> Engeloji

Translate

17 Şubat 2025 Pazartesi

VÜCUDUM MÜKEMMEL OLMALI



Ancak mükemmel olursam beğenilirim!

İnsanların çoğunun aklında yanlış bir algı var. Ancak mükemmel bir vücuda sahip olursam kabul görürüm. Aksi taktirde beni beğenmezler. 

İşte bu çok yanlış.... Oysa engelli bir bedenle de mutlu olabilirsin. Bunun bir çok örneğini gördüm, biliyorum.

Hiç bir bedensel kusuru olmadığı ve vücudu güzel olduğu halde; boyunun biraz kısalığını ya da burnunu dert edinip, mutsuz olan kişiler var. Çevrenizden bilirsiniz. 
 
Anlıyoruz ki bu, nasıl göründüğünden çok, ne hissettiğinle ve kendini nasıl kabul ettiğinle ilgili... Başka açıklaması yok.

ALİYE YÜCEL

9 Şubat 2025 Pazar

KRAL ŞAKİR VE FİLSU

Kral Şakir'i ekranda görünce bir süre bakıp seyrediyorum. Geçenlerde İroş'umla rastladık. Seyrederken birden farklı bir karakter gördüm. İrem'e sorunca "Bu Filsu" dedi. Tekerlekli sandalye kullanan minik bir fil... Yani engelli bir karakterdi. Filsu, Fil Necati'nin kuzeniymiş ve diziye sonradan katılmış... 

Yerli ve milli karakterimiz Kral Şakir çok seviliyor. Kral Şakir, Cartoon Network Türkiye için Grafi2000 tarafından yapılmış bir Türk çizgi dizisi... 2016 tarihinden bu yana yayınlanmaya devam ediyor. Filmleri ve kitaplarıyla milyonlarca çocuğa ulaşıyor. Dünyada da biliniyor.

Çizgi filmin hikayesi şöyle: Bir aslan ailesinin yavrusu olan Şakir'in ailesi ve arkadaşları ile olan maceraları anlatılmaktadır. Şakir'in babası Remzi aslan, annesi Kadriye ve kız kardeşi Canan kedidir ve Peyami adında bir kaplumbağa dedesi vardır. Remzi'nin Necati adında arkadaşı vardır ve bir fildir. Hep onların evindedir, çoğu zaman da yemek yiyip oyun oynar. Bir de evsiz, çöplüklerde yaşayan ve hep çöp yiyen ve gofrete bayılan Tanju adında bir sokak köpeği vardır...


Filsu'nun hikayesini araştırınca Kral Şakir’in yapımcısı ünlü karikatürist Varol Yaşaroğlu'nun Ceyda Düvenci’nin NTV’de sunduğu "Bambaşka Sohbetler” programına konuk olduğunda anlattıklarını gördüm. Ceyda Düvenci, Kral Şakir’in içinde engelli (özel ihtiyaç sahibi) bir karakter olup olmadığını soruyor. 

Yaşaroğlu: “Evet, var. Yeni bir karakter ekledik, küçük bir kız çocuğu; Filsu karakteri…" diyor. Ve "Yürüme engelli, tekerlekli sandalyesi var ama, tekerlekli sandalyesi de füze gibi, çok hızlı hareket ediyor. Engelli kelimesini bir şekilde kullanıyoruz, ama ailelerden aldığım geri bildirim şuydu, biz çocuklarımızın normalleştirilmesini istiyoruz, sınıfa girdiklerinde mesela hep bir ayrım vardır, "O engelli..." şeklinde, bunlar hissettirilmesin istiyorlar…” diye ekliyor.

Filsu, 2023 yılından bu yana maceralarda yer alıyor. Çocukların ve hatta büyüklerin sevgilisi bir çizgi filmde böyle bir karakter olması engellilerin temsili açısından çok değerli... Üstelik bu karakter tekerlekli sandalyesi sayesinde diğerlerinden çok daha hızlı hareket ediyor. Bu da oldukça etkileyici...

ALİYE YÜCEL

30 Ocak 2025 Perşembe

ÖZEL EĞİTİME DESTEK


Hazine ve Maliye Bakanlığı tarafından hazırlanan "2025 Yılı Özel Eğitime İhtiyaç Duyan Bireylere Verilecek Eğitim Desteği Tutarlarına İlişkin Tebliğ", Resmi Gazete'de yayımlandı. Böylece bu yıl için özel eğitime verilecek 
bireysel eğitim desteği miktarı belli oldu. 

Özel eğitim okulları ile rehabilitasyon merkezlerinde 
özel eğitim öğrencilerine verilen destek eğitiminin bütçeden karşılanacak kısmı, bu yıl katma değer vergisi (KDV) hariç, bireysel eğitim için aylık 6 bin 100 lira, grup eğitimi için aylık 1708 lira olacak.


Geçen yıl, özel eğitim okullarıyla özel eğitim ve rehabilitasyon merkezlerinde engelli bireylere verilen destek eğitiminin bütçeden karşılanacak kısmı, KDV hariç 8 saat bireysel eğitim için 4 bin 692 lira, 4 saat grup eğitimi için ödenen ücret ise 1.314 liraydı. 

Bu yıl ki tebliğ, 1 Ocak'tan geçerli olmak üzere yürürlüğe girdi. Bu tutarlar, Milli Eğitim Bakanlığı bütçesine konulan ödenekten, aşan kısmı ise ilgililer tarafından karşılanacak.


ALİYE YÜCEL

25 Ocak 2025 Cumartesi

RENKLİ JANTLAR


Tekerlekli sandalyedeki kişilerin görüntüleri hep ilgimi çekmiştir. Özellikle de pozitif fotoğraflar, renkli sandalyeler ve jantlar... İlgimi çeken çok renkli bu jantları görüp araştırınca "Izzy Wheels" ismine rastladım.

Izzy Wheels, İrlandalı kız kardeşler Ailbhe ve Izzy Keane tarafından kurulmuş. Ulusal Sanat ve Tasarım Koleji'nde (NCAD) okuyan Ailbhe, 2016 yılında kız kardeşinin renkli stiline uyan bir dizi çıkarılabilir jant kılıfı tasarlamayı seçiyor.
 
Bu fikir için Spina Bifida ile doğan ve belden aşağısı felçli olan kız kardeşi Izzy'den ilham alıyor. Izzy, tekerlekli sandalyesini her zaman bir özgürlük sembolü olarak görmüş ancak bunun kişiliğini ifade ettiğini hiç düşünmemiş. 


Kız kardeşler, çevrimiçi ortamda viral hale gelen (bir haftada 17 milyon görüntüleme) benzersiz jant kılıfı tasarımlarını sergileyen bir video oluşturmuşlar ve markaları patlamış. 

Izzy ve Ailbhe kardeşler hayatları boyunca birbirlerinin en iyi arkadaşıydı. Her zaman birlikte giyindiler ve modayı takip ettiler. Küçük kızken bile en sevdikleri şey özel günlerde Izzy'nin sandalyesini süslemekti.

Izzy'nin daha küçük bir kızken tekerlekleri süslemesi bile ona her zaman büyük bir özgüven artışı sağladı. İlginç tekerlekli sandalyesi sayesinde çevresinde ilgi gördü.

2017'de koleksiyonlarını genişletmek ve engelli yardım kuruluşları için para toplamak amacıyla dünyanın dört bir yanından diğer sanatçılar, tasarımcılar ve markalarla iş birliği yapmaya başladılar. 


Izzy Wheels şu ana kadar dünyanın dört bir yanından 100'den fazla ünlü tasarımcıyla iş birliği yaptı. Kız kardeşler, coşkulu ve eğlenceli modalarıyla kısa sürede tanındılar.

Renkli jantların her bir çifti, Dublin'deki stüdyolarında özel sipariş üzerine yapılıyor ve tüm jant kapakları benzersizdir. Böylece, Izzy Wheels, dünyanın en ünlü markalarından bazılarıyla iş birliği yapan ilk engelli moda markası oldu.
 
2019'da Barbie ile iş birliği yaparak yeni ve kapsayıcı bir tekerlekli sandalyedeki Fashionista Barbie için bir dizi tasarım yaptılar. Bu bebek, çocuklar için farkındalık konusunda önemli etki yaptı. 
 
2020'de Japonya'nın en ünlü çizgi film karakteri Hello Kitty ile iki adet sınırlı sayıda tekerlek kılıfı koleksiyonu yaptılar.

Kardeşler küçüklüklerinden beri Disney ile çalışmayı hayal ediyorlardı. 2021'de Disney ve Marvel iş birliklerini başlattıklarında hayalleri de gerçek oldu! Canlı ve renkli ürün yelpazesi Ailbhe tarafından tasarlandı. Mickey ve Minnie, Winnie the Pooh, Frozen'dan Olaf ve Marvels Spider-Man gibi herkesin çok sevdikleri kahramanları yer aldı. 


Izzy Wheels, Vogue, Teen Vogue, Cosmopolitan, Elle, Forbes, Oprah Magazine, It's Nice That, TechCrunch ve daha birçok dünyanın en iyi küresel yayınlarında yer aldı.
 
AB Kadın Yenilikçiler Ödülü, bir BBC belgeseli, dünyanın en ünlü markalarıyla ortaklıklar ve prestijli "Forbes 30 under 30" listesinde yer almak da dahil olmak üzere 30'dan fazla ulusal ödül kazandılar.

Kardeşler; tekerlekli sandalyelerle ilgili olumsuz çağrışımları ortadan kaldırmak ve kullanıcılarının kişiselleştirmesini sağlamak ayrıca tekerlekli sandalyelerin tıbbi bir cihazdan çok daha fazlası olabileceğini, sanatsal olarak da kendini ifade etmenin bir parçası olabileceğini dünyaya göstermek istiyorlar.

Izzy Wheels; tekerlekli sandalye kullanıcılarının kendilerini  ifade etme yolu oluyor. Kişinin tekerlekli sandalyesini sadece işlevsel bir araç olmaktan olmaktan ziyade dost canlısı bir nesneye dönüştürür. Sandalyenizde, kıyafetinize uyan veya ilgi alanlarınızı gösteren şık tekerlekler olması çok güzel  değil mi? 

ALİYE YÜCEL 

16 Ocak 2025 Perşembe

KUTLANMALI


The Abilities In Me Foundation (@theabilitiesinmefoundation)  isimli Instagram hesabında bir paylaşım vardı. Bu hesap çocukların tanılarını ve etraflarındakileri anlamalarına yardımcı olacak çeşitli resimli kitaplar çıkaran ve bu alanda çalışmalar yapan bir sivil toplum kuruluşuna ait. 

Paylaşım şöyleydi: 

"Children with disabilities often learn to adapt to their circumstances. 
They develop creative problem-solving skills, resilience, and the ability to explore the world in their own unique way.
Their ability to adapt and find alternative solutions should be recognized and celebrated.”


“Engelli çocuklar, çoğu zaman içinde bulundukları koşullara uyum sağlamayı öğrenirler.
Yaratıcı problem çözme becerileri, dayanıklılık ve dünyayı kendi benzersiz yollarıyla keşfetme yeteneği geliştirirler.
Onların bu uyum sağlama ve alternatif çözümler bulma yetenekleri fark edilmeli ve kutlanmalıdır.”

"İşte bu..." dedim.  Süper yaa! İşte bunu biliyordum. Nereden derseniz. Kendimden! 


ALİYE YÜCEL

10 Ocak 2025 Cuma

AMPUTE DANSÇI


Benim için engelli başarısı demek çok farklı bir anlam taşıyor. Örneğin; bacağı olmayan birinin dans etmesi gibi... Hintli aktris ve dansçı olan Sudha Chandran'dan bahsetmek istiyorum. 

1965 doğumlu sanatçı, daha 3 buçuk yaşında dans etmeye ve eğitim almaya başlıyor. 16 yaşındayken bacağından ağır yaralandığı bir trafik kazası geçiriyor. Yaralarından dolayı sağ bacağında kangren oluşuyor ve hayatı tehlikesi olduğu için amputasyon gerekiyor.

Chandran, bu dönemin hayatının en zor zamanı olduğunu söylüyor. Daha sonra, protez yardımıyla bir miktar hareket kabiliyetini geri kazanıyor. İki yıllık bir aradan sonra da protez bacak kullanarak dansa geri dönüyor. Ünlü bir Bharatanatyam dansçısı oluyor.

Bharatanatyam, Hindistan'da yaygın klasik bir dans türü... Filmlerde görmüşsünüzdür. Bu dansta mimiklerden yararlanılan, şiirsel bir anlatım kullanılıyor. Bunu, müziğin ritmine uygun doğaçlamayla yapılan dans hareketleri tamamlıyor. El, kol hareketleri ve belirgin yüz ifadeleri dansın en önemli özellikleri... Eskiden tapınak dansı olarak yapılan bu dans, günümüzde sahnede tek kişi tarafından sergileniyor.


Sudha Chandran, Hindistan'da daha çok tanınsa da dünyanın birçok yerinde; Suudi Arabistan, Birleşik Arap Emirliği, Katar, Kuveyt, Bahreyn, Yemen, Umman, Amerika Birleşik Devletleri, Kanada ve İngiltere'de sahne almış...

Ampute dansçı kariyerine hayat hikayesini anlatan Mayuri filmiyde başlıyor. 1986'da performansıyla Özel Jüri Ödülü'ne layık görülüyor. O zamandan beri birçok filmde, TV programında ve dans yarışmasında yer alıyor.

Chandran'ın, sadece dansçı değil ayrıca akademik eğitimi de var. Mumbai'deki Mithibai Koleji'nden lisans ve ardından ekonomi alanında yüksek lisans derecesi alıyor.

Ünlü dansçı bir açıklamasında "Hayatım boyunca bildiğim şeyi yani dans etmeyi yeniden öğrenmeye karar verdiğimde, insanların eve gelip "Hayallerinin gerçek olamaması çok üzücü..." veya "Keşke dans edebilseydin..." gibi şeyler söylediklerini hatırlıyorum" diyor.

Hayallerinden vazgeçmeyen engelli dansçı zoru başarmış... Her iki bacağı olanların bile yapmakta zorlandığı bir dansı takma bacağıyla yapıyor. 


ALİYE YÜCEL

2 Ocak 2025 Perşembe

ENGELLİ OLMAK


Biliyoruz ki engellilerin çoğu, engelliliği kim olduklarının ayrılmaz bir parçası olarak görürler! Bu bazılarına şaşırtıcı gelse de bu böyledir.
 
Bu nedenle, engellileri kurban olarak algılayan mağdur bir dil kullanmak çok yanlıştır. 

İşte kaçınılması gereken ifadelerden bir kaç örnek:
"Ne zor bir hayatı var..."
"Tekerlekli sandalyeye mahkum..." 
"Yaramazlık yapma abla / ağabey gibi olursun..."
"Vah vah! Çok yazık..."
"Engelli olmasa güzel / yakışıklı olurmuş..." gibi...


Aslında engellilerin üstesinden gelmesi gereken şey engellilikleri değil. Engelli bir kişi olmanın getirdiği olumsuz tutumlar ve klişelerdir. İnanın bu engelliler için çok daha can sıkıcı ve yorucudur.

Engellilerin mutluluğuna şaşırmamalı ve yadırgamamalıyız! Engellilerin neşesini, özgürlüğünü ve bağımsız yaşama çabasını normalleştirmeliyiz.

Unutmayın! Engelliler hasta ya da mutsuz değildir.


ALİYE YÜCEL