BEDENSEL ENGELLİ VE NAMAZ

Sağlam insanlar için son derece kolay olan bazı eylemler, bedensel engelliler için çok zor olabiliyor. Yürümek, merdiven çıkmak, bir şey taşımak gibi… Durum böyle olunca, bedensel engelliler abdest almakta ve namaz kılmakta zorlanıyor.

Pek çok tesis veya hizmet binası gibi maalesef ki camilerin fiziki yapısı da engellilerin ziyaretini, ibadetini zorlaştırıyor, hatta bazen imkansızlaştırıyor. Engellisin, camiye gitmek istiyorsun ama camiler engelliye uygun değil. Tekerlekli sandalye için rampa yok. Bedensel engelliler için ayakkabıları çıkarmak zor olabiliyor. Baston kullanıyorsa yere basan kısmına bir şey geçirmek lüzum ediyor. Belki namaz kılmak için bir sandalyeye oturmak gerekebiliyor… 

Abdest almak için gereken lavabo ve tuvaletlere gelince... Engellilere hitap eden tuvalet bulmak çok zor hatta imkansız... Caminin abdest alma bölümünde bedensel engelli birinin abdest alması zorlukla gerçekleşiyor.

“Engelli de evinde otursun, evinde namaz kılsın” diye düşünmek çok yanlış olur. Biliyoruz ki camide cemaatle namaz kılmak, evde namaz kılmaktan daha fazla sevaptır. Engellileri bundan mahrum etmek olmaz. Camilere erişim zorluğu anlaşıldığı için; bu konuda bazı camilerde düzenlemeler yapılmaya başladığını görüyoruz. Ancak yeterli değil. Engellilerin de camilerden daha kolay yararlanabilmesi için bazı düzenlemeler yapılması gerekiyor.

Tüm bu olumsuzluklara rağmen hiçbir engel Allah’a kul olmaya, ibadet etmeye engel olamaz. Engelli olmak ibadetlerden muaf olmak demek değildir. Herkes gücü nispetinde kulluk görevini yerine getirmelidir. Ayrıca dinimiz kolaylık dinidir. Teyemmüm, mesh, ima ile namaz kılmak gibi ibadetleri kolaylaştırıcı pek çok unsur vardır.

Bir rahatsızlığı yüzünden ayakta namaz kılmakta zorlanan ve nasıl namaz kılacağının soran bir sahabeye Peygamberimiz (S.A.V.) “Namazını ayakta kıl, eğer buna gücün yetmezse oturarak, buna da gücün yetmezse yaslanarak kıl.” buyurmuştur.

Farz namazları ayakta kılmaya güç yetiremeyen kimseler, ayakta kıldıkları takdirde başka bir rahatsızlığı oluşanlar veya hastalığının artması ya da iyileşmesinin gecikmesi söz konusu olan kimseler namazlarını oturarak kılabilirler. Rüku ve secde yapmaya güç yetiremeyen kimseler de namazını ima ile kılabilir.

Abdestte yıkanması farz olan bir organı eksik olan bedensel engellinin, eksik olan organını yıkama yükümlülüğü de ortadan kalkmıştır. Takılan protezlerin yıkanması veya mesh edilmesi gerekmez. Temiz olmaları yeterlidir.

Sağlıklı insanlar kolaylıkla abdest alıp, rahatlıkla namaz kılabilirken; bedensel engelli birinin abdest almakta ve namaz kılmakta zorlandığı halde bunu yapması ne kadar anlamlı… Öyle değil mi?

ALİYE YÜCEL

ENGELLİ ÇİZGİ ROMAN KARAKTERİ

Çizgi roman okumayı çok severim. Çocukluğumda ve gençliğimde öyle çok okudum ki… Hem de hemen hemen hepsini… Teksas, Tommiks, Kızılmaske, Zagor, Tenten, Teks, Mandrake, Kaptan Swing, Mister No, Red Kit, Asterix ve Doğan Kardeş dergisinin çizgi romanları… Aldığımda, bulduğumda bir köşeye oturur, nasıl büyük bir merakla okurdum. Farklı dünyalara gitmenin hazzı çok güzeldi.

Bu yaşa geldim artık pek okumasam da çizgi romanlar ve onlarla ilgili rastladığım her şey hala ilgimi çekiyor. Bir çizgi roman gördüğümde hemen okuma hissi duyuyorum. Bu merak öyle büyüdüm, yaşlandım; geçti bitti gibi bir merak değil. Sevmişseniz ömür boyu sizinle…

Günümüzde de çizgi romanlar yayınlanıyor ve çok seveni var. Okuyanlar ve ilgilenenler bilir. Amerikalı DC Comics, en tanınmış ve en büyük çizgi roman şirketlerinden biri… Detective Comics, DC Comics şirketi tarafından 1937 yılından bu yana aylık olarak yayınlanan bir çizgi roman serisi... Bildiğiniz, adını duyduğunuz birçok karakteri var: Superman, Batman, Wonder Woman gibi…

En iyi bilinen karakteri de Batman. Bahsedeceğim karakterde Batman serisinden Batgirl. Batgirl yani Barbara Gordon’ın hikayesi biraz karışık... Dick Grayson’ın Robin olduğu zamanlarda Batman’in onayı olmadan Batgirl olan Barbara Gordon, The Killing Joker hikayesinde Joker’le girdiği çatışma sırasında belinden vurularak, ömür boyu felçli hale gelmiş ve böylece Oracle adıyla bilinen başka bir kahramana dönüşmüştür. Bu durum okuyucuları çileden çıkarsa da suçlulara karşı savaşını da tekerlekli sandalye üzerinde devam ettirmiştir.

Oracle deha seviyesinde bir zekaya ve fotoğrafik bir hafızaya sahiptir. Sakatlığı sonrası zaten var olan teknolojik aletler üzerinde olan kabiliyetini iyice geliştirmiş ve süper kahramanlar arasında oluşturduğu network ile suçla savaşta herkesin gözü kulağı haline gelmiştir. Tekerlekli sandalyesinden her türlü bilgi akışı, organizasyon ve koordinasyonu sağlamış... Batman’a daima yardımcı olmuştur.

Barbara Gordon yani ilk Batgirl aynı zamanda çok tanınan, önemli ve başarılı bir kadın karakter… DC Comics’in en popüler karakterlerden biri ve en zeki 10 süper kahraman arasında tek kadın kahramandır.

İşte Oracle’nin hikayesi böyle… Oracle, sadece süper kahramanlar için yeri doldurulmaz bir yardımcı değil, fiziksel engeliler içinde güç kaynağı olacak bir rol modeldir. Çizgi roman dünyasında Batman nasıl adaleti ve cesareti temsil ediyorsa, Oracle'de engelleri aşmanın sembolü olmuştur.

Maceralarını okumadım. Ama okumayı isterdim. Hele de çocukluğumda… Engelli ve farklı biri olarak; neyi yapıp yapamayacağımı sorgularken çizgi roman dünyasında böyle bir kahraman görmek ve onun maceralarını okumak ruhuma ne güzel gelirdi!

ALİYE YÜCEL

ENGELLİ KOMŞUYA HAYIR!

Sabancı Vakfı, Toplumsal Gelişme Hibe Programı (TGHP) kapsamında 2009 yılından bu yana kadın, genç ve engellilerin topluma daha fazla katılımlarını hedefleyen projelere destek veriyor. Bugüne kadar 20 projeyi destekleyen Sabancı Vakfı'nın hibe verdiği engelli yaklaşımına sahip 14 projeden biri olan "Engelli Ayrımcılığını Önleme ve Mücadele Platformu" projesi, Türkiye'deki engelli ayrımcılığını ortaya koyan bir araştırmaya imza attı. "Ayrımcılığı Önle" projesi kapsamında halkın ayrımcılığa bakışının tespit edilmesi için bir kamuoyu araştırası yapıldı.

Engelli Konumlandırma, Algı ve Ayrımcılık Araştırması; engelli ve engelsiz olmak üzere iki farklı gruba uygulanmış... Anket; Türkiye'nin genel demografik yapısını yansıtacak şekilde 9 ilde, 241 engelli ve 178 engelsiz kişiyle yüz yüze görüşmek suretiyle gerçekleştirilmiş… Ankette çok çarpıcı sonuçlar elde edilmiş… Bu araştırma, Türkiye'de engelliye bakışı da gözler önüne seriyor.

Anket sonuçlarına göre, toplumun % 57.3'lük bir bölümü engelliler için ayrı okullar yapılmasını destekliyor. Engelsiz kişilerin % 67.5'lik bölümü, engellilere yönelik özel yapılmış mahalle ya da site projelerine destek vermiyor. % 80.2'lik bölümü buna sebep olarak engellilerin toplumdan soyutlanmamaları gerektiğini gösteriyor. Bununla birlikte, engelsiz kişilerin % 70.3’lük gibi büyük bir çoğunluğu ortopedik engelli bir komşu istemediğini belirtiyor.

Araştırmadan çıkan en ilginç sonuçlardan biri hiç kuşkusuz, engelsiz kişilerin büyük bir çoğunluğunun engelli komşu istemediğini belirtmesi... Evet, engelsiz kişilerin, yüzde % 70,3’lük bir çoğunluğu ortopedik engelli bir komşu istemiyor… Neden? Niçin? Anlamak zor… Engelin türüne göre ele alırsak; zihinsel ve psikolojik engelli olsa, zarar verir ya da gürültü yapar gibi faktörler yüzünden (ki onları bile istememek doğrudur, diyemeyiz…) istemediğini varsayalım… Ama araştırmaya göre, bedensel (ortopedik) engelli komşu da istenmiyormuş!

Çok garip! Bedensel engelli komşu neden istenmez? Estetik kaygı yüzünden mi? Acıma duygusu yüzünden mi? İtici buldukları için mi? Neden acaba? Aslında ankette bu da sorulmalıydı. Neden istemiyorsun? Sebebi nedir? Diye… Yapılan açıklamada makul ve mantıklı bir cevap çıkar mıydı? Gerçekten çok merak ettim.

İnsan… Bakın “insan” diyorum! Sadece engelli olduğu için bir komşusunu nasıl istemez? Gelin ve damat istenmediğine çok şahit olduk… Bu tamam da! Komşu niye istenmez? Anlamak zor. İnsanoğlu daha ne kadar çirkinleşebilir diye düşünüyorum da, galiba sonu yok!

Diğer bir taraftan da insanlar ne kadar farklı diye düşünmeden edemedim. Bazı engelsiz kişiler; engelli birini eş olarak düşünebiliyor, hatta evleniyor… Bazıları ise komşu olmak bile istemiyor! Engelli komşuya “hayır” diyebiliyor!

ALİYE YÜCEL

ENGELLİLER İÇİN UYUMUYORUZ!

5378 sayı ve 01 Temmuz 2005 tarihli Özürlüler Kanunu göre, tüm Türkiye’de fiziki çevre düzenlemeleri ve ulaşılabilirliği için 7 yıl süre tanınmıştı. Bu süre, Temmuz 2012’de doluyordu. Ama maalesef bu sürenin bitimine çok az bir zaman kala, ek süre istendi. Sürenin dolmasına az bir zaman kala, ek süre talep edilmesine tepki gösteren Sivil Toplum Kuruluşları imza kampanyası başlattı.  İstanbul’da “Engelliler İçin Uyumuyoruz” adıyla bir etkinlik düzenlendi. Kanunun ertelenmeye çalışılmasına bu şekilde bir tepki gösterdi.

7 Temmuz Platformu tarafından; Taksim’de “Uyumuyoruz” adıyla düzenlenen etkinliğe tüm sivil toplum kuruluşu yöneticileri ve temsilcileri, engelli hakları konusunda çalışan aktivistler, engelliler, engelli yakınları, basın mensupları, sanatçılar ve yazarlar katıldı. Herkes “Engelliler İçin Uyumuyoruz” dedi!

Artık biliyoruz ki; ülkemizde çevre şartları, ulaşılabilirlik, mimari engeller tam anlamıyla anlaşılmış ve aşılmış değil! Maalesef pek çok eksiklik var. Şehirlerdeki pek çok kamuya açık yerler engelsiz insanlar düşünülerek yapılmış… Sinema, tiyatro, alışveriş merkezleri, kafe, restoran gibi yerlerde rampa ve asansör yok. Aslında kamu binalarında bile rampa ve asansör yok. Hiç olmazsa kamu kurum ve kuruluş binaları, kamuya açık alanlar ve toplu taşıma araçları engellilerin kullanımına uygun hale getirilmeliydi.

Belki toplum olarak bilinçli değiliz. Belki de durumun hassasiyeti bilinmiyor. Ya da “Cezası neyse öderiz! Niye uğraşalım!” diye düşünülüyor. Oysaki dışarı çıkmak, bir yere gitmek, bir işini halletmek isteyen pek çok engelli sadece bu yüzden evinden dışarı çıkamıyor, çıkmak istemiyor, çıkarsa da çok zorlanıyor.

Bu yasa engelliler için çok önemli bir adım olacaktı. Pek çok engelli, bu yasanın başlangıç tarihi olan Temmuz 2012’yi engellerin kalkacağı zaman olarak görüyordu. Ancak, geçen bu 7 yıllık sürede yönetimler, bu alanların kanuna uygun şekilde düzenlemesini gerçekleştiremedi. Sürenin dolmasına kısa bir süre kala 3 yıl ek süre talebi ile torba yasaya bir madde konulması için girişimler başlatıldı. Engelliler hizmete ulaşacaklarına sevinirken; kanunun ertelenmeye çalışılması onları hem üzdü, hem de zora soktu.

Her fırsatta “Süre uzatılmayacak ve çalışmalar zamanında bitecek” diye açıklamalar yapılsa da bir arpa boyu yol alınmadı! Şimdi de ertelenirse, engelliler 3 yıl daha sıkıntı çekecek, 3 yıl daha bekleyecek… Her fırsatta engellilerin yanında olduğunu belirtenler, galiba samimi değiller…

Kanunlar ve talimatlar olduğu halde bu düzenlemeler hiçbir alanda uygulanmıyorsa, eksiklikleri gidermek yerine erteleniyorsa sorumlu kimdir? Yerel yönetimler, ilgili kurum yetkilileri, sivil toplum örgütleri ve biz,  hepimiz! Bir şeyler yapmalı ve bunun engelliler için hayati bir önem taşıdığını mutlaka anlatmalıyız! Engelliler için biz de uyumamalıyız!

ALİYE YÜCEL

BUNLARI BİLELİM!

“Bedensel (Ortopedik) Engelliye Nasıl Davranmalı?” konusunu ele almak istedim. Bu bilimsel bir çalışma değil! Sadece bu güne kadar gördüklerim, okuduklarım, duyduklarım, izlenimlerim ve yaşadıklarım…

Ülkemizde maalesef engellilerle ilgili algılama ve tanımlama zorluğu yaşanıyor. Genelde normal insanlar (!) engellileri; korku, acıma ya da küçümseme unsuru olarak görüyor. Öncelikle engelli birine farklı gözle bakmamak gerekiyor. İlk tanışmada herkese nasıl davranılıyorsa engellilere de öyle davranmak gerekir.  Farklı olmak ekstra bir ilgiyi ya da dışlanmayı gerektirmez.

Bedensel engelliye “sakat, aciz, cüce, topal, çolak…” gibi etiketlerle ya da empati kurmadan yaklaşmak nasıl yanlışsa; engelliye acıyarak yaklaşmak, acıyan davranışlarda bulunmak ve acıma hissi veren ses tonu ile konuşmakta yanlıştır. Sonuçta onlar sadece birtakım engellere sahiptir. Hasta ya da mutsuz değildir!

Engelli kişiler karşısında çok dikkatli ve özenli olmaya da çalışmamalıdır. Diğer insanlarla nasıl konuşuluyorsa engellilerle de öyle konuşulmalıdır. Kelimeleri vurgulayarak veya yüksek sesle konuşulmamalıdır! Bedensel engelli bir kişinin duyma sorunu yoktur! Ayrıca onun zeka ve algılama sorunu olduğunu ima eder gibi tane tane ve vurgulayarak konuşulmamalıdır. Özellikle spastik engellilere bu şekilde davranılmaktadır. Bu büyük bir yanlıştır!

Tekerlekli sandalyede ya da koltuk değneği ile yürüyen engellilere karşı yardım etmek amacıyla aniden atılmamalıdır. Onların yardım istemesini beklemeli ya da yardım etmeden önce yardım isteyip istemediğini mutlaka sormalıdır. Onlardan bir istek olmadan kendimize göre yardımda bulunmak, aniden koluna girip tutmamak gerekir. Çünkü istemeden onun düşmesine ya da psikolojik olarak rahatsız olmasına sebep olunabilir. Eğer yardım istiyorsa, sizi yönlendirmesine göre davranılmalıdır.

Tekerlekli sandalyeli kişinin sandalyesine yaslanmamak ve dokunmamak gerekir. İstenmediği sürece tekerlekli sandalyeyi asla itmemelidir. Tekerlekli sandalyedeki kişinin görme seviyesinde, tam karşısında rahatlıkla göreceği şekilde sohbet etmelidir.

İncitirim korkusuyla normal konuşmalarının ya da davranışların dışına da çıkmamak gerekir. Örneğin; engelli bir insanın eli ve kolu olmasa da, normal bir şekilde elimizi uzatabiliriz. O buna uygun davranıp ve bir cevap verecektir.

Sanıldığının aksine engelliler engeliyle ilgili soru sorulmasından rahatsız olmazlar. Çünkü hiç bir şey yokmuş gibi davranmakta bazen doğru olmaz. Sadece soruyu samimiyetle, uygun bir dille sormayı bilmek gerekir. 

Engellinin kullandığı koltuk değneği ya da baston varsa, onları alarak kişiyi taklit etmemek gerektiğini de unutmamak gerekir!

Sonuç olarak kişi “Bedensel Engelliye Nasıl Davranmalı?” sorusunun cevabını sadece teoride biliyorsa (!) onlarla hiç karşılaşmadıysa durum tabii ki zor! Engellilik ve engelliler hayatın gerçeği; bu gerçekten habersiz olanlar ve onlarla tanışma fırsatını yakalayamayanlar için bu yazılanların da belki bir anlamı yok! Ama yine de bunları bilelim!

ALİYE YÜCEL

ELLERİYLE KONUŞANLAR

İşaret dili, işitme ve konuşma engellilerin kendi aralarında ve diğer kişilerle iletişim kurarken, el hareketlerini ve yüz mimiklerini kullanarak oluşturdukları görsel bir dildir. İşaret dili sanıldığının aksine evrensel bir dil değildir. Ülkelere, hatta aynı ülkede bölgelere ve illere göre bile değişir. Hepsi birbirinden farklılıklar gösterir.

İşaret dili, 1616 yılında ilk kez İtalyan Giovanni Bonifacio tarafından kullanılmıştır. 1750 yılında iki kız kardeşi de sağır olan Abbe Charles De I’Epee, bu dili değiştirerek, geliştirmiştir. 1770'li yıllarda Fransa'da işitme engellilerin kullandığı el hareketleri dil olarak kabul edilmiştir. Daha sonra bu Amerika'ya götürülmüştür. Amerika'da 1817 yılında Thomas Gallaudet, işitme engelliler için bir okul kurmuş ve ilk kez orada işaret dili öğretilmiştir.

İşaret dilinin başlangıcı işitme engellileri bir araya toplayan bir okulun yada bir kurumla aynı zamana geldiği tahmin edilmektedir. Ancak çok önceleri, daha ilkelce bile olsa; konuşamayan kişilerin iletişim kurmak için işaret dilini kullandığını tahmin etmek hiçte zor değildir. Öyle ya, kişi duymuyor. Duymayınca ses çıkarmayı da öğrenemeyecek, bilemeyecek. Böylece doğal olarak çevresiyle anlaşabilmek ve iletişim kurabilmek için bir takım hareketler yapacak, ellerini ve yüzünü konuşturacaktır.

Türk işaret dilinin tarihi, 16. yüzyıllara Osmanlı Devleti’ne kadar uzandığı bilinmektedir. O zamanlar Osmanlı mahkemelerinde işaret dilinin kullanıldığına dair kanıtlar mevcuttur. İlk İşitme Engelliler Okulu da 1902 yılında 2. Abdülhamit döneminde kurulmuş ve bu okulda işaret dili kullanılmıştır. İşaret dilindeki farklılıkların azaltılması için Milli Eğitim Bakanlığı Özel Eğitim Rehberlik ve Danışma Hizmetleri Genel Müdürlüğü 1995 yılında Yetişkinler İçin İşaret Dili Kılavuzu yayınlamıştır.

İşaret dili alfabesi sözlü dil alfabesinden farklıdır. Her dilin işaret dili de aynı değildir. Bulunduğu dilden etkilense de ondan farklı bir dildir. Türk İşaret Dili ya da kısa adıyla TİD, Türkiye’deki işitme engelliler tarafından kullanılan dildir. Diğer işaret dilleri gibi Türk İşaret Dili de Türkçeden etkilense de Türkçenin gramer yapısından farklı olarak kendine özgü bir gramer yapısına sahiptir.

Her işitme engelli işaret dili bilmemektedir. Ancak bilenler de pek çok yerde kendini ifade etmekten uzaktır. Çünkü çevrede işaret dili bilen ve anlayan kişi sayısı yok denecek kadar azdır. İşitme engelliler pek çok yerde olduğu gibi kamu kurum ve kuruluşlarında iletişim derdini anlatamamaktadır. Çünkü işaret dili bilen personel yoktur. Bu ne zor bir durumdur. Bir yerdesiniz konuşamıyorsunuz, işaret dili ile bir şeyler anlatıyorsunuz ama anlaşılmıyor. Yabancı bir ülkede dil bilmeden kalmak gibi...

İşaret dilinin kolayca öğrenildiği ve çok eğlenceli olduğu söyleniyor. İşitme engelli olmayanların da; hele de iletişimin yoğun olduğu işlerde çalışıyorsa bu dili öğrenmesinde yarar var. Bu dili öğrenip, işitme engellilere yardımcı olmak ne büyük anlam taşır. Hayatı boyunca bir tek işitme engelli ile iletişim kursa bile, buna değmez mi?

ALİYE YÜCEL

GÖRME ENGELLİ YOLU

Aynı haberi birkaç yerde görünce ilgimi çekti. “Görme Engellilere Fıkra Gibi Yürüyüş Yolu”, “Bu da Laz’ın Görme Engelli Yolu”, “Karadeniz Usulü Görme Engelli Yolu” gibi manşetlerle yer alan haberlerde; Trabzon’da görme engellilere yapılan yolun sonunun duvara çıktığı anlatılıyordu! Bu nedenle yoldan giden görme engelliler de duvarlara çarpıyormuş… Gerçekten tam Temel Fıkrası gibi…

Bilmeyenlere ve “Görme engellilere göre yol nasıl olur?” diye düşünenlere: Bu yol hissedilir bir zemin! Görme engellilerin dokunma duyusuna hitap ederek; yönlendirmek ve engeller konusunda uyarmak için zeminde tasarlanmış kabartma dokulu yüzeylerden meydana geliyor. Görme engelliler bunu ayak tabanları ve beyaz bastonlarıyla hissedebiliyor. Böylece rahat bir şekilde yürüyebiliyor.

Hissedilir yüzey ilk kez 1965 yılında Japonya’da bulunmuş ve 1967 yılında Okayama Görme Engelliler Okulu’nun yanındaki yolda uygulanmış... Daha sonra diğer ülkelerde de yayılmaya başlamış… Avrupa Birliği normlarına göre; bu yollarda uzun çizgiler yolun devam ettiğini, yuvarlak kabartmalar ise yolun bittiğini gösteriyor. Ne güzel bir buluş… Ne güzel bir kolaylık… Görmüyorsun, yolda yürüyorsun ve bastığın yerden yolun bitip, bitmediğini anlıyorsun!

Gelişmiş ülkelerde; ülkelerin kendi özelliklerine göre hazırlanmış olan hissedilebilir yüzeyler kullanılırken, Türkiye’de standardın eksikliği nedeniyle farklı uygulamalar yapıldı. Bu nedenle ülkemizde; görme engellilerin yaya yollarında ve kamusal alanda bağımsız ve güvenli hareket edebilmeleri için Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı Özürlü ve Yaşlı Hizmetleri Genel Müdürlüğü tarafından "Hissedilebilir Yüzey Çalıştayı" düzenlendi.

Trabzon’da görme engellilere yapılan yürüyüş yolu onlara zor anlar yaşatmış ve basına da malzeme olmuş, ancak baktığımızda pek çok yerde de bu yollar var ama üzerine engeller konuyor! Bu yollar; bazen dükkan önlerindeki çeşitli malzemelerin, bazen manav tezgahlarının, bazen de restoranların masa ve saksılarının altında kalıyor ya da üzerine park ediliyor.

Görme engellilere yürüyüş yolu yapıp bunun üzerine engeller koymak tam bize göre… O yolu takip edip bir yere gitmek mümkün değil… Belki de kasıt yok. İnsanlar bilmiyor! Bu yolların görme engelliler için yapıldığını; onların yürümesini ve bağımsız hareketini kolaylaştırdığını… Bu yüzeylerin üzerini kapattığımızda onların hayatını zorlaştırdığımızı, hatta hayati tehlikeye sokacağımızı… Umarım bundan sonra herkes bu konuda biraz daha dikkatli olur!

Engellilerin de herkes gibi ve herkesle birlikte, yaşamın tüm alanlarındaki hak ve hizmetlere ulaşabilmesi ve bunlardan yararlanabilmesi için, hissedilir yüzeyler her kaldırımda olmalı… Görüyoruz ki kaldırımlar devamlı yenileniyor. Yenileme yapılan her yere bu uygulama yapılmalı… Görme engellilerde sokağa çıkıp rahatlıkla yürümeli… Sosyal hayata katılmaları kolaylaşmalı…


ALİYE YÜCEL