2024

 Yeni başlayan bir yıl daha... Dileğim herkesin gönlünce bir yıl geçirmesi... Bir de farkındalıkların artması...

ALİYE YÜCEL  

BUGÜN

Bugün hikayemin başladığı gün...

ALİYE YÜCEL 

SURİYE'DEN TÜRKİYE'YE UZANAN HİKAYE

Bugün Suriye'den Türkiye'ye uzanan bir engelli hikayesini yazacağım. Muna'nın hikayesini...  Muna, 3 yaşında Suriye'nin Hama kentinde sokakta yürürken kendisine bir araç çarpıyor. Kazadan sonra bacaklarından biri diz altından ampute ediliyor.

Tedavi görüyor ve kendisine yeniden yürümesini sağlayan bir protez takılıyor. 2003 yılında olan bu kazadan sonra savaş başlıyor. Muna, iki yıl boyunca, artık kendisine küçük gelse de aynı protezi kullanmaya devam ediyor. Durumunu şöyle anlatıyor: "Protez benim bedenim için artık çok kısa ve küçüktü. Yürürken zorlanıyordum ama protezimi değiştiremedim..."

 
Bir gün, okula giderken, Muna’nın protezi kırılıyor. Böylece ailesi ona yeni bir protez bacak yaptırmak için Türkiye'ye, Hatay'ın Reyhanlı ilçesine geliyor. 2013 yılında Muna'ya, Reyhanlı'daki Protez Uzuvlar için Ulusal Suriye Projesi (NSPPL) kapsamında faaliyet gösteren rehabilitasyon merkezinde yeni bir protez bacak takılıyor. 

Yeni proteziyle birlikte hareket kabiliyeti de artıyor. Böylece eğitimine devam ediyor. Muna, fizyoterapist olmayı hayal ediyor ve hayalini gerçekleştirmeye için üniversiteye gidiyor. Mezun olduktan sonra, Türkiye'de ilk protez bacağının takıldığı ve şu anda AB insani yardım fonlarıyla desteklenen merkezin bir iş ilanını görüyor.

 
Şimdi 23 yaşında olan Muna, kendi yapay uzvunun takıldığı AB tarafından finanse edilen merkezde fizyoterapist olarak çalışıyor. Yeni hastalar geldiğinde, yeni protez cihazlarını kullanmayı öğrenmelerine yardımcı oluyor.

Muna: "Protezim olmasa yürüyemezdim, liseye ve üniversiteye gidemezdim. Bu merkez beni hayatımda güzel şeyler yapmaya ve benim gibi insanlara destek olmaya itti. Bir hasta bana 'burası ağrıyor' dediğinde o acıyı ben de hissediyorum. Ben de benzer şeyleri yaşadım..." diyor.

"Araba kazasını geçirdikten sonra kendimi çok zayıf hissediyordum. Bunun ardından erkek kardeşimi savaşta kaybettim. Ama ailemin desteğiyle şimdi daha güçlüyüm ve kendimi başarılı hissediyorum. İşimi ise çok seviyorum." diye ilave ediyor.

Kaynak: https://www.eeas.europa.eu/

ALİYE YÜCEL

KİTAP ARTI

3 Aralık Dünya Engelliler Günü'nde engellilere yönelik bir çok çalışma ve faaliyetler yapılıyor. Kültür ve Turizm Bakanlığı da engelliler için yeni bir mobil uygulaması başlattı. "Kitap Artı" uygulaması hayata geçirildi.

İşitme ve görme engellilere yönelik uygulamanın amacı: işitme engelli çocuklar ve gençlerin; dil, okuma ve çözümleme becerilerini geliştirmeyi ve kitap okuma alışkanlıklarının gelişimine katkıda bulunmak.

Uygulama sayesinde, işitme engelli çocuklar küçük yaşlardan itibaren verimli bir şekilde okuma becerisi edinebilecekler.

Bakanlığının "Herkes İçin Kitap" sloganıyla hizmete sunduğu bu uygulamadaki seslendirilen kitaplardan görme engelliler de faydalanacak. 

"Kitap Artı" uygulaması aynı zamanda işaret dili öğrenmek isteyenlere de hizmet verecek şekilde tasarlandı. 

Uygulamadaki video kitaplar sertifikalı uzman işaret dili çevirmenleri tarafından hazırlanacak. Video kitapların platformdaki sayısı zamanla artırılacak.

Kaynak: A.A

ALİYE YÜCEL

EŞİT!

Benim 3 Aralık Dünya Engelliler günü için yazım kısa ve net:

< ya da > değil!

Eşit!

ALİYE YÜCEL 

ENGELLİLERİN KAZANÇ FARKI

Amerika Birleşik Devletleri'nde; bilim, teknoloji, mühendislik ve matematik (STEM) alanında doktora sahibi kişiler arasında yapılan çok sayıda araştırma, uzun süreli engelli bilim insanları ve mühendislerin, engelli olmayan akranlarına göre yılda ortalama 10.580 ABD doları daha az kazandığını ortaya koyuyor. 

Amerika Birleşik Devletleri'nde bilim, teknoloji, mühendislik ve matematik alanlarındaki işgücünün yaklaşık %10'unu engelli kişiler oluşturmaktadır.

Araştırmacılar ayrıca, özellikle akademide STEM alanında çalışan engelli kişilerin, diğer STEM sektörlerinde çalışanlara göre daha büyük maaş farkına sahip olduğunu da buldu. Engelli olmayan meslektaşlarından ortalama 14.360 dolar daha az kazanıyorlar. 27 Kasım'da Nature Human Behavior'da 1. kez yayınlanan çalışma , STEM doktorası olan ve uzmanlıklarıyla ilgili işlerde çalışan 704.013 kişiden oluşan anket verilerini analiz etti.

Yaklaşık 57.000 katılımcı, yaşamlarının erken veya ilerleyen dönemlerinde engelli olduklarını bildirdi. Katılımcılar, fiziksel, zihinsel veya duygusal durumların bir sonucu olarak görme, duyma, yürüme, kaldırma ve hatırlama gibi aktiviteleri ne kadar zor bulduklarını sıralayarak engellilik durumlarını bildirdiler.

Yazarlar, akademik kurumlarda STEM rollerinde çalışan 219.413 katılımcıdan oluşan bir alt kümeyi inceledi. Engelli akademisyenlerin kıdemli öğretim kadrosu pozisyonlarında yeterince temsil edilmediğini buldular. STEM işlerinde çalışan kişilerin %10'u engelliyken, ankete katılan profesörlerin yalnızca %6,5'i, kadrolu akademisyenlerin %9,4'ü ve dekanlar ve rektörlerin %5,9'u engelli olduğunu bildirdi.  Bu arada Amerika Birleşik Devletleri'nde nüfusun dörtte birinden fazlası engelli olduğu belirtiliyor.

Baltimore, Maryland'deki Johns Hopkins Üniversitesi Engellilik Sağlığı Araştırma Merkezi'nin yöneticisi ve epidemiyolog olan araştırmanın ortak yazarı Bonnie Swenor, bu sorunların akademik kurumlardaki engelli kültüründen kaynaklandığını söylüyor. "Beklenti bizim orada olmayacağımız yönünde. Yani STEM bizi kapsayacak şekilde tasarlanmadı. Sorunun bir kısmı, birçok insanın iş yerinde engellerini bildirmekten korkmasıdır. Hala iyi bir açıklama kültürü yok" diyor.

Swenor ayrıca; "Araştırmacılar, çeşitlilik, eşitlik ve katılım politikalarının yaygın olmasına rağmen, bu çabaların özellikle kariyer düzeyinde engelli insanları dahil etmek için daha fazla çaba göstermesi gerekiyor. Bir şeyler değişene kadar temsil düşük olacak. Bu böyle devam ettiği sürece, yenilikçi profesyonellerden oluşan büyük bir grubu kaçırmaya devam edeceğiz." diye ekliyor.

Türkiye'de; bilim, teknoloji, mühendislik ve matematik (STEM) alanında kazanç farkları arasında yapılan bir araştırma yok. Ancak özel sektörde engellilerin, engelsiz akranlarından daha az kazandığı bilinen bir gerçek...

Kaynak: https://www.nature.com/

ALİYE YÜCEL

GAZZE'DE ENGELLİ OLMAK

Bir süredir gündem malum Gazze ve Filistin... Orayı düşünürken, orada yaşayan engellileri de ayrıca dert ediyorum. Bu nedenle ilgili haberleri okumaya çalışıyorum. Engelsiz insanlar için bile çok zor şartları olan bölge, engelliler için ne haldedir tahmin edebiliyorum.

Binalar, sokaklar ve caddelerdeki ağır yıkım nedeniyle tekerlekli sandalye ve diğer yardımcı cihazları kullanarak yürüyen bedensel engelliler, bırakın kaçmayı, kilometrelerce yürümeyi, molozların arasında bir kaç metre bile yol alamayabilir. Çevresel engellerin yürümeyi ne derece zorlaştırdığını çok iyi biliyorum.

Elektriğin olmaması, asansörlerin çalışmaması anlamına geliyor ve yüksek binalarda yaşayan bedensel engellilerin evlerinden çıkmalarını imkansız hale getiriyor. Bir kısmı bu yüzden hayatını kaybetmiş olmalı... 

İşitme ve görme engellilerin, tahliye emirlerini duyma görme ve bilme olasılıklarının düşük olduğunu, özellikle etkili uyarıların olmaması nedeniyle saldırılardan kaçmakta zorluk yaşadıkları anlıyoruz. 

Zihinsel engelli kişiler ise; akrabalarına veya kurtarma görevlilerine nerede olduklarını maalesef anlatamaz, bildiremezler. 

Bir çok engelli kişi diyelim ki hayatını kaybetmedi; yiyecek, su ve diğer temel ihtiyaçların ne zaman tükeneceği konusunda korkusu ve endişesi ile yaşamaktalar... 

Saldırılarda yeni engelli olanlara gelince, onları düşünmek bile istemiyorum. Çatışmalardan kaçmaya çalışan Filistinliler için engelli yaşamak başlı başına etkili bir ölüm olabilir. 

ALİYE YÜCEL