’nda Kur’an-ı Kerim hocalığı yapıyor. Pek çok öğrenciye Kur’an-ı Kerim ve temel dini bilgiler dersi veriyor. Kur’an-ı Kerim öğretmeyi ve öğrencilerini çok seven Şen; öğrencilerinin karanlık dünyasının gören gözleri olduğunu söylüyor.

Hayatını Kur’an-ı Kerim okumaya ve öğretmeye adayan Şen, Kur’an-ı Kerim okuma ile ilgili düzenlenen pek çok yarışmalara katılmış ve dereceler almış... Belki de en ilginç yanı Kur’an-ı Kerim’i yüzünden okuma yarışmasında derece alması… Kur’an-ı Kerim’i yüzünden okumada herkes gözleriyle okurken, o parmaklarıyla okuyor ve dereceye giriyor!

Kur’an-ı Kerim’i Güzel Okuma Yarışması’nda görebilen tüm rakiplerini geride bırakarak yarışmayı kazanan Kasım Şen, şimdi Suudi Arabistan‘ın Başkenti Riyad’da yapılacak olan dünya şampiyonasında Türkiye’yi temsil edecek… Ne mutlu ona… Görüyoruz ki Kur’an-ı Kerim okumaya engel yok… Bizi en iyi şekilde temsil etmesi ve başarılı olması dileğiyle…

ALİYE YÜCEL

ENGELSİZ CAMİ

Medyada zaman zaman gördüğümüz “Engelliler İçin Engelsiz Cami”, “Bu Cami Engelliler İçin Tasarlandı”, “Tarihi Cami Engelliler İçin Yeniden Düzenlendi”, “Camiye Rampa Yapıldı”, “Camiye Asansör Yapılıyor” gibi haberler pek çok tesis veya hizmet binası gibi, maalesef ki camilerin de engelliler için uygun olmadığını gösteriyor.

Camilerin fiziki yapısı da engellilerin ziyaretini, ibadetini zorlaştırıyor, hatta bazen imkansız hale getiriyor. Engellisin, camiye gitmek istiyorsun ama camiler hiç uygun değil. Bu camiye gitmek isteyen engelliler için önemli bir sorun… Camilere erişimin zorluğu anlaşıldığı ve Diyanet İşleri Başkanlığı da bu konudaki eksikliği hissettiği için çeşitli düzenleme ve uygulama çalışmaları yapıyor. Ancak yeterli değil…

Pek çok caminin merdivenleri dik ve yüksek, bedensel engelli birinin çıkması çok zor. Tekerlekli sandalye için rampa yok. Asansör yok… Belki namaz kılmak için bir sandalyeye oturmak gerekebiliyor. Abdest almak için gereken lavabo ve tuvaletlere gelince... Bedensel engellilere hitap eden tuvalet bulmak çok zor hatta imkansız... Caminin abdest alma bölümünde ise bedensel engelli birinin abdest alması çok zorlukla gerçekleşiyor. Bedensel engelliler (ortopedik) için camiler erişilmez… Ancak; camiler sadece bedensel engelliler için değil, tüm engel grupları için ulaşılır ve erişilir olmalı…

Ağır işitenler için, kulaklıklardaki ses düzeyini yükselten sistem ile camilerin iç alanındaki ses düzeyi yükseltilebilir. Hiç işitmeyenler için projeksiyon ile hutbe metni yazı ile perdeye yansıtılabilir. Müftülük tarafından işaret dili bilen bir uzman görevlendirilebilir. Ezan için uyarı ışıkları yapılabilir. Görme engelliler için; hissedilebilir zemin ve özel dokuma halılar konulabilir. Böylece görme engellilerin camideki hareketleri kolaylaşmış olur.

Dinimizde caminin yeri ve önemi büyüktür. Bazı vecibeler camide yapılmaktadır. Biliyoruz ki camide cemaatle namaz kılmak, evde namaz kılmaktan çok daha fazla sevaptır. Bu nedenle “Engelli de camiye gitmesin, evinde namaz kılsın” diye düşünmek ve onları bundan mahrum etmek doğru olmaz. Engelliler de sorun yaşamadan ve rahatlıkla ibadetlerini yapabilmelidir. Hiç olmazsa mübarek gün ve gecelerde camide namaz kılmak, vaaz dinlemek engellinin de hakkıdır.

Engellilerinde camilere gitmekte zorlanmaması, cemaatle namaz kılmaktan mahrum kalmamaları için kamu alanlarında olduğu için düzenlemeler zorunlu olmalıdır. Tarihi ve tamamlanmış camilerde düzenlemeler çok zor olsa da yeni yapılacak camilerde buna mutlaka dikkat edilmelidir. Hiç olmazsa düzenlemeye uygun olan bazı camiler tespit edilip, o camiler engellilerin hizmetine uygun hale getirilmeli ve engellilerin hizmetine açılmalıdır. Üstelik yapılan düzenlemelerin bazıları, hareket zorluğu çeken yaşlı ve hasta olan cemaat içinde çok faydalı olacaktır.

ALİYE YÜCEL

FATİ’Yİ ÇOK SEVDİM

“Fati ile Birlikte Yürüyoruz” kampanyasından daha önceki bir yazımda bahsetmiştim. Geçtiğimiz hafta “ICEVI Europe 2013 Turkey” Kongresi’nde; Fati’nin yani “Birlikte Yürüyoruz” kampanyasının standı da vardı. Kampanyanın yüzü olan çizgi karakter Fati’nin canlandırılmış hali çok büyük ilgi gördü. Bu ilgi hoşuma gitti ve bu yazıyı yazmamı sağladı…

Fati, elinde beyaz bastonu, gözünde siyah gözlük olan görme engelli küçük bir çocuk… Öyle sevimli, öyle tatlı, öyle cana yakın ki onu gören herkesin yüzü gülüyor. Kongrede de ona rastlayan herkes, canlıymışçasına ona sevgi ve hayranlıkla baktı. Küçük büyük herkes Fati ile fotoğraf çektirmek için adeta yarıştı. 

“Fati ile Birlikte Yürüyoruz” engellileri ilgilendiren ama engelli olmayan kişilere yönelik bir kampanya… Bu kampanya engelliyi tanımadığımız için, engellilerle birlikte yaşama kültürünü arttırmak amaçlı olarak başlatıldı. Türkiye Beyazay Derneği tarafından da yürütülüyor.

Ailede ve çevrede engelli biri yoksa okullarda da öğretilmeyince (çünkü bildiğim kadarıyla okullarda engellilik kavramıyla ilgili bir müfredat yok ve öğretmenlerde bu konuda bir eğitim almıyor) çocuklar engelli olgusunu hiç bilmiyorlar. Bu nedenle çocuklar herhangi bir engelli biriyle karşılaştıklarında şaşırıyorlar… Engelliye nasıl davranacaklarını ve onlarla nasıl konuşacaklarını bilemiyorlar…

İşte Fati, yaşadığı çeşitli maceralarla pek bilinmeyen görme engellilerin dünyasına ışık tutuyor… Yaptıklarıyla engellilerin yaşam tarzını öğrenmek için çocuklara olduğu kadar, yetişkinlere de yardımcı oluyor… Bu kampanya ile toplum onu tanıyor, bu sayede görme engelli bireylerin farkında oluyor.

“Fati ile Birlikte Yürüyoruz” engelliyi tanıma adına yapılan en doğru kampanyalardan biri… Fati, çocukları engelliliğin bir çeşidi olan görme engellilikle tanıştırıyor. Fati’yi gören ve tanıyan bir çocuk, o günden sonra görme engelli birini görse şaşırmaz, yadırgamaz… Görme engellilik gerçeğini doğru öğrenip, ona göre davranır…

Fati karakteri görme engelliler adına çok olumlu bir sunum… Çünkü Fati; karanlıkta kitap okuyabilen, top oynayan, bilgisayar kullanabilen, satranç oynayan, sorumluluk sahibi, akıllı, özgüveni yüksek, yetenekli, esprili ve cesur bir kahraman... Bu nedenle Fati ile tanışan bir çocuk görme engeli birini gördüğünde ona çok farklı bakacak... Engelliyi tanıyacak, anlayacak ve doğru bir bakış açısına sahip olacak…

İşte tüm bu nedenlerden dolayı Fati’yi çok sevdim. Fati, görme engelli insanları tanıtmak, onlarla ilgili ön yargı ve tutumları değiştirmek için tasarlanmış ve amacına ulaşmıştır. Çünkü çocukların engellilik olgusuyla küçük yaşta tanışması, bunu öğrenmesi gerekiyor. Bundan asla kaçamayız. Unutmayalım ki engelli ve engelsiz sosyal hayatı beraber paylaşıyoruz.

  

ALİYE YÜCEL

ICEVI EUROPE 2013 TURKEY

“ICEVI EUROPE 2013 TURKEY” 30 Haziran - 5 Temmuz 2013 tarihleri arasında; Cumhurbaşkanlığı’nın himayesinde, Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı ve Türkiye Beyazay Derneği’nin ev sahipliğiyle İstanbul’da düzenlendi. Bilmeyenler için açıklayayım: “ICEVI”, Görmeyenlerin ve Az Görenlerin Eğitimi ve Rehabilitasyonu Uluslararası Konseyi’nin kısa adıdır.

Bu yıl 8.si düzenlenen ICEVI Avrupa 2013 Türkiye Kongresi 1 Temmuz Pazartesi günü Cumhurbaşkanlığı Genel Sekreteri Prof. Dr. Mustafa İsen, Engelli ve Yaşlı Hizmetleri Genel Müdürü Dr. Aylin Çiftçi, Türkiye Beyazay Derneği Genel Başkanı Lokman Ayva, Dünya ICEVI Başkanı Colin Low, ICEVI Avrupa Başkanı Hans Welling’in açılış konuşmalarıyla başladı. Kongrenin açılışına ünlü sanatçı Ajda Pekkan da katıldı.

Cumhurbaşkanlığı Genel Sekreteri Prof. Dr. Mustafa İsen yaptığı konuşmada engellilik alanında yapılan çalışmalarla ilgili olarak “Bu meselede asıl aşılması gereken zihni engellerdi. On yıllık süre içinde yapılan en önemli işlerden birisi, zihni dönüşümün ortaya çıkmış olmasıdır. Zihni dönüşüm aşıldıktan sonra artık onun önündeki problemler, kendiliğinden teker teker yok olmaya mahkumdur” dedi.

Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı Engelli ve Yaşlı Hizmetleri Genel Müdürü Dr. Aylin Çiftçi “On yıl önce Türkiye’de engellilik konusuna, “engelli kişi yardım edilecek kişidir” gözüyle bakılıyordu. Bu nedenle de bütün hizmet anlayışı, sosyal yardıma yönelikti. Son on yılda yaşanan zihinsel dönüşümle, bu durumun “topluma katılım”, “birlikte yaşama zihniyetinin kazandırılması” çalışmasına dönüştü. Bizim de yapmaya çalıştığımız en önemli şey: Birlikte yaşamayı öğrenmek, birlikte yaşayabilmek” diye konuştu.

Türkiye Beyazay Derneği Başkanı Lokman Ayva “11 yaşında görme duyumu kaybettim. Sonra fark ettim ki, ben aslında görürken karanlıkta yaşıyormuşum. Görürken, bazı konulara körmüşüm. Görme duyumu kaybettikten sonra insanların gerçek davranışlarını görmeye başladım. İnsanların pek çoğunun, herhangi bir engeli olan insanların bir şeyi başaramayacağına inanıyor. Hiçbir zaman gerçek bu şekilde değildir. Herkesin bir potansiyeli vardır…” diyerek engelliye bakışın değişmesi gerektiğini bir kez daha ortaya koydu.

“ICEVI İle Değişmekte Olan Bir Gelecek” sloganı ile uluslararası çalışmalar yapan konseyin, Kaya Ramada Plaza’da gerçekleşen kongresine yüzün üzerinde ülke katıldı. Çeşitli ülkelerden gelen yabancı ve yerli katılımcılar; her yaştaki görme engellileri, topluma ve günlük hayata dahil etmek için yaptıkları çalışmaları kongrede paylaştı. Görme engellilerin eğitiminde ve rehabilitasyonunda gelinen son nokta masaya yatırıldı.

ICEVI’nin düzenlediği kongreye Türkiye’nin ev sahipliği yapması; Türkiye’de de engellilik adına bir şeylerin yapıldığını ve engelliye bakışın değişmeye başladığını gösterdiği için çok çok önemli… “ICEVI İle Değişmekte Olan Bir Gelecek” dileğiyle…

ALİYE YÜCEL

BLACK Mİ? SİYAH MI?

Ünlü ve güzel oyuncu Beren Saat, Uğur Yücel’in yöneteceği yeni filmine başlayacak haberleri medyada yayınlanmaya başladı. Film ile ilgili “Beren Saat, yeni filminde görme ve işitme engelli birini canlandıracak” cümlesi bende hemen iki çağrışım yaptı. Birincisi Helen Keller, ikicisi Hint filmi Black… Haklıydım, çünkü haberin devamında filmin Hint yapımı Black filminin uyarlaması olacağı yazıyordu. Black de Helen Keller’ın hayat hikayesini anlatan 2005 yapımı bir Bollywood filmiydi.

Dünyaca ünlü Amerikalı pedagog Helen Keller hem görme, hem işitme ve hem de konuşma engelli biriydi. Başardıkları, örnek hayatı ve mücadelesi onu efsaneleştirdi. Black, onun hikayesini anlatıyor ve ona teşekkürle başlıyor. Helen Keller’ın hayatıyla film arasındaki en önemli fark; hayatında ailesinden bile önemli rol oynayan öğretmendi. Helen Keller’ın öğretmeni Anne Sullivan’dı. Black, filminde ise öğretmen bir erkek…

Black filminin konusuna gelince: İki yaşında bir hastalık sonucu görme, işitme ve engelli olan Michelle Mcnally (Rani Mukherjee) insanlarla iletişim kurmak istiyor, kuramıyor. Bu onu sinirli ve saldırgan yapıyordu. Bu yüzden ailesi kızlarını eğitmesi için bir öğretmen buldu. Öğretmen Debraj Sahai (Amitabh Bachchan) Michelle’in kontrolsüz davranışlarının insanlarla iletişim kurmasıyla düzeleceğine inandı ve hemen bu yönde çalışmaya başladı. Michelle okumayı, yazmayı, iletişim kurmayı, kısaca hayatı Debraj Sahai sayesinde öğrendi…

Film boyunca Michelle ve Debraj arasında yaşananlar insanı derinden etkiliyor, şaşırtıyor, düşündürüyor. Michelle Mcnally rolündeki Rani Mukherjee, Debraj Sahai rolündeki Amitabh Bachchan çok başarılılar… Michelle’in küçüklüğünü canlandıran Ayesha Kapoor ise mükemmel rol yapıyor. Kendi küçük, oyunculuğu çok büyük… Bakışları, yürüyüşü, hareketleri öylesine gerçekçi ki… Ağzınız açık kalıyor. Öyle ki bizdeki çocuk oyuncunun kim olacağını çok merak ediyorum.

Black, alıştığımız bol danslı ve şarkılı Hint filmlerinden çok farklı… Yönetmen Sanjay Leela Bhansali çok başarılı bir iş çıkarmış… Her şey çok güzel anlatılmış… Her şey yerli yerinde… Hikaye, planlar, oyunculuk, sahneler, kurgu, diyaloglar, müzikler hepsi mükemmel… Black, pek çok Hollywood filminden daha başarılı bir Bollywood filmi… İzlenmezse bir şeyler eksik kalır…

Black, hakkında yazılacak o kadar çok şey var ki... Ancak, film hakkında layık kelimeleri bulamayabilirim. Zevkle seyrettiğim ve hiçbir sahnesinde sıkılmadığım bir filmdi. İki saatin nasıl geçtiğini anlayamamıştım. Hani bir film seyredersiniz çok beğenirsiniz de arkadaş, eş, dost çevrenizde kim varsa seyretmesini tavsiye edersiniz ya, Black öyle bir film…

Şimdi Beren Saat, Michelle karakterini canlandıracak. Bu çok yerinde bir seçim… Tahmin ediyorum Beren Saat dizilerinde olduğu gibi bu filmle de gönülleri fethedecek… Black filminin her karesini beynine kazımış biri olarak Beren Saat ve Uğur Yücel’in filmini seyretmek için sabırsızlanıyorum. Ama beklentim oldukça yüksek… Çünkü yapılmışı var! Bakalım Black mı? Siyah mı?

 ALİYE YÜCEL

MİMAR ŞAHANE

Geçtiğimiz hafta, evde olduğum zaman ilgiyle seyrettiğim “Evim Şahane” programının ilginç bir bölümüne rast geldim. Programın mimarı ve sunucusu Selim Bey, görme engelli bir çiftin mutfaklarını dekore edeceği için, gözleri bantlı halde çalışacağını söyledi. Böylece Selim Yuhay, bugüne kadar görmediğimiz bir çalışma örneğini ekranlara taşıdı.

Biri beş buçuk, diğeri yirmi yaşında görme yeteneğini tamamen kaybetmiş Darıcı çifti Kanal D’de yayınlanan “Evim Şahane” programına mutfaklarının yenilenmesi için başvurmuşlar… Bunun üzerine mimar Selim Bey’de onların mutfağını dekore ederken; onlarla empati kurmak, ihtiyaçlarını daha iyi anlamak ve en kullanışlı mutfağı yapmak için çalıştığı üç gün boyunca gözlerini bantlamış… Eline de görme engellilerin kullandığı beyaz bastonu almış…

Selim Yuhay, görme engelli çiftin mutfağının dekorasyonuna başlamadan önce “Darıcı çiftinin ve görme engelli insanların yaşadığı sorunları anlamak ve onların istediği gibi güvenilir bir eve sahip olmaları için bunu yapmak istedim. Ve ilk defa dekore etmeye geldiğim bir evi görmeden yapacağım ve görmeden bu evden ayrılacağım. Bunu yaparken de umarım kimseyi incitmiş olmam…” diye bir açıklama yapıyor.

Tıpkı ev sahipleri gibi Selim Bey de,  mutfağı hiç görmeden sadece elleriyle dokunarak tanıyor. Daha sonra her aşamada gözleri kapalı ve sadece dokunarak çalışıyor. Mutfağın çizimini, malzemelerin seçimini ve alımını hep gözleri bantlı halde yapıyor. Alışveriş yaparken her ayrıntıya görme engelliler açısından bakıyor. Onlar için çeşitli kolaylıklar düşünüyor…

Başarılı mimar, dekore edeceği mutfak için pek çok ayrıntıyı dikkate alıyor. Dolap kapaklarını, açık kaldığında başlarının çarpmaması için sürgülü yapıyor. Fırını küçük çocuklarının açmaması için kilitli olanından seçiyor. Evyeyi kullanım açısından en uygun yere koyuyor. Sonunda mutfağı çiftin ve küçük çocuklarının en rahat hareket edeceği şekilde tasarlıyor.

Dokunarak keşfettiği mutfağı dekore edip bitiren Selim Bey, mutfağı görme engelli çiftin kullanımına sunuyor. Her şey bittikten sonra gözlerindeki bandı çıkarıp kameraya göstererek “Kolaydı… Bakın! İşte bu kadar kolay bir evdi. Anlık… Biz bunu yapabiliyoruz. Ama ya onlar? Bu kadar kolay, görme yetilerini kazanabiliyorlar mı?” diye sorup, yaptığı çalışma için “Gördüm! Ellerimle gördüm ve gönlümle gördüm…” diyor.

Empati kurabilmek önemli… Engelli bireyin ihtiyacı olan en önemli unsur belki de empati... Kendini onun yerine koyduğunuz an her şey yolunda gider. İletişim kolaylaşmış olur. Selim Yuhay’ın da yaptığı da işte buydu… Görme engelli biri gibi davranıp, onlar gibi çevreyi algılayıp, neye ihtiyacı olduğunu tespit edip, ona göre hareket etmek… Ne kadar etkileyici, ne kadar anlamlı… İnsan seyredince “Empati böyle olur… İşte bu mimar şahane!” diyor.

ALİYE YÜCEL  

ENGELSİZ TATİL

Yaz geldi. Tatiller başladı. Engellilerde tatili hak ediyor. Ediyor etmesine ama gidilecek, kalınacak tesisler engellilere göre değil. Engelli odalarının birçoğu engellilerin ihtiyacını karşılamayacak durumda… Karşılayanların da diğer alanları engellilere uygun değil. Maalesef çok az tesis engellilere kalabileceği düzenlemelere sahip…

Engelli bireylerin de herkes gibi gezmeye, yeni yerler görmeye, seyahat etmeye, tatil yapmaya ihtiyacı vardır. Engellilerde hayatın her alanında aynı şartlarda yararlanmalıdır. Turizm de bu alanlardan biridir. Bunun göz ardı edilmemesi gerekiyor. Ülkemizin her yerinde ama özellikle de tatil yörelerinde engellilere uygun otel, motel ve pansiyonlar olmalıdır.

Kültür ve Turizm Bakanlığı, engellilerin daha rahat konaklayabilmesi için düzenleme yapan tesislere “Herkes İçin Erişilebilirlik Belgesi” veriyor. Bu belgeyi almaya hak kazanan tesislerde giriş, merdivenler, odalar, yemekhaneler, havuz, tuvaletler ve banyolar gibi her alanda engelli bir kişinin tek başına özgürce tatil yapabileceği şartlar sağlanıyor.

Tesisleri engellilere göre düzenlemek zor değil… Bedensel engellilerin rahat hareket edebileceği alanları ve denize girebileceği sahilleri, işitme engelliler için işaret dili bile personeli, görme engelliler için hissedilebilir zeminleri ve ses uyarıcıları olan tesisleri hazırlamak mümkün… Ancak bu konunun yasal zorunluluklar yerine teşvik edici unsurlar sayesinde olması en doğrusu…

Engelliler için yapılacak düzenleme ve uygulamalar maliyetli olabilir. Ancak bu uzun vadede kar olarak dönebilecektir. Çünkü herkes gibi engellilerde rahat hareket ettiği ve alıştığı ortama tekrar gelmek isteyecektir. Bu nedenle Kültür ve Turizm Bakanlığı; kamu kuruluşlarını, yatırımcıları, işletmeleri bu yönde teşvik edici çalışmalar yapmalıdır.

Unutulmaması gereken bir gerçek daha var ki engelliler adına yapılacak her türlü düzenleme yaşlılarında hayatını kolaylaştıracaktır. Çünkü yaşlılarında birçoğu hareket zorluğu yaşayabilir. Dünyada yaşlı nüfusun arttığını düşünürsek yapılan düzenlemeler onlara içinde çok faydalıdır. Böylece bir taşla iki kuş vurulmuş olacaktır.

“Herkes İçin Erişilebilirlik Belgesi” alan tesisler tüm dünyada yaygınlaşan “Engelsiz Turizm” alanında önemli bir aşama kat edecektir. Bu belge ile engelli bireyler turizm hizmetlerine ulaşabilecektir. Böylece yurt dışından da engelli turistler ülkemizi tercih edebilecektir. Bu ülkemizin turizmi açısından çok önemli bir adımdır.

Tatil için gidilecek yerde rahat hareket edemeyeceğini, zorluk çekeceğini bilmek caydırıcı bir durum… Düşünün, dinlenme amacıyla tatile çıkıyorsunuz. Ama hiç rahat edemiyorsunuz. Bir daha gitmek ister misiniz? Engelli olunca bu daha da etkili oluyor. Umarım bu konuda çalışmalar gerekli çalışmalar yapılır. Engelliler için düzenlemeleri olan tesisler çoğalır ve engelliler de bavullarını rahatça hazırlar…

ALİYE YÜCEL  

DEPREM VE ENGELLİLER

“Deprem” kelimesini her duyduğumda deprem ve engellilerle ilgili bir şeyler yazmak istiyordum. Ama yazmak istediğim depremde engelli olan kişiler değildi. Depremde engelli olanlar başlı başına bir konu… Ele almak istediğim deprem sırasında engellilerin neler yapması gerektiğiydi. Ancak bu konu beni aşıyordu. Mutlaka bir yardım gerekiyordu. Bu yardım geçtiğimiz günlerde AHDER’den geldi.

Kısa adı AHDER olan Afete Hazırlık ve Deprem Eğitimi Derneği çok geniş kapsamlı çalışmalar yapan bir dernek… Birçoğumuz derneği Ahmet Mete Işıkara namı diğer Deprem Dede sayesinde biliyoruz. Ahmet Mete Işıkara, Türkiye’ye deprem gerçeğini öğretmişti ve vefat ettiği zaman AHDER Yönetim Kurulu Başkanlığını yapıyordu.

AHDER, 10-16 Mayıs Engelliler Haftası kapsamında deprem ve engelliler konusunun altını bir kez daha çizmiş… Yapılan çalışma tam da olması gereken gibi, yani her engel grubu ayrı ayrı ele alınmış… Bedensel, görme, işitme ve zihinsel engelliler ayrı ayrı incelenmiş… “Farklı engelli gruplarına göre deprem anında ve sonrasında yapılması gerekenler” başlığı altında depremde engellilerin yapması gerekenlerle ilgili çok ayrıntılı bilgiler verilmiş…

Deprem anında herkes gibi engellilerin de bilinçli olması gerekiyor. “Deprem bu ne yapılır ki? Elden ne gelir?” dememek, elimizden gelen tedbiri almamız lazım. Hadis-i Şerif’te Peygamberimiz “Deveni sağlam kazığa bağla, sonra Allah’a tevekkül et” demişler. Bu nedenle uzmanların yaptığı uyarı ve önlemlere dikkat etmeliyiz. Çünkü bunlar uzun araştırmalar ve çalışmalar sonucunda ortaya çıkmaktadır.

Her engel gurubuna göre durum farklılık gösterse de; engelliler deprem anında daha güç durumda kalabilir ve çok daha zorlanabilir. Engelli olarak deprem anında neler yapacağımızı biliyor muyuz? Peki, deprem anında yanımızda engelli biri varsa, ona nasıl yardım edeceğimizi biliyor muyuz? Belki bazı şeyleri bilsek bile bu konuda çok bilinçli olduğumuz söylenemez.

Deprem sırasında herkesin yapması gerekenler; soğukkanlı olmak, panik yapmamak, gidebileceğimiz en güvenli bölgeye geçmek ve temel bazı hareketleri yapmaktır. Ancak engelli kişilerin çok daha farklı olarak yapması ve uyması gereken kurallar vardır. İşte AHDER yetkilileri engelli ve engelli yakınları için bu konuda eğitim amaçlı bölümler hazırlamışlar.

AHDER’in hazırladığı ‘Engelliler İçin Afet Bilinci ve Hazırlık Projesi’nin amacına ulaşması için hem engelli hem de engelli yakınlarının bunları okuyup, bilmesi gerekiyor. Aslında bunları herkes okumalı… Engelli ya da engelli yakını olmayabiliriz. Ama yanımızda ve yakınımızda engelli biri olabilir. Ona yardım etmemiz gerekebilir. Çünkü depreme nerede ve nasıl yakalanacağımızı bilemiyoruz…

AHDER’in bu konudaki çalışmalarını aşağıdaki linkten okuyabilirsiniz:

http://www.ahder.org/farkli-engelli-gruplarina-gore-deprem-aninda-ve-sonrasinda-yapilmasi-gerekenler

ALİYE YÜCEL

YILIN ANNELERİ

Her yıl çeşitli kurum ve kuruluşlar tarafından “Yılın Annesi” seçilir. Bana göre her “engelli annesi” yılın annesi ve her “engelli anne” yılın annesidir. Biliyorum ki, engelli çocukları olan annelerin ve kendisi engelli olan annelerin bu unvanı hak etmek için çok yerinde ve önemli sebepleri var.

Bir anne eğer engelli çocuğa sahipse hayatını ona adar… Engelli çocuk büyütmek, normal bir çocuk büyütmekten çok daha fedakarlık ister. Çocuğu görmüyorsa gözü, duymuyorsa kulağı olur. Tutmayan eli ayağı olur. Diğer anneler, çocuklarını en fazla iki yaşına kadar o da zaman zaman kucağında taşır. Halbuki yürüme engelli çocuğu olan bir anne ise uzun yıllar çocuğunu kucağında, sırtında taşır. Çocuğu zihinsel engelli ise fedakarlık kat kat artar.

Engelli çocuğu olan anneler, kendi çektikleri sıkıntı, üzüntü, dışlanma, zorluk (hele de kocası duyarsızsa) gibi pek çok şeye göğüs gererler. Bu durumun psikolojik, sosyal, maddi ve manevi her türlü zorluğuna katlanırlar. Engelli çocukları uğruna mücadele ettikleri, savaştıkları birçok şey vardır. Bizlerin aklına bile gelemeyecek pek çok şey…

Gelelim engelli olup, anne olan kadınlara… Engelli kadınların yardıma muhtaç ve aciz olduğunu düşünmek yanlıştır. Anne olmak onların da en doğal hakkıdır ve onlar da anne olabilir. Tanıdığım işitme, görme ve bedensel engelli pek çok anne var. Onlar engellerine rağmen anne olup engelleri aşmışlardır.

Bir anne düşünün gözü görmüyor, bir başkasının kulağı duymuyor, bir başkası tekerlekli sandalyede; hepsi de yavrularına en iyi şekilde bakmak için çabalıyor. Gözleri görmese de, kulakları duymasa da, çocuklarıyla el ele koşmasalar da onlar da anne… Üstelik engelli anneler çocuklarını büyütürken engeli olmayan annelere göre çok daha dikkatli ve tedbirli olmak zorundadır.

Engelli oldukları için hamilelikte, doğumda ve büyütürken ne çok zorluk çekerler. Engel gruplarına göre çektikleri sıkıntılar çok farklıdır. Bedensel engelli anneler farklı, işitme engelli anneler farklı, görme engelli anneler farklı zorluklar yaşar…  Hepsinin sorumlulukları da farklıdır. Ancak en büyük korkuları çocuklarına bakıp büyütmek değil; ya çocuğum benden utanırsa, ya arkadaşlarıyla beni tanıştırmak istemezse olur.

Engelli annelerin çocukları da, engelli çocukların anneleri de kendi buldukları çözümler sayesinde büyürler ve yetişirler. Bu zorlu sınavlarda hepsinin birbirinden çok farklı ve etkileyici hikayeleri vardır. Tüm bunlardan dolayı engelli çocukların anneler ve engelli olan anneler en büyük takdiri hak etmektedir. Çünkü onlar sevgi, şefkat ve sabrın en önemli simgesidirler. Hepsi yılın annesidir…

ALİYE YÜCEL