Engellilerle
ilgili çalıştayları bloguma yazmasam da takip etmeye çalışıyorum. Radyo ve Televizyon Üst Kurulu (RTÜK)
tarafından gerçekleştirilen "Sağırların, İşitme ve Görme Engellilerin
Görsel, İşitsel Medya Hizmetlerine Erişiminin İyileştirilmesi Çalıştayı" 26
Aralık 2018 - 7 Ocak 2019 tarihleri arasında
yapıldı. Üç ayrı çalışma grubu tarafından yürütülen çalıştayın sonucunda
engellilerin medya hizmetlerine erişimini iyileştireceği düşünülen ilkeler,
uygulamalar ve talepler "Çalıştay Sonuç Bildirisi" olarak kamuoyuyla
paylaşıldı.
Bilkent
Otel ve Konferans Merkezi'nde düzenlenen programın açılış konuşmasını RTÜK
Başkanı ve Çalıştay Koordinatörü Prof. Dr. İlhan Yerlikaya yaptı. Prof. Dr.
İlhan Yerlikaya, engellilere yönelik düzenlemelerin, hayatlarını kolaylaştırmak
açısından çok önemli olduğunu ve yapılacak düzenlemelerin yalnızca eğitim,
sağlık gibi alanlarla sınırlı kalmamasını gerektiğini belirterek: "Medya
alanında engellilere yönelik gerekli
iyileştirmelerin yapılması lütuf değil bir haktır" dedi.
Yerlikaya,
RTÜK'ün engellilerin yayın hizmetlerine erişimlerinin iyileştirilmesi için ilk
adımın 2007 yılında "Özürlülerin Televizyon İzleme ve Dinleme Eğilimleri
Kamuoyu Araştırması" ile atıldığını, 2011 yılında da bu konuda ilk yasal
düzenlemenin yapıldığını, "Yayın Usul ve Esasları Hakkında Yönetmelik"
değişikliğinin 2014 yılında yürürlüğe girdiğini; düzenleme uyarınca dizi, film
ve haber programlarında engellilere yönelik alt yazı hizmetlerinin zorunlu hale
geldiğini açıkladı.
Çalıştayda;
başta engelliler olmak üzere sivil toplum kuruluşlarının temsilcileri, ulusal
yayın kuruluşları temsilcileri, dijital platform işletmecileri, kamu kurumları
temsilcileri ve akademisyenlerin katılımıyla 3 ayrı çalışma grubu oluşturuldu. İşaret
Dili, Ayrıntılı Alt Yazı ve Sesli Betimleme konuları özelinde Üst Kurul'da
çeşitli toplantılar gerçekleştirerek, engellilerin yayın hizmetlerine erişimini
kolaylaştıracak bir dizi madde hakkında görüş birliğine varıldı.
Ana
haber bültenleri ve olağanüstü durum haberlerinin işaret diliyle verilmesinin,
haberde yansıtılan bilgi veren spotların ekrandaki haberi açıklayacak şekilde
olmasının, görme engelliler için bültenlerde sadece görsel içerikle verilen
hava durumu ve mali piyasalar gibi bilgilerin de seslendirilmesinin istendiği
belirtildi. Gündüz kuşağındaki çok izlenen yayınlarda işaret dili çevirisinin
olmasının, bant yayınlanan çok izlenen programın ilk yayınını takiben
tekrarında 48 saat sonraki yayınında; ayrıntılı alt yazı, işaret dili ve sesli
betimleme olmasının beklendiği açıklandı.
Engelliler,
bazı alanlarda hizmet almakta zorlanıyor. İşte bu alanlardan biri de medya
hizmetleri. Oysa medyadaki her türlü hizmetin engellilerin de erişimine uygun hale gelmesi
gerekiyor. Bu çalıştay, işitme ve görme engellilerin yayın hizmetlerine erişimini
kolaylaştırılması amacıyla yapıldı. Çalıştayda görüşülen, konuşulan, ele alınan
konuların ve eksik olan hizmetlerin bir an önce hayata geçirilmesi dileğiyle...
ALİYE
YÜCEL
