EŞİT!

Benim 3 Aralık Dünya Engelliler günü için yazım kısa ve net:

< ya da > değil!

Eşit!

ALİYE YÜCEL 

ENGELLİLERİN KAZANÇ FARKI

Amerika Birleşik Devletleri'nde; bilim, teknoloji, mühendislik ve matematik (STEM) alanında doktora sahibi kişiler arasında yapılan çok sayıda araştırma, uzun süreli engelli bilim insanları ve mühendislerin, engelli olmayan akranlarına göre yılda ortalama 10.580 ABD doları daha az kazandığını ortaya koyuyor. 

Amerika Birleşik Devletleri'nde bilim, teknoloji, mühendislik ve matematik alanlarındaki işgücünün yaklaşık %10'unu engelli kişiler oluşturmaktadır.

Araştırmacılar ayrıca, özellikle akademide STEM alanında çalışan engelli kişilerin, diğer STEM sektörlerinde çalışanlara göre daha büyük maaş farkına sahip olduğunu da buldu. Engelli olmayan meslektaşlarından ortalama 14.360 dolar daha az kazanıyorlar. 27 Kasım'da Nature Human Behavior'da 1. kez yayınlanan çalışma , STEM doktorası olan ve uzmanlıklarıyla ilgili işlerde çalışan 704.013 kişiden oluşan anket verilerini analiz etti.

Yaklaşık 57.000 katılımcı, yaşamlarının erken veya ilerleyen dönemlerinde engelli olduklarını bildirdi. Katılımcılar, fiziksel, zihinsel veya duygusal durumların bir sonucu olarak görme, duyma, yürüme, kaldırma ve hatırlama gibi aktiviteleri ne kadar zor bulduklarını sıralayarak engellilik durumlarını bildirdiler.

Yazarlar, akademik kurumlarda STEM rollerinde çalışan 219.413 katılımcıdan oluşan bir alt kümeyi inceledi. Engelli akademisyenlerin kıdemli öğretim kadrosu pozisyonlarında yeterince temsil edilmediğini buldular. STEM işlerinde çalışan kişilerin %10'u engelliyken, ankete katılan profesörlerin yalnızca %6,5'i, kadrolu akademisyenlerin %9,4'ü ve dekanlar ve rektörlerin %5,9'u engelli olduğunu bildirdi.  Bu arada Amerika Birleşik Devletleri'nde nüfusun dörtte birinden fazlası engelli olduğu belirtiliyor.

Baltimore, Maryland'deki Johns Hopkins Üniversitesi Engellilik Sağlığı Araştırma Merkezi'nin yöneticisi ve epidemiyolog olan araştırmanın ortak yazarı Bonnie Swenor, bu sorunların akademik kurumlardaki engelli kültüründen kaynaklandığını söylüyor. "Beklenti bizim orada olmayacağımız yönünde. Yani STEM bizi kapsayacak şekilde tasarlanmadı. Sorunun bir kısmı, birçok insanın iş yerinde engellerini bildirmekten korkmasıdır. Hala iyi bir açıklama kültürü yok" diyor.

Swenor ayrıca; "Araştırmacılar, çeşitlilik, eşitlik ve katılım politikalarının yaygın olmasına rağmen, bu çabaların özellikle kariyer düzeyinde engelli insanları dahil etmek için daha fazla çaba göstermesi gerekiyor. Bir şeyler değişene kadar temsil düşük olacak. Bu böyle devam ettiği sürece, yenilikçi profesyonellerden oluşan büyük bir grubu kaçırmaya devam edeceğiz." diye ekliyor.

Türkiye'de; bilim, teknoloji, mühendislik ve matematik (STEM) alanında kazanç farkları arasında yapılan bir araştırma yok. Ancak özel sektörde engellilerin, engelsiz akranlarından daha az kazandığı bilinen bir gerçek...

Kaynak: https://www.nature.com/

ALİYE YÜCEL

GAZZE'DE ENGELLİ OLMAK

Bir süredir gündem malum Gazze ve Filistin... Orayı düşünürken, orada yaşayan engellileri de ayrıca dert ediyorum. Bu nedenle ilgili haberleri okumaya çalışıyorum. Engelsiz insanlar için bile çok zor şartları olan bölge, engelliler için ne haldedir tahmin edebiliyorum.

Binalar, sokaklar ve caddelerdeki ağır yıkım nedeniyle tekerlekli sandalye ve diğer yardımcı cihazları kullanarak yürüyen bedensel engelliler, bırakın kaçmayı, kilometrelerce yürümeyi, molozların arasında bir kaç metre bile yol alamayabilir. Çevresel engellerin yürümeyi ne derece zorlaştırdığını çok iyi biliyorum.

Elektriğin olmaması, asansörlerin çalışmaması anlamına geliyor ve yüksek binalarda yaşayan bedensel engellilerin evlerinden çıkmalarını imkansız hale getiriyor. Bir kısmı bu yüzden hayatını kaybetmiş olmalı... 

İşitme ve görme engellilerin, tahliye emirlerini duyma görme ve bilme olasılıklarının düşük olduğunu, özellikle etkili uyarıların olmaması nedeniyle saldırılardan kaçmakta zorluk yaşadıkları anlıyoruz. 

Zihinsel engelli kişiler ise; akrabalarına veya kurtarma görevlilerine nerede olduklarını maalesef anlatamaz, bildiremezler. 

Bir çok engelli kişi diyelim ki hayatını kaybetmedi; yiyecek, su ve diğer temel ihtiyaçların ne zaman tükeneceği konusunda korkusu ve endişesi ile yaşamaktalar... 

Saldırılarda yeni engelli olanlara gelince, onları düşünmek bile istemiyorum. Çatışmalardan kaçmaya çalışan Filistinliler için engelli yaşamak başlı başına etkili bir ölüm olabilir. 

ALİYE YÜCEL

ENGEL DEĞİL!

Zaman zaman "Engelli Mahremiyeti" konusunda çalışmalar yaptığımızı ve aynı adla bir Instagram (@engellimahremiyeti) hesabında paylaşımlar yaptığımızı yazıyorum.

Üç haftadır "Engelli olmanız hayatın keyfini çıkarmanıza engel değil!" başlığı altında paylaşımlar hazırladık. İlk iki paylaşımlar ilgi gördü. Bu nedenle burada da yazmak istedim. 

İlk paylaşım bedensel engelliler, daha doğrusu tekerlekli sandalye kullananlar içindi:

"Engelli olmanız hayatın keyfini çıkarmanıza engel değil!" 

Tekerlekli sandalye ile merdivenden inemezsiniz. Ancak sandalyeniz varsa; otobüslerde, lokantalarda, piknik yaparken sandalye aramazsınız!

İkinci paylaşım görme engelliler içindi: 

"Engelli olmanız  hayatın keyfini çıkarmanıza engel değil!" 

Görme engeliyseniz bu karanlıkta yol bulmanız için sorun olmaz! Hatta evde elektrikler kesildiğinde gören kişilere rehberlik dahi yapabilirsiniz! 

Yarın da işitme engelliler için şu paylaşımı yapacağız: 

"Engelli olmanız hayatın keyfini çıkarmanıza engel değil!" 

İşitme engelli iseniz; konuşmaları duyamaz, iletişimde zorluklar yaşayabilirsiniz ama kalpten gelen duyguları anlayabilir, gürültülü ortamlarda kitap okuyabilirsiniz! 

Engelli ve engellilik konularında farkındalık meydana getirecek bilgiler paylaşmaya devam ediyoruz. Takip edebilirsiniz.   

ALİYE YÜCEL

ENGELLİLER VE KALDIRIMLAR

Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı, kaldırım ve yürüyüş yollarına yeni düzenleme getirdi. Bakanlıktan yapılan açıklamaya göre, Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı, yaya yolları, kaldırımlar ve yürüyüş yollarının tasarım kalitesinin artırılmasına yönelik yürüttüğü mevzuat çalışmasını tamamladı.

Bakanlık, dış mekanda yayaların yürüyerek hareket edeceği alanlar olan cadde ve sokaklar ile millet bahçeleri, parklar ve rekreasyon alanlarındaki yürüyüş yollarının projelendirme ve yapımına ilişkin kuralları belirledi.

Hazırlanan "Yaya Yolları ve Kaldırımların Tasarım Kuralları Hakkında Yönetmelik", Resmi Gazete'de yayımlandı.

Yönetmelikte; inşaatlar yayaları tehlikeye sokmayacak önlemler alacak, kaldırımın yüksekliği 15 santimetreyi geçemeyecek, dar sokaklarda bile kaldırımın genişliği en az 1,5 metre olacak, kaldırımlarda açık kablo olmayacak, sel ve su baskına karşı yağmur suyu drenajını kolaylaştırıcı tedbirler uygulanacak gibi burada yazamayacağım bir çok yaptırım yer alıyor.

Beni ilgilendiren engellilerle ilgili yaptırımlardı. Çok şükür engelliler unutulmamış... Kaldırımlar en çok bizi engeller, kaldırımlarda neler çektiğimizi biz biliriz. Bedensel engellisi ayrı, görme engellisi ayrı...

Yaya hareket alanlarında engelli erişimini kolaylaştırıcı kaldırım rampaları ve hissedilebilir yüzey uygulamaları yaygınlaştırılacak, yardımcı sinyal donanımları kullanılacak.

Kaldırım ve yaya yolunda kaymaz zemin malzemeleri kullanılacak. Bunların bakım ve onarımları belediyelerce yerine getirilecek.

Şehirlerde egzoz ve gürültü kirliliğini azaltmak üzere hem bariyer hem de karbon yutağı görevi görecek, binalar ve araç trafiği kaynaklı ısı artışını dengelemek üzere mikroklimatik etki sağlayacak şekilde kaldırım ve yaya yolları boyunca kesintisiz ağaçlarla yeşil yaya koridorları tesis edilecek, bu yeşil akslarla şehirlerin peyzajı geliştirilecek.

Yönetmelik, 1 Temmuz 2024 tarihinden itibaren imar planı bulunan yerlerde yeni yapılacak veya yenilenecek kaldırım ve yürüyüş yollarında uygulanacak.

Kaynak: NTV 

ALİYE YÜCEL

HARRY POTTER'İN YILDIZINDAN ENGELLİ HİKAYESİ

Harry Potter’ın yıldızı ünlü oyuncu Daniel Radcliffe, çekimler sırasında felç kalan dublörünü anlatan bir belgesele imza attı. Harry Potter ve Ölüm Yadigarları: Part 1'de dublörlük yapan David Holmes, patlama sonrası beklenmedik bir şekilde yere düşerek felç kalmıştı. 

Holmes'un yaralandığı sahnede karakter, patlama sonrası havaya uçuyor. O esnada da Holmes, beklenmedik bir şekilde yere düşerek boynunu kırılıyor ve göğsünden aşağısı felç oluyor.

Radcliffe, Harry Potter setindeki dublörünün nasıl sakatlanıp felç kaldığını anlatan "David Holmes: The Boy Who Lived" (David Holmes: Yaşayan Çocuk) isimli bir belgesel çekti. HBO'da yayınlanacak belgesel Radcliffe ve Holmes'un trajik bir kaza sonrası aralarında kurduğu bağı anlatıyor.

Holmes'un dublörlük kariyeri 14 yaşında başlıyor. Fakat Daniel Radcliffe'in setinde bu son derece trajik olay yaşanıyor. Holmes, hayatını konu alan ve 4 yıl süren çalışmanın sonucu olduğunu belirterek belgesel sürecine dair "Dublör olmak benim için hayattaki en önemli görevdi ve Harry'nin dublörlüğünü yapmak da dünyadaki en iyi işti. Ocak 2009'da hayatımı sonsuza dek değiştiren bir dublör provası kazası geçirdim. Bu film sadece kamera önündeki başarılarımın değil, aynı zamanda her gün karşılaştığım zorlukların ve boynumun kırılmasından sonra hayata karşı genel tutumumun hikayesini anlatıyor" diyor.

Holmes yaptığı açıklamada Harry Potter filmlerinden alıntı yaparak "Birleştiğimiz kadar güçlü, bölündüğümüz kadar zayıfız" ifadelerini kullanıyor. Belgeselde Holmes'un dublör çalışmasının perde arkası, Radcliffe'in ailesiyle ve eski ekibiyle yaptığı samimi röportajlar yer alıyor. 

HBO tarafından yapılan açıklamaya göre 15 Kasım'da gösterime girecek olan "David Holmes: The Boy Who Lived" isimli belgesel, "zorluklarla yaşamak, büyümek, belirsiz bir dünyada kimlikler oluşturmak ve kişisel bağ" gibi evrensel temaları işliyor. Bir engelli hikayesine Harry Potter'in yıldızının gözünden bakmak ilginç olacak.

ALİYE YÜCEL

12. KALKINMA PLANI'NINDA ENGELLİLER

12. Kalkınma Planı kapsamında, engelliler için geniş kapsamlı çalışmalar yer alıyor.

Uzun süreli bakım finansman modelinin geliştirilmesiyle engelli bireye evde bakım hizmeti sunan kişilerin sosyal güvenlik sistemine dahil edilerek evde istihdamının desteklenmesine yönelik çalışmalar yapılacak.

Engelli hizmetlerine ilişkin başlıkların da yer aldığı plana göre, engellilik konusunda koruyucu ve önleyici çalışmalar etkinleştirilecek, engellilere yönelik sağlık hizmetlerinin niteliği artırılacak.

Kaynak: A.A.

ALİYE YÜCEL