Engelli
yazar, engelli ve kitap, engelli ve edebiyat denildiğinde ilk aklıma gelen isim
Cemil Meriç'tir. Hep onunla ilgili bir şeyler yazmak istedim. Her defasında "Onu
nasıl anlatabilirim ki, benim cümlelerime sığar mı? Ne yazsam az kalır..."
dedim ve yazmaktan çekindim. Kelime ustasını kelimelerle anlatmak benim için çok
zordu. Geçen hafta onun adının verildiği bir ödül aldım. Kocaeli Büyükşehir
Belediyesi tarafından bu yıl 7.'si verilen Cemil Meriç Engel Tanımayan Başarı Ödülü'nü...
Bu ödüller her yıl; müzik, sanat, teknoloji, edebiyat ve spor gibi çeşitli
dallarda başarı gösteren üç kişiye veriliyor. Benim ödülüm de edebiyat alanında
oldu.
Cemil
Meriç'in hayatı ve eserleri hakkında detaylı bilgi pek çok yerde bulunabilir.
Burada kısaca bahsedeceğim. Yazar, çevirmen ve düşünür olan Hüseyin Cemil Meriç
1916 yılında Reyhanlı'da doğdu. 1987 yılında İstanbul'da vefat etti. Dil,
tarih, edebiyat, felsefe ve sosyoloji alanında araştırmalar yapmış, yazılar
yazmıştır. Büyük düşünce adamı Cemil Meriç'in eser ve tercümeleriyle
edebiyatımızda çok büyük yeri vardır. 38 yaşında görme yetisini tamamen
kaybetmiştir. Eserlerinden bazıları şunlardır: Bu Ülke, Işık Doğudan Gelir, Umrandan
Uygarlığa, Jurnal 1-2, Kırk Ambar 1-2, Mağaradakiler, Kültürden İrfana...
"Kitap
bir limandı benim için. Kitaplarda yaşadım ve kitaptaki insanları
sokaktakilerden daha çok sevdim. Kitap benim has bahçemdi. Hayat yolculuğumun
sınır taşları kitaplar..." diyen Cemil Meriç tüm parasını kitaplara
yatırıyormuş. Tam 11.000 ciltlik bir kütüphaneye sahip olduğunu biliyoruz.
Elindeki kitaba yüzünü iyice yaklaştırdığı bir fotoğrafı vardır. O hep gözümün
önüne gelir.
Yıllar
önce kızı Prof. Dr. Ümit Meriç ile tanışmıştım. Cemil Meriç'in kitap sevgisini
bilsem de kızının anlatımından bir kez daha anladım. Günden güne görme oranının
azalmasına rağmen okumayı hiç bırakmamış. Kitaptaki harfleri daha iyi
görebilsin diye sandalyesini tavandaki ışığın altına koyuyor ve okumaya devam
ediyormuş. Görme yetisini tamamen kaybettiğinde ise kitapları kızı Ümit Hanım'a
okutmuş. Yıllarca pek çok eseri kızının ağzından dinlemiş. Tamamen görmediği
zamanlarda, geceleri kitaplığından sevdiği kitapları alıp ellerini satırlarında
gezdirerek ağladığını öğrendiğimde çok etkilenmiştim.
Cemil
Meriç, telif eserlerinin çoğunu görme yeteneğini tamamen kaybettikten sonra
vermiştir. O herkesin, her kesimin kabul ettiği çok değerli bir entelektüeldir.
Cumhuriyet döneminin en önemli aydınlarındandır. Şüphesiz ismi çok bilinen bir
düşünür ve yazardır Cemil Meriç. Pek çok yere ismi de verilmektedir. Değeri
biliniyor. Ancak kitaplarının yeterince okunmadığını düşünüyorum. Oysa kitaplarının
mutlaka okunması ve anlaşılması gerekiyor.
İçinde
bulunduğun engelli çalışmalarında örnek isimleri ele almamız gerektiğinde mutlaka
Cemil Meriç'e yer verilmesi isterdim. Çok ayrı bir yeri var benim için... Büyük
bir hayranlık... Cemil Meriç'in doğumunun 100. yılında onun adıyla bir ödül
almak çok mutluluk verici... Hem de onun alanında edebiyatta... Bu nedenle, bu
ödülü bana layık gören başta Kocaeli Belediye Başkanı Sayın İbrahim
Karaosmanoğlu olmak üzere emeği geçen herkese çok teşekkür ediyorum.
ALİYE
YÜCEL
