ENGELLİ YOLCULARA SORULAR

Tatil, seyahat denildi mi akla yaz gelir ama kış aylarında da seyahat ediliyor. Seyahat ve konaklama engelliler için önemli bir sorun. Bu konu ile ilgili çok önemli bilgilerin olduğu bir habere rastladım. 

Travel News yakın zamanda okuyucularına, acenteleri aracılığıyla seyahat rezervasyonu yaptırmak isteyen engelli gezginlere sorulması gereken doğru soruları bilip bilmediklerini soran bir anket düzenledi; okuyucuların %60'ı "evet" dedi ve belki biraz endişe verici bir şekilde, %40'ı "hayır" dedi.

LiveABLE Access Consultants ve Able2Travel'ın kurucusu  Tarryn Tomlinson, Travel News'e yaptığı açıklamada, Güney Afrika'daki engelli kişiler arasında seyahat isteğinin giderek arttığını ve birçoğunun engelli bir seyahat planlamanın getirdiği stresi ve belirsizliği azalttığı için seyahat acentelerini kullanmayı tercih ettiğini söyledi.

"Seyahat acenteleri, tüm erişilebilirlik ihtiyaçlarının karşılanmasını sağlayarak, uzmanlaşmış bilgi, kişiselleştirilmiş hizmetler ve seyahatin birden fazla yönünü koordine etme yeteneği sunabilir. Engelli gezginlerle çalışırken, seyahat acenteleri müşterilerinin ihtiyaçlarının özen ve dikkatle karşılanmasını sağlayan belirli sorular sormalıdır."

Tomlinson, seyahat acentelerinin müşterilerine sorması gereken önemli soruları şöyle sıraladı:

Hareketlilik ve Erişilebilirlik:
Hareketlilik yardımcısı (örneğin tekerlekli sandalye, yürüteç, scooter) kullanıyor musunuz?

Konaklama yerinizde hangi özel erişilebilirlik özelliklerine ihtiyacınız var (örneğin engellilere uygun duş, engelli odaları gibi)?

Kısa mesafelerde yürümekten hoşlanıyor musunuz, yoksa tekerlekli sandalye ile ulaşılabilen bir ulaşım aracına mı ihtiyacınız var?

Sağlık ve Tıbbi İhtiyaçlar:
Seyahatiniz sırasında dikkate alınması gereken özel bir tıbbi rahatsızlığınız var mı? 
Seyahat ederken tıbbi ekipmana, malzemeye veya yardıma ihtiyacınız olacak mı? 
Bilmemiz gereken herhangi bir diyet kısıtlaması veya alerji var mı?

 
Ulaşım Tercihleri:

Uçak, tren veya otobüslere binerken veya inerken yardıma mı ihtiyacınız var? 
Bir hizmet hayvanı ile mi seyahat ediyorsunuz? Eğer öyleyse, herhangi bir özel düzenlemeye ihtiyacınız var mı? 
Seyahatiniz sırasında erişilebilir kiralık araçlara veya özel ulaşıma mı ihtiyacınız var?

 
Konaklama Tercihleri:
Otel odanızda ne düzeyde erişilebilirliğe ihtiyacınız var (örneğin alçak yataklar, tutunma çubukları, acil durum özellikleri)?
Konaklama yerinizde zemin katta odaya veya asansöre mi ihtiyacınız var? 
Belirli bir konaklama türünü (örneğin otel, tatil köyü, ulaşılabilir tatil evi) mi tercih edersiniz?

 
Aktivite ve Gezi Değerlendirmeleri:
İlginizi çeken ve özel düzenlemeler gerektiren herhangi bir aktivite veya gezi var mı? 
Turlar ve ya gezi için erişilebilir seçeneklere mi ihtiyacınız var?
Aktiviteleri planlarken dikkate alınması gereken fiziksel sınırlamalar var mı?

 
İletişim ve Yardım:

Özel iletişim yöntemleri gerektiren işitme veya görme engeliniz var mı? 
Bir refakatçi veya bakıcıyla mı seyahat edeceksiniz? Eğer öyleyse, size ne gibi yardımlar sağlıyorlar? 
İhtiyaçlarınızın tam olarak karşılanmasını sağlamak için planlama sürecinde size en iyi şekilde nasıl destek olabiliriz?

 
Seyahat Sigortası:
Engelliliğe ilişkin özel ihtiyaçlarınızı karşılayan bir seyahat sigortanız var mı? 
Engellilere uygun seyahat sigortası bulma konusunda yardıma mı ihtiyacınız var?

Gördüğünüz gibi sorulması gereken tüm sorular açık bırakmayacak şekilde  sıralanmış... Türkiye'de de uygulandığı takdirde engellilerin daha çok seyahat ve tatil yapacağını düşünüyorum.

 
Kaynak:

https://www.travelnews.co.za/article/are-you-able-assist-disabled-travellers

ALİYE YÜCEL 
 

ENGELLİLER VE KALDIRIMLAR

Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı, kaldırım ve yürüyüş yollarına yeni düzenleme getirdi. Bakanlıktan yapılan açıklamaya göre, Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı, yaya yolları, kaldırımlar ve yürüyüş yollarının tasarım kalitesinin artırılmasına yönelik yürüttüğü mevzuat çalışmasını tamamladı.

Bakanlık, dış mekanda yayaların yürüyerek hareket edeceği alanlar olan cadde ve sokaklar ile millet bahçeleri, parklar ve rekreasyon alanlarındaki yürüyüş yollarının projelendirme ve yapımına ilişkin kuralları belirledi.

Hazırlanan "Yaya Yolları ve Kaldırımların Tasarım Kuralları Hakkında Yönetmelik", Resmi Gazete'de yayımlandı.

Yönetmelikte; inşaatlar yayaları tehlikeye sokmayacak önlemler alacak, kaldırımın yüksekliği 15 santimetreyi geçemeyecek, dar sokaklarda bile kaldırımın genişliği en az 1,5 metre olacak, kaldırımlarda açık kablo olmayacak, sel ve su baskına karşı yağmur suyu drenajını kolaylaştırıcı tedbirler uygulanacak gibi burada yazamayacağım bir çok yaptırım yer alıyor.

Beni ilgilendiren engellilerle ilgili yaptırımlardı. Çok şükür engelliler unutulmamış... Kaldırımlar en çok bizi engeller, kaldırımlarda neler çektiğimizi biz biliriz. Bedensel engellisi ayrı, görme engellisi ayrı...

Yaya hareket alanlarında engelli erişimini kolaylaştırıcı kaldırım rampaları ve hissedilebilir yüzey uygulamaları yaygınlaştırılacak, yardımcı sinyal donanımları kullanılacak.

Kaldırım ve yaya yolunda kaymaz zemin malzemeleri kullanılacak. Bunların bakım ve onarımları belediyelerce yerine getirilecek.

Şehirlerde egzoz ve gürültü kirliliğini azaltmak üzere hem bariyer hem de karbon yutağı görevi görecek, binalar ve araç trafiği kaynaklı ısı artışını dengelemek üzere mikroklimatik etki sağlayacak şekilde kaldırım ve yaya yolları boyunca kesintisiz ağaçlarla yeşil yaya koridorları tesis edilecek, bu yeşil akslarla şehirlerin peyzajı geliştirilecek.

Yönetmelik, 1 Temmuz 2024 tarihinden itibaren imar planı bulunan yerlerde yeni yapılacak veya yenilenecek kaldırım ve yürüyüş yollarında uygulanacak.

Kaynak: NTV 

ALİYE YÜCEL

2023 ENGELSİZ ÜNİVERSİTELER

2023 Engelsiz Üniversiteler Ödül Töreni yapıldı. YÖK Başkanı Erol Özvar, Başkanlık'ta düzenlenen programda, "Engelsiz Üniversite Bayrağı" ve "Program Nişanı" alan 21 üniversite rektörüne ödüllerini verdi.

Bu yıl 'Engelsiz Üniversite Ödülleri' için 97 üniversiteden toplam 1091 başvuru yapıldı.

47 panelist tarafından yapılan değerlendirme sonuçlarına göre; 56 üniversite toplam 295 bayrak almaya hak kazandı.

Bunlar; 152'si mekanda erişilebilirliğe verilen "turuncu bayrak", 92'si eğitimde erişilebilirliğe verilen "yeşil bayrak" ve 51'i de sosyo-kültürel faaliyetlerde erişilebilirliğe verilen "mavi bayrak" oldu. 

Üniversiteler, "Engelsiz Üniversite Bayrakları" ve "Engelsiz Program Nişanları" alabilmek için YÖK'e başvuruyorlar. Her üniversite engelsiz hale gelmek, çeşitli çalışmaları yapıyor. 

Böylece engellilerde tercihlerini yaparken; puan, farklı bir şehir gibi konuların yanında bir de erişim konusunu düşünmek zorunda kalmıyorlar. 

ALİYE YÜCEL 

SAĞLAMCI OLMAYIN!

Geçen haftaki yazımda "Sağlamcılık" (Ableism) konusundan bahsetmiştim. Sağlamcılığı anladığınıza göre bu konuda neler yapabilirsiniz? Hayatınızdaki sağlamcı davranışlardan nasıl kaçınabilirsiniz? Şimdi de bu konudan bahsetmek istiyorum. 

Konuşmalarınızda engellileri küçümseyen dil kullanmayı bırakın.

Engellilerle alay etmeyin, onları küçümsemeyin.

Binalardaki erişilebilirlik konusunda duyarlı olun.

Eğer işverenseniz, mecburi oranlar yerine daha fazla engelliyi işe alın.

Engellilerin diğer insanlardan daha az değerli olduğu fikrini unutun.

Engellilerin erişemeyeceği bir yere gittiyseniz, mümkünse oradaki yetkili ile konuşun.

Engellilere ayrılan park yerlerine asla park etmeyin.

Engelli öğrencilerin ayrı okuması fikrinden vazgeçin.

Web sitelerinin erişilebilir olması gerektiğini unutmayın.

Tekerlekli sandalyeli kullananları zor durumda bırakmamak için gerekirse asansör yerine merdiven kullanın.

Engellilerin hasta ya da mutsuz olduğunu düşünmeyin.

Engellilerin başkalarına ilham vermek için orada olmadığını bilin.

Engelli yazarları ve aktivistleri sosyal medyada takip ederek, makalelerini okuyarak bu konuda bilgi sahibi olun.

Ve Engeloji'yi okuyun! 

ALİYE YÜCEL

HAVA YOLLARI VE ENGELLİ YOLCULAR

ABD Ulaştırma Bakanlığı (DOT), engelli yolcular için bir haklar bildirgesi yayınladı. 

Bakanlık, listenin engelli yolculara verilen ayrıcalıkların değiştirmediğini, engelli yolcularla ilgili en belirgin yasaları netleştiren özenle hazırlanmış bir liste olduğunu açıkladı.

İnsan hakları beyannamesi; 8 Temmuz 2022'de ABD Ulaştırma Bakanlığı, "Hava Yolu Yolcularının Engelli Hakları Bildirgesi" başlıklı bir bildiri yayınladı. 

Haklar Bildirgesi; ana hatlarıyla belirtilen 10 farklı haktan oluşuyor.

Tüm engelli yolcular için geçerli olan hakların listesi: 

1. Onurlu ve Saygılı Davranma Hakkı.

2. Hizmetler ve Hava Aracı Yetenekleri ve Sınırlamaları Hakkında Bilgi Alma Hakkı.

3. Erişilebilir Formatta Bilgi Alma Hakkı.

4. Erişilebilir Havalimanı Tesislerine Erişim Hakkı.

5. Havalimanlarında Yardım Hakkı.

6. Uçakta Yardım Alma Hakkı.

7. Yardımcı Cihaz veya Hizmet Hayvanı ile Seyahat Hakkı.

8. Oturma Yeri Alma Hakkı.

9. Erişilebilir Uçak Özellikleri Hakkı.

10. Engellilikle İlgili Bir Sorunun Çözümlenmesi Hakkı.

Listeye bakıldığında bunun sadece ABD'de değil dünyadaki tüm hava yollarında uygulanması gereken haklar olduğunu görüyoruz. 

Mevcut yasaların açıklığa kavuşturulması ABD federal yasalarına göre, yeni yasaların yürürlüğe girmesi için bir yasa tasarısının hükümetin yasama ve yürütme organlarından geçmesi gerekir. Bu Haklar Bildirgesi herhangi bir yeni yasa getirmediği için, Ulaştırma Bakanlığı bu belgeyi diğer hükümet taraflarından bağımsız olarak yayınlayabildi. Çünkü mevcut yasaları hem yolcular hem de hava taşımacılığı sağlayıcıları için daha kolay anlayacak şekilde netleştirdi. 

DOT bunu şu sözlerle doğruladı:

"Haklar Bildirgesi, engelli uçak yolcularının haklarını genişletmez veya kısıtlamaz. Aksine, mevcut yasanın uygun bir özetini sunar."

DOT, bu yasaların herhangi bir ABD havalimanı dışında faaliyet gösteren tüm havayolları için geçerli olduğunu belitti. Uçuşların yurt içi veya yurt dışı olup olmadığı, ABD'de faaliyet gösteren tüm yabancı merkezli havayolları aynı standartta tutulur. Bu, yasalar değiştikçe DOT tarafından herhangi bir zamanda değiştirilebilecek yaşayan bir belge olarak kabul edilir.

DOT ayrıca, "Haklar Bildirgesi, Bölüm 382'de yürüme, işitme veya nefes alma gibi önemli bir yaşam etkinliğini kalıcı veya geçici olarak etkileyen fiziksel veya zihinsel bozukluğu olan kişiler olarak tanımlanan engelli bireyler için geçerlidir" diyerek, hangi yolcuların engelli olduğunu düşündüğü ve yukarıda belirtilen tüm haklara sahip olduğu konusunda açıklayıcı bir açıklama yayınladı.

Ülkemizdeki hava yollarının engelli yolculara en iyi şekilde nasıl hizmet ettiğini yolculuk yapanlar bilir...

Kaynak: simpleflying.com

ALİYE YÜCEL

LOGODAKİ ENGEL KALKTI

 

Engelli logosunu bilmeyen yoktur. Logo, tekerlekli sandalyede oturan bir kişiden ibarettir. Fark edenler bilir artık bu logodaki kişi hareket haline... Bu logo erişilebilirliği anlatıyor. Ama aynı zamanda bu bize engellerin aşılabileceğini de gösteriyor. 

Birçok alanda artık bu hareketli logo kullanılıyor. Logodaki engel kalktı. Yeni bir yıla girdik. 2022 yılında bütün engellerin kalkması dileğiyle... 

 
ALİYE YÜCEL

GOOGLE HARİTALAR'DAN ENGELLİLERE KOLAYLIK

Google Haritalar (Google Maps), web tabanlı gelişmiş haritalama sistemidir. İnsanlara çeşitli rotalar sunan bir navigasyon uygulamasıdır. Google Haritalar, sayesinde tüm dünya elimizin altındadır. Dünyadaki her ülkeye, şehre, mahalleye, sokağa ulaşılabiliyoruz. Her yerin; konumu, yol tarifi, ulaşım yolları ve fotoğrafları görülebiliyor. Sesli navigasyon özelliği ile Türkçe olarak da kullanılabiliyor. Google tarafından hizmete sunulmuş bu uygulamanın ne kadar faydalı olduğu ortada... 

Şimdi Google'de dünyanın bu en büyük online harita sistemine çok önemli bir yenilik daha geldi. Artık engelli erişimi bulunan yerler haritada belirtiliyor. Yani tekerlekli sandalye kullanan bir kişi gideceği yerin erişilebilir olup olmadığını Google Haritalar'dan kolayca öğrenilebilecek. Bu engelliler için çok faydalı bir uygulama... Böylece dünyanın her yerindeki engellilerin hayatı daha kolaylaşacak. 

"Google Haritalar, bu uygulamadaki bilgileri nereden alıyor?" diye sorarsanız. Bu bilgilerin bir kısmını yerel insanlardan alıyor. Google'nin Business Insider'a (finans kaynaklı bilgilerin yer aldığı bir site) verdiği açıklamaya göre, veri tabanında pek çok bilginin yer aldığını ve bu bilgilerin haritalardaki listelere dahil edileceği bildirilmiş.

Bu yeni uygulamaya göre; Google Haritalar'ın üzerinde yer veya mekan hakkında detaylı bilgilerin listelendiği ekrana yeni bir özellik ekleniyor. "Kolaylıklar, Erişilebilirlik" gibi bir başlık adı altında olacak. Böylece müze, otel gibi yerlere baktığımızda fiyat, kalabalık oranları gibi çeşitli bilgilerin yanı sıra tekerlekli sandalye için uygun olup olmadığına dair bilgiler de yer alacak.

Google Haritalar uygulanmasında içeriklerin bir kısmı kullanıcılar tarafından oluşturulabiliyor. Kullanıcılar, yer ve mekanlar  hakkındaki bilgileri Google'a gönderebiliyorlar. Gidilen yerlere ait bilgiler tek tek eklenebiliyor. Ya da başkası tarafından eklenen bilgiler daha da zenginleştirilebiliyor. Bu uygulamayla artık engelliler kendi bulgularını ve izlenimleri ekleyebilecekler. Bulunulan yer ile ilgili soruları cevaplamak için Haritalar menüsünden "Katkılarınız" bölümüne girilecek...

Bu yüzden şimdi Google Haritalar kullanan engellilere çok büyük bir görev düşüyor. Tekerlekli sandalye kullanan kişilerin izlenimleri ve gerekli bilgileri bu  uygulamaya yazması gerekiyor. Böylece her yerin erişime uygun olup olmadığını görüp, ona göre gidip gitmemeye karar verebileceğiz. Ayrıca bu uygulama şöyle bir sonuca da etki edecek. Yer ve mekan sahipleri bu uygulamadan sonra erişilebilir olmak için gerekli düzenlemeleri yapmayı isteyecekler.  

ALİYE YÜCEL

ENGELSİZ YOLCULUKLAR

Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı, engellilerin şehirler arası ulaşımında erişilebilirliği sağlamak için önemli bir adım attı. Bu nedenle otobüs, tren, gemi, terminal ve mola yerleri için yeni standartlar getirildi. Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı tarafından hazırlanan "Şehirler Arası Yolcu Taşıma Hizmeti ile Servis ve Turizm Taşımacılığı Hizmetinin Erişilebilir Hale Getirilmesine Dair Yönetmelik" Resmi Gazete'de yayımlandı.

Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı, daha önce şehir içi yolcu taşımacılığı için erişilebilirlik ve toplu ulaşım hizmeti için düzenlemeler yapmıştı. Bu defa da engellilerin şehirler arası ulaşımı için düzenleme yaptı. Düzenlemelerden bahsedersek; kara yollarında hizmet veren araçlar artık erişilebilir olarak üretilecek. Mevcut araçlarda da tadilat yapılacak. Tadilatlar "Araçların İmal, Tadil ve Montajı Hakkında Yönetmelik" hükümlerine göre yapılacak. Erişebilirliğe uygun üretilen ve tadilatı yapılan araçların kayıtlarına "erişilebilir" ifadesi yer alacak.

Bu yönetmeliğe göre deniz yolu ve iç sularda hizmet veren yolcu gemileri erişilebilir olarak üretilecek. Bu standartlar demir yollarında hizmet veren trenler içinde geçerli olacak. Trenler, Avrupa Komitesi tarafından yayınlanan hareket kabiliyeti kişilerle ilgili Karşılıklı İşletilebilirlik İçin Teknik Şartnamesi'ne uygun üretilecek. Tadilatlar da buna uygun yapılacak. Bu kapsamda trenlere, engelli yolcuların iniş ve binişlerinde kullanmaları için "biniş destekleri" eklenecek.

Şehirler arası ulaşım ve turizm hizmetinde bulunan yazıhanelerde engelliler için erişilebilir banko olacak. Ayrıca yazıhanelerde görüntülü konuşma ve işaret dili hizmeti sağlanacak. Firmalar, ulaşım aracı erişilebilir değilse engelli yolcunu talebini 72 saat içinde karşılamakla yükümlü olacak. Hareket kısıtlılığı olan yolcular "transfer aparatı" talep ederse bu bilet  ve bilgi mesajında yer alacak. Aparat için ek ücret alınmayacak. Bu aparatı kullanmada eğitim almış şoför ve personel görevlendirilecek.

Kara yollarında mola noktalarında bina girişi ve tuvaletler başta olmak üzere, "Erişilebilirlik İzleme ve Denetleme Yönetmeliği" kapsamındaki esaslara uygun düzenlemeler yapılacak. Mola noktalarında transfer aparatı temin edilebilecek. Görme engelli yolcular için de sesli anons ve yönlendirme sistemi bulundurulacak. Terminallerde de transfer aparatı ve erişilebilirlik için gerekli düzenlemeler yapılacak. Görme engelli yolcular için de sesli anons ve yönlendirme sistemi olacak. Ayrıca, işitme engelliler için danışma bankosunda indüksiyon döngü cihazı da sağlanacak.

Gemilerde görme engelliler için sesli anons ve yönlendirme sistemi bulunacak. İşitme engelliler için görüntülü konuşma ve işaret dili hizmeti olacak. Demir yollarında hizmet veren araçlar erişilebilir değilse ve engelli yolcu talebini 72 saat öncesinde bildirirse "transfer aparatı, rampa, asansör, merdiven tırmanma aparatı" gibi çözümler sağlanacak.

Hava yoluyla taşıma hizmeti veren işletmeler de engelli yolculara uygun düzenlemeler yapacak. Servis taşımacılığı hizmeti verenler de, ücretsiz transfer aparatı temin edecek, engelli için en uygun kısa güzergah sağlayacak, transfer aparatı kullanmada eğitim almış şoför ve personel çalıştıracak.

Resmi Gazete'de yayınlanan ve yürürlüğe giren bu yönetmeliğe göre bütün bu hizmetler herhangi bir ücret alınmadan sağlanacak. Bu yönetmelik kapsamında yükümlülükleri yerine getirmeyenlere 5378 sayılı Engelliler Hakkında Kanun kapsamında idari para cezası uygulanacak.

  

Bu düzenlemeler engelliler için ne kadar önemli... Haberi okurken çok etkilendim. Hep yolculuklarım ve çektiğim sıkıntılar aklıma geldi. Otobüse binip, inmek ayrı bir dert olduğu için mola yerlerinde hiç inmediğimi hatırladım. Tuvaletler konusunu yazmak bile istemiyorum. Bütün bu zorluklar nedeniyle midir bilmem seyahatleri hiç sevmem! Dilerim bu yönetmelikteki düzenlemeler sadece kağıt üzerinde kalmaz ve cezalarla geçiştirilmez. Gerçekten uygulanır. Engelliler de sıkıntı çekmeden yolculuk yapabilirler. Engelsiz yolculuklar dileğiyle...

ALİYE YÜCEL

YENİ BİR STANDART: EURECERT

"Eurecert" adını hiç duydunuz mu? Eurecert, bir ekonomi terimi değil! Bir erişebilirlik terimi, bir standart. Bu terimi yapılan bir yapılan Erişilebilirlik Sertifika Projesi sayesinde duydum. Eurecert, başta Almanya olmak üzere pek çok Avrupa ülkesinde "Engelleri Aşan Hizmetler" için verilen kalite sertifikasının adı. Bağcılar Belediyesi ile Türkiye Beyazay Derneği Avrupa'da faaliyet gösteren Eukoba Derneği ile birlikte erişilebilirlik eğitimi verdiler.

Bağcılar Belediyesi Engelliler Sarayı'nda sekiz gün süren bu eğitimde 27 katılımcı eğitim aldı. Bu eğitim hem teorik hem de pratik olarak verildi. Bu projenin en ilginç yönü katılımcıların engelli hale gelmesiydi. Uygulamalı olarak engelli oldular. Yani empati yeterli olmadı. Nasrettin Hoca'nın dediği gibi damdan düşerek, damdan düşenin halini anladılar. Katılımcılar, özel bir kıyafet (engel simülatörü) giyerek engelli hale geldiler. Böylece; bedensel engelli, görme engelli, işitme engelli oldular. Eğer bir engelli varsa da ikinci bir engeli yaşadılar.

Ortaklaşa gerçekleştirilen bu projede ilk kez erişilebilirlik kalite sertifikalandırma çalışması kapsamında görev alabilecek kişiler yetişti. Bu eğitim sonrası katılımcılar, Belgelendirme Yetki Sertifikası aldılar. Engelli olup; engelli gibi hareket ederek, engelli gibi hissederek mekanların engellilere uygunluğunu incelediler. Böylece bir mekanın engelliye uygun olup olmadığını anlayacak, eksikliklerin neler olduğunu, nasıl giderileceğini tespit edecek ve ona göre yönlendirecek... Erişilebilirliğini kontrol edip belgelendirme yapabilecekler.

Eurecert, Avrupa'daki tek bağımsız kalite kontrol kuruluşu. Eurecert Sertifikası; kanuni, tarafsız, bağımsız ve kendi içinde özel bir hukuk ile organize edilmiş sistem. Her alanda aranılan kaliteli, güvenilir hizmetlere; ürün ve yapılara ulaşmak için bu sertifika çok önemli. Eurecert kriterlerine göre incelenen mekanlar kanunların kriterlerine uygun oluyorlar. Yaptıkları hizmetlerin kalitesini Eurecert Sertifikası ile belgelendiren kurumlar da farklı ve rakiplerinin önünde oluyorlar.

Eurecert'in düşünce mimarı ve Eukoba (Avrupa Erişilebilirlik Yetki Merkezi) Genel Başkanı Patrick Dohmen yapılan bir röportajda şöyle diyor: "Eurecert, bir çok marka ve standardın birleştiği yerdir. Yani, kafa karıştıran bir çok standardı bir noktada birleştirdik ve ortak bir standart oluşturduk. Engelliler, çocuklar ve yaşlı insanlar için dünyayı öyle tasarlamalıyız ki, engelli engelsiz yaşanabilir ve kendilerinin karar verebileceği bir yaşamları olsun..."

Erişebilirlik denildiğinde akla hemen engelliler geliyor. Oysa herkes için kullanılabilecek bir kavram... Örneğin; yüksek bir basamak, bir engelli için olduğu kadar yaşlı, çocuk ve bebek arabası kullanan bir yetişkin için de sorun olabilir. Erişilebilirlik herkes için çok önemli... Ancak engelliler için ayrı bir önem taşıyor. Erişilebilirlik adına yapılan bazı uygulamalar engeli kaldırmaktan çok uzak... Örneğin; tekerlekli sandalye için yapılan bir rampa inip, çıkmak için hiç uygun olmayabiliyor. Biliyoruz ki erişilebilirlik tam anlamıyla anlaşılan bir kavram değil. Dileriz bu örnek çalışma ile bilinmeyen ve anlaşılamayan yönler tespit edilir. Sonra da yapılması gerekenler yapılır. Bu projede emeği geçen herkese teşekkürler...

ALİYE YÜCEL         

İYİ TATİLLER

Engelli bireylerin de herkes gibi gezmeye, yeni yerler görmeye, seyahat etmeye, tatil yapmaya ihtiyacı var. Engelliler de tatil yapmak istiyor. Onlarda tatili hak ediyor. Ancak gidilecek, kalınacak tesisler nerede? Pek çok tesis engellilere uygun değil. Bazı tesislerde düzenlemeler var. Ama bunların birçoğu engellilerin ihtiyacını karşılayacak düzeyde değil. Karşılayanların da bazı alanları engellilere uygun olmuyor.

Son yıllarda engelsiz turizm, engelsiz tatil, erişilebilir tatil adı altında bazı çalışmalar yapılsa da... Engellilere rahat bir tatil sağlayacak çok az tesis var. Engelliler için ayrı bir tesis yapmak, engelli ve engelsiz kişilerin birbirlerinden daha da yabancılaşmasına yol açar. Önemli olan engelli kişilerin de herkesle aynı ortamda tatil yapması olmalıdır. Engellilerde hayatın her alanında aynı şartlarda yararlanmalıdır. Turizm de bu alanlardan biri... Bu nedenle  bunun göz ardı edilmemesi gerekiyor.

Kültür ve Turizm Bakanlığı; "Engelli Dostu" tesislere “Herkes İçin Erişilebilirlik Belgesi" veriyor. Bu belgeyi almaya hak kazanan tesisler engellilerin daha rahat konaklayabilmesi için düzenlemeler yapıyor. Bu düzenlemeler tesislere girişten başlıyor. Merdivenler, odalar, yemekhaneler, havuz, tuvaletler ve banyolar gibi her alanda devam ediyor. Böylece bir engellinin de tek başına özgürce tatil yapabileceği şartlar sağlanıyor.

Turistik tesislerin engellilere göre düzenlenmesi ve engelli odaları denilince, bedensel engelliler için düzenlenmiş odalar akla geliyor. Evet, bedensel engellilerin  rahat kalabileceği odalar, hareket edebileceği alanlar ve denize girebileceği sahiller gerekiyor. Ancak diğer engel gruplarının da farklı ihtiyaçları var.  İşitme engelliler için işaret dili bilen bir personel, görme engelliler için de hissedilebilir zeminler, ses uyarıcıları, Braille alfabesiyle yazılmış broşür gibi... Ancak bütün bunların yasal zorunluluklar yerine teşvik edici bazı unsurlar sayesinde olması en doğrusu olur.

Engelliler için yapılacak düzenleme ve uygulamaların maliyetinin yüksek olacağı düşünülebilir. Ancak bu uzun vadede bunlar kar olarak dönecektir. Herkes gibi engellilerde rahat hareket ettiği ve alıştığı ortama tekrar gelmek isterler... Ayrıca; bir gerçekte engelliler için yapılacak bazı düzenlemelerin yaşlılarında hayatını kolaylaştırmasıdır. Çünkü yaşlılarında birçoğu hareket zorluğu yaşarlar. Dünyada yaşlı nüfusun arttığını düşünürsek yapılan düzenlemeler onlara içinde faydalıdır. Böylece bir taşla iki kuş vurulmuş olacaktır.

Ülkemizin her yerinde engellilere uygun otel, motel ve pansiyon ve tesisler olmalıdır. Ama özellikle de tatil yörelerinde... Engelli gittiği yerde rahat hareket edip, zorluk çekmezse ve erişilebilir bir tatil yaparsa tekrar gitmek isteyecektir. Aslında bu engelli, engelsiz herkes için böyledir. Zorluk ve sıkıntılarla dolu bir tatili kim ister ki... Herkes için erişilebilir bir tatil için gerekli çalışmalar devlet ve özel sektör işbirliği ile olmalıdır. Böylece engellilere de iyi bir tatil yapabilir.

ALİYE YÜCEL  

ERİŞİLEBİLİRLİK...

Ülkemizde erişebilirlik tam anlamıyla anlaşılmış ve aşılmış değil! Maalesef pek çok bilinmeyen ve anlaşılmayan yönleri bulunuyor. Her engel grubunun farklı bir erişebilirlik sorunu var. Oysa engelli kimselerin toplumsal hayata katılmaları için erişilebilirlik şart... Aksi takdirde başkalarına muhtaç olmadan evlerinden çıkıp sosyal hayata katılmaları çok güç...

Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı Engelli ve Yaşlı Hizmetleri Genel Müdürlüğü çok gerekli iki "Erişilebilirlik Bilgilendirme Filmi" hazırladı. Bunun amacı engellilerin toplumsal yaşama eşit olarak katılabilmeleri adına, yapılı çevrenin engelsiz hale getirilmesi için sorumluluğu bulunanlara neler yapacaklarını anlatmaktı. Filmin biri iç mekanlar, biri de dış mekanlar için...

20 Temmuz 2013 tarihinde 28713 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan ve yürürlüğe giren "Erişilebilirlik ve Demetleme Yönetmeliği" göre hayata geçecek "Erişilebilirlik İzleme ve Denetleme Komisyonları" erişilebilirlik tedbirlerinin alınıp alınmadığının takip ve denetimi başlayacak... Takip ve denetimi yapılacak yerler şunlar:

Resmi binalar ve ibadet yerleri,

Özel eğitim, özel sağlık tesisleri,

Sinema, tiyatro, opera, müze, kütüphane, konferans salonu gibi kültürel binalar,

Gazino düğün salonu gibi eğlence yapıları,

Otel, özel yurt, iş hanı, büro, pasaj, çarşı, alışveriş merkezleri gibi ticari yapılar,

Spor tesisleri, yüzme havuzu, genel otopark ve buna benzer umuma ait binalar,

Mevcut tüm yol, kaldırım, yaya geçidi, açık ve yeşil alanlar, spor alanları ve benzeri sosyal ve kültürel alt yapı alanları,

Toplu taşıma araçları.

Şehirlerdeki pek çok kamuya açık yerlerin mimari planları engelsiz insanlar düşünülerek yapılmış… Sinema, tiyatro, alışveriş merkezleri, restoran gibi yerlerde rampa ve asansör yok. Aslında kamu binaların da bile rampa ve asansör yok. Binalardaki koridor, merdiven, rampa, asansör, tuvalet ölçülerinin ve zeminin bir kez daha gözden geçirilmesi, konuya gerekli hassasiyetin gösterilmesi ve düzenlemelerin mutlaka yapılması gerekiyor.

Erişilebilirlik için sadece rampa ve asansör yapmakla iş bitmiyor.... Dikkat edilecek pek çok ayrıntı var. Örneğin; otoparkta engelli araçları için ayrılan yer için bile, kullanan sürücünün tekerlekli sandalyesine rahatça inip binebilmesi için uygun alan olmalı... Hazırlanan filmlerde iç ve dış mekanlarda  erişilebilirliğin sağlanması için gerekli her şey tüm detaylarıyla anlatılıyor.

Engelli ve Yaşlı Hizmetleri Genel Müdürlüğü; kamuya açık binalar, tüm açık alanlar ve ulaşım araçlarının engelliler tarafından rahatlıkla kullanılmaları için erişilebilir bir çevre hedefliyor. Hazırlanan "Erişilebilirlik Bilgilendirme Filmi" ve "Açık Alanlar ve Binalar Erişilebilirlik Tespit Formları" ile kurum ve kuruluşlar erişilebilirlik konusundaki yapılacak tüm düzenlemelerin nasıl olması gerektiğini  öğrenebilirler... Umarız yetkili kişiler durumun hassasiyetini anlayacaklar... Sonra da olması gerekenleri yapacaklardır. Unutmayalım erişilebilirlik herkes içindir...

ALİYE YÜCEL