ENGELLİ HAKLARI ULUSAL EYLEM PLANI

TBMM Başkanı Mustafa Şentop, Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanı Derya Yanık, Milli Eğitim Bakanı Mahmut Özer ve Ulaştırma ve Altyapı Bakanı Adil Karaismailoğlu’nun katılımıyla Cumhurbaşkanlığı himayesinde Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığının ev sahipliğinde 1 - 4 Aralık tarihlerinde düzenlenen Engelsiz Yaşam Fuarı ve Farkındalık Zirvesi'nde 2023-2025 yıllarını kapsayan ilk Engelli Hakları Ulusal Eylem Planı açıklandı. 

Engelli Hakları Ulusal Eylem Planı, istihdamdan erişilebilirliğe, eğitimden sağlığa, siyasi hayata katılımdan hakların korunmasına kadar geniş bir alanı kapsıyor.

Cumhurbaşkanı Erdoğan, program değişikliği nedeniyle katılamadığı, Engelsiz Yaşam Fuarı ve Farkındalık Zirvesi'ne yazılı bir mesaj gönderdi.

Mesajında,
"Nazik davetiniz için teşekkür ediyor, bugün açıklanacak Engelli Hakları Ulusal Eylem Planımızın hayırlara vesile olmasını diliyorum. Planın hazırlanmasında emeği geçen, katkısı bulunan herkese, ilgili tüm kurum ve kuruluşlarımıza şükranlarımı sunuyorum. Sporda, sanatta, kültürde, iş hayatında gerçekten önemli başarılar ortaya koyan engellilerimize gönül dolusu selamlarımı iletiyorum. Siz kardeşlerimin şahsında tüm engelli vatandaşlarımın, yarın kavuşulacak 3 Aralık Dünya Engelliler Günü'nü tebrik ediyorum. Bu vesileyle kamu ve özel sektör dahil tüm kurumlarımızı, sivil toplum kuruluşlarımızı ve vatandaşlarımızın tamamını, Engelli Hakları Ulusal Eylem Planımızı sahiplenmeye davet ediyorum. Planımızın, engelli kardeşlerimizin haklarının korunması, güçlendirilmesi, çok daha ileriye taşınmasına anlamlı katkılar yapacağına inanıyorum." dedi.

Engelli Hakları Ulusal Eylem Planı'nı sahiplenmeye çalışacağım ve bu konuda elimden geleceğini yapacağım. 

ALİYE YÜCEL

MASTERCHEF'TEN FATMA NUR GEÇTİ

MasterChef Türkiye, yarışmasını izliyorum. Her seyrettiğim yarışmada bir engelli de yarışın istiyorum.  Şimdi, bunu okuyunca "MasterChef fiziksel güç istiyor, koşturmaca da var. Engelli biri olamaz..." diyenler olacaktır. Ama bu yıl oldu işte. Bu yıl Fatma Nur yarıştı. 

Onu gördüğümde doğuştan kalça çıkığı olduğunu düşünmüştüm. Yaptığı açıklamada haklı olduğumu gördüm. O da bunu söyledi. Bir bacağı 3 cm. kısa imiş... Bu da onun aksamasına yol açıyor. Yani topallıyor.  

Fatma Nur 23 yaşında, çok küçük yaşta bu mesleğe başlamış. Çalışmak isterken "Bu bacakla mi çalışacaksın?" ve "Topalsın" diyenler olmuş... Ama o yılmamış. Ve şimdi MasterChef gibi gerçekten başarılı yarışmacıların olduğu yarışmaya seçildi ve ilk ona girdi. Bu önemli bir başarı. Üstelik defalarca potaya düştü ve çıkmasını da bildi.

Fatma Nur, sadece aksamasıyla değil sivri dili ve çıkışlarıyla da dikkat çok çekti. Seveni de var sevmeyeni de...  Bu hafta da elendi. 

Onunla ilgili olarak, engelliler biri böyle davranırsa kötü örnek olur bunu yapmamalı diye bir yazı yazmayı bile düşünüyordum. Fatma Nur'un engeli yüzünden dışlandığına inanmıyorum. Sevilmiyorsa, fevriliği ve dilinin kemiği olmadığı içindir. Davranışlarını değiştirdiği zaman daha başarılı olacaktır. Buna eminim...

ALİYE YÜCEL

DÜNYA KUPASI VE ENGELLİ GENÇ

2022 FIFA Dünya Kupası, 20 Kasım günü Katar'ın başkenti Doha'da gerçekleştirilen törenle başladı. Dünya Kupası'nın açılış maçı öncesi Al Bayt Stadı'nda, açılış seremonisi düzenlendi. Programa ünlü aktör Morgan Freeman da katıldı.
  
Oldukça duygusal anların yaşandığı açılış merasiminde Amerikalı ünlü oyuncu Morgan Freeman, Kaudal Regresyon Sendromu (vücudun alt yarısının (kaudal) gelişimini etkileyen bir bozukluk) ile doğmuş olan Katarlı genç Ghanim al Muftah tarafından konuşmaya davet edildi. 

Böylece Dünya Kupası'na damga vuran sahne oluştu. Morgan Freeman ve engelli genç, Hucurât Suresi'nin 13. ayetini okudu. 

Oyuncu daha sonra fibromiyalji rahatsızlığı nedeniyle taktığı eldiveni içinde olan sol elini, Katarlı gencin eline ulaşmak için uzattı. Bu sosyal medyada büyük ilgi gördü.

ALİYE YÜCEL

JUDODA BÜYÜK BAŞARIMIZ

IBSA Para Judo Dünya Şampiyonası 6-10 Kasım tarihleri arasında Azerbaycan'ın başkenti Bakü'de düzenlendi. Şampiyonada Görme Engelli Milli Judocularımız, büyük başarı gösterdi. 

37 ülkenin yarıştığı şampiyonada milli judocularımız; Ukrayna, İran, Brezilya ve Fransa gibi bir çok ülkeyi geride bıraktı.

Madalya kazanan milli sporcularımız: 
Döndü Yeşilyurt J1-57 kiloda altın madalya, 
Zeynep Çelik J2-57 kiloda altın madalya,
Ecem Taşın Çavdar J1-48 kiloda gümüş madalya,
Abdurrahim Özalp ise J1-60 kiloda gümüş madalya, 
Esmer Taşkın J1-70 kiloda altın madalya,
Raziye Uluçam J2-70 kiloda gümüş madalya,
Nazan Akın Güneş J1+70 kiloda bronz madalya, 
Onur Taştan J1+90 kiloda bronz madalya ve 
İbrahim Bölükbaşı J2+90 kiloda bronz madalya kazandı.

Böylece 9 madalya ile şampiyonanın en başarılı ülkesi olduk. 

Türkiye Görme Engelliler Spor Federasyonu Başkanı Ayhan Yıldırım bu basari ile ilgili olarak "2000 yılında federasyonumuzun kuruluşundan bu yana dünya şampiyonalarında paralimpik branşlarda alınan toplam madalya sayısından 2 kat daha fazla madalya kazandık. İnşallah 2024 Paris’te de Judo branşında en az 10-12 kota ve 9-10 madalya ile ülkemizi temsil etmeyi hedefliyoruz” diye açıklama yaptı.

 
Büyük başarılar da elde eden engelli sporcularımız spor dallarının hemen hemen hepsinde yer alıyor. Bu bizim için gurur kaynağı oluyor. Görme Engelli Milli Judocularımızı kutluyor. Başarılarına yenilemelerini diliyorum.

ALİYE YÜCEL 

SAĞLAMCI OLMAYIN!

Geçen haftaki yazımda "Sağlamcılık" (Ableism) konusundan bahsetmiştim. Sağlamcılığı anladığınıza göre bu konuda neler yapabilirsiniz? Hayatınızdaki sağlamcı davranışlardan nasıl kaçınabilirsiniz? Şimdi de bu konudan bahsetmek istiyorum. 

Konuşmalarınızda engellileri küçümseyen dil kullanmayı bırakın.

Engellilerle alay etmeyin, onları küçümsemeyin.

Binalardaki erişilebilirlik konusunda duyarlı olun.

Eğer işverenseniz, mecburi oranlar yerine daha fazla engelliyi işe alın.

Engellilerin diğer insanlardan daha az değerli olduğu fikrini unutun.

Engellilerin erişemeyeceği bir yere gittiyseniz, mümkünse oradaki yetkili ile konuşun.

Engellilere ayrılan park yerlerine asla park etmeyin.

Engelli öğrencilerin ayrı okuması fikrinden vazgeçin.

Web sitelerinin erişilebilir olması gerektiğini unutmayın.

Tekerlekli sandalyeli kullananları zor durumda bırakmamak için gerekirse asansör yerine merdiven kullanın.

Engellilerin hasta ya da mutsuz olduğunu düşünmeyin.

Engellilerin başkalarına ilham vermek için orada olmadığını bilin.

Engelli yazarları ve aktivistleri sosyal medyada takip ederek, makalelerini okuyarak bu konuda bilgi sahibi olun.

Ve Engeloji'yi okuyun! 

ALİYE YÜCEL

SAĞLAMCILIK (ABLEİSM)

  

Sağlamcılık (Ableism), engellilere yönelik ayrımcılıktır. Bu ayrımcılık kasıtlı veya kasıtsız olabilir. Bedenlerin ve zihinlerin işleyişinin doğru bir yolu olduğu ve bundan sapan herkesin aşağılık olduğu inancına dayanır. 

Sağlamcılık, engelli insanların kusurlu olduğu ve düzeltilmesi gerektiği fikri etrafında toplanır. Kişiselden kurumsala kadar değişen şekillerde ortaya çıkabilir ve engellilerin engelli olmayan insanlardan "daha az" olarak kabul edildiği birçok yolu içerir.

Sağlamcı bakış açısına sahip olan kişiler engelliliği bir hastalık, acizlik, bağımlılık ve muhtaçlık gibi görme eğilimindedirler. Engelliliğe geleneksel bir perspektiften bakan bu kişilerin; engellinin bedenini ve davranışlarını hedef aldığı, dışladığı, ötelediği ve  küçümsediği bilinen bir gerçektir. 

Sağlamcılık, 1960'ların ve 1970'lerin sivil haklar hareketlerinde başlamış, ancak bu terim ilk olarak 1986 yılında Londra Haringey Belediyesi Konseyi tarafından bir basın açıklamasında yazılı olarak kullanılmıştır. Bu terim geçen yüzyıla kadar kullanılmasa da sağlamcılığın tarihi çok daha geriye uzanır. 

Sağlamcılık (Ableism), birçok biçimde olabilir. Engelli öğrencilerin ayrı okullara okuması, erişilebilirliği bina tasarım planlarına dahil etmemek, asansör düğmelerinde vb. Braille alfabesi olmayan binalar, erişilemeyen web siteleri oluşturmak, engelliliği bir nokta olarak kullanmak, engelli insanlarla alay etmek, engelli diye işe almamak gibi...

Engeli yok diye, engelsiz diye kendini üstün saymak ilkel bir düşünce tarzıdır. Bilinmez ki herhangi bir engelli sizden bir yönden üstün olabilir. İşte bunu hep göz önünde de tutarak ve bunu unutmadan yaşamak gerekir. 

ALİYE YÜCEL

ENGELLİ MAHREMİYETİ

Türkiye Beyazay Derneği'nde daha önce çalışmalar yaptığım arkadaşlarımla birlikte şimdi de "Engelli Mahremiyeti" konusunda çalışmalar yapıyoruz. Aynı adla bir Instagram (@engellimahremiyeti) hesabımız da var. Bunu daha önce de kısaca yazmıştım.

Çalışmalarımıza ve paylaşımlar yapmaya devam ediyoruz. Bugün de bir toplantımız vardı. Bu konu da yeni şeyler öğrenmek ve birikimimi paylaşmak etkileyici...

Takip edenler biliyor. Engelli ve engellilik konularında oldukça faydalı ve farkındalık meydana getirecek önemli bilgiler paylaşıyoruz.

Takip edebilirsiniz. Engelliler ve engellilik konusunda ilginç bilgiler öğreneceksiniz bu kesin... Bir çok anlamsız paylaşımları takip yerine bilgi edinebilirsiniz ve bir faydası olabilir. 

ALİYE YÜCEL