Türkiye
Futbol Federasyonu işitme engellilerin oynadığı ligin adını "Turkcell
Sağırlar Futbol Süper Ligi" olarak değiştirdi. Bu değişiklik İşitme Engelliler
Spor Federasyonu'nun yönetim kurulu kararı ve talebi ile yapıldı. Türkiye
Futbol Federasyonu bu konuyla ilgili: "Türkiye Futbol Federasyonu'nun
"Türkiye Futbol Oynuyor" projesi kapsamında destek verdiği İşitme
Engelliler Spor Federasyonu bünyesinde bulunan ligin adı "Turkcell
Sağırlar Futbol Süper Ligi" olarak değişti" diye açıklama yaptı.
Önceden
"İşitme Engelliler" isimlerini kullanan İşitme Engelliler Spor Federasyonu,
sporcuların kendilerine "engelli" denmesini istememesi ve
"sağırlar" olarak nitelendirilmesini talep etmesinden dolayı böyle bir
isim değişikliğine gitmişler. Bu değişiklik futbolcuların isteği ve talebiyle
yapılmış! Evet! Bu değişiklik bizzat İşitme Engelliler Spor Federasyonu ve
futbolcular tarafından talep edilmiş. İnanılır gibi değil. Duyunca inanamadım.
Bir an yanlış duyduğumu bile sandım.
Biz
engelliler için; kör, topal, sağır, çolak, kambur gibi olumsuz sıfatların
kullanılmaması için uğraşalım. İşitme Engelliler Spor Federasyonu da "işitme
engellileri", "sağırlar" olarak değiştirsin. O zaman İşitme
Engelliler Spor Federasyonu da adını değiştirsin ve Sağırlar Spor Federasyonu
yapsın. İşitme Engelliler Spor Federasyonu, bu konu ile bir açıklama yapmış. Uzun
bir açıklama. Ama tamamının yazmadan geçemeyeceğim. İşte o açıklama:
"Federasyonumuzun
faaliyetleri içinde yer alan İşitme Engelliler Futbol Süper Ligi yönetim kurulu
kararıyla bu sene ana sponsorumuzun da Turkcell olması sebebiyle "Turkcell
Sağırlar Futbol Süper Ligi" olarak kamuoyuna lanse edilmiştir.
Ancak
işitme kaybı olan bireyler için kullanılan "sağırlar" ifadesi
toplumun çeşitli kesimleri tarafından yanlış algılanmış "aşağılama, küçük
görme" gibi anlamları zihinlerde oluşturmuştur.
İşaret
dili ve sağırlık üzerine yapılan bilimsel çalışmalarda sağır kavramı işitme
kaybı olan bireyler için kullanılmakta ve bir "engel" veya
"özür" olarak görülmemektedir. İşitememe durumu hem tıbbi olarak hem
de sosyo-kültürel olarak tanımlanmıştır.
Sağır
kavramı işaret dilini öncelikli iletişim dili olarak benimseyen ve kendilerini
sağır toplumuna ait hisseden bireyler için kullanılmaktadır.
Öte
yandan sağır toplumu, kendi içlerinde örgütlenen, gündelik iletişimde işaret
dillerini kullanan bireylerin oluşturduğu topluluğa verilen adlandırmadır.
Türkiye'nin dört bir köşesinde sağırlar federasyonu ve dernekleri içerisinde
yer alan kendilerine ait ulusal ve uluslararası tiyatro gibi sanatsal
etkinlikler yürüten, lisanslı sporcular yetiştiren çok zengin bir
alt-kültürdür.
Düzenlenen
uluslararası faaliyetlerde de "deaf" kelimesi geçer ve Türkçe
karşılığı 'sağır'dır. Sağır toplumu, bu kelimeyi benimsemiş ve bu kelimeyle
ilgili bir rahatsızlık söz konusu değildir.
Kendisi
de sağır olan Federasyon Başkanımız Yakup Ümit Kihtir, sağır yönetim kurulu
üyelerimiz ve kulüplerimizin ortak kararıyla futbol liginde olduğu gibi diğer
liglerde ve faaliyetlerde de "İşitme Engelliler" yerine
"Sağırlar" ifadesinin kullanılmasına karar verilmiştir."
İşitme
Engelliler Spor Federasyonu'nun yukarıdaki
açıklamasını okudunuz. Açıklama çelişkilerle dolu... Kendileri de; "İşitme
kaybı olan bireyler için kullanılan "sağırlar" ifadesi toplumun
çeşitli kesimleri tarafından yanlış algılanmış "aşağılama, küçük
görme" gibi anlamları zihinlerde oluşturmuştur" demişler. Peki o
zaman bu değişiklik niye? Anlamak zor. Onlar böyle istiyorsa ben de "Bu
konuya sağır kalalım" diyeceğim! Ama gönlüm el vermiyor. Çünkü bu bütün
engellilere yapılan bir haksızlık...
Bu
durumda; görme engelliye "kör", bedensel engellilere de "topal",
"çolak" gibi ifadeler mi kullanılsın? Kavramlara takılmamak gerekir
diyenler olabilir. Ancak "sağır" kelimesinin kişiyi aşağıladığını ve
küçümseme amacıyla kullanıldığını bilmeyen var mı? İşitme engelli futbolcular
"engelli" kelimesini neden istememişler ki? Engelli terimi, sağır
kelimesinden çok daha uygun. Ayrıca, bir engele çözümler getirmeyi
çağrıştırıyor. Farkındalık sağlıyor. Böylece, engellerin kalkması için bir
şeyler yapılabilir ve işitme engelliler için yaşanılabilir bir hayat sağlanabilir.
Yoksa sorunlara sağır kalınabilir!
ALİYE YÜCEL
