Sağlamcılık (Ableism), engellilere yönelik ayrımcılıktır. Bu ayrımcılık kasıtlı veya kasıtsız olabilir. Bedenlerin ve zihinlerin işleyişinin doğru bir yolu olduğu ve bundan sapan herkesin aşağılık olduğu inancına dayanır.
Sağlamcılık, engelli insanların kusurlu olduğu ve düzeltilmesi gerektiği fikri etrafında toplanır. Kişiselden kurumsala kadar değişen şekillerde ortaya çıkabilir ve engellilerin engelli olmayan insanlardan "daha az" olarak kabul edildiği birçok yolu içerir.
Sağlamcı bakış açısına sahip olan kişiler engelliliği bir hastalık, acizlik, bağımlılık ve muhtaçlık gibi görme eğilimindedirler. Engelliliğe geleneksel bir perspektiften bakan bu kişilerin; engellinin bedenini ve davranışlarını hedef aldığı, dışladığı, ötelediği ve küçümsediği bilinen bir gerçektir.
Sağlamcılık, 1960'ların ve 1970'lerin sivil haklar hareketlerinde başlamış, ancak bu terim ilk olarak 1986 yılında Londra Haringey Belediyesi Konseyi tarafından bir basın açıklamasında yazılı olarak kullanılmıştır. Bu terim geçen yüzyıla kadar kullanılmasa da sağlamcılığın tarihi çok daha geriye uzanır.
Sağlamcılık (Ableism), birçok biçimde olabilir. Engelli öğrencilerin ayrı okullara okuması, erişilebilirliği bina tasarım planlarına dahil etmemek, asansör düğmelerinde vb. Braille alfabesi olmayan binalar, erişilemeyen web siteleri oluşturmak, engelliliği bir nokta olarak kullanmak, engelli insanlarla alay etmek, engelli diye işe almamak gibi...
Engeli yok diye, engelsiz diye kendini üstün saymak ilkel bir düşünce tarzıdır. Bilinmez ki herhangi bir engelli sizden bir yönden üstün olabilir. İşte bunu hep göz önünde de tutarak ve bunu unutmadan yaşamak gerekir.
ALİYE YÜCEL
