Daha
önce yazımda bir annenin isteğinden bahsetmiştim. Anne Gevher Kara, otizmli
oğlu Taylan beraber kalabileceği bir "huzurevi" istiyordu. "Bu
haklı istek karşısında kim kayıtsız kalabilir ki?" demiştim. Bu haklı
istek karşısında Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı kayıtsız kalamadı.
Bakanlık,Türkiye'de ilk kez engellilerin aileleriyle beraber yaşayacağı
"Umut Evleri" projesini hayata geçiriyor. Engelliler ve aileleri ömürleri
boyunca ayrılmayacaklar.
Umut
Evleri projesi 2008 yılında başlatılmıştı. Engelliler bir bakımevi yerine
mahallelerinde, komşularından kopmadan hayatını sürdürdükleri pilot bir çalışma
yapılmıştı. Bir apartman dairesi ya da
müstakil bir evde bakım elemanları ile en az 2, en fazla 6 engellinin bulunduğu
evlerin sayısı 123'e ulaştı. Bu sistemin yaygınlaşması ve standartlarının oluşturulması
için yeni bir yönergeye ihtiyaç duyuldu. Yeni bir yönerge hazırlanırken engelli
çocuğu olanların onlarla beraber kalma isteği de değerlendirilmiş oldu.
Aile
ve Sosyal Politikalar Bakanlığı, Engelli ve Yaşlı Genel Müdürlüğü tarafından
hazırlanan "Umut Evleri Yönergesi" ile engelliler kendisi ve yasal
temsilcisi talep ettiğinde bir akrabasıyla Umut Evleri'nde kalabilecek. Bir akrabanın Umut Evi'nde engelli yakını ile
kalması halinde kuruluş müdürü ile akraba arasında evde kalış koşulları, akrabanın
geliri dikkate alınarak eve katkı payı ödeyeceği ve kendi ihtiyaçlarını
karşılayacağına dair bir protokol imzalanacak.
Yönergenin
belki de en güzel tarafı isteyen engellinin evini Umut Evi yapabilecek olması.
Bakım altına alınma talebiyle başvuran engellinin yaşadığı evlerindeki koşullar
standartlara uygun ise kaldıkları ev Umut Evi'ne dönüşecek. Bu durumda ev
sahibi ile kuruluş müdürü arasında protokol yapılacak. Bu protokol bakanlığı
bağlı il müdürlüğünce onaylanacak. Böylece engelli evinden ayrılmadan orada
kalmaya devam edecek.
Umut
Evleri 24 saat esasına göre hizmet verecek. Şehir merkezlerinde bir apartman
dairesinde veya müstakil bir evde açılacak Umut Evleri'ne tabela asılmayacak. Evlerde her evi haftada en
az üç kez ziyaret etmek ve engelliyi birebir takip etmek zorunda olan "Ev
Sorumluları" ile "Bakıcı Eleman" ve "Sağlık Personeli"
de görev alacak. Engelliye kendi ihtiyaçlarına uygun "Bireyselleştirilmiş
Bakım Planı" hazırlanacak. Evdeki mobilyalar, engellilerin durumu,
güvenliği ile istekleri dikkate alınarak seçilecek. Kültür, sanat ve gelişimi
sağlayacak faaliyetler gerçekleştirilecek. Yemek listeleri özel ihtiyaçlara
göre diyetisyen tarafından hazırlanacak.
Aynı
evde yaşamak isteyenlere öncelik verilecek. Umut Evleri'nde kalan engelliler,
genel sağlık sigortasından sağlık giderlerinin karşılanması, evde sağlık
hizmeti ve sağlık kuruluşlarının diğer hizmetlerinden yararlandırılacak. Evler;
hayırseverler, sivil toplum kuruluşları ve yerel yönetim tarafından gönüllü
olarak yapılabilecek. Bağış hükümleri uygulanacak. Ayrıca; çalışan engellilerden
ev için katkı alınabilecek, diğerlerine aylık harçlık ödemesi de yapılabilecek.
Yönerge çok kapsamlı olarak ele alınmış. Engelli yararı düşünülmüş. Şimdi bütün
bunların gerçekleşmesini bekliyoruz.
ALİYE
YÜCEL
