ENGELLİ KADINLAR

Bugün Dünya Kadınlar Günü. Engelli kadınların da günü...

Bugün onlar da hatırlanmalı. Bunun için çok yerinde ve önemli sebepler var. Onlar; psikolojik, sosyal, maddi ve manevi her türlü zorluğuna katlanırlar. Bir çok kişinin aklına bile gelemeyecek bir çok şeyin üstesinden gelirler.  

Engelli kadınların hepsinin birbirinden çok farklı ve etkileyici hikayeleri vardır. Engelli kadınların yardıma muhtaç, zavallı ve aciz olduğunu düşünmek büyük yanlış olur.

Onlar, güçlü ve cesur kadın olmanın yanı sıra, etrafına daima umut saçarlar. Engelli kadınlarla gurur duyuyorum. Kadınlar günü kutlu olsun.

ALİYE YÜCEL 

TRUMP'IN HEDEFİ ENGELLİLER Mİ?

Dünya, Donald Trump'ın yaptıklarını, söylediklerini konuşurken, Trump'ın yeni hedefinin engelliler olduğu belirtiliyor. Başkanın engellilere karşı duyduğu küçümseme ve genetik üstünlük takıntısı geçmişe dayanıyor.

 
Bu konuyu yıllar önce blogumda ele almıştım. 2015 yılında Donald Güney Carolina'da yaptığı seçim konuşmasında New York Times muhabiri Serge Kovaleski'yle engelinden dolayı alay etmişti. Kovaleski, eklemlerin hareket kabiliyetini engelleyen bir hastalık olan "konjenital eklem sendromu" nedeniyle özellikle sağ kolu ve elindeki hareketlerde kısıtlılık vardı. 

Trump, miting konuşmasında, Kovaleski için "İyi bir muhabir..." diye bahsedip, sonra da "Şimdi bu zavallı adamı görmelisiniz..." diyerek el ve kollarını tuhaf hallere sokarak Serge Kovaleski'yi taklit ve alay etti. New York Times bunun üzerine "Donald Trump'ın muhabirlerimizden birinin görünüşüyle alay etmesini çok çirkin buluyoruz" diye açıklama yapmıştı. 

Trump geçen ay, trajik uçak kazasının da bir şekilde engelli federal hava trafik kontrolörlerinin hatası olduğu söylemişti. Trump'ın engelli insanlara olan nefretinin belgelendiği ve bu düşmanlık, ABD genelinde çeşitliliğe yönelik artan saldırısıyla birleşince, engelli hakları savunucuları onlarca yıl boyunca zorlukla kazanılmış hakları savunmaya hazırlanıyor.

Başkanlığının daha birinci ayında Trump, engelli insanlara karşı hükümet çapında bir saldırı başlattı; çeşitlilik karşıtı yürütme kararlarından, özel eğitim geri çekilme önerilerine ve ülke çapında engelli insanlar için can damarı olan Medicaid gibi programları kesme tehditlerine kadar... Engelli hakları uzmanlarına göre, başarılı olursa bu eylemler milyonlarca Amerikalı için felaketle sonuçlanabilir.

Amerikan Engelliler Derneği başkanı ve CEO'su Maria Town, The Nation'a yaptığı açıklama  "Bu, engelli topluluğu için bir kriz ve tehdit son derece ciddi... Bu değişiklikler, engelli topluluğunun dişini tırnağına takarak elde ettiği onlarca yıllık ilerlemeyi aşındırma potansiyeline sahip." diyor.

Engelli insanlar için ev tadilatından iş koçluğuna, ulaşımdan kişisel refakat hizmetlerine kadar hayati hizmetler ve destek sistemleri sağlayan toplum örgütleri için fon kesintileri yapılacağı söyleniyor. 

Engelli hakları savunucularına göre; Medicare ve Medicaid'e yapılacak herhangi bir kesintinin hayatta kalmak için programlara güvenen milyonlarca engelliyi etkileyecek.

Donald Trump'ın engelli insanlara olan küçümsemesi, muhabir Serge Kovaleski ile alay etmesinden ve yaralı gazilere hakaret etmesinden, engelli bir oğlu olan bir akrabasına "Belki de bu tür insanlar ölmeli..." dediğine kadar iyi biliniyor.

Trump'ın engellilik karşıtı gündeminin tüm kapsamı netleştikçe bir protesto dalgası gelecek gibi. Engellilik savunucuları tarafından yapılacak direniş birçok biçime bürünecek: davalar, yürüyüşler, savunuculuk ve eylemli sivil itaatsizlik...

Kaynak: The Nation

ALİYE YÜCEL

VÜCUDUM MÜKEMMEL OLMALI

Ancak mükemmel olursam beğenilirim!

İnsanların çoğunun aklında yanlış bir algı var. Ancak mükemmel bir vücuda sahip olursam kabul görürüm. Aksi taktirde beni beğenmezler. 

İşte bu çok yanlış.... Oysa engelli bir bedenle de mutlu olabilirsin. Bunun bir çok örneğini gördüm, biliyorum.

Hiç bir bedensel kusuru olmadığı ve vücudu güzel olduğu halde; boyunun biraz kısalığını ya da burnunu dert edinip, mutsuz olan kişiler var. Çevrenizden bilirsiniz. 

 
Anlıyoruz ki bu, nasıl göründüğünden çok, ne hissettiğinle ve kendini nasıl kabul ettiğinle ilgili... Başka açıklaması yok.

ALİYE YÜCEL

KRAL ŞAKİR VE FİLSU

Kral Şakir'i ekranda görünce bir süre bakıp seyrediyorum. Geçenlerde İroş'umla rastladık. Seyrederken birden farklı bir karakter gördüm. İrem'e sorunca "Bu Filsu" dedi. Tekerlekli sandalye kullanan minik bir fil... Yani engelli bir karakterdi. Filsu, Fil Necati'nin kuzeniymiş ve diziye sonradan katılmış... 

Yerli ve milli karakterimiz Kral Şakir çok seviliyor. Kral Şakir, Cartoon Network Türkiye için Grafi2000 tarafından yapılmış bir Türk çizgi dizisi... 2016 tarihinden bu yana yayınlanmaya devam ediyor. Filmleri ve kitaplarıyla milyonlarca çocuğa ulaşıyor. Dünyada da biliniyor.

Çizgi filmin hikayesi şöyle: Bir aslan ailesinin yavrusu olan Şakir'in ailesi ve arkadaşları ile olan maceraları anlatılmaktadır. Şakir'in babası Remzi aslan, annesi Kadriye ve kız kardeşi Canan kedidir ve Peyami adında bir kaplumbağa dedesi vardır. Remzi'nin Necati adında arkadaşı vardır ve bir fildir. Hep onların evindedir, çoğu zaman da yemek yiyip oyun oynar. Bir de evsiz, çöplüklerde yaşayan ve hep çöp yiyen ve gofrete bayılan Tanju adında bir sokak köpeği vardır...

Filsu'nun hikayesini araştırınca Kral Şakir’in yapımcısı ünlü karikatürist Varol Yaşaroğlu'nun Ceyda Düvenci’nin NTV’de sunduğu "Bambaşka Sohbetler” programına konuk olduğunda anlattıklarını gördüm. Ceyda Düvenci, Kral Şakir’in içinde engelli (özel ihtiyaç sahibi) bir karakter olup olmadığını soruyor. 

Yaşaroğlu: “Evet, var. Yeni bir karakter ekledik, küçük bir kız çocuğu; Filsu karakteri…" diyor. Ve "Yürüme engelli, tekerlekli sandalyesi var ama, tekerlekli sandalyesi de füze gibi, çok hızlı hareket ediyor. Engelli kelimesini bir şekilde kullanıyoruz, ama ailelerden aldığım geri bildirim şuydu, biz çocuklarımızın normalleştirilmesini istiyoruz, sınıfa girdiklerinde mesela hep bir ayrım vardır, "O engelli..." şeklinde, bunlar hissettirilmesin istiyorlar…” diye ekliyor.

Filsu, 2023 yılından bu yana maceralarda yer alıyor. Çocukların ve hatta büyüklerin sevgilisi bir çizgi filmde böyle bir karakter olması engellilerin temsili açısından çok değerli... Üstelik bu karakter tekerlekli sandalyesi sayesinde diğerlerinden çok daha hızlı hareket ediyor. Bu da oldukça etkileyici...

ALİYE YÜCEL

RENKLİ JANTLAR

Tekerlekli sandalyedeki kişilerin görüntüleri hep ilgimi çekmiştir. Özellikle de pozitif fotoğraflar, renkli sandalyeler ve jantlar... İlgimi çeken çok renkli bu jantları görüp araştırınca "Izzy Wheels" ismine rastladım.

Izzy Wheels, İrlandalı kız kardeşler Ailbhe ve Izzy Keane tarafından kurulmuş. Ulusal Sanat ve Tasarım Koleji'nde (NCAD) okuyan Ailbhe, 2016 yılında kız kardeşinin renkli stiline uyan bir dizi çıkarılabilir jant kılıfı tasarlamayı seçiyor.

 
Bu fikir için Spina Bifida ile doğan ve belden aşağısı felçli olan kız kardeşi Izzy'den ilham alıyor. Izzy, tekerlekli sandalyesini her zaman bir özgürlük sembolü olarak görmüş ancak bunun kişiliğini ifade ettiğini hiç düşünmemiş. 

Kız kardeşler, çevrimiçi ortamda viral hale gelen (bir haftada 17 milyon görüntüleme) benzersiz jant kılıfı tasarımlarını sergileyen bir video oluşturmuşlar ve markaları patlamış. 

Izzy ve Ailbhe kardeşler hayatları boyunca birbirlerinin en iyi arkadaşıydı. Her zaman birlikte giyindiler ve modayı takip ettiler. Küçük kızken bile en sevdikleri şey özel günlerde Izzy'nin sandalyesini süslemekti.

Izzy'nin daha küçük bir kızken tekerlekleri süslemesi bile ona her zaman büyük bir özgüven artışı sağladı. İlginç tekerlekli sandalyesi sayesinde çevresinde ilgi gördü.

2017'de koleksiyonlarını genişletmek ve engelli yardım kuruluşları için para toplamak amacıyla dünyanın dört bir yanından diğer sanatçılar, tasarımcılar ve markalarla iş birliği yapmaya başladılar. 

Izzy Wheels şu ana kadar dünyanın dört bir yanından 100'den fazla ünlü tasarımcıyla iş birliği yaptı. Kız kardeşler, coşkulu ve eğlenceli modalarıyla kısa sürede tanındılar.

Renkli jantların her bir çifti, Dublin'deki stüdyolarında özel sipariş üzerine yapılıyor ve tüm jant kapakları benzersizdir. Böylece, Izzy Wheels, dünyanın en ünlü markalarından bazılarıyla iş birliği yapan ilk engelli moda markası oldu.
 
2019'da Barbie ile iş birliği yaparak yeni ve kapsayıcı bir tekerlekli sandalyedeki Fashionista Barbie için bir dizi tasarım yaptılar. Bu bebek, çocuklar için farkındalık konusunda önemli etki yaptı. 
 

2020'de Japonya'nın en ünlü çizgi film karakteri Hello Kitty ile iki adet sınırlı sayıda tekerlek kılıfı koleksiyonu yaptılar.

Kardeşler küçüklüklerinden beri Disney ile çalışmayı hayal ediyorlardı. 2021'de Disney ve Marvel iş birliklerini başlattıklarında hayalleri de gerçek oldu! Canlı ve renkli ürün yelpazesi Ailbhe tarafından tasarlandı. Mickey ve Minnie, Winnie the Pooh, Frozen'dan Olaf ve Marvels Spider-Man gibi herkesin çok sevdikleri kahramanları yer aldı. 

Izzy Wheels, Vogue, Teen Vogue, Cosmopolitan, Elle, Forbes, Oprah Magazine, It's Nice That, TechCrunch ve daha birçok dünyanın en iyi küresel yayınlarında yer aldı.

 
AB Kadın Yenilikçiler Ödülü, bir BBC belgeseli, dünyanın en ünlü markalarıyla ortaklıklar ve prestijli "Forbes 30 under 30" listesinde yer almak da dahil olmak üzere 30'dan fazla ulusal ödül kazandılar.

Kardeşler; tekerlekli sandalyelerle ilgili olumsuz çağrışımları ortadan kaldırmak ve kullanıcılarının kişiselleştirmesini sağlamak ayrıca tekerlekli sandalyelerin tıbbi bir cihazdan çok daha fazlası olabileceğini, sanatsal olarak da kendini ifade etmenin bir parçası olabileceğini dünyaya göstermek istiyorlar.

Izzy Wheels; tekerlekli sandalye kullanıcılarının kendilerini  ifade etme yolu oluyor. Kişinin tekerlekli sandalyesini sadece işlevsel bir araç olmaktan olmaktan ziyade dost canlısı bir nesneye dönüştürür. Sandalyenizde, kıyafetinize uyan veya ilgi alanlarınızı gösteren şık tekerlekler olması çok güzel  değil mi? 

ALİYE YÜCEL 

ENGELOJİ'DEN SONRA...

Gemini'ye Engeloji'yi sormuştum. Bu kez de Aliye Yücel'i sordum. Bakın neler yazdı:

Aliye Yücel hakkında merak ettiğiniz ne var? 

Kitapyurdu'nda Aliye Yücel: 

Engeloji adlı kitabıyla engellilik konusunda farkındalık yaratmayı amaçlıyor. 

Kişisel blogunda engellilik üzerine yazılar yazıyor. 

Aliye Yücel kimdir?

 

Bursa'da doğdu ve çocuk felci geçirdi.

 

Engellilerin sesi olmak için yazıyor ve çeşitli projelerde yer alıyor.  

"Engeloji" kitabında engellilikle ilgili yanlış bilinenleri düzeltiyor. 

Daha fazla bilgi için: 

Kitapyurdu: https://www.kitapyurdu.com/yazar/aliye-yucel/175747.html 

Engeloji kitabı: https://www.kitapyurdu.com/kitap/engeloji/351348.html 

Başka sorularınız varsa lütfen çekinmeyin. 

Aliye Yücel'in diğer kitapları var mı? 

Engeloji kitabı hakkında daha fazla bilgi alabilir miyim? 

Aliye Yücel'in hayat hikayesi hakkında bilgi verir misiniz?

 

Bu konuda size nasıl yardımcı olabilirim?

..........

İşte böyle... 

"Aliye Yücel'in diğer kitapları var mı?" sorusunu cevaplayayım. İnşallah olacak...

ALİYE YÜCEL

VİTİLİGOLU GÜZEL

 

Gündemden düşse de yazmak istediğim bir konu var. Ciltte pigment kaybına neden olan Vitiligolu bir modelin 2024 Mısır Güzeli olarak seçilmesi...  Logina Salah, geleneksel güzellik normlarına meydan okuyarak, fiziksel özelliklerin önemli olduğu bir yarışmaya giriyor ve kazanıyor.

Vitiligo hastalığı olan 34 yaşındaki Salah, geçtiğimiz günlerde ülkesi Mısır'ı Miss Universe yarışmasında temsil etti. Miss Universe yarışması, bildiğimiz yarışmalar gibi değil. Yaş, medeni durum ve vücut tipi gibi sınırlamalar yok. Çocuğu olanlar bile katılabiliyor.

Çocukluğunda cilt rahatsızlığı nedeniyle zorbalığa maruz kaldığını söyleyen model, yarışma öncesi bir röportajında "Mısır'ı, vitiligolu kadınları ve kendilerini ait hissetmeyen herkesi temsil etmekten heyecan duyuyorum. Çocukluğum boyunca cilt rahatsızlığım nedeniyle zorbalığa katlandıktan sonra, kendimi sevmeyi benimsemem 15 yılımı aldı. Misyonum, dışlanmış hissedenleri güçlendirmek, onlara yalnız olmadıklarını bildirmek ve küresel Miss Universe sahnesinde önemli bir etki yaratmayı hedefliyorum" diyor. 

Vitiligo, derinin rengini meydana getiren hücrelerde kayıplar neden oluyor ve deri beyazlaşıyor. Hastalığın oluşumunda kalıtım da dahil olmak üzere pek çok faktör var. Hastalık genellikle 20 yaşından önce başlıyor. Vitiligonun seyri ve şiddeti kişiden kişiye değişiyor.

Bekar bir anne olan güzel modellik kariyerine devam etmek için üç yıl önce, 10 yaşındaki kızı Amy ile birlikte Dubai'ye taşınıyor. Profesyonel makyaj sanatçısı olan Logina Salah, sosyal medyada içerik üreticisi ve cilt pozitifliği savunucusu tanınıyor. 

Benzersiz görünümü ve özgüveniyle fark edilen güzel Chanel, Dior Beauty, Hindash, Charlotte Tilbury ve Sephora Beauty gibi en iyi markalarla çalışmış. Birçok podyumda ve moda dergisinde yer almış. Miss Universe ödülünden başka Mükemmel Kadın Ödülü ve Etkili Kadın Ödülleri de var.

Küçük yaşlarda dış görünüşü onun hayatını zorlaştırsa da, o sonra kusur gibi görünen durumunu kabul edip, onunla mutlu yaşamayı öğrenmiş... Farklı olup bundan dolayı kendini dışlanmış hissedenlere rol model olan güzel bize de farklılıkların güzellik olduğunu gösteriyor.

ALİYE YÜCEL 

ENGELOJİ MARKA YENİLEME

İsim hakları tarafıma olan "Engeloji' 10 yılını doldurdu. Bu nedenle yenilendi.

Engeloji'yi bulduğum an "İşte bu..." dedim. Engeli ve engelliyi doğru anlamak bir bilimdi! Engeloji de bunu anlatıyordu. Yani "Engeloji" Türkçeye ilk defa girmiş oldu.

Sonra marka tescilini aldım. Bu yıl da 10 yılını doldurduğu için yenilendi. 

ALİYE YÜCEL 

DİNAMİK ENGELLİLİK

Engelli" terimini her duyduğumuzda, aklımızda genellikle belirli bir resim belirir. Tekerlekli sandalye, baston veya diğer hareketlilik yardımcılarını düşünebiliriz. Ancak gerçekte, engellilikler çok çeşitlidir, her türlü farklı şekil ve biçimde olabilirler ve birçoğu dışarıdan hiç görünmez!

Hiç kendinize şu soruları sordunuz mu? 
"Engelim toplumca engel olarak kabul ediliyor mu?”
"Mücadelelerim bir engellilik olarak sayılabilir mi?" 
"Kronik bir hastalığım olduğu için kendime engelli diyebilir miyim?"
Ve semptomlarınız günden güne çok fazla dalgalanıyor mu?

İşte tam bu noktada " dinamik engellilik " terimi yardımcı olabilir.

Brianne Bennes 2019'da bu terimi şöyle açıklamıştı:
"Engelliliğim statik değil, dinamiktir. İhtiyaçlarım ve yeteneklerim günden güne farklıdır. O zaman belki de uğraştığınız şey dinamik bir engelliliktir!"

Dinamik engellilik, bir engellilik veya sağlık durumunun değişken semptomlarıyla karakterize edilir. Bu, insanların "iyi günleri" ve "kötü günleri" olabileceği ve her günün farklı veya öngörülemez olduğu anlamına gelir. 

Dinamik engellilik, zaman içinde şiddeti ve etkisi değişen bir durumu veya bozukluğu ifade eder. Ampütasyon veya felç gibi sabit kalan statik bir sakatlığın aksine, dinamik bir sakatlığın iyileşme veya alevlenme dönemleri olabilir.

Engelliliğin bu tipik resmine uymayan birçok kişi, engelli olarak sayılıp sayılmadıklarını - ait olup olmadıklarını kendilerine sorar. Özellikle engellilik toplumumuzda hala çok damgalandığı için, insanların engelli olarak tanımlanmalarıyla yüzleşmeleri çok uzun ve zor bir yol olabilir.

Ve unutmayın: Tüm engeller görünür değildir ve tüm engeller statik değildir.

ALİYE YÜCEL 

BLOGUM 13 YAŞINDA

 

Blogum 13 yaşında... 2011 yılı Ekim ayında blogumu açmış ve yazmaya başlamıştım. 3, 5, 10 derken yazmaya başlayalı tam 13 yıl oldu. 

"Engelli Hikayeleri" diyerek başladığım ve engelli farkındalığına dair yazılar yazdığım bloguma daha sonra kitabımın adını verdim. "Engeloji" oldu. Engeloji, yani engeli ve engelliyi doğru anlama bilimi... İsminin böyle etkili olacağını tahmin edemezdim. Ancak Engeloji oldukça etkili bir isim oldu. İsim annesi olarak bundan çok mutluyum.

Engeloji, temasal bir blog. Sadece engelli ve engellilik hakkında yazıyorum. Engelli  farkındalığı meydana getirmek istiyorum. Blogumu en çok engeli olmayanların okumasını istiyorum. Okuyup anlasınlar, nasıl engellediklerini görsünler istiyorum. Birgün biri okur ve engellileri yanlış tanıdığını anlar diye yazıyorum. Engelliliğin yanlış bilinmesi, engellilerin yanlış tanınması beni bu konuda yazmaya zorluyor.

Engellilik ve engellilik ile ile ilgili konular hiç bitmiyor. Ben de yapabildiğim sürece yazacağım galiba... Okuyan, takip eden, beğenen, teşvik eden herkese çok teşekkür ediyorum.

ALİYE YÜCEL

PARALİMPİK OYUNLARINDA TARİHİ BAŞARIMIZ

 2024 Yaz Paralimpik Oyunları, Fransa'da 28 Ağustos ile 8 Eylül 2024 tarihleri arasında gerçekleşti.

Paralimpik Oyunları, çeşitli engel gruplarından sporcuların katıldığı ve farklı sporların yapıldığı bir etkinliktir. 

Orijinal haliyle “Paralympic” kelimesi İngilizce engelli anlamına gelen “Paralyzed” ve “Olympic” kelimelerinin birleşmesinden meydana gelmiştir. 

Paralimpik Oyunları Yaz ve Kış Oyunları olmak üzere olimpiyatların bitmesinden iki hafta sonra yine aynı ülkede yapılır.

Türkiye; 6 altın, 10 gümüş ve 12 bronz madalyayla toplamda 28 madalya kazandı. Böylece ülkemiz tarihinin en başarılı paralimpik oyunlarını geçirdi. 

Paris 2024 Paralimpik Oyunları'nda madalya kazanan milli sporcular ve branşları şöyle:

Branş Sporcu / Takım Madalya

Golbol Golbol Kadın Milli Takımı - Altın

Para okçuluk Öznur Cüre Girdi (Kadınlar makaralı yay) - Altın

Para yüzme Umut Ünlü (50 metre serbest S3) - Altın

Para yüzme Umut Ünlü (200 metre serbest S3) - Altın

Para tekvando Mahmut Bozteke (Erkekler K44 63 kilo) - Altın

Para judo İbrahim Bölükbaşı (Erkekler +90 kilo J2) - Altın

Para okçuluk Sadık Savaş-Merve Nur Eroğlu (Klasik yay karışık takım) - Gümüş

Para atletizm Aysel Önder (Kadınlar 400 metre T20) - Gümüş

Para atletizm Muhammet Khalvandi (Erkekler cirit atma F57) - Gümüş

Para halter Abdullah Kayapınar (Erkekler 49 kilo) - Gümüş

Para halter Besra Duman (Kadınlar 55 kilo) - Gümüş

Para masa tenisi Kübra Korkut (Kadınlar S7) - Gümüş

Para tekvando Alican Özcan (Erkekler K44 58 kilo) - Gümüş

Para tekvando Fatih Çelik (Erkekler K44 70 kilo) - Gümüş

Para tekvando Gamze Gürdal (Kadınlar K44 57 kilo) - Gümüş

Para atıcılık Aysel Özgan (Kadınlar P2 10 metre havalı tabanca SH 1) - Gümüş

Para atletizm Fatma Damla Altın (Kadınlar uzun atlama T20) - Bronz

Para judo Ecem Taşın Çavdar (Kadınlar 48 kilo J1) - Bronz

Para judo Cahide Eke (Kadınlar 48 kilo J2) - Bronz

Para judo Nazan Akın Güneş (Kadınlar +70 kilo J1) - Bronz

Para halter Nazmiye Muratlı (Kadınlar 45 kilo) - Bronz

Para halter Sibel Çam (Kadınlar 73 kilo) - Bronz

Para yüzme Sevilay Öztürk (Kadınlar 50 metre kelebek S5) - Bronz

Para masa tenisi Ali Öztürk (Erkekler Sınıf 5) - Bronz

Para masa tenisi Abdullah Öztürk-Nesim Turan ( Erkekler Sınıf 4 çiftler) - Bronz

Para masa tenisi Ebru Acer (Kadınlar Sınıf 11) - Bronz

Para tekvando Meryem Betül Çavdar (Kadınlar K44 52 kilo)  - Bronz

Tekerlekli sandalye eskrim Hakan Akkaya (Erkekler epe A kategorisi) - Bronz

Sporcularımız tebrik eder, daha nice başarılar dilerim.

ALİYE YÜCEL 

AYRILMAZ BİR PARÇA

Biliyor musunuz?

Engellilerin bir çoğu, engelliliğini kimliklerinden ayrılması gereken bir şey olarak değil, kim olduklarının ayrılmaz bir parçası olarak görürler!

ALİYE YÜCEL 

CANNES ÖDÜLÜ ENGELLİ ROLÜNE

Kuru Otlar Üstüne filmini Merve Dizdar, Cannes'da En İyi Kadın Oyuncu olduğu için merak ediyor ve seyretmek istiyordum. Süresine bakınca (197 dakika) vazgeçecektim. Ama merakım ağır bastı. 

İyi ki de öyle olmuş... Bir de ne göreyim? Filmde bir engelli hikayesi var! Merve Dizdar yani Nuray, patlama sonucu bir bacağı ampute olan biri... Spoiler vermek istemiyorum. Ama bunu yazmadan da edemedim. Bu arada Merve Dizdar, 76. Cannes Film Festivali'nde En İyi Kadın Oyuncu Ödülü'nü bir engelli rolüyle almış biliyor muyduk? Bunu yazan oldu mu? Yok...

Film, usta yönetmen Nuri Bilge Ceylan'ın... Filmin senaryosunu Nuri Bilge Ceylan, Ebru Ceylan ve Akın Aksu ile birlikte yazmışlar. Oyuncular ise; Deniz Celiloğlu (Samet), Merve Dizdar (Nuray), Musab Ekici (Kenan), Ece Bağcı (Sevim), Erdem Şenocak (Tolga), Yüksel Aksu (Vahit), Münir Can Cindoruk (Feyyaz), Onur Berk Arslanoğlu (Bekir), Yıldırım Gücük (Mustafa), Nail Cengiz Bozkurt (Emin).

Filmde toplumsal ve sosyal bir çok konu ele alınmış. Bunlarla ilgili bir çok yazı kaleme alınmıştır. Ben her zamanki gibi engelli ve engelli farkındalığı yönünden ele aldım. Nuray (Merve Dizdar), engelli biri; engelli bir öğretmen, engelli bir kadın olarak karşımızda... 

Engellilikle ilgili öyle etkili cümleler var ki, film yeni seyretmeyen çoktur diye yazmamalıyım diye düşündüm. Ama hepsini buraya yazmak isterdim. Seyretmeyecek olanlar okusun diye. 

Bir engelli olarak duygularını ve düşünceleri çok iyi anladım. Aynı durumu yaşayanlar aynı duygu ve düşüncelere sahip oluyor. Bazılarının altına imzamı atarım. 

Engelli kadın ve engelsiz erkek ilişkisi de ilginç bir biçimde anlatılıyor. Ne açıdan baktıkları gözler önüne seriliyor. Engellilerin filmlerde olumlu, daha doğrusu normal sunumu beni sevindiriyor. Bir farkındalık ortaya konuluyor. Böylece engelliye bakış yavaş yavaş değişir diye umuyorum. 

ALİYE YÜCEL

DOWN SENDROMLU BARBİE

Ünlü oyuncak üreticisi Mattel ayrımcılığa son vermek için Down sendromlu Barbie'yi tanıttı. Barbie, down sendromlu bebeğiyle artık tüm çocukları temsil edecek.

Mattel, oyuncak endüstrisinde kapsayıcılığı ve çeşitliliği teşvik etme çabaları sürdürüyor. Şimdi de Down sendromlu yeni bir Barbie bebeği tanıttı. Yeni oyuncak bebek, engelli çocukların olumlu bir temsili olarak engelli farkındalığını ve kabulünü geliştirmeyi amaçlıyor.

Bebek, badem şeklindeki gözleri, daha küçük bir başı ve daha düz yüzü ile Down sendromlu bir çocuğun özelliklerine sahip...

Down sendromlu yeni Barbie bebek, markanın farklı vücut tiplerini, cilt tonlarını, saç dokularını ve stillerini içeren "Fashionista" serisinin bir parçası olarak geliyor.

Mattel'in bu hamlesi, engelli çocukların oyuncak sektöründeki temsilini artırmaya yönelik önemli bir adım.

Engelli çocuklar medyada genellikle yeterince temsil edilmiyor, bu da onların özgüvenlerini ve aidiyet duygularını etkiliyor. Mattel, Down sendromlu Barbie bebeği tanıtarak kabullenmeyi teşvik etmeye ve farklılıkları normalleştirmeye yardımcı oluyor.

Yeni Barbie bebeğin ayrıca çocukları engelli çocukların günlük yaşamlarında karşılaştıkları zorluklar konusunda eğitmesi bekleniyor. 

Down sendromlu ve diğer engelli çocuklar için bir empati ve anlayış duygusu oluşturmaya yardımcı olabilecek ve oyun yoluyla çocuklar farklılıkları ve onları takdir etmeyi ve öğrenebilecek.

Down Sendromlu bebek olumlu bir değişimi temsil edecek ve engelli çocukların farkındalığını, anlayışını ve kabulünü geliştirmeye yardımcı olacak. Bu bebek bir umut sembolü ve herkesin temsil edilmeyi ve kutlanmayı hak ettiğini güçlü bir şekilde hatırlatacak.

ALİYE YÜCEL 

BİRİ BİZİ ENGELLİYOR

Bugün, 3 Aralık Dünya Engelliler Günü… Engellilerin sorunlarının alındığı, dile getirildiği ve engellilerin hatırlandığı gün… Belki daha önce yazdıklarıma benzer şeyler yazacağım. Ancak, engelli farkındalığını anlattığım blogumda bugün başka bir konu yazamazdım. Dünya Engelliler Günü'nün amacı; engelliler adına pozitif ayrımcılık yapılması, engellilerin topluma kazandırılması ve en önemlisi engelli farkındalığının meydana gelmesidir.

Birleşmiş Milletler, 1992 yılında aldığı bir kararla 3 Aralık gününü Uluslararası Engelliler Günü (International Day of Disabled Persons) olarak ilan etti. 1993 yılından itibaren de kutlanmaya başladı. 3 Aralık Dünya Engelliler Günü ülkemizde de kutlanıyor. Türkiye’de de engelliler konusunda dikkat çekmek ve duyarlılığı sağlamak için çeşitli etkinlikler düzenleniyor. Medyada bu konu ile ilgili çeşitli haberler yapılıyor. Engellilerin hayat şartlarını iyileştirme için yapılanlardan bahsediliyor.

Dünya Engelliler Günü için düzenlenen ve yapılan her şey önemli. Ancak, engellileri bir gün hatırlamak, bir tek gün onların sorunlarını görmek ve çözüm aramak yetmez. Son yıllarda engelliler adına iyi gelişmelerde olsa da engellilerin sıkıntıları devam ediyor. Üstelik pek çok alanda... Eğitim, mimari engeller, istihdam, engellilere yönelik yanlış bakış açısı ve ön yargı…

Bugün en çok sarf edilen cümleler: "Herkes bir engelli adayıdır...", "Bizler de birer potansiyel engelli adayıyız..." Bunlar anlam olarak doğru ve iyi niyetle söylenen cümlelerdir. Ancak beni en çok rahatsız eden de bu cümleler... Engelliye olan yaklaşım ve duyarlılık "Ya ben de bir gün ben de engelli olursam..." düşüncesinden yola çıkarak olmamalıdır. Bir gün engelli olmasak da bu duyarlılıkta olmalıyız. Nasıl hayvan haklarını savunmak için hayvan, kadın haklarını savunmak için kadın olmak gerekmiyorsa; engelli haklarını savunmak için de bir gün engelli olacağımızı düşünmek anlamsız...

Bir de sadece yetkililer değil bir şeyler beklemek ok yanlış... Herkes engellilerin sorunlarına karşı ilgili ve duyarlı olmalı... El birliği ile her alanda bir şeyler yapılmalıdır. Engellilerin de herkes gibi eşit haklara sahip olması gerekir. Engelli olmak diğer bireylerle beraber yaşamaya engel olmamalı... Yoksa bugün için söylenen sahte dilekler çok yersiz olur. "Dünya Engelliler Günü" demenin de bir anlamı olmaz.

"3 Aralık" bana göre engelli farkındalığı günüdür. Engellileri fark etme günüdür. Empati kurup, dünyaya onlar gibi bakma günüdür. Hep beraber engelleri kaldırma günüdür. Ama elinizden hiç bir şey gelmiyor ve yapamıyorsanız; engellilere küçümseyen gözlerle bakmayın. Onlara acımayın. Engelli park alanlarına park etmeyin. Engelli rampalarının önlerini kapatmayın... Biri bizi engelliyor! Bu siz olmayın!

ALİYE YÜCEL

ÖZÜRLÜ MÜ? ENGELLİ Mİ?

“Özürlü mü?” yoksa “Engelli mi?”, bu iki kavram yıllardır tartışılıp durdu. Kimi engelliyi uygun gördü, kimi de özürlüyü… Devletimizce kabul edilen de özürlüydü. Özürlü Memur Seçme Sınavı (ÖMSS), Özürlü ve Yaşlı Hizmetleri Genel Müdürlüğü gibi… Ben hep engelliyi daha doğru buldum. Sonunda devletimizde engelliyi doğru buldu ve yanlış düzeltildi. Böylece bazı isimler de değişti. Özürlü Memur Seçme Sınavı (ÖMSS): Engelli Memur Seçme Sınavı (EMSS) oldu. Özürlü ve Yaşlı Hizmetleri Genel Müdürlüğü: Engelli ve Yaşlı Hizmetleri Genel Müdürlüğü oldu.

Sakat, özürlü, engelli… Aslında tabir ne olursa olsun. Alay, küçümseme ve hakaret olarak söylenmesin yeter… Ama özürlü kelimesi de hiç uygun değildi. Türk Dil Kurumu’nda “Özür” kelimesinin anlamına bakarsak: 1- Bir kusurun hoş görülmesini gerektiren sebep, mazeret. 2- Bir kusurun, bir suçun elde olmadan yapıldığını ileri sürme, mazeret. 3- Sakatlık, bozukluk, eksiklik veya elverişsizlik. 4- Kusur, defo. Görüldüğü gibi hep olumsuz anlamlar taşıyor. Aşağılayıcı, suçlayıcı, küçümseyici…

Halk arasında özürlü kelimesinin hakaret anlamında kullanıldığı ve aşağılayıcı bir anlam taşıdığı bir gerçek… Bir kelimeyi hakaret anlamında kullanıp, sonra da bir kısım insana sıfat olarak kullanırsak, maalesef çok iyi niyetli gibi görünmüyor! Mutlaka herkes bu anlamda kullanmıyor ve pek çok kişi de kötü niyetli değil… Ancak, bir düşüncesizlik olduğu ve söz konusu kişiyi ikinci sınıfa düşürdüğü de ortada…

Özürlü diyerek bir kusur aranıyormuş gibi kullanılan kavram yerine engelli olarak tanımlanmak daha doğru… Engelli terimi ilk bakışta kişide kusur olduğunu da düşündürmüyor. Sadece bir nedenle engel taşıdığını anlatıyor. Çünkü herkes herhangi bir sebepten dolayı engelli olabilir. Bulunduğu durum ve çevre kişiyi engelli veya engelsiz yapabilir.

Ne ilginçtir ki İngilizce’de de engelliler için “Disabled” veya “Handicapped” terimleri olsa da onların yerine “Differently Abled” tanımlaması kullanılabiliyor. Yani aynı tartışma orada da sürüyor. Çünkü “Differently Abled”;“Disabled” veya “Handicapped” terimlerine göre daha olumlu bir anlam taşıyor. Onlar gibi aşağılayıcı, suçlayıcı, küçümseyici bir anlam yüklemiyor. Bu nedenle tercih edilebiliyor.

Bu konu da yazılacak çok şey var. Ancak, sonuç olarak; engeli olan kişinin görmeye, yürümeye, konuşmaya, duymaya ya da düşünmeye engel olan bir durumu vardır. Bu nedenle, engelli terimi özürlü teriminden daha uygundur. Ayrıca var olan engele çözümler getirmeyi çağrıştırdığı ve kolaylaştırdığı için daha doğrudur! Böylece; engel durumlarının ortadan kaldırılmasına yapılan çalışmalara da yön verebilir… Engellerin kalkması için bir şeyler yapılabilir… Engelliler için daha yaşanılabilir bir hayat sağlanabilir…

ALİYE YÜCEL