ÖZEL EĞİTİME DESTEK

Hazine ve Maliye Bakanlığı tarafından hazırlanan "2025 Yılı Özel Eğitime İhtiyaç Duyan Bireylere Verilecek Eğitim Desteği Tutarlarına İlişkin Tebliğ", Resmi Gazete'de yayımlandı. Böylece bu yıl için özel eğitime verilecek 

bireysel eğitim desteği miktarı belli oldu. 

Özel eğitim okulları ile rehabilitasyon merkezlerinde özel eğitim öğrencilerine verilen destek eğitiminin bütçeden karşılanacak kısmı, bu yıl katma değer vergisi (KDV) hariç, bireysel eğitim için aylık 6 bin 100 lira, grup eğitimi için aylık 1708 lira olacak.

Geçen yıl, özel eğitim okullarıyla özel eğitim ve rehabilitasyon merkezlerinde engelli bireylere verilen destek eğitiminin bütçeden karşılanacak kısmı, KDV hariç 8 saat bireysel eğitim için 4 bin 692 lira, 4 saat grup eğitimi için ödenen ücret ise 1.314 liraydı. 

Bu yıl ki tebliğ, 1 Ocak'tan geçerli olmak üzere yürürlüğe girdi. Bu tutarlar, Milli Eğitim Bakanlığı bütçesine konulan ödenekten, aşan kısmı ise ilgililer tarafından karşılanacak.

ALİYE YÜCEL

RENKLİ JANTLAR

Tekerlekli sandalyedeki kişilerin görüntüleri hep ilgimi çekmiştir. Özellikle de pozitif fotoğraflar, renkli sandalyeler ve jantlar... İlgimi çeken çok renkli bu jantları görüp araştırınca "Izzy Wheels" ismine rastladım.

Izzy Wheels, İrlandalı kız kardeşler Ailbhe ve Izzy Keane tarafından kurulmuş. Ulusal Sanat ve Tasarım Koleji'nde (NCAD) okuyan Ailbhe, 2016 yılında kız kardeşinin renkli stiline uyan bir dizi çıkarılabilir jant kılıfı tasarlamayı seçiyor.

 
Bu fikir için Spina Bifida ile doğan ve belden aşağısı felçli olan kız kardeşi Izzy'den ilham alıyor. Izzy, tekerlekli sandalyesini her zaman bir özgürlük sembolü olarak görmüş ancak bunun kişiliğini ifade ettiğini hiç düşünmemiş. 

Kız kardeşler, çevrimiçi ortamda viral hale gelen (bir haftada 17 milyon görüntüleme) benzersiz jant kılıfı tasarımlarını sergileyen bir video oluşturmuşlar ve markaları patlamış. 

Izzy ve Ailbhe kardeşler hayatları boyunca birbirlerinin en iyi arkadaşıydı. Her zaman birlikte giyindiler ve modayı takip ettiler. Küçük kızken bile en sevdikleri şey özel günlerde Izzy'nin sandalyesini süslemekti.

Izzy'nin daha küçük bir kızken tekerlekleri süslemesi bile ona her zaman büyük bir özgüven artışı sağladı. İlginç tekerlekli sandalyesi sayesinde çevresinde ilgi gördü.

2017'de koleksiyonlarını genişletmek ve engelli yardım kuruluşları için para toplamak amacıyla dünyanın dört bir yanından diğer sanatçılar, tasarımcılar ve markalarla iş birliği yapmaya başladılar. 

Izzy Wheels şu ana kadar dünyanın dört bir yanından 100'den fazla ünlü tasarımcıyla iş birliği yaptı. Kız kardeşler, coşkulu ve eğlenceli modalarıyla kısa sürede tanındılar.

Renkli jantların her bir çifti, Dublin'deki stüdyolarında özel sipariş üzerine yapılıyor ve tüm jant kapakları benzersizdir. Böylece, Izzy Wheels, dünyanın en ünlü markalarından bazılarıyla iş birliği yapan ilk engelli moda markası oldu.
 
2019'da Barbie ile iş birliği yaparak yeni ve kapsayıcı bir tekerlekli sandalyedeki Fashionista Barbie için bir dizi tasarım yaptılar. Bu bebek, çocuklar için farkındalık konusunda önemli etki yaptı. 
 

2020'de Japonya'nın en ünlü çizgi film karakteri Hello Kitty ile iki adet sınırlı sayıda tekerlek kılıfı koleksiyonu yaptılar.

Kardeşler küçüklüklerinden beri Disney ile çalışmayı hayal ediyorlardı. 2021'de Disney ve Marvel iş birliklerini başlattıklarında hayalleri de gerçek oldu! Canlı ve renkli ürün yelpazesi Ailbhe tarafından tasarlandı. Mickey ve Minnie, Winnie the Pooh, Frozen'dan Olaf ve Marvels Spider-Man gibi herkesin çok sevdikleri kahramanları yer aldı. 

Izzy Wheels, Vogue, Teen Vogue, Cosmopolitan, Elle, Forbes, Oprah Magazine, It's Nice That, TechCrunch ve daha birçok dünyanın en iyi küresel yayınlarında yer aldı.

 
AB Kadın Yenilikçiler Ödülü, bir BBC belgeseli, dünyanın en ünlü markalarıyla ortaklıklar ve prestijli "Forbes 30 under 30" listesinde yer almak da dahil olmak üzere 30'dan fazla ulusal ödül kazandılar.

Kardeşler; tekerlekli sandalyelerle ilgili olumsuz çağrışımları ortadan kaldırmak ve kullanıcılarının kişiselleştirmesini sağlamak ayrıca tekerlekli sandalyelerin tıbbi bir cihazdan çok daha fazlası olabileceğini, sanatsal olarak da kendini ifade etmenin bir parçası olabileceğini dünyaya göstermek istiyorlar.

Izzy Wheels; tekerlekli sandalye kullanıcılarının kendilerini  ifade etme yolu oluyor. Kişinin tekerlekli sandalyesini sadece işlevsel bir araç olmaktan olmaktan ziyade dost canlısı bir nesneye dönüştürür. Sandalyenizde, kıyafetinize uyan veya ilgi alanlarınızı gösteren şık tekerlekler olması çok güzel  değil mi? 

ALİYE YÜCEL 

KUTLANMALI

The Abilities In Me Foundation (@theabilitiesinmefoundation)  isimli Instagram hesabında bir paylaşım vardı. Bu hesap çocukların tanılarını ve etraflarındakileri anlamalarına yardımcı olacak çeşitli resimli kitaplar çıkaran ve bu alanda çalışmalar yapan bir sivil toplum kuruluşuna ait. 

Paylaşım şöyleydi: 

"Children with disabilities often learn to adapt to their circumstances. 

They develop creative problem-solving skills, resilience, and the ability to explore the world in their own unique way.
Their ability to adapt and find alternative solutions should be recognized and celebrated.”

“Engelli çocuklar, çoğu zaman içinde bulundukları koşullara uyum sağlamayı öğrenirler.
Yaratıcı problem çözme becerileri, dayanıklılık ve dünyayı kendi benzersiz yollarıyla keşfetme yeteneği geliştirirler.
Onların bu uyum sağlama ve alternatif çözümler bulma yetenekleri fark edilmeli ve kutlanmalıdır.”

"İşte bu..." dedim.  Süper yaa! İşte bunu biliyordum. Nereden derseniz. Kendimden! 

ALİYE YÜCEL

AMPUTE DANSÇI

Benim için engelli başarısı demek çok farklı bir anlam taşıyor. Örneğin; bacağı olmayan birinin dans etmesi gibi... Hintli aktris ve dansçı olan Sudha Chandran'dan bahsetmek istiyorum. 

1965 doğumlu sanatçı, daha 3 buçuk yaşında dans etmeye ve eğitim almaya başlıyor. 16 yaşındayken bacağından ağır yaralandığı bir trafik kazası geçiriyor. Yaralarından dolayı sağ bacağında kangren oluşuyor ve hayatı tehlikesi olduğu için amputasyon gerekiyor.

Chandran, bu dönemin hayatının en zor zamanı olduğunu söylüyor. Daha sonra, protez yardımıyla bir miktar hareket kabiliyetini geri kazanıyor. İki yıllık bir aradan sonra da protez bacak kullanarak dansa geri dönüyor. Ünlü bir Bharatanatyam dansçısı oluyor.

Bharatanatyam, Hindistan'da yaygın klasik bir dans türü... Filmlerde görmüşsünüzdür. Bu dansta mimiklerden yararlanılan, şiirsel bir anlatım kullanılıyor. Bunu, müziğin ritmine uygun doğaçlamayla yapılan dans hareketleri tamamlıyor. El, kol hareketleri ve belirgin yüz ifadeleri dansın en önemli özellikleri... Eskiden tapınak dansı olarak yapılan bu dans, günümüzde sahnede tek kişi tarafından sergileniyor.

Sudha Chandran, Hindistan'da daha çok tanınsa da dünyanın birçok yerinde; Suudi Arabistan, Birleşik Arap Emirliği, Katar, Kuveyt, Bahreyn, Yemen, Umman, Amerika Birleşik Devletleri, Kanada ve İngiltere'de sahne almış...

Ampute dansçı kariyerine hayat hikayesini anlatan Mayuri filmiyde başlıyor. 1986'da performansıyla Özel Jüri Ödülü'ne layık görülüyor. O zamandan beri birçok filmde, TV programında ve dans yarışmasında yer alıyor.

Chandran'ın, sadece dansçı değil ayrıca akademik eğitimi de var. Mumbai'deki Mithibai Koleji'nden lisans ve ardından ekonomi alanında yüksek lisans derecesi alıyor.

Ünlü dansçı bir açıklamasında "Hayatım boyunca bildiğim şeyi yani dans etmeyi yeniden öğrenmeye karar verdiğimde, insanların eve gelip "Hayallerinin gerçek olamaması çok üzücü..." veya "Keşke dans edebilseydin..." gibi şeyler söylediklerini hatırlıyorum" diyor.

Hayallerinden vazgeçmeyen engelli dansçı zoru başarmış... Her iki bacağı olanların bile yapmakta zorlandığı bir dansı takma bacağıyla yapıyor. 

ALİYE YÜCEL

ENGELLİ OLMAK

Biliyoruz ki engellilerin çoğu, engelliliği kim olduklarının ayrılmaz bir parçası olarak görürler! Bu bazılarına şaşırtıcı gelse de bu böyledir.

 
Bu nedenle, engellileri kurban olarak algılayan mağdur bir dil kullanmak çok yanlıştır. 

İşte kaçınılması gereken ifadelerden bir kaç örnek:

"Ne zor bir hayatı var..."
"Tekerlekli sandalyeye mahkum..." 
"Yaramazlık yapma abla / ağabey gibi olursun..."

"Vah vah! Çok yazık..."
"Engelli olmasa güzel / yakışıklı olurmuş..." gibi...

Aslında engellilerin üstesinden gelmesi gereken şey engellilikleri değil. Engelli bir kişi olmanın getirdiği olumsuz tutumlar ve klişelerdir. İnanın bu engelliler için çok daha can sıkıcı ve yorucudur.

Engellilerin mutluluğuna şaşırmamalı ve yadırgamamalıyız! Engellilerin neşesini, özgürlüğünü ve bağımsız yaşama çabasını normalleştirmeliyiz.

Unutmayın! Engelliler hasta ya da mutsuz değildir.

ALİYE YÜCEL

ENGELLİLER BASIN AÇIKLAMASI DAVET METNİ

Türkiye Sakatlar Konfederasyonu tarafından gelen basın açıklaması davetini paylaşıyorum.

Engelliler Basın Açıklaması Güncel Davet Metni:

Basın Açıklaması Daveti:

ENGELLİ HAKLARINA SİSTEMATİK DARBE!

Tarih : 28 Aralık 2024 Cumartesi
Saat : 13:00
Yer : Türkiye Sakatlar Konfederasyonu

Adres : Kocatepe Mah. Bayındır 2 Sok. No:33 K/5 D/21 06420 Çankaya / Ankara
E-Posta : turkiyesakatlarkonfederasyonu@gmail.com
Tel & Faks : 0312 232 5111

Son dönemde yapılan mevzuat değişiklikleri engellilerin sistematik olarak yok sayıldığının acı bir kanıtıdır:

- Yeni yönetmelik, gelir kriteri bahanesiyle binlerce bakıma muhtaç bireyi kaderine terk ediyor.  
- Yeni engelli emeklilik düzenlemesi, engellilerin hayatını daha da zorlaştırıyor, mağduriyeti katlıyor.  
- Yeni KDV Kanunu değişikliğiyle ithal protezler erişilmez hale geliyor, engelliler temel ihtiyaçlardan mahrum kalıyor.  
- Yeni yönetmelikle ehliyetleri iptal edilen engelliler, işe gidemiyor, hayattan kopuyor.  
- Yeni yönetmelik değişikliği, hafif zihinsel engellileri hayat boyu eğitimde yok sayarak eşitliği yok ediyor.  
- Yönetmelik değişikliği, evde bakım ve sosyal destekten binlerce ihtiyaç sahibini dışlıyor.  
- SGK’nın fiyat güncellemesi yapmaması, engellileri hasta altı bezi gibi temel ihtiyaçlardan bile mahrum bırakıyor.  
- ÖTV Kanunu değişikliğiyle 10 yıllık yenileme süresi ve %40 yerlilik oranı, engellileri sosyal hayattan koparıp sanayiye mahkûm ediyor. Tekerlekli sandalyelerini küçücük arabalara sığdıramayan bireyler, sandalyelerini çeki demiriyle arkadan çekmek zorunda bırakılıyor. 
*Bu adaletsizliklere son verin!

HIRSIZA DEĞİL EV SAHİBİ ENGELLİYE CEZA!

Resmî Gazetede jet hızıyla yayımlanan ÖTV yasası, engellilerin yaşam hakkını, özgürlüğünü ve temel insan haklarını hiçe sayan bir düzenleme olarak karşımıza çıkmıştır.

Hırsızlar Serbest, Ev Sahibi Cezalı!

25 Aralık 2024 tarihinde Türkiye Büyük Millet Meclisi’nde kabul edilen ve Cumhurbaşkanlığı kararıyla onaylanan ÖTV Kanunundaki değişiklikler:
- Yenileme süresini 5 yıldan 10 yıla çıkararak engelli bireyleri eski teknolojiye mahkûm etmekte,
- Gelişen güvenlik donanımlarına sahip araçlara erişimlerini engellemekte,
- Yerli üretim araçlarla sınırlayarak, tekerlekli sandalye veya valiz gibi temel ihtiyaçları taşıyamayan yetersiz araçlarla yaşamaya zorlamaktadır.
Bagajına tekerlekli sandalye sığmayan otomobillere çeki demiri mi takacağız? diye soruyoruz! Bu düzenleme açıkça şu anlama gelmektedir: 

Hırsızlara göz yumuluyor, ev sahibi engelli birey cezalandırılıyor.

Adalet İstiyoruz! Haklarımızı İstiyoruz!

Bu yasa, engelli bireylerin toplumda eşit katılım hakkını ortadan kaldırmaktadır. 3 yıl garanti süresi olan araçların 10 yıl boyunca satılamayacak olması, engellileri hurda araçlarla yaşamaya zorlamaktadır.

Bizler, engelli bireylerin yalnızca tüketen değil, üreten bireyler haline gelmesi için çalışılması gerektiğini savunuyoruz. Ancak alınan bu ve benzeri kararlar, engellileri toplumsal yaşamdan dışlamakta ve ayrımcılığı derinleştirmektedir.

Suistimalleri Öne Sürüp Mağdurları Cezalandırmayın!

Kanun değişikliğinin gerekçesi olarak ÖTV muafiyetindeki suistimaller gösterilmiştir. Ancak bu suistimallerin bedeli, otomobili bizzat kullanan ortopedik engelliler ile görme, işitme ve zihinsel engelli bireylere ödetilmektedir.

Bizi Yok Sayamazsınız!

Ulusal düzeyde engellilere yönelik politikaların, programların ve eylemlerin tasarım süreçlerinde, engelli STK’ların katılımı hayati bir gereklilikken, hiçbir görüşümüz dikkate alınmamaktadır. Bu durumu şiddetle kınıyoruz! Görmezden gelinmeyecek kadar kalabalığız ve bu adaletsizliklere karşı her platformda mücadelemizi sürdüreceğiz.

Haklarımızın Gaspına Son Verin!

Engelli bireylerin ulaşım hakkını, gelişen teknolojilere erişimlerini ve yaşam kalitelerini geri kazandıracak düzenlemeler yapılmasını talep ediyoruz. 

Bizler, bu haksızlıklara karşı mücadelemizi kararlılıkla sürdüreceğiz.

ADALET İSTİYORUZ!
HAKLARIMIZI İSTİYORUZ!

Türkiye Sakatlar Konfederasyonu
- Türkiye Sağırlar Milli Federasyonu
- Zihinsel Özürlüler Federasyonu
- Görme Engelliler Federasyonu
- Spastik Engelliler Federasyonu
- Türkiye Ortopedik Engelliler Federasyonu
Engelliler Konfederasyonu*
- Türkiye Körler Federasyonu
- Dünya Engelliler Federasyonu
- Engelsiz Bileşenler Federasyonu
- Akdeniz Engelliler Federasyonu
- Engelli Hakları Federasyonu
Özel Eğitim Kurumları Konfederasyonu
- Avrupa Özel eğitim dernekleri federasyonu 
- Özel Özel eğitim dernekleri federasyonu 
- Anadolu Özel eğitim dernekleri federasyonu
-      Otizm Eğitim ve Araştırma Federasyonu
Anadolu Kardeşlik Teşkilatı 
Otizm Konfederasyonu
- Otizm Dernekleri Federasyonu
- Otizm Federasyonu
- Anadolu Otizm Federasyonu
Ve Örgütleri
Ve Aktivistler

ENGELLİLER VE İŞYERLERİ

Yapılan bir ankete göre Deloitte'de engelli çalışanların çok azının düzenleme talep ettiği okudum. Engelli çalışanlar için iş yerlerinde düzenlemeye ihtiyaç oluyor. Nedenlerini merak ettim ve anket ilgimi çekti. 

Deloitte, 150'den fazla ülkede, 700 ofiste, çalışmakta olan 312,000 personeli ile dünyanın en büyük muhasebe, denetim, vergi ve yönetim danışmanlığı hizmeti sunan uluslararası firmalarından birisi... Türkiye'de de şubeleri var. Bu nedenle araştırma bize önemli bir veri sunuyor. 

Ankette düzenleme talebinde bulunan çalışanların neredeyse 4’te 3′ünün talebinin reddedildiği açıklanmış. Çok yüksek bir oran.

Şirket anketine katılanların yaklaşık 10’da 9’u iş yerinde engelliliklerini resmen açıkladıklarını söylerken, bu katılımcıların %75’i herhangi bir iş yeri düzenlemesi talebinde bulunmaktan kaçınıyor; bazıları ise amirlerinin bu talebi olumsuz karşılayacağından korktuklarını belirtiyor.

Deloitte, engelli 10.000 çalışanını araştırdı ve erişilebilirliğin iş yerlerinde çeşitli şekillerde bir sorun olmaya devam ettiği sonucuna vardı. Örneğin, çalışanların %11’i başka bir şirkette yaşadıkları olumsuz deneyim nedeniyle düzenleme taleplerinde bulunmak istemiyor.

Düzenleme talebinde bulunan birçok çalışanında taleplerinin reddedildiği görüyor. 4 kişiden 3′ünün en az bir talebi reddediliyor. Bunun yaygın nedenleri arasında talebin çok maliyetli olması, talebin uygulanmasının çok zor olması veya “mantıksız” olması gibi açıklamalar yer alıyor.

Deloitte, bu taleplerin genellikle belirli sorunlar için yardımcı teknoloji ve koçluk içerdiğini söylüyor. En çok kabul gören talepler genellikle gerektiğinde evden çalışma, program ayarlamaları ve özel alan erişimi gibi maliyet gerektirmeyen çözümleri içeriyor. 

Deloitte Global’in çeşitlilik, eşitlik ve kapsayıcılık şefi Emma Codd, bir bildiride, “Yüksek düzeyde iş yeri ifşası görmemize rağmen, bu durum işyeri düzenlemeleri talep etme, talep edilen düzenlemelerin reddedilmesi, erişilemeyen iş etkinlikleri ve kapsayıcı olmayan davranış deneyimleri söz konusu olduğunda olumsuz algılar hakkındaki endişelerle birlikte geliyor. Tüm bu faktörler bir araya gelerek ele alınması gereken bir ‘erişim boşluğu’ yaratıyor.” diyor. 

Çalışanların %33′ü erişilebilirlik sorunları nedeniyle iş yerlerindeki bir etkinliğe katılamadıklarını, birçok çalışan da erişilebilirlik eksikliği nedeniyle iş yerindeki bir etkinliği veya toplantıyı kaçırdığını söylüyor. 

Deloitte, bu sorunlara çözüm olarak engelli katılımının “anlamlı eylemlerle” birlikte “görünür bir liderlik önceliği” haline getirilmesini öneriyor.

Kaynak: truckingdive.com

ALİYE YÜCEL