KAÇ ENGELLİ MİLLETVEKİLİ OLACAK?

24 Haziran'da Cumhurbaşkanı ve parlamento seçimleri yapılacak. Yeni milletvekillerimiz belli olacak. Milletvekili seçimleri için partiler listelerini Yüksek Seçim Kurulu'na teslim etti. Partilerin listelerinde engelli milletvekili adayları da var. Engelli milletvekili adaylarını kimler olduğunu merak ettiğim için öğrenmeye çalıştım. Yaptığım araştırmaya göre engelli milletvekilleri adaylarının isimleri:

AK Parti:

İstanbul 1. Bölge Serkan Bayram, Ankara 1. Bölge Fatma Öncü,

İzmir 1. Bölge Ahmet Uğur Baran, Konya Hacı Ahmet Özdemir,

MHP:

İstanbul 3. Bölge Bahattin Şengül, Konya Özlem Sarıoğlu,

CHP:

İstanbul 3. Bölge Turan Hançerli, İstanbul 1. Bölge Aylin Sarıtaş,

İstanbul 3. Bölge Sinan Karahan, Kocaeli Ebru Küçükaydın,

İYİ PARTİ:

Ankara 3. Bölge Umutcan Günerkaya, Ankara 2. Bölge Hüseyin Özlük,

HDP:

İstanbul 1. Bölge Musa Piroğlu.

İsimler bunlar... Engelli milletvekili sayısı bu kadar değil. Sanırım sayı daha fazla... Kaçıncı sırada olduklarını da yazmadım. Ancak maalesef ki bu isimlerin bazıları seçilecek sıralarda yer almıyor. Yani listedeler ama seçilmeleri çok zor. Oysa mecliste daha çok engelli milletvekili olması gerekiyor. Belki de her engelli grubunu temsil edecek milletvekilleri olmalı. Görme engelli, işitme engelli, bedensel engelli ve zihinsel engelli yakını gibi...

Mecliste daha önceki dönemlerde engellileri temsil eden engelli milletvekilleri vardı. Ancak maalesef sayıları hep azdı. Engelli sayısına oranla temsil sayısı hep az oldu. Hangi parti kaç engelli millet vekili var bunların kaç tanesi mecliste olacak henüz belli değil. Fakat bu sayı yine çok olmayacak gibi görünüyor. Umarım yanılırım.

Partilerin tüzüklerinde engelliler için yapılması planlanan çalışmalar neler? Milletvekilleri bu konuda neler yapacak? Milletvekilleri bizleri en iyi şekilde temsil edecek mi? Bütün bunları bilemiyoruz. Ancak engellilerin yaşam kalitesini yükseltmek için çalışmalar yapacak milletvekilleri gerekli... Vekillerimiz; engellilerin sosyal, ekonomik ve kültürel alanlarda hayata katılmalarını sağlayacak çalışmalar yapmalı... Sorunları çözmeli...

Sorunların büyük bir bölümünün çözümü siyasetten geçiyor. Bu nedenle Türkiye Büyük Millet Meclisi sıralarında engelliler daha çok yer almalı... Engelliler için ve engellilik konusunda yapılması gereken çok şey var. Yeni dönemde bunların yapılması gerekiyor. Yapılacak her çalışma engelliler açısından büyük önem taşıyor. Bu nedenle kaç engelli milletvekilinin meclise gireceğini merak ediyorum. Yapacaklarını merakla bekliyorum.

ALİYE YÜCEL

ENGELSİZ OYUNLAR

Bilgisayar oyunlarının temeli 1947 yılına dayanıyor. Bazıları sadece bilgisayarda oynarken, bazıları da oyun konsollarıyla oynamayı tercih ediyor. Oyun konsolları da, televizyon ve onun gibi diğer görüntü ünitelerine bağlanarak oyun oynama imkanı sağlıyor. Her alanda olduğu gibi oyunlar ve oyun konsolları da büyük gelişim göstermiştir. Günümüzde oyun konsolları pek çok kişinin en büyük eğlencesidir. En çok oynanan oyun konsolları Play Station, Wii ve Xbox'tur.

Teknoloji devi Microsoft, engelliler için yeni bir oyun konsolu geliştirdi. Bu yeni cihaz bedensel engelli oyuncular için çok uygun ve onlara hitap eden bir konsol. Xbox Adaptive Controller adı verilen bu konsoldaki kontrol sistemi bir ana ünite ve eklentilerden meydana geliyor. Cihazın bünyesinde iki adet geniş programlama yapabilen buton ve 19 adet jak girişi bulunuyor. Küçük ve büyük butonlardan oluşuyor. Konsolun arkasındaki girişlerle cihaza çeşitli joysticler bağlanıyor. Böylece konsol kişinin ihtiyacına göre olarak özelleşiyor.

Microsoft'un "Herkes İçin Oyun" programı kapsamında ürettiği bu oyun konsolu, sadece Windows 10 işletim sisteminin yüklü olduğu bilgisayarlarda ve Xbox One platformunda çalışabilecek. Xbox One oynayan engelli kullanıcılar için çok büyük kolaylık sağlayacak. Xbox Adaptive Controller'in bu yılın içerisinde piyasada yer alacağı bildiriliyor. Konsolun satış fiyatının da 100 dolar civarında olması bekleniyor. Türkiye'ye ne zaman geleceği ise henüz belli değil.

Bu cihazı sol elinde parmakları olmayan Microsoft çalışanı Solomon Romney kullanmış... Romney, deneyimini: "Eğer bir oyunu tamamen ayaklarımla oynamak istersem, yapabilirim. Kontrolleri bedenime, arzularıma uygun hale getirebilirim ve istediğim zaman onları değiştirebilirim. İstediğin şeyi tak ve git. Bunu kurmak ve kullanmak neredeyse hiç zaman almıyor. Daha basiti olamazdı..." diye anlatıyor.

Şimdi bu haberi okuyanlar, görenler; "Aman buna ne gerek var? Çok mu önemli? Engellinin başka bir sorunu kalmadı mı? Bir tek bu sorunu mu var? Engelli de oyun oynamasın..." diyebilirler. Tamam ama ya engelli bir kişi de oyun oynamak istiyorsa, sadece el kasları zayıf ya da parmakları yok diye bundan mahrum mu kalmalı? Herkes, her şeyden, her alanda eşit bir şekilde faydalanmalı... Her alanda engeller kaldırılmalı...

Çeşitli sosyal ve toplumsal projelere imza atan teknoloji şirketleri engellileri de unutmuyor. Her alanda engelliler hatırlanıyor ve o yönde özel çalışmalar yapılıyor. Teknoloji ilerledikçe engelli kişiler için hayat daha kolaylaşıyor. Bu nedenle engelliler için yapılan her çeşit teknolojik gelişmeler ilgi alanıma giriyor. Teknolojinin engelliler alanında kullanılması beni çok etkiliyor.

ALİYE YÜCEL

OLMALI, OLACAK, İSTİYORUM

Engelliler Haftası'ndayız. 10 - 16 Mayıs arası Birleşmiş Milletlere üye olan ülkelerde engelliler hatırlanıyor. Unutulan bir şey var ki bu hafta kutlanmak için değil. Bu hafta engelli ve engellilik konusuna dikkat çekmek içindir. Bu hafta engelli sorunlarını ele almak içindir. Bu nedenle bu hafta yapılması gereken en önemli  etkinlik engelli farkındalığının oluşturulması için çaba harcamak olmalıdır. Bu nedenle bu hafta Engelli Farkındalığı Haftası olmalıdır.

Engelli farkındalığının oluşması için de; engelliye bakış açımızın doğru olması gerekir. Engellilik daima negatif bir durum gibi görülmüştür. Oysa bu en büyük yanlıştır. Bakış açısı artık değişmelidir. Engel ve engellilik negatif bir durum olmaktan çıkıp, bir farklılık olarak kabul edilmelidir. Engelliliğin bir farklılık olduğu kabul edilirse bakış açısı da o yönde olacaktır.

Bu hafta boyunca, engellilerin yaşadığı zorluklar ele alınıyor. Hayat şartlarını iyileştirme için yapılan çabalardan bahsediliyor. Ama biliyoruz ki engellilerin sıkıntıları hala devam ediyor. Bunlar; eğitim, mimari engeller, istihdam ve engellilere yönelik yanlış bakış açısı... Engelliliğin yanlış bilinmesi, engellilerin yanlış tanınması ne acı... Belki hepsinden de zoru...

Engellileri küçümsemek ya da onlara acımak... Onları, “sakat, aciz, cüce, topal, çolak, kör, sağır, spastik, kambur” gibi çeşitli sıfatlarla anmak... Bunlar büyük bir yanlış... Engelliye küçümsemeden ve acımadan yaklaşılamaz mı? Engellilerin de herkes gibi eşit haklara sahip olduğu kabul edilemez mi?  Dünyaya onların penceresinden bakılamaz mı? Engellilerle empati kurmak bu kadar zor mu?

Edebiyat, sanat, spor, siyaset, iş dünyası gibi hayatın çeşitli alanlarında engellilerle karşılaşıyoruz. Engellilerin de pek çok alanda engeli olmayan bireylerden çok daha başarılı olduğu gerçeğini görüyoruz. Öyle ise neden hala engelli ve engellilik konularında bakış acısı değişmiyor anlamak zor. Bu bakış acısı mutlaka değişmeli... İşte bu bakış açısı değiştiği gün engelli farkındalığı sağlanmış olacağız.

Her yıl Engelliler Günü'nde ve Engelliler Haftası'nda aynı şeyleri duymak ve görmek çok can sıkıcı... Ama sorunlar devam ettiği ve bu bakış acısı değişmediği sürece bunlar hep yazılacak, hep duyulacak. Belki gün gelip, düşünce ve değerlendirmeler değişince bunlar yazılmayacak ve duyulmayacak. Biliyorum çok zor. Ama olmalı, olacak, istiyorum.

ALİYE YÜCEL

YARDIMA İHTİYACIN YOK

Bazen öyle şeyler oluyor ki insan inanamıyor. Yapılan haberlere göre; Easy Jet Hava Yolları çalışanları, eski paralimpik atlet Sophia Warner'in engelli görünmediğini düşünüp, yardım istediği halde uçağa binmekte yardımcı olmamışlar. İngiliz hava yolu şirketi Warner'den "Engelli olduğunu kanıtlamasını" istemiş. İnsan inanamıyor. Bunu bir kişi yapsa ve bireysel bir şey olsa kişinin hatası der geçersin. Ama bu bir kurum tarafından yapılınca suç daha da büyüyor.

Sophia Warner, 1974 yılında İngiltere'de doğmuş. Serebral palsili olduğu için bacaklarını ve sol kolunu rahat kullanamıyor. Warner, büyürken Paralimpik Oyunları izlemiş, bundan çok etkilenmiş. Bu yüzden engelli sporu yapmak istemiş. Çevresindekiler onu bisiklete binmek gibi sporlara yöneltmek isteseler de "Neden bisiklete bineyim? Koşmayı seviyorum" diyerek atletizmi seçmiş. Dünya şampiyonalarında gümüş ve bronz madalya kazanmış. 2012 Londra Paralimpik Oyunları'nda yarışarak derece almış. Sporu bıraktıktan sonra televizyonda sunuculuk yapmaya başlamış...

Paralimpik atlet, geçtiğimiz ay Milano'dan Gatwick'e yolculuk için Easy Jet Hava Yolları'nı seçmiş. Seyahati esnasında personelden yardım istemiş. Hava yolları çalışanları ise ona "Tamamen normal görünüyorsun. Neden yardıma ihtiyacın var?" diye cevap vermişler ve kendisine yardım etmemişler. Sophia Warner, yaşadığı bu muameleyi çok yıkıcı bulmuş ve evine gidene kadar gözyaşlarını tutamamış.

Warner daha sonra "Bütün yolu ağlayarak geçirdim. Bir şikayetle nereden başlayacağımı bile bilmiyorum..." diyerek, yaşadıklarını da sosyal medyada anlatmış... Paralimpik sporcu, "Daha önce hiç Twitter'de şikayet etmedim. Ancak engelliğimi kanıtlama emri kahredici olmanın ötesindeydi" diyor. Şikayeti paylaşımından sonra kendisine pek çok destek gelmiş. Bu tür olayları yaşayan engelliler de başına gelenleri anlatmışlar. 

Olay duyulunca Easy Jet sözcüsü Warner'i aramış ve üzgün olduğunu belirtip, özür dilemiş. Ama bu zor affedilir. Bir kişinin engeline inanmayıp, kendisinden engelini ispat etmesini istemek ilginç bir durum. Warner, Paralimpik Oyunları'na kabul edilmiş ve engelli olduğu için orada yarışmış. Ama hava yolu çalışanları onu engelli olarak görmemiş... Unutulmaması gereken bir gerçek var. Warner'in yardıma ihtiyacı olmasa niye bunu istesin? Zorlandığı bir durum var ki bir yardım istemiş. Bu yardıma cevap alamaması çok kötü...

Bu medyaya yansıyan bir örnek. Bu tür olaylar, her yerde engellilerin başına gelebiliyor. Engellilerle doğru iletişim maalesef kurulamıyor. Engellilerle doğru iletişimin kurulabilmesi için her türlü kurum ve kuruluşlardaki personelin eğitilmesi gerekiyor. Ama özellikle de günde pek çok engelli kişinin bulunduğu yerlerde bu mutlaka çözülmeli. Engelliler, bu şekilde mağdur olmamalı...

ALİYE YÜCEL