DÜNYADA ENGELLİ SAYISI ARTIYOR

2017 yılının son gününde bir istatistik konusunu ele almak istedim. Dünya Sağlık Örgütü'nün (WHO) raporuna göre; dünyada 1 milyardan fazla engelli olduğu açıklanmıştı. Yani dünya nüfusunun % 15'i... Az bir rakam değil. 720 milyon yetişkin kişi işlev güçlüğü yaşıyor. Şiddetli engellilik (omurilik felçlisi, görme engelli, şiddetli depresyon gibi) yaşayan yetişkin kişi sayısı da 190 milyon olarak belirtilmiştir.

Dünyada 93 milyon çocuk engelliden (0-14 yaş grubu), 13 milyonunun ağır engelli olduğu tahmin ediliyor. 59 ülkede yapılan araştırmaya göre, 18 yaş ve üzerindeki yetişkinler arasında engellilik oranı ortalama % 15,6 olduğu belirtilmiştir. Bu oran, yüksek gelirli ülkelerde % 11,8, düşük gelirli ülkelerde ise % 18'dir. 60 yaş ve üstü kişilerde engelli yaygınlık oranı ise; yüksek gelirli ülkelerde % 29,5, düşük gelirli ülkelerde ise 43,4 olduğu açıklanmıştır.

  

Engellilerin de eğitim almak en büyük haklarından biri... Ancak biliyoruz ki; engelli olmak eğitim almayı da büyük ölçüde engelliyor. İstatistikler de bunu doğruluyor. Rapora göre; 51 ülkede engelli erkeklerin % 50,6'sı, engelli olmayan erkeklerin % 61,3'ü ilkokul eğitimini tamamladığı kaydedilmiştir. Engelli kadınların ise % 41,7'si, engelli olmayan kadınların ise % 52,9'unun ilkokul eğimini tamamladığı bilgisine yer verilmiştir.

Engellilerin iş bulmakta zorlandığı ve işsiz kalmaları ihtimallerinin daha yüksek olduğu ve istihdam edilseler bile genellikle daha az kazanç elde ettikleri raporda da belirtilmiş. 51 ülkeden alınan sonuçlara göre;  istihdam oranları engelli erkeklerde % 52,8, engelli kadınlarda ise %19,6 olduğu bildirilmiştir. Engelli olmayan erkeklerde oran % 64,9, engelli olmayan kadınlarda ise % 29,9 olduğu belirtilmiştir.

Dünya Sağlık Örgütü'nün raporunda, engellilikle ilişkili dezavantajların aşılması için bazı öneriler de yer alıyor. Genel politikalara dikkat çekiliyor. Sistemlere ve hizmetlere erişimin sağlanması, ulusal engellilik ve eylem planı hazırlanması, gerekli ve yeterli finansman sağlanması, insan kaynağı kapasitesinin güçlendirilmesi, engelliliği anlama ve engelli farkındalığının arttırılması, engellilik üzerine araştırmaların güçlenmesi ve desteklenmesi gerekliliği vurgulanıyor.

Engellilik riskinin yaşlanmaya paralel olarak arttığı, dünya nüfusunun ise önceden görülmemiş bir hızla yaşlandığı vurgulanmış. Nüfusun yaşlanması ve kronik hastalıklardaki artış engelli sayısını da arttırıyor. Dünya nüfusu büyük bir hızla yaşlandığı için buna bağlı olarak engelli sayısı da artıyor. Dünya çapında; diyabet, kalp ve damar hastalıkları, akıl hastalıları da artıyor. Rapora göre bir ülkede engelliliğin izlediği seyrin, kronik sağlık durumlarının, çevresel faktörlerin, trafik kazaları, doğal afetler, savaş ve madde kullanımı gibi faktörlerden etkilendiği belirtiliyor. Son araştırmaların sonuçlarını bilmiyoruz ancak dünyada engelli sayısı artıyor. Umarız engelli sayısı değil  de engelli farkındalığı artar...

ALİYE YÜCEL 

AH ŞU ÖN YARGI

Uzun yıllardır devam eden "Kim Milyoner Olmak İster?" yarışma programına farklı kesimlerden çok farklı kişiler katılıyor. Zaman zaman engelli yarışmacılar da katılıyor. Geçtiğimiz günlerde yayınlanan fragmanında görme engelli bir yarışmacı olduğunu görünce seyretmek istedim. Maalesef o bölümü kaçırdım. Ancak çok merak ettiğim internetten bulup izledim. Görme engelli yarışmacı Ahmet Yıldırım'dı.

Ahmet Yıldırım, 5 yaşına kadar az görüyormuş daha sonra görme yeteneğini tamamen kaybetmiş. Boğaziçi Üniversitesi'ni bitirmiş. Sonra İngiltere'de yönetim ve organizasyon masteri yapmış. Daha sonra yine İngiltere'de inovasyon ve girişimcilik alanında doktora yapmaya başlamış. Aynı zamanda bir ulaşım şirketinde inovasyon alanında çalışıyor. Tanıdığım bir çok görme engelli gibi, zeki, esprili ve güler yüzlü... Soruları, programın sunucusu Murat Yıldırım okudu. Ekranı görmediği ve soruları kendisi okumadığı halde soruları bir daha tekrarlatmadan bir bir cevapladı.

İzlemek için araştırırken; Ahmet Yıldırım'ın başarısı medyanın da ilgisini çekmiş olacak ki, haberleri yapıldığını gördüm. "Görme Engelli Yarışmacı İzleyenleri Ekrana Kilitledi" diye başlık atılmış. Ama nedense adı yazılmamış.. Haberlerin bir çoğunda sadece "Görme Engelli Yarışmacı" diye bahsediliyordu. Halbuki bir adı var. Bunu bulup yazmak çok mu zor? Bu kadar takdir ediyorsun, başarısını görüp haber yapıyorsun. Ama adı yerine "Görme Engelli Yarışmacı" olarak yazıyorsun. Neden? Anlamak zor.

Ahmet Yıldırım, başarılı bir yarışma çıkardı. "Hangi hayvanın vücudundaki kan basıncı diğerlerinden daha yüksektir?" sorusuna mantık yürütüp "zürafa" cevabını verdi. Böylece 125 bin liralık soruya kadar geldi. Cevabından emin olamadığı için çekilme kararı aldı. Yarışmadan 60 bin lira ile ayrıldı. Onun bu başarısına hiç şaşırmamak gerekir. Anlattığı üzere anlıyoruz ki, eğitim hayatı da oldukça başarılı bir şekilde geçmiş, halen de başarılı bir şekilde sürüyor.

Başarıları arasında yarışmadaki başarısı belki de son sıralarda...Tabii ki Kim Milyoner Olmak İster? yarışmasındaki başarısı da küçümsenmemeli... Bu da önemli bir başarı (daha ilk sorularda elenen yarışmacılardan sonra)... Ancak "Aaa bu görme engelli ama soruları da biliyor" diye düşünmek bana anlamsız geliyor. Görme engelli olması onun başarılı olmasını engelleyecek bir unsur olamaz ki. Bu neden hep unutuluyor?

Görme engellilerin neler yaptığını, neleri başardığını gördüm, çok iyi biliyorum. Onların yaptığı bazı işleri ve bunun sonucu gelen başarıları görme engeli olmayan kişilerin yapamayacağını da çok iyi biliyorum. Her zaman yazıyor, söylüyorum. Benim şaşırdığım bunun bir türlü bilinmemesi... Bu konu da bir ön yargı olması... Görme engelliler ne sanılıyorsa? Yarışmalara katılıp soruları bilip, başarılı olunca neden şaşırılıyor? Böyle düşünmekten, bu ön yargıdan ne zaman vazgeçilecek?

ALİYE YÜCEL 

PARK EDERKEN BİRAZ DİKKAT!

Geçtiğimiz günlerde engelli farkındalığına dair güzel bir haber vardı. Haberde engeli geçiş yerine arabasını koyan bir sürücüye ilginç bir ceza verildiği yazıyordu. Olay İzmir'in Konak ilçesinde gerçekleşmişti. Bir sürücü Kordon boyunda engelli geçiş yerine arabasını park ediyor. Videolarıyla çok sayıda izleyicisi olan Semih Uyulgan isimli Youtuber da engelli rampasına park eden bu arabayı post it adı verilen not kağıtlarıyla kaplıyor. Böylece tepkisini ortaya koyuyor. Arabanın her yeri not kağıtlarıyla kaplanırken, çevredekiler de buna destek veriyor.

Arabanın hali görülmeye değer bir durumda... Sürücü (videoda yüzü kapatılmıştı) arabasının yanına gelince çok şaşırıyor. Önce arabasındaki not kağıtlarını sökmeye çalışıyor. Sonra da "Bunu siz mi yapıyorsunuz kardeşim? Verirsin plakayı çektirirsin arabayı..." diyor. Sonrada şoför tarafındaki kağıtları söküp arabasına binip oradan uzaklaşıyor. Umarız bu ona bir ders olmuştur. Arabasını bu halde görenlere de örnek olmuştur. Bu arada arabayı bu halde görenler bol bol fotoğraf çektirerek bunları sosyal medyada paylaşıyorlar.

Yapılan engelli farkındalığı adına etkili bir eylem. Fikir oldukça güzel. Ancak yapılan bu eylem orijinal değil. Bu olayın aynısı Brezilya'da engelli park yerine arabasını bırakan bir kişiye yapılmıştı. Brezilya'da bir sürücü, engeli olmadığı halde engellilere ayrılan yere otomobilini park ediyor. Bunu görenler arabanın üzerini baştan sona mavi çıkartmalarla kaplıyor ve üzerine de engelli logosu yerleştiriyor. Duyarsız sürücü geldiğinde arabasını tanınmaz bir halde buluyor. Büyük bir şok yaşıyor. 

Sürücü o haldeki arabasına biniyor, pencereler kaplı olduğu için göremiyor, çok öfkeleniyor. Hemen dışarı çıkıyor. Çıkartmaları sökmeye çalışıyor. Gelip geçenler ilgiyle seyrediyor. Bu cezayı hak ettiği için gülerek "Oh olsun" der gibi bakıyor. Böylece sürücü engelli yerine park etmenin cezasını çekiyor. Yaptığının yanlış olduğunu anlıyor. Yaptığına bin pişman oluyor. Brezilya ve Türkiye'de yapılan bu eylemler, engelli park ve engelli geçiş yerlerine arabaları bırakmanın yanlışlığı etkileyici bir şekilde ortaya koyuyor.

Engelsiz kişiler, engelliler için yapılan geçiş rampalarının önüne ve engelli park alanlarına arabalarını park etmeye devam ediyor. Bunları görünce şaşırmamak mümkün değil. Engellinin geçeceği yolda araba park ettiği için yoluna devam edememesi, park yerine ihtiyacı olan engellinin yer bulamaması ve uzaklara park etmek zorunda kalması ne büyük bir engel... Bu niye yapılır ki? Bunun engellileri zor durumda bırakacağı ortada... Ancak maalesef yapılıyor. Bazı insanlar empatiden yoksun olabiliyor.

Engelliler için yapılan geçiş rampalarının önüne ve engelli yerine park etmenin yanlışlığını anlatmak için çeşitli farkındalık çalışmaları yapılıyor. Ancak engelliler için yapılmış olanlara park etmemek hassasiyeti insan olmakla ilgili... Vicdanla ilgili...  Empati yapabilmekle ilgili... Aslında şikayet edilirse cezası da var. Ama hiç yapılmasa da engelliler zor durumda kalmasa daha iyi değil mi? Park ederken biraz dikkatli olabilsek... İstenilen çok mu zor?

ALİYE YÜCEL                                                               

ENGELLERİ AŞANLAR 2017

3 Aralık Dünya Engelliler Günü nedeniyle AK Parti Sosyal Politikalar Başkanlığı tarafından "Engelleri Aşanlar 2017" programı düzenlendi. Programda; eğitim, müzik, kültür, sanat, spor, yenilikçilik, sosyal sorumluluk ve erişebilirlik gibi çeşitli alanlarda ödüller verildi. Parti genel merkezinde düzenlenen programda; Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın yaptığı konuşmanın ardından "Engelleri Aşanlar 2017" ödülleri sahiplerini buldu

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, programda yaptığı konuşmasında pek çok konuyu ele aldı. "Batı ülkeleri başta olmak üzere dünyadaki pek çok toplumda engelliler bir yük olarak görülüp buna göre muamele görürken bizde tam tersine bir lütuf olarak kabul edilmiştir..." dedi. Engelli yada engelsiz olmanın değil insan ve adem olmanın önemli olduğunu söyledi. Yunus Emre'nin dizeleriyle "Yaradılanı severiz. Yaradan'dan ötürü" diyen bir medeniyetin, insanlar arasında ayrım yapmasının mümkün olmadığını belirtti.

Cumhurbaşkanı; her engellin doğuştan gelmediğine dikkat çekerek; Aşık Veysel gibi hastalık sebebiyle, Ampute Milli Takım Kaptanı Osman Çakmak gibi terörle mücadele sırasında, bazılarının iş veya trafik kazasında, bazılarının da başka sebeplerden daha sonradan engelli olabileceğini belitti. "Onun için önemli olan bu kardeşlerimizin engellerinin ne olduğu, nasıl olduğu değil bu kardeşlerimize nasıl baktığımızdır. Engelli kardeşlerimizin durumunu tıpkı erkek veya kadın olmamız gibi, tıpkı düz veya kıvırcık saçlı olmamız, tıpkı mavi veya kahverengi gözlü olmamız gibi olmamız gibi insani bir gerçek olarak kabul ettiğimizde diğer tüm sorunların kendiliğinden çözüm yoluna girdiğini görüyoruz..." diye konuşmasına devam etti.

Önemli olanın yapılan iyilik ve güzellik olduğunu belirten Erdoğan; "Engelli kardeşlerimize de tıpkı köken, inanç, dil, derimizin rengi gibi diğer farklılıklarımızın ötesinde insan gözüyle bakma anlayışını 7'den 70'e milletimizin tüm fertlerine kazandırmak zorundayız. Gerekiyorsa ilkokuldan itibaren çocuklarımıza bunun eğitimini vermeliyiz..." dedi. İlk engelliler kanunun 2005 yılında AK Parti'nin çıkardığını söyleyen Cumhurbaşkanı, engelliler için yapılan çalışmaları anlattı. 

Ödüller; Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ve AK Parti Genel Başkan Yardımcısı Öznur Çalık tarafından verildi. Engelleri Aşanlar 2017'de ödül alanların isimleri şöyle;

Eğitim Alanı Birincilik Ödülü: Şeyma Sevim Saleh (Boğaziçi Üniversitesi Eğitim Fakültesi'ni birincilikle bitiren görme engelli genç kız)

Kültür Sanat Birincilik Ödülü: Eşref Armağan (Görme Engelli Ressam)

Müzik Alanı Birincilik Ödülü: Yunus Yazar ("Beykoz'un Mozart'ı" adıyla tanınan otizmli genç)

Spor Alanı Birincilik Ödülü: Ayşegül Pehlivan (2017 Paralimpik Atıcılık Dünya Kupası birincisi bedensel engelli)

İkincilik Ödülü: Türkiye Kadın Golbol Milli Takımı,

Üçüncülük Ödülü: Avrupa Şampiyonu Ampute Futbol Milli Takımı,

Jüri Özel Ödülü: Ümithan Yılmaz (Bedensel Engelli Dijital Yaşam Koçu)

Yenilikçilik Ödülü: Lc Waikiki Firması (Görme engellilere kıyafet seçiminde "LCW Sence" adı verilen yardımcı mobil uygulaması nedeniyle...),

Sosyal Sorumluluk Ödülü: Turkcell,

Erişilebilirlik Ödülü: Türk Hava Yolları,

Engel Tanımayan Sivil Toplum Ödülü; Serebral Palsili Çocuklar Derneği (SERÇEV).

Ödül alanları gönülden tebrik ediyor, engellilerin her alanda başarılar elde etmesini diliyorum.

ALİYE YÜCEL

BİRİ BİZİ ENGELLİYOR

Bugün, 3 Aralık Dünya Engelliler Günü… Engellilerin sorunlarının alındığı, dile getirildiği ve engellilerin hatırlandığı gün… Belki daha önce yazdıklarıma benzer şeyler yazacağım. Ancak, engelli farkındalığını anlattığım blogumda bugün başka bir konu yazamazdım. Dünya Engelliler Günü'nün amacı; engelliler adına pozitif ayrımcılık yapılması, engellilerin topluma kazandırılması ve en önemlisi engelli farkındalığının meydana gelmesidir.

Birleşmiş Milletler, 1992 yılında aldığı bir kararla 3 Aralık gününü Uluslararası Engelliler Günü (International Day of Disabled Persons) olarak ilan etti. 1993 yılından itibaren de kutlanmaya başladı. 3 Aralık Dünya Engelliler Günü ülkemizde de kutlanıyor. Türkiye’de de engelliler konusunda dikkat çekmek ve duyarlılığı sağlamak için çeşitli etkinlikler düzenleniyor. Medyada bu konu ile ilgili çeşitli haberler yapılıyor. Engellilerin hayat şartlarını iyileştirme için yapılanlardan bahsediliyor.

Dünya Engelliler Günü için düzenlenen ve yapılan her şey önemli. Ancak, engellileri bir gün hatırlamak, bir tek gün onların sorunlarını görmek ve çözüm aramak yetmez. Son yıllarda engelliler adına iyi gelişmelerde olsa da engellilerin sıkıntıları devam ediyor. Üstelik pek çok alanda... Eğitim, mimari engeller, istihdam, engellilere yönelik yanlış bakış açısı ve ön yargı…

Bugün en çok sarf edilen cümleler: "Herkes bir engelli adayıdır...", "Bizler de birer potansiyel engelli adayıyız..." Bunlar anlam olarak doğru ve iyi niyetle söylenen cümlelerdir. Ancak beni en çok rahatsız eden de bu cümleler... Engelliye olan yaklaşım ve duyarlılık "Ya ben de bir gün ben de engelli olursam..." düşüncesinden yola çıkarak olmamalıdır. Bir gün engelli olmasak da bu duyarlılıkta olmalıyız. Nasıl hayvan haklarını savunmak için hayvan, kadın haklarını savunmak için kadın olmak gerekmiyorsa; engelli haklarını savunmak için de bir gün engelli olacağımızı düşünmek anlamsız...

Bir de sadece yetkililer değil bir şeyler beklemek ok yanlış... Herkes engellilerin sorunlarına karşı ilgili ve duyarlı olmalı... El birliği ile her alanda bir şeyler yapılmalıdır. Engellilerin de herkes gibi eşit haklara sahip olması gerekir. Engelli olmak diğer bireylerle beraber yaşamaya engel olmamalı... Yoksa bugün için söylenen sahte dilekler çok yersiz olur. "Dünya Engelliler Günü" demenin de bir anlamı olmaz.

"3 Aralık" bana göre engelli farkındalığı günüdür. Engellileri fark etme günüdür. Empati kurup, dünyaya onlar gibi bakma günüdür. Hep beraber engelleri kaldırma günüdür. Ama elinizden hiç bir şey gelmiyor ve yapamıyorsanız; engellilere küçümseyen gözlerle bakmayın. Onlara acımayın. Engelli park alanlarına park etmeyin. Engelli rampalarının önlerini kapatmayın... Biri bizi engelliyor! Bu siz olmayın!

ALİYE YÜCEL

BEKLENEN TEKERLEKLİ SANDALYE

Teknoloji ilerledikçe engelliler içinde hayat kolaylaşıyor. Yürüyemeyenler için tekerlekli sandalyelerin pek çok çeşidi yapılıyor. Manueli, akülüsü, hatta elektriklisi... Şimdi bunlara bir yenisi ekleniyor. "Laddroller" adı verilen tekerlekli sandalyenin en büyük özelliği ise engelliyi ayağa kaldırabilmesi... Laddroller, Yunan Mimar Dimitrios Petrotos tarafından tasarlandı. Bu sandalyeyi medikal alanında çalışan bir uzman değil de bir mimarın yapması da oldukça ilginç...

Laddrollerin ortaya çıkma hikayesi şöyle: Engelli bir müşterisi, Mimar Dimitrios Petrotos'a kendisi için tekerlekli sandalye ile kolayca dolaşabileceği bir ev tasarlamasını ister. Mimar, evi tasarlarken tekerlekli sandalye kullananların evlerinde yaşadıkları zorlukları görür, sorunları tespit eder. Bunun üzerine bazı engelleri aşabilecek ve gerektiği durumlarda yükselebilme özelliği olan bir sandalye yapmaya karar verir. Bu projesini gerçekleştirmek için bir ekip kurar ve çalışmalara başlar.

Dimitrios Petrotos'un kurduğu ekip proje üzerinde birkaç yıl çalışarak projeyi tamamlar. Yaptıkları sandalyenin bir versiyonunu da piyasaya sürerler. Ancak, laddroller henüz prototip aşamasında ve çalışmaları halen devam ediyor. 2020 yılında seri üretiminin yapılması ve dünyada satışa sunulması planlanıyor. Laddroller, Paralimpik Oyunları olan Cybathlon'da yer almış. Şimdi Dimitrios Petrotos, laddroller'in 2020 yılında Zürih'te gerçekleştirilecek 2. Cybathlon'da da yer almasını istiyor.

Laddroller, motorlu bir tekerlekli sandalye... Çekiş özelliğine sahip, ön taraftakileri daha büyük olmak üzere dört tekerleğe sahip... Oturulan yerin yükselmesini sağlayan pistonlu bir mekanizması var. Böylece ayakta durma pozisyonuna geçebiliyor. Tüm parçaları da sökülüp takılabiliyor. Laddroller, ayağa kalkma özelliği sayesinde engellilere evlerinde olduğu kadar dışarıda da faydalı olacak. Büyük tekerlekleri sayesinde kaldırım ve tümsekler daha kolay aşılacak. Parçalarının takılıp sökülebilmesi arabanın bagajına koyma ve taşınma açısından büyük kolaylık sağlayacak.

Tekerlekli sandalye olumsuz bir klişe gibi görülse de kullananlar için özgürlük ve hareket demektir. Yürüyemediği için yatağa bağımlı olacak kişiler tekerlekli sandalye sayesinde rahatlıkla gezip dolaşabilirler. Mimari engeller olmazsa her yere gidebilirler. Ancak tekerlekli sandalyelerin hareket yeteneği bir yere kadardır. Kişiye özel olarak tasarlansa bile hareketleri oldukça sınırlıdır. Sadece belli bir oturma pozisyonunda kullanılabilirler. ATM'lere, kapalı kapılara, yüksek yerlere ulaşmak zordur.

Görülüyor ki laddroller sayesinde tekerlekli sandalye kullananların günlük yaşantısı oldukça kolaylaşacak. Bugüne kadar nasıl düşünülmedi, neden yapılmadı anlamak zor. Oysa çok büyük bir ihtiyaç olduğu ortada... 2020 yılında piyasaya sürüleceği söyleniyor. Ancak bu kadar beklenmemeli... Bir an önce tamamlanıp, tüm dünyaya satışı yapılmalı. Tekerlekli sandalyede hayatını sürdürenler bir an önce bunu kullanabilmeli ve hayatları daha kolaylaşmalı...   

ALİYE YÜCEL

BRAILLE MATEMATİK KILAVUZU

Milli Eğitim Bakanlığı tarafından görme engellilerin eğitimi için matematik kılavuzu hazırlandı. Türkiye'de ilk defa hazırlanan "Braille Matematik Kılavuzu" öğrenciler için değil onlara ders veren öğretmenler için... Bu kılavuz sayesinde öğretmenler matematik derslerini daha rahat anlatabilecekler. Böylece görme engelli ya da az gören öğrenciler de matematik dersini daha kolay  anlayacak ve öğrenecekler.

Ülkemizde Braille matematik sisteminin tam anlamıyla bilinmemesi ve standart olmaması eğitimi zorlaştırıyor. Görme engelliler öğretmenleri bugüne kadar kendi geliştirdiği yöntemler ve yabancı dilden çevrilen Braille Alfabesi kitaplarıyla ders veriyorlardı. Ancak bu yeterli olmuyordu. Bu nedenle bakanlık harekete geçti ve görme engellilerin matematik öğrenimindeki zorlukların aşılması için 4 bölümden oluşan Braille Matematik Kılavuzu'nu hazırlattı.

Milli Eğitim Bakanlığı Özel Eğitim ve Rehberlik Hizmetleri Genel Müdürlüğü kılavuz için; geçtiğimiz yıl bir çalıştay düzenledi. Çalıştaya, Braille matematik konusunda çalışan araştırmacılar ve uzmanlar, görme engelliler okullarında çalışan matematik ve özel eğitim öğretmenlerinden oluşan; İstanbul, Ankara, İzmir, Antalya ve Eskişehir'den gelen bir çalışma gurubu katıldı. Bu çalışma sonucu Braille Matematik Kılavuzu ortaya çıktı.

Kılavuzda, 1. sınıftan 8. sınıfa kadar matematik derslerinin Braille yazılımları, örnek sorular ve çözümlerle aktarılıyor. Matematik dersinde tüm işlemlerin yapılmasını sağlayan defter gibi kullanılan küptaş kasa ve kullanımı ayrıntısıyla yer alıyor. Matematik terim ve sembolleri, bu sembollerin nasıl kullanılacağı anlatılıyor. Geometrinin temel konuları, sıcaklık ölçüleri, para birimleri, tam, üslü ve köklü sayılar, cebirsel ifadeler soru çözümleri bulunuyor. Ayrıca; matematik dersini eğlenceli hale getirip sevdiren; katamino, şekilmetri, tangram, Can Ali ile dört işlem, gooblet, satranç ve domino gibi çeşitli zeka oyunları da yer alıyor.

 

Görme engellilerin matematik öğrenmesi gören kişilere göre daha farklı yöntemlerle olduğunu tahmin etmek zor değil. Görme engelliler, hesap makineleri yerine konuşan hesap makineleri, kağıt ve kalem ile işlem yapmak yerine hafızalarını ve abaküs kullanırlar. Matematik görme engelliler için zor bir ders gibi görülebilir. Görme engelli öğrenciler matematik dersi verecek öğretmenler ve yardımcı olmak isteyen veliler zorluk çekebilirler. Ancak gerekli yöntem ve eğitim uygulanırsa onlar da kolayca öğrenebilir ve çok başarılı olabilirler.

Bu kılavuz görme engellilerin de herkesle eşit bir matematik eğitimi almaları adına yapılan önemli bir adım. Braille Matematik Kılavuzu, görme engelliler okullarına ve görme engelliler için çalışan sivil toplum kuruluşlarına gönderilecek. Bu kılavuz görme engellileri öğretmenlerinin başucu kaynağı olacak. Artık kılavuz sayesinde görme engelliler için de matematik çok daha kolay bir ders haline gelecek.

ALİYE YÜCEL