BLOGUM 13 YAŞINDA

 

Blogum 13 yaşında... 2011 yılı Ekim ayında blogumu açmış ve yazmaya başlamıştım. 3, 5, 10 derken yazmaya başlayalı tam 13 yıl oldu. 

"Engelli Hikayeleri" diyerek başladığım ve engelli farkındalığına dair yazılar yazdığım bloguma daha sonra kitabımın adını verdim. "Engeloji" oldu. Engeloji, yani engeli ve engelliyi doğru anlama bilimi... İsminin böyle etkili olacağını tahmin edemezdim. Ancak Engeloji oldukça etkili bir isim oldu. İsim annesi olarak bundan çok mutluyum.

Engeloji, temasal bir blog. Sadece engelli ve engellilik hakkında yazıyorum. Engelli  farkındalığı meydana getirmek istiyorum. Blogumu en çok engeli olmayanların okumasını istiyorum. Okuyup anlasınlar, nasıl engellediklerini görsünler istiyorum. Birgün biri okur ve engellileri yanlış tanıdığını anlar diye yazıyorum. Engelliliğin yanlış bilinmesi, engellilerin yanlış tanınması beni bu konuda yazmaya zorluyor.

Engellilik ve engellilik ile ile ilgili konular hiç bitmiyor. Ben de yapabildiğim sürece yazacağım galiba... Okuyan, takip eden, beğenen, teşvik eden herkese çok teşekkür ediyorum.

ALİYE YÜCEL

DÜNYA SEREBRAL PALSİ GÜNÜ

6 Ekim, Dünya Serebral Palsi Günü, serebral palsili (beyin felci) bireylerin toplum içinde herkes gibi aynı hak ve fırsatlara sahip olduğuna dikkat çeken bir sosyal hareket ve farkındalık günüdür. 

Serebral palsi, bir kişinin hareket yeteneğini etkileyen bir grup bozukluğu ifade eden genel bir terim olan fiziksel bir engelliliktir.

Serebral palsinin tek bir nedeni yoktur , ancak prematüre doğum ve felç en önemli nedenlerden ikisidir.

Serebral palsi insanların:
%75'i kronik ağrı çeker.
%33'ü yürüyemez,
%33'ünde kalça çıkığı vardır,
%25'i sözlü iletişim kuramaz ve 
%6'sı tüple beslenir.

Beyin felci olan kişilerde sıklıkla eş zamanlı rahatsızlıklar da görülür.
%50'sinde zihinsel engellilik,
%25'i epilepsi hastası,
%25'inde davranış bozukluğu,
%20'sinde uyku bozukluğu,
%10'unda görme bozukluğu,%7'si otizmli,
%5'inde işitme kaybı olur.

Serebral palsi, duruşu, dengeyi ve hareket etme yeteneğini etkiler. Ayrıca bazen kişinin iletişim kurma, yeme ve uyuma yeteneklerini de etkileyebilir.

Serebral Palsi, kaba motor fonksiyon, el becerisi ve iletişim gibi çeşitli şiddet seviyelerine göre sınıflandırılabilir.

Serebral  Palsi'nin simgesi yeşil renktir. Filizlenme, hayat ve yaşamın yenilenmesi anlamına gelen “yeşil” renk aynı zamanda serebral palsinin sembolüdür. 

Serebral palsi, en sık rastlanan, buna karşın en az anlaşılan engellilik durumudur. Dünya genelinde 17 milyon serebral palsili olduğu bilinmekte, Türkiye’de ise her yıl 6 binden fazla bebeğe serebral palsi tanısı konulmaktadır.

Ülkemizde ve tüm dünyada her yıl 6 Ekim günü, serebral palsili çocuklara dikkat çekmek ve farkındalık meydana getirmek amacıyla yeşil renkle simgeleştirilen etkinlikler yapılıyor. 

ALİYE YÜCEL 

FRIDA KAHLO'NUN GÜNLÜKLERİ

 

"Frida Kahlo'nun Günlükleri" sergisi bugün açıldı. İstanbul Kültür Yolu Festivali kapsamında İstanbul Grand Pera Tarihi Bina'da sanatseverlerle buluşuyor.

Kültür ve Turizm Bakanlığı'nın desteklediği projenin yönetmenliğini Cengiz Ayyıldız ve Koray Özdemir, eş küratörlüğünü Ayşe Demirci ve Dilay Duman’ın yapıyor. Proje için Frida Corporation'la lisans anlaşması sonrasında üzerinde iki yıl çalışılarak hazırlanıyor.

Meksikalı ressam Frida Kahlo'nun kişisel günlüklerinden esinlenerek hazırlanan fiziksel ve dijital sergi, aynı zamanda dünyada ve Türkiye'de günlüklerle hazırlanan ilk sergi olma özelliğini taşıyor. 

Sergi ile ilgili yapılan açıklamalarda; yeni nesil teknolojiler kullanılarak hazırlandığı ve yapay zeka kullanıldığı belirtiliyor. Frida Kahlo'nun günlüklerinde onun düşünceleri, duyguları ve ilham kaynakları yer alıyor. 

Dünyanın en büyük ressamlarından biri kabul edilen Frida Kahlo’nun hayat hikayesi oldukça ilginç. Öyle bir hayat ki sanki başına gelmeyen kalmamış... Küçük yaşta çocuk felci geçiriyor. Sonra gençliğinde trafik kazası geçiriyor ve ağır engelli oluyor. Yaşadıkları, içinde bulunduğu durum, güçlü duruşu ve çok yaşama azmi çok etkileyici. 

Frida Kahlo'nun hayatı engelli engelsiz herkese ilham kaynağı oluyor. Ünlü ressamın günlüklerine odaklanarak sanatseverlerle buluşturulan sergi oldukça ilginç olmalı...

İnteraktif sergi 26 Ekim tarihine kadar görülebilecek. 2 - 30 Kasım tarihleri arasında Antalya’da sanatseverlerle buluşacak.

ALİYE YÜCEL

GAZZE GÜNEŞ KUŞLARI

Gazze'ye bombalar düşmeye başladığında, bacakları kesilen 25 Filistinli bisikletçiden oluşan Gazze Sunbirds (Gazze Güneş Kuşları)  grubu, komşularına yiyecek ve barınak ulaştırmak için bisiklet sürüyorlar. Alaa Al-Dali ve diğer Sunbirds üyeleri Gazze'deki insanlara umut ve destek sunuyor.

2018 yılında Filistinli bisikletçi Alaa Al-Dali'nin, ülkesini Cakarta'daki Asya Oyunları'nda temsil etme hayalini gerçekleştirmesine sadece birkaç ay kalmıştı. O zamanlar 21 yaşında olan Alaa, İsrail'in Gazze sınırında işgaline karşı haftalarca süren Büyük Dönüş Yürüyüşü'ne bisiklet kıyafetleriyle ve bisikletiyle gidiyor. Yürüyüşte, bir İsrail keskin nişancısı tarafından vuruluyor. 

 
Alaa Al-Dali vurulma anı için: "Bir elimde bisikletimi tutuyordum ve bacağımdan vuruldum. Aşağı baktım ve içinden duman çıkıyordu..." diyor. Doktorlar kendisine kurşunla mı yoksa bombayla mı vurulduğunu soruyorlar. Sekiz veya dokuz gün sonra da doktorlar ona seçenek sunuyorlar: Ya bacağı ya da hayatı. Bacağının kesilmesi gerekiyor.

Alaa yere düşüyor, ama asla pes etmiyor. Ampütasyondan bir ay sonra tekrar bisiklete biniyor. Hırslarını yeniden yapılandırıyor ve Filistin bisiklet takımının eski üyesi Filistin'in uluslararası alanda yarışan ilk para-bisikletçisi olmayı hedefliyor.  

Mücadelesi, 2019 yılında bir yapımcının Alaa hakkında yaptığı bir filmin çevirmenliğine yardımcı olan Londra'daki üniversite öğrencisi Karim Ali'yi harekete geçiriyor. Alaa ve Karim, Gazze'nin ilk para-bisiklet takımı olan Gaza Sunbirds'ü kurmak için işbirliği yapıyorlar.

Fikir, Gazze'de bacakları kesilmiş insanlarla tanışmalarından geliyor. Filistin'i temsil etmek ve özgür bir kuş gibi olmak fikrinden doğuyor. Alaa "Gazze'de yaşadığınızda her yönden kuşatma altındasınız, bu yüzden Sunbirds bizim için bir özgürlük sembolü..." diyor.

Alaa, çalışmalarını "Haftada beş dersimiz vardı ve bu ders, kendi hikayenize sahip çıkmamız ve bisiklete binerek hareket kabiliyetinizi yeniden kazanmamız üzerineydi." diye açıklıyor.

Savaş ilerledikçe binicilerin Gazze'de eğitim alması mümkün olmuyor. Ekibin fikrini canlı tutması için, Gazze'deki insanlara paketler dağıtmak için bisikletlerini kullanmaya başlıyorlar. Yarışmaktan yardım etmeye yaşları 12 ile 49 arasında değişen 25 sporcu katılıyor. Alaa Al-Dali. "Her şey ekmek dağıtmakla başladı." diyor.

Sunbirds ilk başta bombalanan ve yiyecekleri israf olan süpermarketlere ve depolara odaklanıyor. Daha sonra Sunbirds'ün kurucu ortağı ve yöneticisi Karim Ali'nin açıkladığı gibi "İsrail Gazze'nin güney yarısını işgal ettiğinde çiftçiler sebzelerini toplayamadılar" diyor ve doğrudan çiftçilerle ilgilenmeye başlıyorlar.

Tüm zorluklara rağmen, bağışlara güvenen ve diğer kuruluşlarla da ortaklıklar kuran Sunbirds bir fark yaratıyor. Kuruluşa göre, yaklaşık 300.000 $ (269.000 €)  değerinde  yardım dağıtıyorlar. Bu, 72.000 kilogram (158.000 pound) yiyecek, 7.000 sıcak öğün ve 225'ten fazla barınak içeriyor.

 
Ali, "Birçok aile Sunbirds'e bağımlı..." diyor ve "Bizi gelirken gördüklerinde, engelli insanların onlara yardım getirdiğini gördüklerinde şaşırıyorlar ve oldukça duygusallaşıyorlar..."  diye ilave ediyor.

Sunbirds üyeleri bir çok zorluğun üstesinden geliyor. Gazze'nin engelli bisikletçileri; yardım, ilham ve umut dağıtıyor.

Kaynak: The New Arab ve DW

ALİYE YÜCEL

ENGELLİ YOLCULARA SORULAR

Tatil, seyahat denildi mi akla yaz gelir ama kış aylarında da seyahat ediliyor. Seyahat ve konaklama engelliler için önemli bir sorun. Bu konu ile ilgili çok önemli bilgilerin olduğu bir habere rastladım. 

Travel News yakın zamanda okuyucularına, acenteleri aracılığıyla seyahat rezervasyonu yaptırmak isteyen engelli gezginlere sorulması gereken doğru soruları bilip bilmediklerini soran bir anket düzenledi; okuyucuların %60'ı "evet" dedi ve belki biraz endişe verici bir şekilde, %40'ı "hayır" dedi.

LiveABLE Access Consultants ve Able2Travel'ın kurucusu  Tarryn Tomlinson, Travel News'e yaptığı açıklamada, Güney Afrika'daki engelli kişiler arasında seyahat isteğinin giderek arttığını ve birçoğunun engelli bir seyahat planlamanın getirdiği stresi ve belirsizliği azalttığı için seyahat acentelerini kullanmayı tercih ettiğini söyledi.

"Seyahat acenteleri, tüm erişilebilirlik ihtiyaçlarının karşılanmasını sağlayarak, uzmanlaşmış bilgi, kişiselleştirilmiş hizmetler ve seyahatin birden fazla yönünü koordine etme yeteneği sunabilir. Engelli gezginlerle çalışırken, seyahat acenteleri müşterilerinin ihtiyaçlarının özen ve dikkatle karşılanmasını sağlayan belirli sorular sormalıdır."

Tomlinson, seyahat acentelerinin müşterilerine sorması gereken önemli soruları şöyle sıraladı:

Hareketlilik ve Erişilebilirlik:
Hareketlilik yardımcısı (örneğin tekerlekli sandalye, yürüteç, scooter) kullanıyor musunuz?

Konaklama yerinizde hangi özel erişilebilirlik özelliklerine ihtiyacınız var (örneğin engellilere uygun duş, engelli odaları gibi)?

Kısa mesafelerde yürümekten hoşlanıyor musunuz, yoksa tekerlekli sandalye ile ulaşılabilen bir ulaşım aracına mı ihtiyacınız var?

Sağlık ve Tıbbi İhtiyaçlar:
Seyahatiniz sırasında dikkate alınması gereken özel bir tıbbi rahatsızlığınız var mı? 
Seyahat ederken tıbbi ekipmana, malzemeye veya yardıma ihtiyacınız olacak mı? 
Bilmemiz gereken herhangi bir diyet kısıtlaması veya alerji var mı?

 
Ulaşım Tercihleri:

Uçak, tren veya otobüslere binerken veya inerken yardıma mı ihtiyacınız var? 
Bir hizmet hayvanı ile mi seyahat ediyorsunuz? Eğer öyleyse, herhangi bir özel düzenlemeye ihtiyacınız var mı? 
Seyahatiniz sırasında erişilebilir kiralık araçlara veya özel ulaşıma mı ihtiyacınız var?

 
Konaklama Tercihleri:
Otel odanızda ne düzeyde erişilebilirliğe ihtiyacınız var (örneğin alçak yataklar, tutunma çubukları, acil durum özellikleri)?
Konaklama yerinizde zemin katta odaya veya asansöre mi ihtiyacınız var? 
Belirli bir konaklama türünü (örneğin otel, tatil köyü, ulaşılabilir tatil evi) mi tercih edersiniz?

 
Aktivite ve Gezi Değerlendirmeleri:
İlginizi çeken ve özel düzenlemeler gerektiren herhangi bir aktivite veya gezi var mı? 
Turlar ve ya gezi için erişilebilir seçeneklere mi ihtiyacınız var?
Aktiviteleri planlarken dikkate alınması gereken fiziksel sınırlamalar var mı?

 
İletişim ve Yardım:

Özel iletişim yöntemleri gerektiren işitme veya görme engeliniz var mı? 
Bir refakatçi veya bakıcıyla mı seyahat edeceksiniz? Eğer öyleyse, size ne gibi yardımlar sağlıyorlar? 
İhtiyaçlarınızın tam olarak karşılanmasını sağlamak için planlama sürecinde size en iyi şekilde nasıl destek olabiliriz?

 
Seyahat Sigortası:
Engelliliğe ilişkin özel ihtiyaçlarınızı karşılayan bir seyahat sigortanız var mı? 
Engellilere uygun seyahat sigortası bulma konusunda yardıma mı ihtiyacınız var?

Gördüğünüz gibi sorulması gereken tüm sorular açık bırakmayacak şekilde  sıralanmış... Türkiye'de de uygulandığı takdirde engellilerin daha çok seyahat ve tatil yapacağını düşünüyorum.

 
Kaynak:

https://www.travelnews.co.za/article/are-you-able-assist-disabled-travellers

ALİYE YÜCEL 
 

PARALİMPİK OYUNLARINDA TARİHİ BAŞARIMIZ

 2024 Yaz Paralimpik Oyunları, Fransa'da 28 Ağustos ile 8 Eylül 2024 tarihleri arasında gerçekleşti.

Paralimpik Oyunları, çeşitli engel gruplarından sporcuların katıldığı ve farklı sporların yapıldığı bir etkinliktir. 

Orijinal haliyle “Paralympic” kelimesi İngilizce engelli anlamına gelen “Paralyzed” ve “Olympic” kelimelerinin birleşmesinden meydana gelmiştir. 

Paralimpik Oyunları Yaz ve Kış Oyunları olmak üzere olimpiyatların bitmesinden iki hafta sonra yine aynı ülkede yapılır.

Türkiye; 6 altın, 10 gümüş ve 12 bronz madalyayla toplamda 28 madalya kazandı. Böylece ülkemiz tarihinin en başarılı paralimpik oyunlarını geçirdi. 

Paris 2024 Paralimpik Oyunları'nda madalya kazanan milli sporcular ve branşları şöyle:

Branş Sporcu / Takım Madalya

Golbol Golbol Kadın Milli Takımı - Altın

Para okçuluk Öznur Cüre Girdi (Kadınlar makaralı yay) - Altın

Para yüzme Umut Ünlü (50 metre serbest S3) - Altın

Para yüzme Umut Ünlü (200 metre serbest S3) - Altın

Para tekvando Mahmut Bozteke (Erkekler K44 63 kilo) - Altın

Para judo İbrahim Bölükbaşı (Erkekler +90 kilo J2) - Altın

Para okçuluk Sadık Savaş-Merve Nur Eroğlu (Klasik yay karışık takım) - Gümüş

Para atletizm Aysel Önder (Kadınlar 400 metre T20) - Gümüş

Para atletizm Muhammet Khalvandi (Erkekler cirit atma F57) - Gümüş

Para halter Abdullah Kayapınar (Erkekler 49 kilo) - Gümüş

Para halter Besra Duman (Kadınlar 55 kilo) - Gümüş

Para masa tenisi Kübra Korkut (Kadınlar S7) - Gümüş

Para tekvando Alican Özcan (Erkekler K44 58 kilo) - Gümüş

Para tekvando Fatih Çelik (Erkekler K44 70 kilo) - Gümüş

Para tekvando Gamze Gürdal (Kadınlar K44 57 kilo) - Gümüş

Para atıcılık Aysel Özgan (Kadınlar P2 10 metre havalı tabanca SH 1) - Gümüş

Para atletizm Fatma Damla Altın (Kadınlar uzun atlama T20) - Bronz

Para judo Ecem Taşın Çavdar (Kadınlar 48 kilo J1) - Bronz

Para judo Cahide Eke (Kadınlar 48 kilo J2) - Bronz

Para judo Nazan Akın Güneş (Kadınlar +70 kilo J1) - Bronz

Para halter Nazmiye Muratlı (Kadınlar 45 kilo) - Bronz

Para halter Sibel Çam (Kadınlar 73 kilo) - Bronz

Para yüzme Sevilay Öztürk (Kadınlar 50 metre kelebek S5) - Bronz

Para masa tenisi Ali Öztürk (Erkekler Sınıf 5) - Bronz

Para masa tenisi Abdullah Öztürk-Nesim Turan ( Erkekler Sınıf 4 çiftler) - Bronz

Para masa tenisi Ebru Acer (Kadınlar Sınıf 11) - Bronz

Para tekvando Meryem Betül Çavdar (Kadınlar K44 52 kilo)  - Bronz

Tekerlekli sandalye eskrim Hakan Akkaya (Erkekler epe A kategorisi) - Bronz

Sporcularımız tebrik eder, daha nice başarılar dilerim.

ALİYE YÜCEL 

NARİN'İN ENGELLİ ABLASI

Diyarbakır'da kaybolduktan 19 gün sonra cansız bedeni bulunan sekiz yaşındaki Narin Güran cinayeti hepimizi çok etkiledi. 

Bunun etkilerinin üzerine bir iddia daha ortaya atıldı. Narin'in engelli ablası Tülin'in de şüpheli şekilde can verdiği iddia edildi. İddiaya göre Narin'in engelli ablası olduğu ve 2019 yılında küçük yaşta iken merdivenden düşerek hayatını kaybettiği söylendi. 

Güran ailesinin engelli olan bu kız çocuğunun cinayet nedeniyle mi, yoksa kaza ile mi hayatını kaybettiği bilinmiyor. Narin'in ölen engelli ablası için "Düşüp öldü deniliyor" ve otopsi yapılmadan defnediliyor. Böylece konu kapanıyor. 

Acaba ablası nasıl öldü? Bu bir doğal ölüm mü? Yoksa cinayete mi kurban gitti? Ve en önemlisi engelli biri merdivenden nasıl düşüyor? Bu soruların cevabı çok önemli...

Narin'in ölen engelli ablasının da mezarı açılarak mutlaka DNA örnekleriyle doğal ölüm mü, cinayete kurban gidip gitmediği araştırılmalı... Ayrıca sonradan engelli olduğu söyleniyor. Nasıl engelli hale geldi o da ayrı bir soru... Bu çocuğun da mezarı açılarak otopsi umarım. Davaya bu da eklenmeli...

ALİYE YÜCEL