DEPREMDE YAPMAMIZ GEREKENLER

Depremde zor anlar yaşanır. Depremde en büyük zorluğu engelliler yaşar. Her engel grubunun farklı zorlukları vardır. Afete Hazırlık ve Deprem Eğitimi Derneği'ne (AHDER) göre farklı engel gruplarına göre deprem anında yapılması gerekenler: 

Bedensel Engelliler:

 
Bedensel engelli kişinin kendini koruyup koruyamayacağına dair önceden bir plan hazırlaması ve bu konu üzerine en azından zihinsel bir tatbikat yapmış olması gerekir.

Eğer bu kişi deprem anında tek başınaysa, önceden hazırladığı plana uygun şekilde kendini korumalıdır.

Deprem anında bulunduğu yerin fiziksel özelliklerine ve kendi engellilik durumuna göre bir pozisyon alarak vücudunu korumalıdır.

Burada en önemli konu, kişinin paniğe kapılmamasıdır.

Eğer engelli kişi bir yaşam destek ünitesine bağlı ise ve hareket edemiyorsa çevresindeki kişilerin yardımına ihtiyaç duyacaktır. Bu durumdaki bir kişinin, deprem anını en az zararla geçirebilmesi için yaşam destek cihazlarının önceden sabitlenmiş olması gerekmektedir.

Uygulanması gereken davranışlar şöyle özetlenebilir:

Tekerlekli sandalyede iseniz, kendinizi sandalyeden yere atmayın.

Tekerlek frenini devreye sokun, tutunun. Başınızı korumaya çalışın

Oturuyorsanız yerinizde kalın ve mümkünse kafanızı koruyun.

Ayaktaysanız oturun veya düşmeyi engellemek için vücudunuza destek verin ve başınızı koruyun.

Gece yatarken protez gibi özel cihazlarınızı yakınınızda ve kolay ulaşabileceğiniz bir yerde bulundurun.

Zihinsel Engelliler: 

Zihinsel engelli kişilerin deprem sırasında kendilerini koruyabilme yetisi durumlarına göre değişkenlik göstermektedir.

Kendini koruyabilecek konumda olanlar, sarsıntının başlamasıyla birlikte hedef küçültmeli ve Çök-Kapan-Tutun hareketini yapmalıdır. Bu davranışın öğrenilebilmesi için basit komutlarla ve sık aralıklarla tatbikat yapılması önemlidir.

Kendilerini koruyamayacak durumda olan veya istem dışı olarak, bulunduğu yerde hareketli veya hareketsiz şekilde kalma ihtimali olan engellilerin deprem anında etraflarındakilerin yardımına ihtiyaçları vardır. Depremden en az zararla kurtulabilmek için bu kişilerin mutlaka önceden hazırlanmış planlarının olması gerekmektedir. Bu engel grubundaki kişilerin, kol veya boyunda taşınabilecek bir künyeye sahip olmaları gereklidir.

Görme Engelliler:

Görme engelli kişi deprem anında, bilmediği bir ortamdaysa ve yanında bir refakatçisi yoksa çevresindekilerden yardım istemelidir. Bu kişi, hedef küçülterek vücudunu korurken aynı zamanda refakatçisi veya kendisine yardımcı olabilecek herhangi bir kişi aracılığıyla , çevreden gelebilecek tehlikelere karşı da kendini koruyabilir. Yanında kendisine yardımcı olabilecek bir kişi olsun veya olmasın görme engelli bir kişinin deprem anında kendini koruması için en büyük silahı duyma yeteneğiidir; zira sarsıntı nedeniyle etrafında yıkılabilecek, üzerine düşebilecek veya başka herhangi bir yolla kendisine zarar verebilecek tehlikeleri her ne kadar göremese de olası tehlikelerden bazılarının habercisi olan sesleri duyabilir.

Görme engelli kişi çocuksa, etrafındaki kişilerin yardımına daha çok ihtiyaç duyacaktır. Deprem anında okulda olması halinde kendini korumak üzere Çök-Kapan-Tutun pozisyonunu almalıdır.

Bunun yanı sıra öğretmenlerinin veya diğer okul görevlilerinin komutlarını dinlemesi gerekmektedir. Durumu veya yaşı ne olursa olsun, görme engelli kişinin deprem anında paniğe kapılmaması önemlidir. Bunun için de deprem anında hangi ortamda nasıl hareket etmesi gerektiği konusunda tatbikatlar yapmış olmalıdır.

İşitme Engelliler:

İşitme engelli bir kişi deprem anında kendini korumak üzere hedef küçülterek Çök-Kapan-Tutun hareketini yapmalıdır. Diğer kişilerden farklı olarak işitme engelli kişilerin en çok dikkat etmesi gereken konu, bir yandan hedef küçültüp vücutlarını korurken, diğer yandan gözleriyle dışardan gelebilecek tehlikelere karşı sürekli alarmda olmaktır. Üzerlerine düşebilecek cisimler ile yıkılabilecek yapısal olmayan elemanlar, bu kişiler için en büyük sorunu teşkil etmektedir.

İşitme engelli kişi çocuksa ve deprem sırasında okulda bulunuyorsa, öğretmenlerinin ve diğer okul görevlilerinin yönlendirmelerine harfiyen uymalıdır. İşitme engelli kişinin, afet anında varlığını başkalarına duyurabilmek için kullanmak üzere düdük veya benzer bir aleti üzerinde veya yakın bir yerde bulundurması yararlı olacaktır.

Afet anında evde bulunulması halinde dışarıya karşı uyarıcı olmak üzere, görünür bir yere ev içerisinde işitme engelli birinin olduğunu belirten ışıklı bir levhanın yerleştirilmesi uygun olur.

Kaynak: Afete Hazırlık ve Deprem Eğitimi Derneği'nin (AHDER)

ALİYE YÜCEL

ENGELLİYE UYGUN KONTEYNER

Kahramanmaraş merkezli iki büyük depremden sonra bölgede bulunan vatandaşların barınma sorunu için konteynerler hazırlanıyor. Bunların engelliler için uygun olmadığını düşünüyordum. Düzce Valiliği de engelli bireyleri düşünmüş. Valilik, deprem bölgesindeki engelli vatandaşlar için özel konteyner üretiyor. Engelli depremzedelerin hayatlarını bu konteynerler kolaylaştıracak.

Girişinde rampa bulunan, lavaboları, mutfak dolapları ile kapı girişleri tamamen engelli bireylere göre tasarlanan konteynerlerin ilk 8 tanesi deprem bölgesine gönderildi.
Düzce Valisi Cevdet Atay'ın talimatıyla OSB'de bulunan konteyner üretim tesisinin bir kısmı engelli konteyner üretim merkezine çevrildi. Özel üretilen konteynerlerin girişinde engelli rampası bulunuyor. Aynı zamanda lavabo, mutfak dolapları ve sürgülü kapılar tamamen engelli bireylere göre dizayn edildi.

Türkiye Beyazay Derneği Yönetim Kurulu Başkanı  Lokman Ayva, konteynerlerin uygunluğunu kontrol etmek için Düzce'ye geldi. Üretilen engelli konteynerlerini çok beğendiğini ve konteynerlerin engelli bireyler için acil ihtiyaç olduğunu dile getiren Ayva, "Bu konteynerler için ilk talepte bulunduğumuz tarih 5 Mart'tı. İçişleri Bakanımız Süleyman Soylu ile görüştüğümüzde çadırlar ve diğer konteynerlerin engelliler için zor olduğunu söyledik. Çünkü ihtiyaçlarını nasıl giderecek? Depremden kurtulduğuna sevinemeyecek bir durum ortaya çıkıyor. Sayın bakanımız orada acilen bir danışmanını çağırdı ve 'Mimari tasarımını hazırlayın' dedi. Sayın valimiz ile görüştüler. Aradan 20 gün geçti ve hizmete hazır. 20 günde başarı hikayesi yazıldı. İnanın insanlar hayatlarından zevk alır duruma gelecek. Depremden kurtulan engelliler ya da deprem sebebiyle engelli duruma gelen vatandaşlar için muhteşem bir yaşam alanı olmuş. Kapı genişlikleri, rampaları, lavaboları hepsi düşünülmüş. Düzce halkına minnetlerimi sunuyorum. Düzce büyük iş başarmış oldu" dedi.

 

Afet bölgesine yaklaşık bin engelli konteyneri göndereceklerini ifade eden Düzce Valisi Cevdet Atay ise "Öncesinde bin 400 konteyner göndermiştik. Engelli konteynerleri için İçişleri Bakanımızın bir talimatı oldu. Diğer konteynerlerden farklı. Engelli vatandaşlarımız için üretime başladık. Engelli vatandaşlarımızı daha rahat hayatlarını sürdürmesi için konteynerin girişi, içerideki yaşam alanları ona göre dizayn edildi. Bunların 8 tanesini gönderdik ve göndermeye devam ediyoruz. Talimat gelir gelmez hemen hazırlıklarımızı yaptık. Engelli vatandaşlarımız hayatlarını sürdürmeleri için tekerlekli sandalyeler ile rahat girecekleri şekilde üretim yaptık. Bu konteynerler Allah göstermesin ama olabilecek başka olaylarda da kullanılabilecek olan yapılardır. Kentsel dönüşümlerde bile kullanılabilecek durumda. Faydası olur zararı olmaz diye düşünüyorum" ifadelerini kullandı.

Kaynak: İHA

ALİYE YÜCEL 

DEPREM VE ENGELLİLER

“Deprem” kelimesini her duyduğumda deprem ve engellilerle ilgili bir şeyler yazmak istiyordum. Ama yazmak istediğim depremde engelli olan kişiler değildi. Depremde engelli olanlar başlı başına bir konu… Ele almak istediğim deprem sırasında engellilerin neler yapması gerektiğiydi. Ancak bu konu beni aşıyordu. Mutlaka bir yardım gerekiyordu. Bu yardım geçtiğimiz günlerde AHDER’den geldi.

Kısa adı AHDER olan Afete Hazırlık ve Deprem Eğitimi Derneği çok geniş kapsamlı çalışmalar yapan bir dernek… Birçoğumuz derneği Ahmet Mete Işıkara namı diğer Deprem Dede sayesinde biliyoruz. Ahmet Mete Işıkara, Türkiye’ye deprem gerçeğini öğretmişti ve vefat ettiği zaman AHDER Yönetim Kurulu Başkanlığını yapıyordu.

AHDER, 10-16 Mayıs Engelliler Haftası kapsamında deprem ve engelliler konusunun altını bir kez daha çizmiş… Yapılan çalışma tam da olması gereken gibi, yani her engel grubu ayrı ayrı ele alınmış… Bedensel, görme, işitme ve zihinsel engelliler ayrı ayrı incelenmiş… “Farklı engelli gruplarına göre deprem anında ve sonrasında yapılması gerekenler” başlığı altında depremde engellilerin yapması gerekenlerle ilgili çok ayrıntılı bilgiler verilmiş…

Deprem anında herkes gibi engellilerin de bilinçli olması gerekiyor. “Deprem bu ne yapılır ki? Elden ne gelir?” dememek, elimizden gelen tedbiri almamız lazım. Hadis-i Şerif’te Peygamberimiz “Deveni sağlam kazığa bağla, sonra Allah’a tevekkül et” demişler. Bu nedenle uzmanların yaptığı uyarı ve önlemlere dikkat etmeliyiz. Çünkü bunlar uzun araştırmalar ve çalışmalar sonucunda ortaya çıkmaktadır.

Her engel gurubuna göre durum farklılık gösterse de; engelliler deprem anında daha güç durumda kalabilir ve çok daha zorlanabilir. Engelli olarak deprem anında neler yapacağımızı biliyor muyuz? Peki, deprem anında yanımızda engelli biri varsa, ona nasıl yardım edeceğimizi biliyor muyuz? Belki bazı şeyleri bilsek bile bu konuda çok bilinçli olduğumuz söylenemez.

Deprem sırasında herkesin yapması gerekenler; soğukkanlı olmak, panik yapmamak, gidebileceğimiz en güvenli bölgeye geçmek ve temel bazı hareketleri yapmaktır. Ancak engelli kişilerin çok daha farklı olarak yapması ve uyması gereken kurallar vardır. İşte AHDER yetkilileri engelli ve engelli yakınları için bu konuda eğitim amaçlı bölümler hazırlamışlar.

AHDER’in hazırladığı ‘Engelliler İçin Afet Bilinci ve Hazırlık Projesi’nin amacına ulaşması için hem engelli hem de engelli yakınlarının bunları okuyup, bilmesi gerekiyor. Aslında bunları herkes okumalı… Engelli ya da engelli yakını olmayabiliriz. Ama yanımızda ve yakınımızda engelli biri olabilir. Ona yardım etmemiz gerekebilir. Çünkü depreme nerede ve nasıl yakalanacağımızı bilemiyoruz…

AHDER’in bu konudaki çalışmalarını aşağıdaki linkten okuyabilirsiniz:

http://www.ahder.org/farkli-engelli-gruplarina-gore-deprem-aninda-ve-sonrasinda-yapilmasi-gerekenler

ALİYE YÜCEL