SIRA DIŞI AVUKAT WOO

Bu hafta Netflix'in yeni dizisi “Extraordinary Attorney Woo” (Sıra Dışı Avukat Woo) ile ilgili yazacağım. Diziden yeğenim İroş’um sayesinde haberdar oldum. Benim engelli ve engellilik konularındaki ilgimi bildiği için bir sabah bana “Günaydın Şila (Hala). Sana bir dizi önereceğim. Çok güzel bir dizi… KDrama, Kore yapımı, otizmli bir avukat hakkında. Beğenirsin diye düşünüyorum…” diye yazmış…

Hemen bulup, ilk fırsatta izlemeye başladım. Daha önce otizmli bir doktoru seyretmiştik. Bu da avukat. Dizi, otizm spektrum bozukluğu olan genç avukat Woo’nun hikayesini anlatıyor. Dizi 16 bölüm… Daha ilk bölümde bunu bloguma yazmalıyım diye düşündüm. Tamamını bitirince yazmayı planlıyordum. Ama bekleyemedim.

Haziran'ın son günlerinde başlayan dizi, kısa sürede dünyada çok ilgi görmüş. İki hafta üst üste Netflix'in Küresel Top 10 İngilizce Olmayan Diziler Listesi'nde 1. sırayı almış. Ayrıca; Güney Kore, Hong Kong, Endonezya, Malezya, Singapur, Tayvan, Tayland ve Vietnam'da da 1. olan dizi, 14 ülkede de Top 10 listelerine girerek izleyicilerin beğenisini kazanmış.

Dizinin başrol oyuncusu Park Eun-bin diziyi zor kabul etmiş. Kabul etmesi bir yıl sürmüş. Genç oyuncu otizmli birini canlandıramayacağını düşündüğü için kabul etmemiş ama sonunda ikna olmuş… Park Eun-bin, daha önce The King's Affection ve Hello, My Twenties adlı dizilerde oynamış.

Park Eun-bin diziyi kabul edince karakter için uzun araştırmalar yapmış ve araştırmanın bir parçası olarak da otizm spektrum bozukluğu alanındaki çalışmalarda uzmanlaşmış kişilerle görüşmüş. Tüm benliğiyle bu karaktere hayat verirken, bazı sahneleri doğaçlama olarak canlandırmış. 

Dizide, genç avukatta otizm spektrum bozukluğu olduğu için hukuk şirketindeki iş arkadaşlarının ve aldığı davalardaki bazı kişilerin ön yargılarıyla karşılaşıyor. Ama çok zeki olduğu için başka kimsenin göremeyeceği ayrıntıları ve yasal boşlukları fark edip davaları benzersiz bir şekilde çözüyor. Son sözü o söylüyor!

Bu dizi de Woo gibi sıra dışı… Diğer hukuk dizilerinden farklı… Olaylara değil, kahramana ve ayrıntılara bağlı olarak sonuçlanıyor. Woo, engelli olsa da yakınlarının, çevresindekilerin anlayışı ve daima onun yanında olmaları çok etkileyici… Bu arada dizinin olumsuz yanları da var. Ama engelli ve engellilik adına öyle güzel bir iş çıkarmışlar ki. Ben o yönlerini görmedim.

ALİYE YÜCEL
 

TWITTER'DAN GÖRME ENGELLİLERE YENİLİK

 

Sosyal medya platformları engelliler için yeni iyileştirmeler yapıyor. Twitter da görme engelli veya az gören kullanıcıların tweetleri daha iyi anlamalarına yardımcı olacak bir erişilebilirlik özelliğini test ediyor. 

Bu özellik ile görseli olan paylaşımlara basit bir alternatif metin ekleniyor. Böylece, görme engellilerin için tweet daha erişilebilir hale geliyor. Bu alternatif metinde, resimde nelerin olduğu basit bir şekilde anlatılıyor.

Twitter; Web, Android ve iOS‘taki kullanıcıların yüzde onuna açıklama ekleme uyarı hatırlatıcıları başlattığını bildirdi. Bu yeni özelliği sınırlı sayıda kullanıcı test ediyor.

Şirket, kullanıcılara kolaylık sağlamak için açıklama hatırlatıcı özelliğine göre, görsellere açıklama eklemesi için kullanıcılara bildirim gönderiyor. Bu özellikle görme engelli ya da görme kaybı yaşayan kullanıcılar için oldukça büyük bir önem taşıyor. 

Ekran okuyucu kullanan bu kullanıcılar, görsellerde yer alan açıklama sayesinde Tweet’e anlam yüklüyor. Şimdiki durumda da isteyen kullanıcılar görsellere ve GIF‘lere açıklama ekleyebiliyor. Ancak yeni özellik, açıklama eklemeyi öne çıkarmak için bildirim gönderiyor. 

Twitter'in bu açıklama özelliği isteğe bağlı olacak. Test kapsamında görselli Tweet paylaşmadan önce kullanıcıların karşısına ‘Görselinizi Erişebilir hale getirmeyi unutmayın’ başlıklı bir hatırlatıcı çıkacak. Ardından kullanıcılar, açıklama ekleme veya ‘bu sefer değil’ seçeneğini seçerek işlemi atlayabilecek.

Bu özelliği kullanmak isteyenlerin yapması gerekenler şu şekilde:

Ayarlar ve gizlilik seçeneği, ardından Erişebilirlik, ekran ve diller başlığı, Erişebilirlik seçeneği... Eğer test kullanıcısıysanız karşınıza çıkan Görüntüler bölümü ve burada da ‘Görsel açıklama hatırlatıcısı al’ seçeneğine dokunmak gerekiyor. 

Daha önce benzer bir çalışmayı Facebook'ta yapmıştı. Oradaki sesli bir anlatımdı. Engellerin kalkması İçin yapılan her çalışma çok değerli… Bu da onlardan biri…

Kaynak: ShiftDelete

ALİYE YÜCEL

BEYONCE VE ENGELLİ AYRIMCILIĞI

Dünyaca ünlü şarkıcı Beyonce, yeni şarkısında "engelli ayrımcılığı" yaptığı için büyük eleştiri aldı. 

The Hill’deki habere göre, Renaissance albümünde yer alan “Heated” isimli şarkıda geçen ve serebral palsililere yönelik hakaret kabul edilen 'spaz' kelimesinin geçmesi büyük tepki topladı. 

Argoda “kontrolü kaybetmek” anlamına gelen “Spazzin’” ifadesi eleştirilerle karşılandı. İfadeyi eleştirenler, argodaki anlamı farklı olsa da sözün serebral palsinin bir alt türü olan spastik diplejik hastaları için kötü bir ifade olabileceğini söyledi. 

Engellilik savunucusu Hannah Diviney, Twitter'da "@Beyonce yeni şarkısı 'Heated'de 'spaz' kelimesini kullandı. Bu bana, engelli camiasına ve Lizzo ile yapmaya çalıştığımız ilerlemeye tokat gibi geliyor..." diyerek bu yolda daima 'daha iyisini yapmalarını' söylemeye devam edeceğini açıkladı.

Şarkıcının sözcüsü ise, eleştiriler üzerine yaptığı açıklamada “Kelime, bilinçli şekilde kötü bir niyetle (yaralayıcı bir şekilde kasıtlı olarak) kullanılmamıştır. Ancak değiştirilecek...” dedi. 

Böylece Beyonce, engellilere hakaret içeren şarkısını değiştirip baştan kaydedeceğini açıklayarak geri adım attı. 

Daha önce de şarkısında aynı kelimeyi kullanan Rapçi Lizzo da yapılan eleştiriler üzerine şarkısını değiştirmek zorunda kalmıştı.

ALİYE YÜCEL

İŞİTME ENGELLİLERE GÖZLÜK

Teknoloji her geçen gün daha da gelişiyor. Her alanda böyle... Teknolojik buluşlar arasında engellilerin hayatını da kolaylaştıran gelişmelerde oluyor. Bir İngiliz şirketi, işitme engelliler için sohbeti alt yazıya çeviren gözlük üretti.

İngiltere'de geliştirilen bir yazılım sayesinde gözlüğü takan işitme engelliler için sesler yazılı hale geliyor. Böylece işitme engelliler, sesleri gerçek zamanlı olarak okuyabiliyor.

Arttırılmış gerçeklik içerikli akıllı gözlükler, sesi kullanıcının gözlük ekranına yansıtıyor. Altyazılar aracılığıyla konuşmalar okunabiliyor.

Ayrıca; bu yazılımın gelişmiş ses tanıma sistemi ile de konuşan kişinin kim olduğu belirlenebiliyor.

XRAI Glass CEO'su Dan Scarfe, bu yenilikçi teknolojiyle birlikte sağır ve işitme kaybı olan insanların yaşamlarını kolaylaştırmayı hedeflediklerini ve bunu  "Potansiyellerini en üst düzeye çıkarma yeteneğinden gurur duyuyoruz" diye açıklıyor. 

Dan Scarfe, bu fikri buluşu da çok etkileyici... O, bu fikrin geçen yıl ailesiyle birlikte Noel kutlarken aklına geldiğini söylüyor. 97 yaşındaki işitme engelli büyükbabasının ailenin geri kalanıyla iletişim kurmakta zorlandığına tanık olan Scrafe, büyükbabasının gerçek zamanlı olarak sohbetlere katılabilmesi için bir çözüm aramaya başlıyor. Böyle bir sonuç ortaya çıkıyor.

Şirketin yeni hedefi, uygulamanın sadece İngilizce değil başka dillerde de etkin şekilde kullanılabilmesini sağlamak.

Ne büyük kolaylık değil mi? Duymuyorsun ama söylenenleri anında okuyorsun. İşitme engelliler için sesleri deşifre eden bu gözlük bir an önce tüm dünyada yaygınlaşır. İşitme engelliler için engel kalkar...

Kaynak: trthaber.com

ALİYE YÜCEL

ANNEM

Bu hafta bloguma seyrettiğim bir belgeseli yazmayı düşünüyordum. Ama tarih 25 Temmuz olunca vazgeçtim. Bu tarih benim dünyada çektiğim en büyük acının tarihi... Annemin kabre girdiği tarih... Tam iki yıl oldu.

Bir yıl bloguma yazamadım. Eksikliği çok büyük çok... Kelimelerle onu, onun benim için anlamını, kaybetmenin acısının anlatmam çok zor. Sanıyorum hiç bir zamanda tam olarak anlatamayacağım. 

Onun engelli farkındalığı adına bana söyledikleri, bana öğrettikleri öyle çok ki... Benim Engeloji'yi yazmamdaki, oluşturmamdaki en büyük etken annemdir. Annem mekanın cennet olsun. 

ALİYE YÜCEL

HER YOL BİTTİ

Ardahan Belediye Başkanının bir vatandaşla olan diyaloğu haber oldu. 

Ardahan Belediye Başkanı Faruk Demir kaldırım çalışmalarını denetlediği sırada bir vatandaş 'Engelli yolu ne olacak?' diye sorunca;

“Her yol bitti, engelli kaldı. Biz engellilerin elinden tutar götürürüz” 

diye cevap veriyor.  

Bu cevap üzerine gerek basında gerek sosyal medyada tepkiler gösterildi. Partisini yazmıyorum. Bu konuda parti gözetmiyorum. Daha önce de bu gibi sözlerle yapılan yanlışları, engelli farkındalığından uzak kişileri yazdım. Kim yaparsa hatalıdır, yanlıştır, empatiden uzaktır. (Bakınız: Hata Kimde?)

Belediye Başkanının özür dilemesi istenmiş. Bunun özrü olur mu?  İyi de özür dilese ne olur. Dilemese ne olur. Zihniyet bu olduktan sonra özür dilemesi çok anlamsız kalır. Belki de diledi okumadım.

Gelelim cümleye, "Her yol bitti, engelli kaldı..." Bu cümle engellinin ihtiyacının görmezden gelindiğinin en önemli kanıtıdır. "Her yol bitti" diyerek kendini bitirmiştir! Halka hizmet etmek için göreve gelen bir belediye başkanı bunu diyebilir mi? Halka hizmet etmek mi istemiyor? Engelliyi halktan mı saymıyor? Hangisi?

Her yol biter mi bitmez mi bilinmez ama her an her yol engele, engelliye çıkabilir. Herkesin her an bu yola ihtiyacı olabilir. Bu unutulmasın...

 

ALİYE YÜCEL

HAVA YOLLARI VE ENGELLİ YOLCULAR

ABD Ulaştırma Bakanlığı (DOT), engelli yolcular için bir haklar bildirgesi yayınladı. 

Bakanlık, listenin engelli yolculara verilen ayrıcalıkların değiştirmediğini, engelli yolcularla ilgili en belirgin yasaları netleştiren özenle hazırlanmış bir liste olduğunu açıkladı.

İnsan hakları beyannamesi; 8 Temmuz 2022'de ABD Ulaştırma Bakanlığı, "Hava Yolu Yolcularının Engelli Hakları Bildirgesi" başlıklı bir bildiri yayınladı. 

Haklar Bildirgesi; ana hatlarıyla belirtilen 10 farklı haktan oluşuyor.

Tüm engelli yolcular için geçerli olan hakların listesi: 

1. Onurlu ve Saygılı Davranma Hakkı.

2. Hizmetler ve Hava Aracı Yetenekleri ve Sınırlamaları Hakkında Bilgi Alma Hakkı.

3. Erişilebilir Formatta Bilgi Alma Hakkı.

4. Erişilebilir Havalimanı Tesislerine Erişim Hakkı.

5. Havalimanlarında Yardım Hakkı.

6. Uçakta Yardım Alma Hakkı.

7. Yardımcı Cihaz veya Hizmet Hayvanı ile Seyahat Hakkı.

8. Oturma Yeri Alma Hakkı.

9. Erişilebilir Uçak Özellikleri Hakkı.

10. Engellilikle İlgili Bir Sorunun Çözümlenmesi Hakkı.

Listeye bakıldığında bunun sadece ABD'de değil dünyadaki tüm hava yollarında uygulanması gereken haklar olduğunu görüyoruz. 

Mevcut yasaların açıklığa kavuşturulması ABD federal yasalarına göre, yeni yasaların yürürlüğe girmesi için bir yasa tasarısının hükümetin yasama ve yürütme organlarından geçmesi gerekir. Bu Haklar Bildirgesi herhangi bir yeni yasa getirmediği için, Ulaştırma Bakanlığı bu belgeyi diğer hükümet taraflarından bağımsız olarak yayınlayabildi. Çünkü mevcut yasaları hem yolcular hem de hava taşımacılığı sağlayıcıları için daha kolay anlayacak şekilde netleştirdi. 

DOT bunu şu sözlerle doğruladı:

"Haklar Bildirgesi, engelli uçak yolcularının haklarını genişletmez veya kısıtlamaz. Aksine, mevcut yasanın uygun bir özetini sunar."

DOT, bu yasaların herhangi bir ABD havalimanı dışında faaliyet gösteren tüm havayolları için geçerli olduğunu belitti. Uçuşların yurt içi veya yurt dışı olup olmadığı, ABD'de faaliyet gösteren tüm yabancı merkezli havayolları aynı standartta tutulur. Bu, yasalar değiştikçe DOT tarafından herhangi bir zamanda değiştirilebilecek yaşayan bir belge olarak kabul edilir.

DOT ayrıca, "Haklar Bildirgesi, Bölüm 382'de yürüme, işitme veya nefes alma gibi önemli bir yaşam etkinliğini kalıcı veya geçici olarak etkileyen fiziksel veya zihinsel bozukluğu olan kişiler olarak tanımlanan engelli bireyler için geçerlidir" diyerek, hangi yolcuların engelli olduğunu düşündüğü ve yukarıda belirtilen tüm haklara sahip olduğu konusunda açıklayıcı bir açıklama yayınladı.

Ülkemizdeki hava yollarının engelli yolculara en iyi şekilde nasıl hizmet ettiğini yolculuk yapanlar bilir...

Kaynak: simpleflying.com

ALİYE YÜCEL