Çok iyi bildiğim bir şey var ki, engelliler fiziksel zorluktan daha çok duygusal zorluk yaşarlar. Çok engelli tanıyan ve engelli biri olarak tespitimde yanılmadığıma emindim.
Engelliler Haftası'nda çok sevdiğim ve görüşlerine değer verdiğim Psikiyatrist Prof. Dr. Nevzat Tarhan'dan da böyle bir açıklama duydum. Sayın Tarhan, engellilerin fiziksel tükenmişlikten çok duygusal tükenmişlik yaşadıklarını açıklıyor ve engellilerle ilgili çok değerli tespitlerde bulunuyor. Okuduğum da bazı görüşlerinin blogumda yer almasını istedim.
Ünlü psikiyatrist, engellilerle iletişim konusunda yapılan yanlışlığı şu sözlerle anlatıyor: “Bir engelli ile karşılaşıldığında ilk anda engelinden bahsedilmesi eksi ile başlanmasına neden oluyor. Yanlış bir iletişimle başlanılıyor..."
Engellilerle yaklaşımı ise: “Otomatik stereotipi dediğimiz otomatik yanlış tepkiler ve davranışlar var. Engelli bireylere şefkatle yaklaşırken onları kötü hissettirmek gibi yaklaşımlar var. İşte bunlar engellileri çok rencide ediyor. Engellilikten çok bunlar onlar için incitici ve kırıcı oluyor. O nedenle engellilikten ne anladığımızı bilmemiz gerekiyor. Biz genellikle engelli olmayı bir hastalık ve sakatlık gibi görüyoruz. Aslında engellilik bir farklılıktır. Onun için İngilizcede fizibilite deniliyor. Farklı olarak yeti yitimi olarak tanımlanıyor. Türkçedeki söylemi de yeti yetimidir. İnsanın belli bir şekilde bazı yetilerinin yitirilmiş olması yani o kişinin engellenmiş olması vardır” diye açıklıyor.
"Engelliliğin, insan hayatına engel olduğunu düşünmek gerçekçi değil!" diyor ve ünlü fizikçi Stephen Hawking’i örnek göstererek engelli olmanın insan hayatına engel teşkil etmediğini ve engelliliğin "evrendeki mükemmelliğin bir parçası" olduğunu söylüyor. Bu çok anlamlı bir açıklama değil mi?
Engeli olmayan bireylerle ilgili görüşü de şu yönde "İnsan engelliliği veya engelli insanları kendinden çok uzak, uzakta bir sorun gibi düşündüğü zaman engellilere karşı zihinsel bir körlük oluşuyor...” diyor.
Tarhan, “Öz duyarlılıklarını geliştiren engelli bireyler diğer engellileri daha iyi anlıyorlar, empati yapabiliyorlar. Toplumsal hayata uyum sağlamasına ve kişinin günlük ihtiyaçlarını karşılamasında destek olabilecek kişiler daha çok ortaya çıkıyor..." diyerek engelli bireyler için öz duyarlılığın önemli olduğunu ifade ediyor.
Engellilerin en büyük korkuları için de; “Engelli bireyleri en çok yalnızlık korkutuyor. Fiziksel tükenmişlikten çok duygusal tükenmişlik yaşayabiliyorlar. Engellilere yapılacak en büyük yardım, sessiz yapılan iyilikler, görünmeyen yardımlardır ve rastgele iyiliklerdir...” diyen Tarhan'ın açıklamalarının tamamını okumanızı isterim. Engelli, engelsiz herkese yol gösterecek eminim...
Kaynak:
https://www.winally.com/2022/05/fiziksel-tukenmislikten-cok-duygusal-tukenmislik-yasiyorlar/
ALİYE YÜCEL
